No. 199
Maandag 26 Mei 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Soes
Belgisch Geld
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
tegen voordeelige koersen
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11,
Postrekening No. 4M55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKSN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3r-
Losse nummersf ü,A5
ïj s der Advertent18n:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 cL
Bi) abonnement belangrijke korting.
A.s. Woensdag moet „De Zeeuw" in ver
band met den Hemelvaartsdag evenals
's Zaterdags vroeger verschijnen.
H.H. correspondenten en adverteerden
gelieven biermede rekening te honden.
Na hall 10 Woensdagmorgen kunnen geen
advertentien voor hat dien dag verschij
nend nummer, meer worden aangenomen.
DE DIRECTIE.
Dienstweigering.
De z.g. „Kerk en Vredesbeweging, die
met" de Kerken in geen enkel verband
en met den vrede op z'n zachtst gezegd in
een zeer ver verwijderd verband staat,
begint zich steeds scherper af te teekenen
als een propaganda-instituut voor dienst
weigering.
Blijkens het voorgestelde program van
actie, tracht deze organisatie haar doel te
bereiken, o.m. door:
zich te onthouden van eiken directen
steun aan oorlogsbedrijf en oorlogs
voorbereiding.
Ter toelichting hiervan schreef de voor
zitter, Prof. Heering:
Van hare leden verwacht Kerk en
Vrede (wij gebieden niets, zij bant ook
niet uit, maar zij verwacht), dat zij
zich persoonlijk onthouden van eiken
directen steun aan oorlogsbedrijf en
oorlogsvoorbereiding.
Is dit dienstweigering? Ja. Het is
dienstweigering met alles wat er het
gevolg van kan zijn.
Hoezeer wij de overheid ook willen
gehoorzamen, ten slotte moet men Gode
meer gehoorzamen dan den menschen.
Deze waarheid eischt hier onverbidde
lijk hare toepassing.
Geheel in overeenstemming hiermede
verklaarde een der propagandisten, de
heer Schurer, de vorige week in een te
Goes gehouden vergadering:
De persoonlijke dienstwei
gering moet meer algemeen
worden. Dan zal de regeering voelen,
dat het zoo niet langer gaat.
Die nationale ontwapening begint
niet in Genève en ook niet in onze volks
vertegenwoordiging en Den Haag, maar
een kwartier huiten Den Haag, in do
bijzondere strafgevangenis.
Zoo ontpopt deze organisatie zich tot
een zuiver revolutionaire beweging, welke
jonge menschen, die, zooals Prof. Heering
terecht schreef: „vaak nog te jong
zijn voor zulk een beslissing
en zulk een verantwoordelij fe
ll ei d" op alle manieren aanspoort tot
ongehoorzaamheid aan de overheid.
Het spreekt vanzelf, dat de revolitio-
naire partijen dit alles met groote inge
nomenheid zien.
Immers, als de Overheid haar gezag
verliest, zoodat zij in critieke tijden niet
meer op het leger kan rekenen, dan heb
ben zij, die de Russische methodes ook
hier tot toepassing willen brengen, vrij
spel.
Dan is het met den vrede ge-
da anl
In de eerste plaats in onze Indien,
maar straks ook in ons land.
Maar juist daarom is het noodig, dat
aan deze beweging met name door de
ouders, de noodige aandacht wordt ge
schonken,, en dat temeer, omdat zij onder
hare leden telt tal van predikanten die
krachtens hun ambt op de jeugd grooten
invloed kunnen uitoefenen.
Zij hebben zooals Prof. Heering
schreef honderden malen gelegenheid
om onder vier oogen de dienstplichtige
jongelui tot dienstweigering aan te spo
ren.
Of zij dit zullen doen is een andere
vraag. Maar in elk geval werken zij er
door hun woord en voorbeeld toe mede,
dat de jonge menschen in deze richting
worden opgevoed; en dat op deze jonge
menschen, die nog niet geheel tot oordeel
des onderscheids zijn gekomen, lasten
worden opgelegd, die zij zelf niet wen-
schen te dragen. Was dit wel het geval,
dan zouden zij den moed moeten hebben
belastingbetaling te weigeren.
