No. 201
Woensdag 28 Mei 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
B
Hendrikse Ce's Bank N.V. Goes
Belgisch Geld
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DE RADIO-ZENDTIJD.
Buitenland.
êên Bols voor U - en
één voor uw gast:
zoo blijft tweemaal
een toch een.
FIRMA IS SIERLIK 5 GE STOFPELAAR
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeelige koersen
bij
Staten-Generaal
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelbnrg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Na 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementen? ij s:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Ad vertentiSn:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het zendtijdenbesluit van 15 Mei j.l.
beeft met name in de kringen van de
A.V.R.O. groote ontstemming gewekt.
De eene protestvergadering volgt op
de andere en daarbij worden meermalen
uitdrukkingen gebezigd, die den toets van
de meest matige critiek niet kunnen door
staan.
Het is zelfs zoo erg geworden, dat het
liberale „Handelsblad" zich genoodzaakt
zag .te waarschuwen, „dat er ernstig ge
vaar bestaat, dat een goede zaak hope
loos bedorven wordt door zijn beste vrien
den."
En dat is aan nog. heiel zacht uitge
drukt.
Intusschen, door al 'het rumoer, dat er
in de pers en in vergaderingen gemaakt
wordt, zou men de zaak, waarom het hier
eigenlijk gaat uit het oog kunnen ver
liezen.
En daarom verleenen wij gaarne plaats
aan onderstaande beschouwingen, waarin
de zaken, die hopeloos scheef getrokken
dreigen te worden, recht worden gezet
en tot hunne juiste proporties terugge
bracht.
Men hoort voor de microfoon en in de
z.g. „neutrale" bladen roepen om récht
voor de A.V.R.O. en nog eens récht voor
de A.V.R.O.; men klaagt, dat A.V.R.O.-
programma's zullen vervallen, waarvoor
socialistisch geschetter in de plaats komt;
men ziet bij de Ghr. organisaties vreugde
over rechtsgelijkheid en begrijpt niet, dat
Christenen zich over vermeerdering van
socialistische programma's verheugen.
Het ééne misverstand is hier op het
éndere gestapeld.
Voor de handhaving van het recht zijn
onze menschen geluKkig zeer gevoelig.
Hoeren ze roepen over „rechten" van
de A.V.R.O., dan zijn ze onwillekeurig
tot luisteren geneigd. Ze willen graag
recht gedaan hebben. De A.V.R.O. wil
herziening van het zendtijdenbesluit en
daardoor haar (vermeende) rechten her
krijgen.
Wat is de fout bij ben, die aan dat
geroep om herziening gehoor verleenen?
Dit, .dat zij vergeten hebben zich te re-
aliseeren, of er bij de beslissing-Reymer
onrecht gedaan is. Wil men. rechtsher
stel, dan moet er eerst onrecht zijn. Dat
onrecht nu is er ten opzichte van de
A.V.R.O. niet.
Protestvergaderingen worden gehouden,
vele en lange kolommen zijn volgeschre
ven over het zendtijdenbesluit, maar nooit
ofte nimmer is aangetoond, dat wat de
A.V.R.O. verlangt, récht is. Minister Rey-
mer heeft recht gedaan. Voorheen was
er onrecht, er was een ongemotiveerde
bevoorrechting bij de zendtijdverdeeling.
De voorstelling wordt gesuggiereerd, dat
de beslissing van 15 Mei tegen de JLV.
R.O. gericht is. Niets is minder waar.
Wat de minister gedaan heeft was niet
anders dan uitvoering geven aan de post
en Telegraafwet 1904, waarin sedert '28
staat, dat de zendtijd naar billijk
heid moet worden verdeeld.
Hoe was het voorheen?
Zoo, dat de A.V.R.O. volgens haar eigen
berekening over 101 uren per week be
schikte, de V.A.R.A. over 8 uur, de N.
C.R.V. en de K.R.O. ieder over circa 50
uur. .Voor dien toestand bestond geen
rechtsgrond. Hij was in strijd met de P.
eh T. wet.
