Dinsdag 10 Jnni 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Rotterdamsche lloijd Hendrikse S Co's Bank M.V. Goes EERSTE BLAD. Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröie Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. Agentschap Beestenmarkt 8. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZTJIDUMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. TeL: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 54455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259. VERSCHIJNT ELKBN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, 13,— Losse nummers£0.05 Prijs derAdvertentiBn: 1l regels 11.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. Christelijk Lyceum. De „N. R. Crt." van j.l. Zaterdag bevat een lang artikel over de in voorbereiding zijnde plannen voor de stichting van een Christelijk Lyceum. De breedvoerige beschouwingen, die daarin gegeven worden over de moeilijk heden, die zich tot nu toe voordeden, zijn van dien aard, dat het niet de moeite loont daarop nader in te gaan. In het langademige artikel komt ech ter één zinsnede voor, waarop hier wel even de aandacht mag worden gevestigd. Uitgesproken wordt n.l. dat allen, die het wel meenen met het onderwijs aan de rijpere jeugd, zullen hopen, dat de a.s. Woensdag te houden ledenvergadering niet zal kunnen besluiten tot de stich ting van een Christelijk Lyceum. Over de verwatenheid, die hierin tot uiting komt als zouden alleen zij, die voorstanders zijn van openbaar onder wijs, het wel meenen met het onderwijs aan de rijpere jeugd in tegenstelling met degenen, die zich voor het Christelijk on derwijs offers willen getroosten, spreken wij niet, om er alleen op te wijzen, dat hier de hoop wordt uitgesproken, dat de voorstanders van Christelijk onderwijs zelf de zaak waarvoor zij ijveren, zul len kapot maken. De tegenstanders zullen, 'tniet kunnen doen. Zelf zegt, de schrijver enkele regels ver der, dat oen eventueel uitstel vermoede- lijk geen afstel zal beteekenen. Hij is dus blijkbaar overtuigd, dat deze zaak wel leeft bij het Christelijk volksdeel in Zeeland, wat trouwens ook wel gebleken is uit het feit, dat de pas gestichte ver- eeniging reeds ongeveer 350 leden telt. Als zij, die voor christelijk middelbaar en voorbereidend hooger onderwijs voe len, schouder aan schouder staan, dan zullen de tegenstanders van Christelijk onderwijs de stichting van een Lyceum niet kunnen tegenhouden. En daarom is nu alle hoop gevestigd op verdeeldheid in den kring der voor standers. Laten zij, die de a.s. Woensdag te houden vergadering bijwonen, dit goed verstaan, en er voor zorgen, dat niet ge speeld wordt in de kaart van de tegen standers. Alleen door eendrachtig op te treden kan voorkomen worden, dat de zaak •waarom het gaat, wordt geschaad en dat de tegenstanders reden hebben om te juichen. De Antwerpsche wereldtentoonstelling. Zaterdag is het laatste deel der Ant werpsche wereldtentoonstelling de sec tie der oude Vlaamsche Kunst met groot praalvertoon geopend. Het was een indrukwekkende plechtigheid, waar al leen het Vlaamsche woord ge mist werd, schrijft de Msb. Vrijdag bij de ontvangst van de pers, door den voorzitter, den heer van Nijen en de andere bestuursleden, werd er te midden van al die kunstschatten van de grootste Vlamingen niets anders dan Fransch gesproken. Zaterdag bij de opening door Koning Albert en Koningin Elizabeth, was er ten minste meer kieschheid: men zweeg. Het werd de eerste opening zonder toespra ken. Blikbaar viel er geen woordeken te zeggen over Vlaanderen's groot kunst- verleden en geen openharen dank aan al die landen, welke door hun inzendin gen België er aan herinnerden wat het. aan Vlaanderen te danken heeft. Dat alles kwam zeer vreemd voor, maar ingewijden beweerden, dat er bij deze we reldgebeurtenis op kunstgebied gezwegen werd, wijl de Belgische minister van Kun sten en Wetenschappen niet in staat is een Vlaamsche redevoering te houden To ongeveer drie uur arriveerden de majesteiten op het tentoonstellings-terrein. Bjj het binnentreden in het reusachtige kerkgebouw, dat als expositie-zaal dienst doet, zong een koor de