No. 213
Vrijdag 13 Juni 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Rotterdamsche Lloijd
Hendrikse Go's Bank N.ï. Goes
JNO
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Agentschap
Beestenmarkt 8.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Statsn-Generaa!
Uit de Provincie
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. M455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Na 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, francs sar post S 3.-—
Losse nuasmaxs S JAS
Prijs der Ad verf entiën:
1I regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
*a* Indië en Nederland.
Er wordt van verschillende kanten
ook wel van de zijde van politieke par
tijen die een groote verantwoordelijkheid
dragen geschermd met de leuze „Indië
los van Holland".
Onvoorwaardelijk, zoo heet het, moet
worden erkend, het recht om den
band tusschen Indië en Nederland door
te snijden.
En men beseft niet, of wil niet besef
fen wat Indië voor Holland en wat ons
land voor Indië beteekent.
Wat dit laatste betreft, daarbij mag zeker
niet in de laatste plaats worden gedacht
aan de geestelijke en ^zedelijke voordee-
len, die niet gering zijn.
Maar ook de stoffelijke voordeelen zijn
van beteekenis.
Dir van der Sleen geeft daarvan in de
„Haagsche Crt." eenige voorbeelden.
Van de 80 millioen opbrengst van de
Deli-tabak, zegt bij, blijven ruim 50 mil
lioen in Indië, de andere cultures (rubber,
koffie, oliepalm, enz.) laten elk jaar alleen
op Sumatra's Oostkust 72 millioen gulden
in Indië achter, door de bevolking ver
diend of aan het Gouvernement betaald.
Reken daarbij nog 4 millioen van de Deli-
spoorwegmaatschappij en 4 millioen van
de Bataafsche, dan krijgt men een idee
wat de Hollandsche invloed in Sumatra's
Oostkust in den tijd van 60 jaar heeft
bereikt. Voor 60 jaar was er oerwoud,
thans is er alleen aan Nederlandsch ka-
§itaal 300 millioen gulden in allerlei on-
ernemingen gestoken; elk jaar komt aan
Indië en de Indiërs 130 millioen gulden
ten goeda."
Deze voorbeelden zouden met vele te
vermeerderen zjjn.
Maar deze enkele cijfers leeren ons
reeds, dat bet voor de Indische bevolking
geen onverschillige zaak is of de band
met Nederland al dan niet blijft bestaan.
Hetzelfde geldt natuurlijk ook in omge
keerden zin.
Als de revolutionaire partijen hunne
idealen konden verwezenlijken, zoodat In
dië aan zichzelf werd overgelaten en aan
allerlei verderfelijke machten prijsgegeven,
dan zou dat voor ons land beteekenen,
dat de voornaamste welvaartsbron was
verdwenen.
Indië en Nederland z'jjn in den loop der
historie onder Gods bestel samengevoegd,
saamgegroeid, en alleen wie blind is of
opzettelijk zijn oogen sluit voor de feiten,
kan pogen den band die beide gebieds-
deelen verbindt te verbreken
Ds toestand in Roemenië.
Generaal Presan, die gisterochtend te
Boekarest is aangekomen, werd kort na
zijn aankomst door den koning in audiën
tie ontvangen.
De koning droeg hem het vormen van
een kabinet op.
Bij het verlaten van het koninklijk pa
leis verklaarde generaal Presan, dat hij,
overeenkomstig de van den koning ont
vangen opdracht, met de leiders der par
tijen zal onderhandelen en spoedig de lijst
der nieuwe ministers aan den koning zal
voorleggen.
Onder de vele commentaren van de
Italiaansche pers verdient het hoofdarti
kel van de „Stampa" de aandacht.
Italië "en Polen, schrijft het blad, kun
nen voor het gemeenschappelijk doel: toe
nadering tusschen Roemenië en Honga
rije, diplomatiek veel tot stand brengen.