De Minister moest de wet uitvoeren en
„naar billijkheid" verdeelen. Waarnaar de
billijkheid moet worden beoordeeld, zegt
de wet niet. Minister Reymer oordeelde
het billijk, dat 'de tijd onder de vier
groote omroeporganisaties gelijk zou
worden verdeeld. Zoo kreeg de A.V.R.O.
bij da beslissing van 15 Mei een g e 1 ij k
deel als de andere drie. Onbillijk is dit
niet, want er is geen enkele goede grond,
waarom da eene volksgroep boven de
andere zou moeten worden bevoorrecht.
Uit het „moord en brand"-geroep krijgt
de massa den indruk, dat de A.V.R.O.
zoowat geruïneerd wordt. Dat is niet het
geval. Als de A.V.R.O. „gesloopt" wordt
(zooals het heet) dan worden de andere
omroepvereen. het eveneens. De omroep
verenigingen worden gelijk behandeld.
Met de wet in de hand kon de Minister
niet anders doen.
Historisch verkregen jrechten worden
niet aangetast, omdat ze er niet zijn. In
de „Omroepgids" van 24 Mei is dit yan
de zjjde der N.C.R.V. aan de hand van
de feiten nog aangetoond.
Practisch is het resultaat van het zend
tijdenbesluit, dat de A.V.R.O. een aantal
zenduren verliest aan de socialisten. Dat
is inderdaad jammer, zeer jammer. Maar
wat jammer is, behoeft nog geen on
recht te zijn. Wanneer de A.V.R.O. 101
zenduren heeft en de V.A.R.A. 8 uur,
en de wet spreekt daarbij van „billijke"
verdeeling, dan begrijpt een iéder, dat
geen enkel Minister de wet kan uitvoeren
en dien toestand kan handhaven.
Men spreekt bij de A.V.R.O. immers
ook over „recht"?
Eindelijk meent men, dat men onzer
zijds zich verheugt over de vermeerdering
van zenduren der socialisten. De N.C.
R.V. jubelt er over, zoo zegt men. Wie
het orgaan der vereeniging nauwkeurig
leest weet beter.
Vermeerdering van den revolutionairen
invloed kan daar geen reden van vreugde
zjjn. Vreugde is jex slechts, omdat in de
wereld van den draadloozen omroep aan
de onbillijke, ongemotiveerde, onwettelijke
onrechtvaardige verdeeling een eind is
gemaakt. Yreugde is er, omdat, afgezien
van da verhoudingen bij links, bet récht
heeft gezegevierd. Daarover moet toch
ieder Christen zich ten allen tijde ver
heugen?
Het gaat niet tegen de A.V.R.O., noch
tegen wie ook, het gaat er om, of de
overheid in radio-zaken recht moet doen
En ajle geschetter over roof van recht
matig verkregen eigendom, partij-tyrannie
sloopvergunning en „geraas van neerstor
tend puin" kan jiiet bewijzen, dat Mi
nister Reymer geen recht gedaan heeft
aan allen.
Verwaten taaL
Het valt naar de eenparige uitspraak
van tot oordeelen bevoegden niet te ont
kennen, dat Mussolini veel goeds in Ita
lië heeft tot stand gebracht.
Meermalen krijgt men echter sterk den
indruk dat de roem den duce naar
het hoofd is geslagen en dat ook
deze beenen te zwak zijn om de weelde
van eer en grootheid te verdragen.
Hinderlijk om niet te zeggen godde
loos is de taal waarvan deze macht
hebber zich bedient om zichzelf en zijn
land te verheerlijken.
Zoo heeft hij dezer dagen te Milaan
een rede gehouden, waarin hij o.a. ver
klaarde:
„Mijn regeering is geen ministerie, maar
een stelsel, waarvan ik het hoofd en de
schepper ben."
En hij voegde daaraan toe:
„Thans is 'het Italiaansche volk vol
komen meester van zijn lot. Wij zijn
volkomen zeker van onze toekomst. Op
dat doel richten wij al onze geestkracht,
daartoe rapen wij al onze krachten sa
men, opdat wij nimmer door de gebeur
tenissen verrast zullen worden. Wij ver
lieten Versailles met een verminkte over
winning, maar wij hebben de overwin
ning nog in onze hand. Zij is verminkt
in de diplomatieke papieren, maar niet
in onze armen en onze harten. Wij zul
len elkaar hier 28 October 1932 weer
zien. Wij zullen dan het begin vieren
van de tweede tienjarige periode van
de fascistische revolutie, die bestemd is,
omdat wij zulks willen, het Italiaansche
volk steeds grooter te maken.
