No. 202
Vrijdag 30 Mei 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Kendrikse Go's Bank N.V. Soes
Belgisch Geld
ERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
illMi
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle
lit nummer bestaat uit 2 bladen.
tegen voordeelige koersen
bij
Twee eigenschappen
Directeur-Hoofdredacteur:
R, ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VJBRSRHT.TNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post.- IS,-—
Losse nummers O-GS
Prffs der Adr'erfenttlln:
1—4 regels *1.20, eltee regel meer -30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Teekenen der tijden.
Er is de laatste jaren ongetwijfeld een
I verhooging van het religieus besef waar
te nemen.
De mensch bet blijkt tekens weer
kan nu eenmaal bij brood alleen niet le-
J ven. Vandaar de roep, om bevrediging
1 van de religieuse behoeften.
Al willen wij deze beweging niet te boog
aanslaan, hierin is toch iets verblijdends.
Aan den anderen kant verdient echter
I ook de aandacht wat gemeld wordt om
trent de openbaring van een tegenatroo-
ming, die naar het atheïsme drijft.
In „Nieuw Christelijk Leven" vertelde
Prof. de Zwaan daarvan: „In November
1925 werd georganiseerd „De Amerikaan-
sche Associatie ter bevordering van bet
Atheïsme", die wat in de Vereenigde Sta
ten gelijk staat met onze Koninklijke goed
keuring, beeft ontvangen. Die associatie
slaagde in de oprichting van een aantal
onderafdeelingen en ondernam een adver
tentie-campagne. Alle noodige publiciteit
werd aan de onderneming gegeven en
respectievelijk werden opgericht aan de
Universiteiten een „Vereeniging van Ver
doemde Zielen", daarbuiten een „Jonge-
renbond van Atheïsten" en in de Middel
bare scholen een „Vereeniging van God-
deloozen".
De radio werd in dienst gesteld van de
atheïstische propaganda, maar het merk
waardigste is, dat op Nieuwjaarsdag de
eerste atheïstische zendeling werd uitge
zonden om het evangelie van het niet-be-
staan van God buitenslands te gaan ver
kondigen".
Uit wat Prof de Zwaan hieromtrent
nader mededeelt blijkt, dat deze organi
satie een groote activiteit ontwikkelt en
dat men bezig is dit werk ter vernietiging
van het geloof in God uit te breiden over
heel den aardbol.
Wanneer men dit alles ziet en dan te
vens rekening houdt met het woeden van
den „Bond van Goddeloozen" in Rusland,
de geweldige actie van het „Genootschap
voor Vrije Gedachte" in Duitschland, het
optreden van een Mussolini in Italië en
zoo veel meer, dan is het wel duidelijk",
dat wij ernstige tijden tegemoet gaan.
En wij zullen wèl doen op deze teekenen
der tijden ernstig acht te geven.
Indië's verzet tegen Engeland.
Naar verluidt, is Dr Annie Besant dezer
dagen uit Madras naar Engeland ver
trokken, teneinde in verband met den
toestand in Brisch-Indië een beroep te
doen op de Engelsche regeering en de En
gelsche partijen om onmiddellijk domini
on-status aan Indië te verleenen.
Zij acht de Gandhi-beweging een groot
gevaar, dat zou kunnen leiden tot een
breuk tusschen Engeland en Britsch-In-
dië, hetgeen volgens haar „een gevolg zou
zijn van gebrek aan inzicht van de Engel
sche bureaucratie met haar verouderde
begrippen en haar verblindheid ten op
zichte van het ontwaken van Azië.
Dr Annie Besant is reeds jaren lang lid
der Engelsche labour-partij en kent den
premier Ramsay Mac-Donald persoonlijk
zeer goed.
Te Rangoon is het Woensdag herhaal
delijk tot botsingen gekomen, die echter
geen grooten omvang aannamen.
Volgens een officieel bericht zijn bij de
onlusten 63 personen gedood en 716 ge
wond.
Men gelooft echter, dat de cijfers in
werkelijkheid grooter zijn, aangezien de
overheid geen voldoende toezicht op de
gewonden kon uitoefenen.
De politie is met troepen versterkt. De
winkels blijven gesloten, zoodat in de sta/d
gebrek aan levensmiddelen merkbaar
wordt.
Stakers doen een aanval op het stadhuis.