Brabangonne. En dan begon er een concert van oude Vlaamsche meesters. Na de uitvoering bezochten de Majes teiten en de talrijke genoodigden de twee tentoonstellingszalen. De verzameling is buitengewoon groot; nooit tevoren "heeft men waarschijnlijk zooveel schoons van den Vlaamschen rijk dom bijeengezien. De Duitsche gezant te Lissabon doodgeschoten. Naar gemeld wordt, is daar de Duitsche gezant von Balligand door revolverschoten, gedood. De dood van von Balligand, die door 'n uit Dantzig afkomstigon zeeman is dood geschoten heeft in d'plomatieke kringen eon pijnlijken indruk verwekt. Hot "b ijkt, dat de moordenaar heeft gehandeld in een aanval van zinsverbijster'ng. De dader van don aanslag is een aan vervolgingswaanzin lijdenden zoeman uit Dantzig. Tijdens het verhoor heeft de dader ver klaard, dat hij den gezant niet kende csn had hij slechts 'door een aanslag op ©en hoogg'cplaatsten autoriteit zich voor de doorstane a'htervolgingcn wil ei wreken. Gebleken is, dat. de aanslag op de p'er bij den kruiser „Königsberg", die daai gemeerd ligt, gop'eegd is. Do gezant had juist een bezoek aan boord van dezen oorlogsbodem afgelegd, toen een onbe kende eensklaps verscheidene revolver schoten op hem loste. Indië's verzet tegen Engeland. Te Bombay zijn de eerste doodvonnis sen uilgesproken in verband met de jongste onlusten. Vier personen, beschul digd van moord op politieagenten tijdens de onlusten te Sjolapur, Zijn ter dood veroordeeld. Op het zoutdepöt van Dharasana is opnieuw een aanval gedaan door 167 vrijwilligers, die uit verschillende deelen van het. land bijeengekomen waren. De politie dreef hen met bamboeknuppels terug. Te Bombay heeft een politiemacht van 350 agenten onder leiding van 30 Euro- peesche politieofficieren voor den derden keer een inval gedaan in het hoofd kwartier van het Indische nationalisti sche congres. Zes leden van den oor logsraad van het congres, o.a. de voor zitter Jask, zijn gearresteerd en een groot aantal documenten is in beslag geno men. Volgens een besluit van den oorlogs raad is het posten voor winkels, waar geboycotte goederen worden verkocht, be gonnen. Voor 12 Europeesche winkels namen vrijwilligers plaats, voor iederen winkel 2, die deIndische koopers aan spoorden om elders te gaan. Europeanen werden echter niet lastig gevallen. Prins Carol van Roemenië proclameert zich tot Koning. In verband met de berichten over een samenkomst tusschen koningin Maria van Roemenië en den vroegeren kroonprins Carol in Zuid-Duitschland, meldt de „Dai ly Mail", dat prins Carol onlangs te Weenen een onderhoud met zijn vroe gere echtgenoote, prinses Helene, heefi gehad. Ook moet Carol 8 dagen geleden mevrouw Lupescu kennis hebben gege ven, dat zijn plichten tegenover het land hem dwingenj definitief met haar te breken. Ex-kroonprins Carol was Vrijdagavond te 8 uur reeds per vliegtuig te Klausen- burg in Zevenbergen aangekomen en heeft zich vandaar per trein naar Boeka rest begeven. Men had zijn aankomst blijkbaar ver wacht en alles erop voorbereid. Onmidde lijk na aankomst te Boekarest werd hij door minister-president Manioe en den minister van binnenlandsche za ken ontvangen. Vervolgens had hij een onderhoud met zijn broer Nicolaas. Bij zijn aankomst in Boekarest .jverd de zitting van het par lement onderbroken. Het kabinet vergaderde tot één uur 's nachts. Later wordt gemeld, dat prins Karei zichzelf tot koning van Roemenië heeft geproclameerd. Manioe, de minister-president, heeft bij den regentschapsraad het ontslag van het kabinet ingediend. De regentschapsraad beeft het ontslag aangenomen en Mironescu met het vor men van een nieuwe regeering belast. Men vermoedde te Boekarest eerst, dat het in de bedoeling van prins Karei lag om in plaats van zijn broeder Nicolaas het regentschap voor zijn zoon koning Michael over te nemen. Thans blijkt ech ter duidelijk, dat de gewezen kroon- kroonprins zichzelf tot koning wilde laten uitroepen. Talrijke bekende politici uit de provin cie zijn naar Boekarest ontboden. Te Boe karest is alles rustig. De heele stad vlagt, ook van de openbare gebouwen wapperen vlaggen. Soldaten en gendarm/... patrouilleeren