Laten de ouders daarom ter dege op
letten en dit goed in het oog houden,
dat „Kerk en Vrede" noch het be
lang der Kerken, noch den vre
de dient.
De nationale beweging ln Brlteoh-IndlS.
Te Karatsji heeft de politie een in
val gedaan in een verboden zoutmaga-
zqn, waar na een botsing, waarbij eenige
lieden werden gewond en een groote hoe
veelheid zout in beslag werd genomen.
Daar zich buiten een dreigende me
nigte "had verzameld, moest de politie
zich met knuppels eeu weg banen.
De menigte hield vervolgens een be
tooging.
Patel, de opvolger van mevr. Naidu,
de dichteres, is in het kamp te Intat bij
Parasana gearresteerd. Men weet nog
niet, wie hem thans als leider van de na
tionalistische beweging zal opvolgen.
Geruchten over Itallaansche mobilisatie
ln Albanië.
De Italiaansche legatie spreekt de ge
ruchten dver een actie der Italiaansche
troepen in Albanië tegen.
Dit belet niet, dat de ongerustheid in
Frankrijk over de „Italiaansche plannen
in Albanië steeds grooter wordt, wat ook
in de bladen .tot uitdrukking komt, waar
zelfs berichten verschijnen onder het op
schrift: „Van het oorlogstooneel".
De „Echo de Paris" waarschuwt Mus
solini niet verder te gaan. Het treurige
voorbeeld van den vroegeren Duitschen
keizer moet tot padenken stemmen.
Albanië is thans niets anders meer dan
een: Italiaansch protectoraat en tot de
annexatie is het nog slechts een stap.
Wlt-Rusland heeft genoeg van de
Sovjet-Unie.
In de sovjet-Russische republiek Wit-
Rusland zou de neiging tot afscheiding
van het Russische rijk in den laatsten
tijd sterk toenemen.
Het hoofdorgaan van de Russische
communistische partij schrijft, dat men
ook in kringen van wit-Russische commu
nisten deze afscheidingsgedachte gunstig
gezind is.
Wit-Rusland heeft een oppervlakte van
ongeveer 1/4 van Duitschland. De bevol
king bedraagt ongeveer 5 millioen zielen,
waarvan 31/2 millioen Wit-Russen zijn.
Amy Johnson ln Australië aangekomen.
Amy Johnson is Zaterdagmiddag om 3
uur 55 in Australië aangekomen.
De aankomst van Amy Johnson in
Australië heeft hier en niet het minst
jn haar vaderstad Hull, waar haar ouders
dikwijls in ongerustheid hadden gezeten,
ontzaglijke voldoening gewekt.
Korte Berichten.
Naar Vaz Dias uit Athene meldt is
de Stroenta in G-rieksch Macedonië bui
ten haar oevers getreden. Twee menschen
zijn verdronken en er is veel schade
aangericht aan de gewassen te velde.
In de Adriatische Zee heerscht een
hevige storm. In de haven van Ravenna
zijn 9 menschen omgekomen.
Tengevolge van de aanhoudende
regens hebben zich in Zuid-Frankrijk
nieuwe overstroomingen voorgedaan. In
Maiet de Montagne staan de wegen on
der water. De oogst wordt bedreigd.
De Italiaansche pers meldt, 'dat de
onderscheidingen van alle zakenlieden,
die failliet gaan, zullen worden ingetrok
ken.
Het bekende Grand-Hotel aan het
Aasgaardstrand in de nabijheid van Oslo
is door een brand geheel in de asch ge
legd. Vier 'personen die op de zolder
verdieping sliepen, konden zich slechts
redden, aoor op het laatste oogenblik
langs een ladder af te dalen. Het hotel
was een der meest .gezochte etablisse
menten in de omgeving van Oslo.
In gansch Italië wapperden Zaterdag
dé vlaggen ter herdenking van den dag,
waarop Italië den oorlog aan de Cen
trale Mogendheden heeft verklaard. Deze
dag wordt door de fascisten beschouwd
als het begin van de wedergeboorte van
hun vaderland. In het gansche land zijn
groote fascistische feestelijkheden gehou
den.
Vereeniglng van Ned. Gemeenten.