Dinsdag heeft een menigte van drie
duizend personen op het stadhuis te
Bradford een aanval gedaan, teneinde ze
ven personen te bevrijden, die eenige uren
tevoren waren gearresteerrd bij een op
stootje in verband met het loongeschil in
de wolindustrie. Dit opstootje had plaats
voor een fabriek, waar zich duizenden
arbeiders hadden verzameld, die de poli
tie aanvielen en met steenen bekogelden
toen zij trachtte de menigte te verspreiden.
Honderd politieagenten hielden de menig
te bij het stadhuis tegen. Zij zagen zich
genoopt van hun wapenstokken gebruik
te maken en arresteerden nog een aantal
oproermakers. Acht oproermakers en een
politieagent werden gewond.
Wapenleveranties aan Rusland.
In het Engelsche Lagerhuis zeide de
minister van handel, William Graham, dat
uitvoervergunning was gegeven voor de
tanks, die waren besteld door de Russi
sche regeering.
Hierop vroeg Churchill, of de arbeiders-
regeering zich definitief op het standpunt
stelt profijt te willen trekken uit den ver
koop van krijgstoerusting aan andere lan
den, waarop Graham zeide: „De geachte
afgevaardigde heeft het heelemaal mis,
de vergunning is gegeven voor een be
stelling, die door een particuliere firma is
uitgevoerd".
De afgevaardigde Kirkwood richtte zich
tot Churchill en zeide: „Ik zou den ge-
achten afgevaardigde willen vragen hoe
veel winst hij heeft gemaakt als kanselier
van de schatkist voor het uitrusten van
het Witte Leger van Wrangel Go
Churchill stond op om te antwoorden,
maar de speaker sloot de discussie.
Korte Berichten.
Te Oklahoma City is een groot en
trepot, waarin zich tweehonderd automo
bielen bevonden, door brand vernield.
De muren van het gebouw stortten ten
slotte in, met het gevolg, dat twee man
nen werden gedood en drie anderen on
der de puinen werden bedolven.
In den Irakstaat zijn twee dorpen
door een sprinkhanenplaag geteisterd,
binnen enkele uren was alles kaal gevre
ten.
In Bengalen is een sneltrein door
een wervelstorm uit de rails geworpen,
waarbij 2 personen gedood en 15 ernstig
gewond werden
Uit Charbin wordt gemeld, dat de
anti-communistiscbe beweging zich snel
over Siberië verspreidt. In het Oostelijk
Wolgagebied en West-Siberië verklaarden
de Mohammedanen den „heiligen oorlog"
tegen de Russische autoriteiten.
In Engeland is de werkloosheid nog
weer toegenomen. In de week van 12
tot 18 Mei was het getal werkloozen
ongeveer 20.000 hooger dan in de daar
aan voorafgaande week.
De overval op Curagao op 8 Juni 1929.
Kapitein Borren voor het Hoog Militair
Gerechtshof.
Kapitein A. F. Borren, destijds com
mandant van de troepen en het garni
zoen op Curagao, zal voor het Hoog
Militair Gerechtshof moeten terechtstaan,
ter zake dat hij, als bevelvoerend mili
tair, immers als militaire commandant
van de te Willemstad op "Curagao gele
gerde en in garnizoen zijnde militaire
troepen, zoomede van het aldaar aan 'de
monding van de St. Anna-baai gelegerde
versterkte althans militair bezette Water
fort, en als zoodanig verantwoordelijk
voor de veiligheid van dat fort, verzuimd
heeft doeltreffende maatregelen te nemen
ter behoorlijke militaire bewaking en ver
dediging van hetzelve, tengevolge van
welke ernstige nalatigheid het fort in den
avond van 3 Juni 1929 onbewaakt is ge
weest en geheel open en onverdedigd
heeft gelegen voor een onverhoedschen
vijandelijken overval, en *het aldus aan
zijn schuld is te wijten geweest, dat om
streeks 9 uur van'dien avond een aan
tal in twee 'trucks vervoerd wordende
opstandelingen, immers aan het Neder-
landsch gezag onderworpen en tegen dat
gezag opstandige personen, onder wie
zekere Urbina als aanvoerder fungeer
de, met groote driestheid in snelle vaart
de militair onbewaakte, in elk geval on
voldoend bewaakte openstaande poort;,
welke van het Gouvernementsplein toe
gang tot het Waterfort verleend, is kun
nen binnenrijden, vervolgens de in dat
fort aanwezige, op dat oogenblik onge-
noeg onbewapende militairen heeft kun
nen overvallen, met geweld van wapenen
heeft kunnen uiteenjagen en gedeelte
lijk heeft kunnen overmannen en zich
van bet fort heeft kunnen meester ma
ken, al hetwelk ook inderdaad heeft plaats
gehad.