Op deze wijze heeft de Italiaansch-Pool-
sche vriendschap buiten het economische
ook een politiek gebied, waarop verder
zal kunnen worden gearbeid. De ver
houdingen tusschen Italië en Roemenië
'zijn reeds verbeterd; nu moet het ook
tusschen Hongarije en Roemenië tot een
wederzjjdsche overeenstemming komen,
want een dergelijke verbinding van» krach
ten zou de zaak van den vrede dienen.
De terugkeer van Carol en de daar
mede gepaard gegaan zijnde oplossing
van de dynastieke probleem, alsmede de
onherstelbare nederlaag der liberalen, ge
beurtenissen, die door de regeeringen van
Frankrijk en door die van Praag en Bel
grado jnet groot wantrouwen gevolgd
worden,, .kunnen ongetwijfeld leiden tot
een wijziging in de buitenlandsche po
litiek van Roemenië.
De Communistische Propaganda ln
Finland.
Volgens een bericht uit Helsingfors ver
langen, de burgerlijke partijen jn. Finland
een scherpe bestrijding van bet commu
nisme in Finland.
Gisteren zijn talrijke deputaties van
anti-communistische kringen in geheel
Finland te Helsingfors aangekomen, om
op scherpere maatregelen tegen het com
munisme aan te dringen.
Een afvaardiging van .25 personen werd
door den staatspresident in .audiëntie ont
vangen.. Zij stelde verschillende eischen
tot onderdrukking van het communisme.
De regeering heeft toegezegd, dat zij de
communistische kranten zal verbieden, in
dien dit noodig mocht zijn, om de open
bare meening in het land gerust te stel
len. Ook zal een wetsontwerp met scherpe
bepalingen tegen het communisme worden
uitgewerkt.
Duitschland's economische crisis.
Dr Stegerwald, de rijksminister van ar
beid, heeft te Düsseldorf een rede gehou
den in de vergadering van het hoofd
bestuur van den bond van christelijke
vakverenigingen.
Hij zeide daarin o.a., dat men zich
op het oogenblik in een stadium van in
de geheele wereld terugloopende prijzen
bevindt. D e Duitsche industrie betaalt
voor dezelfde hoeveelheid grondstoffen in
1930 1 [milliard minder dan in 1928.
Het is thans dus de vraag, of men zich
door een verkeerde economische en 'ba-
lastingpolitiek in een impasse zal werken.
De voorstellen, welke de regeering op het
oogenblik doet, zijn nog geen definitief
program voor de hervorming van' de be
lastingen1 en de staatsinrichtingen.
Dit program zal eerst in den herfst aan
de orde komen.
Voor het oogenblik is het zaak de
onvoorwaardelijk noodige hervorming van
de begrooting en van de verzekering tegen
do werkloosheid tot stand Ate brengen
zonder belastingen, die de vlucht van
het kapitaal begunstigen en de productie
duurder maken.
Het aantal werkloozen in Duitschland
bedroeg einde Mei 2.637.000. In dit getal
zijn niet begrepen de .arbeiders, die werk
zoeken doch momenteel nog in betrekking
zijn.
Dit cijfer is 1.290.000 hooger dan ver
leden jaar in dezen tijd.
Het incident tnsschen de christelijke en
socialistische vakbeweging.
Wat het incident tusschen de vertegen
woordigers der christelijke vakvereeni
gingen en der socialistische vakvereeni
gingen op de internationale arbeidscon-
ferenüe te Genève betreft, is thans wel
te voorzien, dat dit weldra zal worden
bijgelegd.
De vertegenwoordigers der socialisti
sche vakvereenigingen hebben vandaag
in de arbeidersgroepen der verschillende
commissies blijken gegeven van toenade
ringsgezindheid door ook vertegenwoor
digers van de christelijke vakvereenigin
gen in het bureau van de arbeidersgroe
pen dezer commissies te kiezen, waar
door zij gedeeltelijk de fout van verleden
Dinsdag hebben goedgemaakt.
Ook hebben eenige leden van de Brit-
sche arbeidersgroep persoonlijk den heer
Serrarens hun leedwezen betuigd over
de door Bromley gebezigde uitdrukking.
Da Internationale Arbeldsconferentie.