De algemeene vergadering en het con
gres der Vereeniging van Nederl. ge
meenten1 zullen, naar in het Weekblad
voor Gemeentebelangen wordt gemeld, dit
jaar op 2, 3 en 4 Juli te Zwolle worden
gehouden.
Op het congres zullen aan de ,orde
worden gesteld de prae-adviezen, uit te
brengen door mr P. J. M. Kallen, refe
rendaris ter gemeente-secretarie te Maas
tricht, en mr R. H. baron de Vos van
Steenwyk, griffier van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, over het volgende
vraagpunt:
„Is ten aanzien van de subsidieering
voor verbetering en onderhond van ge
meentewegen,, welke van intercommunaal
fctelang mogen worden geacht, de rege
ling, welke praktijk is geworden onder
werking van .de Wegenbelasting-wet, voor
de gemeenten, bevredigend, mede wat be
treft de hoegrootheid van het subsidie
voor die wegen, welke gebracht zijn op
het Rijkswegenplan of op het provinciaal
wegenplan,, en wat betreft de mate waarin
wegen op deze plannen zijn gebracht?
Zoo niet, op welke wijze moeten dan
de lasten worden "bestreden .van verbete
ring en onderhoud van gemeentewegen,
welke nu, of in de naaste toekomst, van
belang geacht mogen1 worden voor het
internationaal verkeer?"
Werkverruiming.
Dezer dagen heeft de Rijkscommissie
voor werkverruiming vergaderd onder pre
sidium van haar voorzitter, prof. dr W.
H. Nolens. v.
Besloten werd een nader onderzoek
in te stellen omtrent een geval, dat ter
bennis van de commissie iverd gebracht,
waaruit zou blijken, dat de export van
een bepaald artikel door verhooging van
invoerrechten of in een ander land door
een bepaalde toepassing van een tarief
aldaar, sfêrk wordt belemmerd, waardoor
de betrokken Nederlandsche ondernemin
gen schade Jijden, terwijl aan den ande
ren kant het artikel hier in een belang
rijke hoeveelheid tegen zeer lagen prijs
wordt ingevoerd.
Tot haar spijt stelde jde oommissie
vast.,dat er nog altijd openbare of senii-
openbare besturen zijn, die bij het gun
nen van een order alleen letten op den
prijs en bij de overweging, of de order
hier te lande zou kunnen worden ge
plaatst, geen andere factoren laten gel
den.
Met genoegen stelde de oommissie vast,
dat het beleid van den1 vorigen minister
van defensie ten .opzichte van het plaat
sen „van orders "bij de Nederlandsche nij
verheid, door zijn tegenwoordigen ambt
genoot in niet mindere mate wordt ge
volgd.
Onder de communisten.
De G. P. H., centraal comité (Wijnkoop-
groep), heeft aan de Executieve van de
'Communistische Internationale te Mos
kou, het West-Europeesche Bureaul der
Ciomm. Internationale te Berlijn en het
secretariaat van de Cl P. H., Nederland
sche sectie der Comm. Internationale
(groep van de Visser), een verklaring
opgezonden, waarin zij voor de zooveel-
ste maal verklaart zich aan de discipline
der Communistische Internationale te wil
len onderwerpen en bereid te zijn tot
.ontbinding van de partij over te gaan
onder aansluiting bij de G. P. H., sectie
der Comm. Int., het Russische filiaal
in Nederland, dat daarvan totnogtoe
niets heeft willen weten.
Aan de bereidverklaring wordt de ver
wachting vastgeknoopt, dat ook ander
zijds de maatregelen zullen worden geno
men, waardoor die aansluiting ten spoe
digste kan geschieden, zoodat de een
heid dan werkelijkheid wordt.
Ons land tusschen de tarlefmureru
Naar de Directie van den Landbouw
bericht is blijkens telefonische mededee-
ling van den Rijkslandhouwconsulent fe
Berlijn met ingang van 6 Mei a.s. het
invoerrecht op rogge verhoogd tot 15 Mk.,
dat op voedergerst tot 12 Mk. per 100 Kg.
WillemsdorpMoerdijk.