De Pachtwet-ontwerpen.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
Van der Sluis, heeft aan den minister van
binnenlandsche zaken en landbouw de
volgende vragen gesteld:
1. Is de minister niet van oordeel, dat
in de voor den landbouw thans zoo zorg
wekkende omstandigheden de spoedige
totstandkoming van een goede Pachtwet
uitermate wenschelijk moet worden ge
acht?
2. Is de minister voornemens, de me
morie van antwoord nopens de wetsont
werpen nr 63 zoo spoedig in te zenden,
dat de Kamer die wetsontwerpen binnen
kort in openbare behandeling zou kunuen
nemen?
Bezittingen Kon. Nat. Steuncomité.
Aan de Memorie van Antwoord inzake
het ontwerp tot wijziging van de wet van
26 Juni 1926, houdende nadere bestem
ming van de bezittingen van het Konink
lijk Nationaal Steuncomité, wordt ont
leend, dat in 1929 het totale bedrag aan
steun door de stichting uitgekeerd, bui
ten de ongevallen-rentetrekkers, ongeveer
f 320.000 's jaars bedroeg. Het zal na de
inwerkingtreding van den voorgenomen
algemeenen maatregel van bestuur nog
stijgen.
Uit dit laatste blijkt reeds, dat de wen-
schelijkheid, door eenige leden bepleit
om sommige cijfers te verboogen, ernstig
onder de oogen wordt gezien.
Het bedrijfsleven en de vrouw.
Het lid der Tweede Kamer, mej. Mejjer
heeft aan den Minister van arbeid, handel
en nijverheid gevraagd:
Is de minister reeds in staat en be
reid mede te deelen, tot welk resultaat
heeft geleid de overweging (welke Zijne
Excellentie heeft toegezegd in de verga
dering der Tweede Kamer van 5 Dec.
1929) van de vraag, hoe een onderzoek
kan worden ingesteld naar den invloed
van het bedrijfsleven op den physischenl
en psychischen toestand van de vrouw?
Notariaat.
Bij Kon. besluit van 24 dezer zijn
benoemd tot notaris binnen het arrondis
sement:
's Hertogenbosch, ter standplaats de ge-'
rneente 's HertogenboschH. Cb. M. Rits,
candidaat-notaris te 's Hertogenbosch;
Arnhem, ter standplaats de gemeente
Doesburg: M. F. D'. E. Horst, cand.-notaris
te Velp, gemeente Rheden.
Vrijwillige Ouderdomsverzekering en
Invaliditeitswet.
Blijkens het voorl. verslag over het
wetsontwerp inzake samenloop van vrij
willige ouderdomsverzekering en ver
plichte verzekering krachtens de Invalidi
teitswet werd de strekking er van vrq
algemeen toegejuicht.
Met nadruk werd er evenwel van ver
schillende zijden tegen geprotesteerd, dat
de regeering op de aanvaarding van de
voorgestelde regeling is vooruit geloo-
pen docr toe te staan dat de Rijksverzeke
ringsbank, ten aanzien van degenen die
inmiddels den 65-jarigen leeftijd hebben be
reikt, handelde als ware dit ontwerp reeds
wet geworden. De vraag werd gesteld
sedert wanneer He hier bedoelde afwijking
van de bestaande wettelijke bepalingen
toepassing heeft gevonden.
Pro Rege.
Aan de militairen, die dit wenschen.
kan op 10 Juni a.s. op vertoon van hun
bewijs van lidmaatschap van de Neder-
landsche vereeniging „Pro Rege", extra
verlof worden verleend naar Utrecht tot
het bijwonen yan de algem. jaarvergade
ring dier vereeniging.
Het extra-verlof kan eventueel worden
verleend in aansluiting met het algemeen
verlof, dat met de Pinksterdagen wordt
genoten.