In de commissie voor den arbeidstijd in
de steenkoolmijnen had een uitvoerig de
bat plaats over de wenschelijkheid en de
mogelijkheid van een internationale re
geling van den arbeidstijd in de steen
koolmijnen De Engelsche werkgever Lee
zette uiteen, dat, ofschoon het vraagstuk
van den arbeidstijd in de steenkoolmijnen
door het 1. A. B. als een Europeesch
probleem is voorbereid, toch onmogelijk
als zoodanig kan worden opgelost. De
werkgevers kunnen onmogelijk de oogen
sluiten voor de concurrentie der overzee-
sche landen, met name van Amerika. De
concurrentiemogelijkheid der Britsche
steenkolenmijnen zou ongetwijfeld nog
meer verminderen, wanneer tot verkorting
van den arbeidstijd zou worden besloten.
Aan de hand van tal van gegevens
toonde de heer Lee aan, dat inplaats
van de crisis te verminderen, de malaise
zou toenemen, met als gevolg meer werk
loosheid en ten slotte lager loonen.
Cook, de Engelsche mijnwerkersgedele
geerde, vatte op dit betoog vlam en
hield een luidruchtige rede, Waarin hij
den werkgevers een .reeks van verwijten
naar het hoofd slingerde. Hun argumen
ten, zoo verklaarde hij, zijn steeds dezelf
de. Men heeft deze reeds tien, twintig en
dertig jaar geleden gehoord, toen het
er om ging den arbeid van vpouwen
en kinderen in de mijnen te verbieden en
de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen te
treffen. Cook's antwoord nam aan het
slot een vrij agressieve wending. Hij liet
duidelijk uitkomen, dat de mijnwerkers
in Engeland voor een nieuwe staking
niet zullen terugdeinzen, wanneer de
werkgevers hun afwijzende houding niet
veranderen.
In de commissie voor de regeling van
den arbeidstijd van kantoorpersoneel, liep
het debat uitsluitend over de vraag, of
een conventie dan wel een aanbeveling
zal worden voorbereid. De werkgevers-
groep verklaarde zich tegen een conven
tie, waarbij de Engelsche werkgever For
bes Watson de houding van de Labour-
regeering, die den tijd nog niet rijp acht
voor een conventie, moedig noemde. Hij
noemde het een .ramp, dat de Raad van
Beheer besloten had, dit onderwerp op de
agenda van de conferentie te plaatsen.
De commissie zal naar het zich laat
aanzien vermoedelijk heden besluiten een
conventie voor te bereiden.
Korte Berichten.
Leo Sklarek, die nog steeds in
voorarrest zit, is ernstig ziek. D'e medici
zijn van meening, dat Sklarek te ziek is
om nog langer in het Huis van Bewaring
opgesloten te blijven. Sklarek lijdt aan een
totale zenuwinzinking; bovendien werken
zyn hart en lever niet goed. Hoogstwaar
schijnlijk zal Sklarek vandaag uit het
voorarrest worden ontslagen.
Volgens niet bevestigde berichten
uit Boekarest heeft Koning Karei zijn
gewezen gemalin, prinses Helena, met
wie hij zich weder heeft verzoend, tot
Koningin van Roemenië geproclameerd.
Naar uit Lissabon gemeld wordt,
heeft zich gisteravond boven de Portu-
geesche hoofdstad een hevig onweder ont
last, dat met een wolkbreuk gepaard ging.
De omtrek van de stad werd geteisterd;
in de stad zelf staan de straten blank
en het verkeer is ontwricht. Tal van
winkels staan onder water. Een kind
werd door den bliksem gedood en 2
soldaten verlamd.
Te Winnipeg (Canada) is bijna tege
lijkertijd op drie plaatsen brand ontstaan,
waarschijnlijk door brandstichting, waax-
door het geheele noord-westen van de
stad met vernieling bedreigd werd, tot
dat een heftige regen het de brandweer
lieden, soldaten en burgers mogelijk
maakte de uitbreiding van de vlammen
te beperken. D© schade wordt op een half
millioen dollar geschat.