Zaterdagmiddag is met goed gevolg te
water gelaten vanaf de helling der
scheepswerf „De Biesbosch" te Dordrecht,
de in opdracht van het ministerie van
Waterstaat gebouwde tweede stoompont
ten dienste van het veer Willemsdorp
Moerdijk. De hoofdafmetingen van het
vaartuig zijn lang 40 M. en 10.5 M.
breed.
In het algemeen is de pont van het
zelfde type als de reeds in gebruik
zijnde.
Alleen de lengte bedraagt 2.5 M. meer,
waardoor de vervoercapaciteit grooter is.
Het vaartuig zal worden voorzien van
een triple expansie machine van 550
50 i. p.k. en twee stoomketels elk van
92 vk. M. verwarmd oppervlak. Ook
deze installatie wordt geheel door „De
Biesbosch" vervaardigd.
Gerekend wordt, dat de boot over een
maand vaarklaar zal zijn.
Vereeniging Ziekenhuis verpleging op
Walcheren.
Zaterdagmiddag werd in het Schutters
hof te Middelburg de algemeene vergade
ring gehouden van bovengenoemde ver
eeniging, onder voorzitterschap van den
heer H. J. van Geuns, zulks wegens
uitstedigheid van den voorzitter der ver
eeniging, den heer mr W. J. Woldringh
van der Hoop.
De voorzitter heette allen welkom
en zeide, dat de vereeniging een goed
jaar achter den rug heeft.
Door den secretaris-penningmeester,
den heer L. O n d e r d ij k, werd het
reeds gepubliceerde jaarverslag uitge
bracht.
Naar aanleiding daarvan vroeg de heer
de Rijke het woord om namens de
afdeeling Koudekerks er op te wijzen,
dat er een groot verschil is tusschen het
aantal personen opgenomen uit Middel
burg en van het platteland, n.l. 228 en
65. Spr. meende, dat het platteland daar
door voor de stad betaalt.
De heer C a s t e 1 zeide, dat men in
Veere tot dezelfde gedachte is gekomen.
Een 'der afgevaardigden van Dom
burg meende, dat men juist van mee
ning is, dat de vergoeding van de ver
voerkosten een stap in de goede rich
ting is in het belang van het platte
land.
De heer Onderdijk geeft toe, dat
de opname uit de stad grooter was in
1929 dan van het platteland, doch als
bijv. Oostkapelle een eigen vereeniging
had gehad, zou het reeds in de verste
verte niet aan haar verplichtingen heb
ben kunnen voldoen. Er moet naar ge
lijkheid worden gestreefd, maar dit is
reeds gebeurd door de vervoerkosten te
betalen. Daarbii is het verkeerd een ge
volgtrekking te maken volgens de cijfers
van één jaar. Nu zijn er in 5 maanden
van 1930 reeds meer personen van bui
ten Middelburg dan in het geheele jaar
1929.
De voorzitter wrjst er op, dat de
stad belangrijk meer aan contributie op
brengt.
De heer dr Orbaan zegt, dat vanuit
de stad veel meer patiënten voor kor
ten tijd worden opgenomen.
De heer de Rijke meent, dat stad
en platteland elkaar toch niet zullen
evenaren. De vervoerkostenvergoeding is
daarvoor niet voldoende. Het is er spr.
niet om te doen de zaak af te breken,
maar om het gemopper op het platte
land verder te voorkomen. Bjj gelijke
plichten behooren ook gelijke rechten.
De heer Onderdijk zegt, dat het
bestuur ten deze steeds paraat is. Dit
bewijst reeds het nog aan de orde ko
mende voorstel tot wijziging van het
huishoudelijk reglement en de statuten.
Het bestuur vernam van het gemopper
niets.
Nadat de voorzitter de wensche-
lijkheid van algemeene samenwerking had
bepleit, werd het jaarverslag goedgekeurd.
De rekening over 1928 kon worden
goedgekeurd, doch die over 1929 nog
niet door ziekte van een der leden der
betrokken commissie, wat aanleiding was
om te bepalen, dat een plaatsvervangend
lid zal worden benoemd.