Kerk-concerL
Goes. Gisteravond is in de Groote Kerk
te Goes een uitvoering gegeven door niet
minder dan vijf zangvereenigingen, n.L:
„Cloeting's Gemengd koor (Kloetinge);
„Looft den Heer" en „Psalm en Lied",
heide te Wolphaartsdijk; „Oefening baart
kunst" en „Zuid-Bevelandsch a capella
koor", heide te Goes, directeur de 'heer
S. J. Tamminga. De belangstelling was
enorm, de Groote Kerk was geheel ge
vuld.
Het programma bevatte benevens koor
werk, ook instrumentale no's en tenor-
soli.
Wat den koorzang betreft, mogen wij1,
(in aanmerking genomen, dat deze ver-
eenigingen niet altijd samenwerken) wel
zeggen, dat deze zeer goed is geslaagd
Het trof ons al bij, het eerste no., n.L:
„Gebed", van Handel, wat samenwerking
vermag. Dit hebben wij nimmer zoo goed
booren weergeven door één vereeniging,
als nu door deze vijf. In „Loflied"', van
J. de Zwaan, konden de bassen af en toe
wat flinker zijn geweest.
Het hoofdnummer voor de zangers was
de cantate „Jubilate Deo", miu'.ek van
Leo Mens en tekst van J. Pelser, voor
koor, sopraan- en tenorsolo, piano, orgel
en orkest. Een mooi werk, dat zeer goed
is uitgevoerd. De koren, met zoo n groote
schare zangers gezongen, klonken heel
mooi.
Den heer Tamminga komt 'n woord van
lof toe voor dit kerk-concert. Wat h'j mot
zijn vereenigingen presteerde, verdient
groote waardeering.
Medewerking als tenor-solist verleende
de heer Ger. Le Cointre (Den Haag). De
vraag, of hij in alle opzichten een echte
tenor is, zouden wij niet bevestigend kun
nen beantwoorden. Zijn stemklank heeft
o.i. dikwijls veel overeenkomst met een
bariton. Het door hem gezongen „Geu
zenvendel" kon ons in 't geheel niet be
koren. Veel mooier was „Hemelhuis" van
Hullebroeck. Vooral dient geprezen bet
2de couplet en de aria in het tweede deel
van de cantate. In „Aanbidding" van Cé-
sar Eranck, dat goed werd gezongen, trok
zeer de aandacht de gevoelige vertolking
van het cello-obligaat. Hoe men echter
's heeren Le Cointre's stem moge beoor-
deelen, hij is in ieder geval een zanger,
die zijn taak ernstig opvat.
De sopraan soliste, Mej. van Damme
(Wolfaartsdijk), geeft, niettegenstaande
zij een ongeschoolde zangeres is, veel vol
doening. Haar orgaan is, hoewel niet
krachtig, toch mooi en helder. De soli
„Millioenen sterren", „Vergeefsch?" en
„God is liefde", zijn zeer mooi en met ge
voel gezongen.
Het pianospel van Mej. Kloosterman
(Goes) alsmede de medewerking van 'het
orkest, heeft veel bijgedragen tot bet wel
slagen van deze uitvoering.
Als wij ten laatste vermelden de werk
zaamheid als orgelist van den heer Spreij
(Rotterdam), dan is dat waarlijk niet uit
minder waardeering, integendeel, de or
gelist beeft door zijn voordracht en regi
stratie op het mooie orgel oogenblikken
van waar kunstgenot verschaft. Vooral
de „Kriegsmarsch der Priester" (aus
Athalia) van Mendelssohn, was indruk
wekkend. Het viel ons op, dat er ditmaal
aandacht was voor het orgelspel.
Door Ds Homburg werd met een kort
woord van gebed geopend en met dank
zegging gesloten.
Op het gister gehouden Zangcon
cours van den Ring Zeeland van den Bond
van Chr. Zangvereenigingen, behaalde de
Chr Zangvereeniging „De Lofstem", di
recteur de heer H. Wolzak, alhier, den
eersten prijs in de derde afdeeling met
324 punten.
Goes. Bevolking. Ingekomen: S. Wisse
en gezin, zonder berogp, van N. en St
Joosland, Oostsingel 140; S. J. Bauer, geb.
Flohr, van Dresden, Voorstad 79; N.
Zuijddijk, dienstbode, van Wemeldinge,
Wilhelminastraat 98; P. H. Breas, timmer
man van Wissenkerke, 's H. H.kinderenstr.