Heft uw vaandels op en uw geweren,
het symbool en het werktuig van ons
onverwinbaar vertrouwen."
Dat is goddelooze taal die sterk her
innert aan het verwaten optreden van
een Nebukadnezax toen hij roemde in
de sterkte zijner macht en ter eere
zjjner heerlijkheid.
Maar het is ook gevaarlijke taal.
Gevaarlijk voor den vrede van Europa,
gevaarlijk ook voor de rust en vrede vaa
Italië
Ook hier kan bevestigd worden, dat
het toppunt soms tevens is een keer
punt
Want: Gods werken zijn waarheid en
zijne paden zijn gerichten en Hij is mach
tig te vernederen degenen die in hoog
moed wandelen.
BEZWAARDE WERKGEVERS.
Sinds de wet van 4 December 1920 tot
stand kwam, wofclt in de verzekerings-
wefgeving rekening gehouden met ge
moedsbezwaren tegen assurantie.
Toen principieel bezwaar tegen het ze-
gelplakken zich openbaarde, werd be
paald, dat de werkgever, die overwe
gende gemoedsbezwaren tegen .verzeke
ring jieeft en noch zichzelf, noch iemand
anders, noch zijne eigendommen heeft
verzekerd, kan worden vrijgesteld van
het plakken.
Natuurlek moeten waarborgen bestaan,
dat het gemoedsbezwaar geen bedenksel
is om zich aan financieele verplichtin
gen te onttrekken en daarom moet in
plaats van de premie een extra-bedrag
in de rijksinkomstenbelasting worden be
taald.
Interessant is het nu na te gaain, zegt
de Standaard, op wat wijze zich dit
instituut ontwikkelde.
Toen de wet pas was ingevoerd, in
1921, .waren er op de 188.628 aanmel
dingen '672 bezwaarde werkgevers.
In 1926 ,op de 189.925 aanmeldingen
41 bezwaarde werkgevers.
In 1927 het laatste jaar, waarvan
de cijfers gepubliceerd zijn is dit
getal geslonken tot 40.
Het aantal bezwaarde werkgevers is dus
niet onaanzienlijk ingekrompen.
Naar het schijnt, breekt de juiste princi-
pieele waardeering van het instituut der
verzekering al meer 'baan.
Uit Brltsch-IndiB.
Gandhi heeft Zaterdag voor den eersten
keer sedert zjjn intemeering zijn vrouw
mogen ontvangen, die vergezeld was van
miss Miraben, vroeger miss Madeline
Slade, de dochter van admiraal Slade,
die tot de zaak van Gandhi bekeerd is.
Het onderhoud had plaats in tegenwoor
digheid van een ambtenaar.
Gandhi's dieet bestaat uit geitemelk, da
dels, druiven en sinaasappels. Hij houdt
zich iederen dag vijf a zes uur bezig met
spinnen. Hij leest iederen dag twee kran
ten. Hij beeft een persoonlijken oppasser.
Te Rangoon blijft de toestand zeer ge
spannen. Het geheele verkeer in de stad
van een half millioen inwoners beöft
gisteren stil gestaan. Er reed geen tram,
noch een ander voertuig en alle winkels
en bazars waren gesloten. Op de meest
bedreigde punten zijn troepen met ma
chinegeweren opgesteld, terwijl de politie
in groepen van 10 of 12 man door de
stad patrouilleert.
De politie moest tweemaal van haar
vuurwapenen gebruik maken. Het politie
posthuis te Qongri is in brand gestoken
en geheel uitgebrand. Volgens de nog
niet geheel volledige berichten zijn Dins
dagmorgen twintig menschen gewond, ter
wijl het aantal dooden, dat is gevallen
bij de onlusten van Zondag en Dinsdag
en dat tot nog toe 26 bedroeg, zou zijn
gestegen tot veertig. De politie heeft alle
samenscholingen van meer dan vijf perso
nen, verboden.