Aan de orde was de verkiezing van
twee bestuursleden wegens periodieke af
treding van de heeren van Geuns en de
Rijke. Laatstgenoemde verzocht voor hem
een jongere kracht te benoemen, die
steeds in gelegenheid zal zijn de be
stuursvergaderingen bij te wonen. Met
genoemde heeren waren aanbevolen de
Binnsnland,
Groote brand te Kaatsheuvel.
IJ. Wiikstra tot 20 jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
De vliegverbinding Schouwen-Rotterdam.
Buitenland.
De beweging in Britsch-Indië.
Groote brand te Berlijn,
bij
heeren A. F. L. Troll te Middelburg en
M..Reijnhoudt te Domburg.
Gekozen werden de heeren Van Geuns
met 30 stemmen tegen 2 op den heer
Troll en de heer Reijnhoudt met 23 stem
men, tegen 7 op den heer Castel, 4 op
den heer de Rijke en 1 op mr Wol
dringh v. d. Hoop. Blanco waren 9 st
Beide heeren namen de benoeming aan.
In de commissie van controle werd
in plaats van den heer J. de Priester,
die niet herkiesbaar was, gekozen de
heer F. J. Castel te Veere en tot al
gemeen plaatsvervanger do heer C. Lou-
werse te Domburg.
De afdeeling Souburg had voorgesteld,
dat het Centraal Bestuur de mogelijkheid
zal onderzoeken om de afdeelingspenning-
meesters een vergoeding te geven voor
hun werkzaamheden.
Naar aanleiding van dit ten slotte aan
genomen voorstel ontspon zich eenige
discussie, waaruit bleek, dat het bestuur
zal overwegen een uitkeering aan de af-
deelingen te doen om daarmede naar
goeddunken te handelen. Men kan daar
uit dan ook de bedoelde vergoeding be
talen. i i
Bij de behandeling kwam ook naar vo
ren, dat zij, clie liever naar Vlissingen
gaan, waar de verpleegprijs f2.50 is
zooals de heer Onderdijk opmerkte
althans nu nog kunnen kiezen tus
schen directe uitkeering van fl.26 per
dag of wel recht van uitkeering voor
langer termijn.
Het voorstel om goect te "keuren een
wijziging in het reglement, waarbij wordt
vastgesteld de nieuwe regeling, volgens
welke in plaats van f 100 een bedrag van
f105 het maximum is van uitkeering en
dat om tot een maximum van f25 de
vervoerkosten naar en van het zieken
huis te vergoeden als de vervoerde wordt
ippgenomen, werd z.h.s. aangenomen.
Deze beide regelingen zijn door het be
stuur reeds sedert 1 Jan. toegepast, maar
ook, dat verpleging van minder dan 3
dagen niet wordt vergoed. Onder applaus
der vergadering werd voorgesteld dit te
laten vervallen, waardoor iedere opname,
hoe kort ook, wordt vergoed.
Tenslotte werd in het huishoudelijk
reglement vastgesteld, dat bovendien nog
andere bijkomende kosten worden ver
goed, telkens voor een jaar door de
algemeene vergadering vast te stellen. Het
recht op vergoeding vangt aan G maanden
na de eerste contributiebetaling.
Vastgesteld werd een schaal voor het
aantal stemmen, dat iedere afdeeling op
de algemeene vergadering mag uitbren
gen.
Besloten werd te bepalen, dat de alge
meene vergadering zal gehouden worden
in de maand Mei, en "dat voor 1 April
yoorstellen kunnen worden ingediend.
In de Statuten zal worden veranderd,
dat "het doel niet is „ziekenhuisverple-
ging", doch „betaling van ziekenhuiskos
ten". 'Alle leden zullen toegang hebben tot
de algemeene vergadering, doch stemrecht
alleen de afgevaardigden.
In den loop der discussies werd door
den heer Onderdijk op een desbetreffende
vraag geantwoord, dat Middelburg nu ook
een afdeeling zal moeten vormen.
Misdrijf? In den nacht van Za
terdag op Zondag 1.1. werd in een woon
keet staande op het terrein van de cokes-
fabriek te Sluiskil, een man aangetroffen,
badende in zijn bloed. Bij onderzoek bleek
het een Italiaansch werkman te zijn bij
die fabriek in dienst, die een doode-
lijke wonde aan den hals bleek 'te hebben