Te Moskou zijn gisteren volgens een
bericht van het Russisch© telegraafagent-
schap twee vroegere ambtenaren van d©
Russische ha.ndelsvertegenwoordiging te
Parijs by verstek ter dood veroordeeld. Zij
zijn vogelvrjj verklaard en hun bezittingen
zijn in beslag genomen. Zij hadden ge
weigerd, naar Rusland terug te keeren
en werden van tekortkomingen beschul
digd, waardoor de staat benadeeld is.
Te Bern is tijdens een hevig onweer,
de bliksem ingeslagen in den toren van
den dom. Er ontstond brand in den kamer
van den torenwachter, doch het vuur kon
spoedig worden gebluscht.
Naar uit Tokio gemeld wordt, is
de vulkaan Adama Yama op ongeveer
150 K.M. ten N.W. van Tokio plotseling
gaan werken. Een geweldige zwarte rook
zuil stijgt weer op, terwijl verscheidene
lavastroomen zich in beweging hebben
gezet.
De „Humanité" kondigt een alge-
meene staking aan in de staatsmijnen
van den boven-Elzas, waartoe in een
vergadering van mijnwerkers op 8 Juni
besloten werd. Ongeveer 10.000 arbeiders,
van wie 70 pet buitenlanders, eischen
een loonsverhooging van vijf francs.
Berlijn had gisteren den tot nu toe
warmsten dag van het jaar. De thermome
ter steeg tot 32 graden, een temperatuur,
die sinds 1921 op 12 Juni niet meer is
bereikt.
Blijkens de volkstelling van 1930 is
Chicago de tweede stad der Vereenigde
Staten, met een bevolking van 3.374.000
zielen, hetgeen een vermeerdering met
25 pet is gedurende de laatste tien jaar.
De Koninklijke Familie.
De Koninklijke Familie zal, alvorens
a.s. Maandag naar het buitenland te ver
trekken, dien dag het noenmaal bij de
Koningin-Moeder ten Paleize Soestdijk ge
bruiken. Vandaar vertrekken H. M. de Ko
ningin en Prinses Juliana naar Rotter
dam, voor de inscheping naar Bergen en
Noorwegen.
De uitvoer van Uien.
Ingediond is een wetsontwerp tot rege
ling van den uitvoer van uien.
Het ontwerp is samengesteld in ver
band met de bepaling van art. 9 der
Landbouwuitvoerwel 1929, volgens welke
een algemeene maatregel van bestuur,
uitgevaardigd krachtens art. 8 dier wet,
moet worden vervangen door een rege
ling bij de wet.
Met betrekking tot den uitvoer van
uien heeft genoemd artikel 8 toepassing
gevonden bij K. B. van 11 April 1930*.
De inhoud van dit besluit wordt thans
in wetsvorm overgebracht.
Om een soepele, gemaukelijk te han-
teeren regeling te treffen, kan het ont
werp niet dan de grondslagen bevatten
en moet de uitwerking in onderdeelen
aan algemeenen maatregel van bestuur
of ministerieels beschikking worden over
gelaten.
.In verband met de verpakking van
uien in balen of zakken kwam het wen-
schelyk voor, als voorwaarde voor uit
voer te stellen, dat de waar moet zijn
vergezeld van een certificaat, ten bewijze,
dat ,£ij voldoet aan de gestelde eischen.
De moeilijkheid der controle is bij gebruik
van een certificaat, dat aan de grens
wordt ingehouden, niet te duchten.
Intusschen is bij de uitwerking van
deze materie de waarde van een merk
als reclamemiddel geenszins voorbijge
zien, weshalve de mogelijkheid van het
gebruik van een merk bij die zendingen,
waarvoor reeds een certificaat is afge
geven, is opengelaten. Niet het merk,
doch alleen het certificaat opent de deur
voor uitvoer.
De pacht-ontwerpen.
Op de volgende vragen van den heer
Van der Sluis:
1. Is de minister niet van oordeel, dat
in de voor den landbouw thans zoo zorg
wekkende omstandigheden de spoedige
totstandkoming van een goede Pachtwet
uitermate wenschelijk moet worden go-
acht?