door de straten, maar de orde is nergens gestoord. Ook in da provincie is alles kalm. De nieuwe regeering is reeds gevormd. Mironescu is minister-president. Het is ge heel een kabinet uit de nationale boe renpartij. De voorbereiding van den terugkeer van Prins Karei was door 3 verschillende groepen van zijn aanhangers onafhankelijk van elkaar, geschied. Een groot complot of een militaire samenzwering heeft nooit bestaan en werd ook als overbodig be schouwd. Het aftreden van Manioe is het gevolg van het feit, dat hij met zijn voorstel om Carol slechts tot regent te benoemen in de minderheid is gebleven. Wanneer de wet, waarbij Carol van den troon werd uitgesloten, herroepen wordt, zal hij tot konmg worden geproclameerd en direct beëedigd worden. Carol zal aan het Hof van Cassatie verzoeken de echtscheiding, die inder tijd tusschen hem en prinses Helena van Griekenland werd uitgesproken, te vernie tigen. Prinses Helena zou dan koningin wor den en koning Michaël troonopvolger. Later wordt nog gemeld: Prins Carol van Roemenië is Zondag door de Nationale Vergadering tot koning uitgeroepen. Zondagmorgen om 11 uur kwamen Se naat en Kamer, elk afzonderlijk in bui tengewone zitting bijeen, ter bepaling van hun houding ten opzichte van het aftre den van de regeering in verband met den onverwachten terugkeer van Prins Carol Prins Carol die naar Roemenië terug- keerde en zich tot koning liet uitroepen. D'e minderiarige koning Micha'il met zijn M moeder, prinses Helena. en om een beslissing te nemen inzake in trekking van de wet van 4 Januari 1926 in het bijzonder de artikelen 6 en 7 van de bepalingen omtrent het Koninklijk Huis. Beide huizen spraken zich uit voor de intrekking van bedoelde wet en namen het voorstel aan den tegenwoordigen jon gen koning Michael als erfprins den ti tel te verleenen van Aartshertog van Alba-Julia. Onmiddellijk na beëindiging van beide zittingen kwamen de beide huizen in gecombineerde vergadering bij een cm de genomen besluiten te be krachtigen. Allereerst werd het woord gevoerd door Professor Jorga, di® een overzicht gaf van de gebeurtenissen, die plaats grepen voor de instelling van den Kroonraad en voor het vertrek van Prins Carol uit Roemenië. Hij achtte geen ter men aanwezig, die den prins zouden kun nen beletten het koningschap te aanvaar den. De eenige voorwaarde, die nog rnoet worden vervuld, is de nietigverklaring van zijn echtscheiding met zijn vroegere gemalin. Helena, waardoor deze laatste tot Koningin kan worden uitgeroepen. Radio in Engeland. Op 5 Juni is in het Britsche Lager huis de kwestie der politieke radio-uit zendingen aan de orde geweest. Churchill (cons.) vroeg waarom het redelijk gebruik van den radio-omroep voor .politieke de batten was stopgezet. Hij drong aan op een regeling, waarbij elke politieke partij het recht zou krijgen van den omroep gebruik te maken, naar verhouding van het aantal stemmen, dat. zij bij de jongste verkiezingen kregen. De regeering zou daarbij tevens de uitzen ding van een algemeen (nationaal) en niet-politiek karakter dragend programma moeten vergemakkelijken. De minister president antwoordde op het laatste verzoek, dat deze kwestie ter sprake zal komen in een spoedig te hou den conferentie tusschen de partijen. Korte Berichten. Zaterdag vond in de nabijheid van Angers een ernstig auto-ongeluk plaats. Een vrachtauto met vijftien personen werd in volle vaart door een anderen auto geramd en sloeg over den kop. De chauffeur van den vrachtauto was op slag dood, terwijl tien inzittenden zoo zwaar werden gewond, dat zij in een ziekenhuis moesten worden opgenomen. Uit Rabat wordt gemeld, dat Ma rokko sedert eenige dagen door hevi- gen regenval wordt geteisterd, waardoor op de velden groote schade werd aan gericht. In de bergstreken valt onafgebro ken sneeutv. Wanneer het weer niet spoe dig verbetert, loopt de geheele oogst ge vaar verloren te gaan. Het Noorsche parlement is ontbon den; de nieuwe verkiezingen vinden in October plaats. Koningin en Prinses naar Noorwegen. Gemeld wordt, dat de Koningin en de Prinses in den namiddag van den lGden dezer te Rotterdam scheep zul len gaan aan boord van het stoomschip Batavier V en met dien bodem naar Ber gen (Noorwegen) zullen reizen. Van Ber gen gaan de Koningin en de Prinses per spoor naar Finsen, waar zij zich voorstellen ongeveer veertien dagen te verblijven. Vervolgens zullen tochten wor den gemaakt in het Noorsche gebergte; de reis zal worden besloten met een verblijf te Bygdin. De Koningin en de Prinses rekenen er op, vóór den verjaardag van de Ko ningin-Moeder in Nederland terug te zijn. De reis geschiedt in streng incognito. Chr.