Ook te Bombay is het aantal slacht
offers van de jongste onlusten gestegen.
Drie menschen werden bijl nieuwe botsin
gen gedood, terwijl 69 met schotwonden
en glaswonden, in.de ziekenhuizen moes
ten worden opgenomen.
Gistermiddag laat is het ook tot ern
stige onlusten gekomen te Luoknow in
Bengalen. Daar zouden vier menschen
gedood zijn en 30 gewond. Van de po
litie moesten 14 man naar het zieken
huis gebracht worden. De beperkte staat
van beleg is afgekondigd.
Het conflict in de Engelsche wolindustrie.
Het loonconflict in de Engelsche wol
industrie duurt thans reeds twee maan
den. Zeer vele arbeiders hebben de sta
king opgegeven en zgn in de fabrieken
teruggekeerd. Vele firma's hebben het
oude loon gehandhaafd en konden het
werk voortzetten. Niettemin zjjn aan
weerszijden belangrijke verliezen te con-
stateeren.
De Engelsche regeering en de
werkloosheid.
De liberalen uit het Lagerhuis hebben
gisteravond vergaderd en na korte ge-
dachtenwisseling besloten vandaag blanco
te stemmen bij de conservatieve motie
van afkeuring van de werkloosheidspoli-
Vraag Bols en zie toe, dat ge het krijgt
Alle Bols-artlkelen verkrijgbaar bij de
Kuiperspoort Middelburg,
tiek van de regeering. De verwerping der
motie staat hierdoor vast.
In het Lagerhuis heeft minister Thomas
in antwoord op een vraag meegedeeld,
dat 95 miljoen j)ond door de verschil
lende commissies en daarmee door de
regeering waren toegestaan om 110.000
werkloozen werk te verschaffen en dat
dit op zijn minst nog tot November \zou
duren.
De helft van dit aantal mannen waren
,er direct bij betrokken en met het aan
leggen van wegen, bruggen, enz. bezig,
de andere helft vervaardigde de mate
rialen, óf was met het transport belast.
De minister voegde er aan toe, dat uit
deze cijfers, 'die nauwelijks 7 procent van
het totaal aantal werkloozen vormden,
duidelijk bleek, dat men in deze richting
niet heel veel verder kon gaan.
De Rijnland-ontruiming.
Maandagavond zijn de laatste Fransche
troepen uit Worms vertrokken. Ook Zwei-
brücken is in dien nacht geheel door de
Franschen ontruimd.
In beide plaatsen zijn met inbegrip van
de gendarmen nog 20 30 man achter
gebleven om de loopende zaken af te
wikkelen.
Korte Berichten.
Het abnormale weer in Italië houdt
nog steeds aan. Uit Zuid-Tirol komen
berichten, dat in de bergen veel sneeuw
is gevallen. Uit Forte dei Marmi wordt ge
meld, dat door een waterhoos alle bad
inrichtingen aldaar beschadigd en gedeel
telijk vernield zjjn.
Te Tluszeze, in de nabijheid van
Warschau, brak Maandagmiddag een
groote brand uit, waardoor veertig ge
bouwen, waarvan twintig woonhuizen,
in de asch gelegd werden. Honderd ge
zinnen zijn door den brand dakloos ge
worden.
Te Friedrichstadt in Sleeswijk zijn
een aantal kinderen, die kort geleden in
geënt zijn, onder eigenaardige verschijn
selen ziek geworden. Twee van hen zijn
reeds gestorven.
De beide officiëele sovjet-organen,
de „Izwestia" en de „Prawda" wijden
in den laatsten tijd uitvoerige beschou
wingen aan de verhouding tusschen sov-
jebRusland en Polen. Uit alles blijkt, dat
deze verhouding steeds ongunstiger wordt
en steeds meer en meer verscherpt
Rijkswaterstaat
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek
eervol ontslagen de hoofdingonieur-direo
teur van dein Rijkswaterstaat met verlof,
ir. E. van Konijnenburg.