2. Is de minister voornemens de Me
morie van Antwoord nopens de wetsont
werpen no. 63 zoo spoedig in te zenden,
dat de Kamer die wetsontwerpen binnen
kort in openbare behandeling zou kun
nen nemen?
heeft de minister van staat, minister
van binnenlandsche zaken en landbouw
geantwoord:
1 en 2. Spoedige totstandkoming van
een „goede Pachtwet" over de vraag,
wat deze moet inhouden, kunnen de
meeningen uiteenloopen is onder alle
omstandigheden gewenscht. De omstan
digheden, waarin thans de landbouw ver
keert, maken de afdoening van de aan
hangige wetsontwerpen niet urgenter. In
tusschen zal de Memorie van Antwoord
naar de regeering vertrouwt, binnen
bekwamen tijd kunnen verschijnen.
Het veer WillemsdorpMoerdijk.
De heer Van Zadelhoff heeft aan den
minister van financiën de volgende vra
gen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat aan
het veer WillemsdorpMoerdijk voor
autobussen met schoolkinderen geen re
ductie op den vrachtprijs verleend wordt
waardoor het vrijwel onmogelijk is op
een schoolreisje van dit veer gebruik te
maken wegens te hoog© kosten?
2. Zoo ja, is de minister bereid, om,
evenals bij de Nederlandsche spoorwe
gen, waar voor uitstapjes door kinderen,
jonger dan 18 jaar, een zeer belangrijke
Binnenland.
Het onweer van gisteren.
Ernstig autc-ongeluk bij Arnhem.
Motie der confessioneeie vereeniging aaa
de Synode der Ned. Herv. Kerk.
Wetsontwerp tot regeling van den uitvoer
van uien.
Buitenland.
Italiaansche spion in Frankrijk gearres
teerd.
De internationale arbeidsconfêreatie.
PEPERMUNT
is medicijn en lek
kernij tegelijk.
reductie wordt verleend, voor overtocht
aan bovengenoemd veer aan gezamenlijk
reizende kinderen ook een belangrijke
reductie te verleenen op het veergeld
voor bus en kinderen, ten einde het mo
gelijk te maken, dat men op schoolreisjes
en uitstapjes met kinderen naar en van
het zuiden des lands van dit veer zal
kunnen gebruik maken?
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer heeft gisteren een
aantal kleine ontwerpen afgedaan.
O.a. werd na korte discussie aangeno
men het ontwerp tot goedkeuring van
het protocol inzake toetreding van Ame
rika tot het Permanente Hof van Inter
nationale Justitie en tot goedkeuring van
het arbitrageverdrag met de Vereen.
Staten. j
Bij het ontwerp tot nadere voorziening
in de financiëele betrekking tusschen
rijk en gemeenten vroeg de heer De Veer
A.-R., of door het ontwerp de financi-
eele betrekking niet gewijzigd wordt, zoo
dat een gemeente, die een vaste som als
uitkeering krijgt, niet meer de garantie
behoudt, dat zij tenminste het tweevoud
van ue thans genoten uitkeering zal
genieten.
Minister de Geer antwoordde dat die
garantie niet meer noodig is.
Het wetsontwerp werd aangenomen
z. h. st.
Vervolgens kwam aan de orde de be
handeling van de wijziging der Ar
beidswet, waartegen Jhr de Gijselaar
grondwettelijke bezwaren ontwikkelde.
Hij wilde dan ook geacht worden tegen
het ontwerp te hebben gestemd.
Borsselen. Woensdag had onder begun
stiging van heerlijk zomerweer de in
stallatie plaats van den heer Rutgers
als burgemeester dezer gemeente.
Te half twee arriveerde Z.Ed.Achtb.
aan de grens der gemeente, waar hjj
werd verwelkomd door de beide wet
houders en de feestcommissie. De voor
zitter der feestcommissie, de heer J. v. d.
Velde, richtte het woord tot den nieu-
wen burgemeester en riep hem namens
de burgerij een hartelijk welkom toe,
waarna' twee meisjes ,aan da moeder en
de zuster van des burgemeester bloe
men