-HIst. Unie. Het hoofdbestuur der Unie is samen geroepen tegen Vrijdagavond. De vergade ring, die te 's Gravenhage zal gehouden worden, zal zoo noodig des Zaterdag- ochtends worden voortgezet. Begrafenis Mr H. Verkouteren. Zaterdag had op de Nieuwe Oosterbe graafplaats, onder groote belangstelling, de plechtige begrafenis plaats van het stoffelijk overschot van Mr H. Verkoute ren. Aan de groeve werd o.a. bet woord ge voerd door Ds J. Arnal, pred. bij de Waal- sche Gemeente. Dr J. Th- de Vj«ser, Prof. Binnenland. Slechte tuinbouwuitkomsten. Het vervoer van. aardappelen per spoor (reductie gevraagd). De Koningin naar Noorwegen. De begrafenis van wijlen den heer P. Oosterlee. Mededeelingen over de moeilijkheden in de Chr.-Hist. Unie. Buitenland. Prins Carol koning van Roemenië. De Duitsche gezant ta Lissabon, dood geschoten. Mr B. C. de Sa.vornin Lohman, de heer Jan ter Haar Jr, Dr J. Schokking, de heer J. R. Snoeck Henkemans, gen. L. F. Duymaer van Twist, Dr Th. J. B. Hitter- mann, en de beer van Schouwenburg. De schoonzoon, Ds Brandligt, dankte namens de familie voor de betoonde be langstelling. 'li Werkloosheid. Bij een ingesteld onderzoek is gebleken, dat in ons land, eind April 1930, bij. alle organen, der openbare arbeidsbemiddeling 46.942 mannelijke en 3661 vrouwelijke, te zamen 50603 werkzoekenden als „werke loos" werden beschouwd. Deze cijfers zijn minima, daar niet alle arbeiders zich bij de organen der openb. arbeidsbemiddeling laten inschrijven, terwijl het gebruik, dat van de beurzen wordt gemaakt, plaatse lijk uiteenloopt en bovendien de gegevens van de correspondentschappen der ar beidsbemiddeling nog onvolledig zijn. On der deze werkeloozen bevinden zich 1085 mannelijke en 360 vrouwelijke personen .beneden 18 jaar. Minister Ruys de Beerenbrouck. Vrijdag bracht de Minister van Bin nenlandsche Zaken en Landbouw, Jhr Mr Ruijs de Beerenbrouck, vergezeld van het Tweede Kamerlid, den heer J. J. C. van Dijk, een bezoek van Kampen en het Kampereiland. Landbouwcongressen Antwerpen—Luik. De Minister van Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, heeft een delegatie benoemd, welke Ne>- derland zal vertegenwoordigen bij de landbouwcongressen, die ter gelegenheid van de tentoonstellingen te Antwerpen en te Luik zullen worden gehouden. De samenstelling dezer delegatie is als volgt: Mr A. G. A. Ridder van Rap- pard, te Tiel, voorzitter; J. J. C. Ament, te Roermond; Mejuffrouw E. Ariëns, Spoorlaan 30. te Tilburg; Prof. Mr P. A. Diepenhorst to Amsterdam; A. N. Fles- kens te Geldrop; J. van Gelderen te Bos koop; Mr J. W. Goedbloed te Goes; H. Gorter te 's-Graveland; Dr H. Mol- huysen te 's-Gravenliage; Dr Ir I. Riefc- sema te Breda; Ir Jac. Timmermans te Roermond; H. Trienekens te Venlo en L. F. J. M. Baron van Voorst tot Voorst ta Twello. IJ Be crisis te den landbouw. Het hoofdbestuur van den Bond van landpachlers doet in een Open Brief een beroep op de verpachters. Het volgende is er aan ontleend: „Er dreigt een ramp, die tienduizenden pachters tot proletariërs zal maken en de economisch-sociale verhoudingen van thans tot in haar grondvesten zal schok ken Laat gevoelens van menschelijkheid u nopen het voorbeeld van sommigen te volgen. Geeft uw pachters een deel der pacht over 1929 terug, of scheldt hun het schuldiggeblevene vrij. Een gevaar, waartegen geen burger wachten helpen, bedreigt ons land, als tienduizenden het demoraliseerend pad ondernemer tot niets-bezittend proletariër worden opgejaagd. Gunt uw pachter een behoorlijke beloo ning voor zijn arbeid en 't risico dat hij - I I .1 J I;J

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1