63; M. de Looff, timmerman, van Wissen
kerke, 'sH. H.kinderenstr. 63; M. G.
Verbeek, bakkersknecht, van Rotterdam,
Groote KaSe 2; J. van Beken, chauffeur
Binnenland.
De Tweede Kamer over den radio-zendtijd
Kapitein Borren voor het Hoog Militair
Gerechtshof. j^j
Zangersfeest te Wemeldinge.
Buitenland.
Indië's Verzet tegen Engeland.
Engelsche wapenleveranties naar Rusland.
sijc bat vooral, die
PEPERMUNT
o aparte plaats doea
innemen,
In de eerste plaats de
buitengewoon heerlijke
smaak en verder de op»
wekkende en verfris»
schende werking.
van Vlissingen, Piet Heinstr. 8; W. A.
Speetjens, rijwielhersteller, van Breda, L.
Vorststraat 32; A. J. Polfliet, los werk
man, van Eindhoven, Scheldestr. 56; Wed.
M. W. G. Michielsen, zonder beroep, van
Rotterdam, Koningstr. 6; M, M. E. Schnei
der, onderwijzeres, van 's Heerenhoek,
Oude Vischmarkt 2.
Vertrokken: A. J. Nieuwendijk, huis
houdster, naar Nederhorst den Berg,
Voorstraat; A. J. Visser, reiziger, naar
naar Hilversum, Egelantierstr. 14; E. M.
Spoormaker, onderwijzeres, naar Rotter
dam, 's Gravendijkwal 137.
Wemeldinge. Onder begunstiging van
prachtig zomerweer had op Hemelvaarts
dag het 26e Zangersfeest van Chr. Zang
vereenigingen, "tegens concours, plaats in
den prachtigen boomgaard van den heer
L. Dominicus.
Het openingswoord werd gesproken
door Ds Oskamp van'Wemeldinge, waar
na de 24 kojen in 3 afdeelingen hun
liederen deden hooien. p© jury bestaande
uit de heeren Ger. Le Cointre, Den Haag,
T. W. Spreij, Rotterdam en F. Pijlman
Amsterdam, gaf aan het eind den volgen
den uitslag.
Derde Afdeeling: „Halleluja", Krabben-
dijke, 193 punten, gem. cijfer 4, geen dipl.
„Looit den Heer", Heinkenszand, 266 p.
qjf. 6 dipl. B; „Soli Deo Gloria", Sou
burg, 280 p. cijï. 6 dipl. B; „Hosanna"
Wissenkerke, 269 p. cijf. 6 dipl. B; „Ho
sanna", Krabbendijke, 185 p. cijf 4, geen
dipl.; „Advemdo", Biezelinge, 278 p., cijf.
6 dipl. B; „Ons Genoegen", Heinkens
zand, 269 p., cijï. 6, dipl. B; „Zang Ver
edelt, A- J. Polder, 271 p. cijf. 6 dipl. B;
„De Lofstem", Kapelie, 312 p. cijï. 7,
dipl. A en 2e prijs mei; „De Lofstem"
Wemeldinge, 250 p., cijf. 5 dipl. C.; Soli
Deo Gloria", Kamperland, 285 p. cijï. 6
diploma B en 4e pr. med.; „De Lofstem"
Goes, 324 p., cijf. 7, dipL A en le prijs
med.; „Tot Nut en Genoegen", Nieuw-
dorp, 304 p., cdjif. 7 dipl. A en '3e prijs
med.; „Hosanna", Driewegen1 250 p, cijf.
5 dipl. C;
Tweede Afdeeling: „Hosanna", Vlissin
gen, 344 p. cijï. 8 (dipl. A en le prijs med.;
„Psalm en Lied", Wolphaartsdijk, niet
verschenen; „Soli Deo Gloria", Ierseke,
268 p. cijï. 6 dipl. O; „Excelsior", Ber
gen op Zoom, 285 p. cijf. 6 dipl. O;
„Looft den Heer" 't Zand, 291 p. cijf. 6
dipl. C en 3e prijs med.; „Excelsior'1,,
Terneuzeo, 276 p. qjf. 6 dipl. O; „De
Lofstem" ,Nieuwdorp 281 p. qjf. 6 dipl.
Q: ..„Crewnetido, Kyuinjngen,, 302 p. cSjf- 7