Onze Regeering en onze taaL
In een dezer dagen vecrschjjlnendeni Le
gerorder komt de volgende ministerieele
kennisgeving voor:
In verband met een ter zake door den
Raad van Ministers genomen beslissing,
wordt bij (Leze ter kennis gebracht, dat
als begroetingstaai bij internationale con
gressen e.d. van Regeeringswege het Net-
derlandsch gebezigd zal worden.
Daarna kan, hetzij in het gesproken
woord, hetzij in de schriftelijke vertaling,
van andere .talen gebruik worden ge
maakt
Binnenland.
Interpellatie-Boon over 'da zondtijd-ver-
deeling.
Buitenland.
De Engelsche regeering en de werkloos
heid. I IJ DB
De toestand in Britsch-Indië wordt ern
stiger.
Do Rijnland-ontruiming.
Hetgeen voor congressen ,ó.d., d.w.z.
voor begroetingen, Regeeringsontvangst
enz. geldt, dient, zooals vanzelf spreekt,
ook zooveel mogelijk in het oog te wor
den gehouden, indien buiten1 de grenzen
door vertegenwoordigers van de Neder-
landscbe' Regeering wordt gesproken.
Een begrooting afgekeurd.
Naar „Het Volk" verneemt hebben Ge
deputeerde Staten van Friesland hun
goedkeuring onthouden aan de begrooting
der gemeente Leeuwarden voor 1930, om
dat hierin is opgenomen een verhooging
van de arbei ders 1 oonen met ongeveer f2
per week, volgens het raadsbesluit ,van
December 1929.
Middenstands-congres.
Het 27ste jaarljjksch congres en de
algemeene vergadering van den Kon. Ned.
Middenstandsbond worden dit jaar te Gro
ningen gehouden, op 2. 3 en 4 September.
Het nieuwe spoorwegboekje.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
van der Waerden, heeft aan den minister
van waterstaat de volgende vragen ge
steld:
1. Is de minister bereid, mede te dea
len, of de Spoorwegraad gekend is in
de uitgave van twee spoorweggidse® in
plaats van één, zooals tot dusver ge
bruikelijk? Zoo ja, welk advies heeft de
Spoorwegraad uitgebracht?
2. Acht de minister het oorbaar, dat,
alvorens de in prijs verdubbelde spoor-
weggids yerscheen, aan 'het publiek een
gids tegen verlaagden prijs werd aange
boden, welke van zoodanig gehalte is,
dat de groote meerderheid der afnemers
er door moest worden gedupeerd en ge
noodzaakt werd, later zich de dure uit
gave ten overvloede aan te schaffen?
3. Zoo neen, is dan te verwachten, dat
een dergelijke handelwijze met meer zal
voorkomen?
TWEEDE KAMER.
Heiziening Gemeentewet
Aan de orde was gisteren allereerst
de eindstemming over het wetsontwerp
tot herziening van de Gemeentewet.
De heer Lingbeek, H.G., zal tegen het
ontwerp stemmen, omdat voortaan pries
ters burgemeesters zullen kunnen worden.
De heer De Visser, comm., kan zijn
stem aan het wetsontwerp niet geven, om
dat hij vreest, dat de gemeentebesturen
steeds meer onder invloed van de geeste
lijkheid zullen komen.
Het wetsontwerp wordt aangeno
men met 64 tegen 17 stemmen.
Tegen: de antirevolutionairen, de staat
kundig gereformeerden en de heeren Krij
ger, C.H., Tilanus, C.H., Lingbeek, H.G.,
en de Visser, comm.
Goedkeuring protocol.
Na aanneming van eenige. kleine wets
ontwerpen, wordt behandeld de goedkeu
ring van het protocol inzake den chemi-
schen en bacteriologischen oorlog.
De heer Van Zadelhoff, S.D., zegt,
dat dit ontwerp hem niet ver genoeg gaat,
doch hij zal er voor stemmen, daar dit
zal leiden tot een hernieuwden strijd
voor ontwapening.
De heer Marchant, V.D., heeft er
bezwaar tegen, dat door ons chemische
en bacteriologische strijdmiddelen mogen
worden toegepast, tegen degenen, die ze
tegenover ons gebruikt. Met een gewetens-
Jy&TM* ra?; nist wccte getransigeerd.
