No. 196
Donderdag 22 Mei 1930
44e jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Belgisch Geld
Kendrikse Co's Bank N.ï. Boes
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws,
tegen vocrdeelêg© koersen
bij
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. tl.
Postrekening No. 44453.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
DeZeeuw
VERSCHIJNT ELKSN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. J3,~
Losse nummers f 0 0
Prijs der Advertentien;
1S regels i 1.2(1, elke regel meer 39 cl.
Bij abonnement belangrijke korting.
V Een schip op strand....
In den vorig en zomer werd door de
S. D. A. P. door aanplakbord en biljet
den volke verkondigd, dat de arbeiders
klasse in Engeland thans de macht had
veroverd en de Nederlandsche arbeiders
partij dat voorbeeld diende te volgen,
wilde zij de zegeningen daarvan deelach
tig worden.
Thans, een jaar daarna, loont het de
moeite eens na te gaan, waarin, nu de
arbeiderspartij in Engeland ongeveer een
jaar aan het bewind is, die zegeningen
bestaan. De werkloosheid is in 't Brit-
sche Rijk op enorme wijze toegenomen.
De arbeidsminister Thomas, daarnaar ge
vraagd in het Lagerhuis, antwoordde, dat
hij niet zou probeeren de cijfers, die
Dinsdag 1.1. weer een vermeerdering van
27000 zouden vertoonen, te verkleinen
of er excuses voor te zoeken. De regee
ring stond tegenover een wereldcrisis;
verbetering kon van voortdurende uit
breiding van steun natuurlijk niet ko
men, maar moest wachten op den om
keer van de economische positie van de
geheele wereld.
Derhalve een betuiging van onvermo
gen, die aan ons, Nederlanders, veel te
zeggen heeft. Gemakkelijk is het in ver
kiezingstijden met groote beloften te ko
men. Minder gemakkelijk is het om, wan
neer men de regeering in handen heeft en
dan verantwoordelijk is voor den goe
den gang van zaken, die beloften na
te komen.
Thans is het in Engeland voor den
arbeider niets beter gesteld, dan onder
de vorige conservatieve regeering. Geen
wonder dan ook, dat de afgevaardigde
Kirkwood van de radicale arbeiders, na
het betoog van den minister zeide, dat
een arbeidersregeering die het aantal
werkloozen tot 2 miljoen liet klimmen,
geen reden van bestaan had.
Als een arbeidersregeering niet eens het
lot van de arbeiders kan verbeteren,
dan deed zij beter zoo spoe
dig mogelijk af te treden.
Een scnip op strand, een baken in
zee.
Het Britsch-Indische verzet tegen
Engeland.
Patel, de onlangs afgetreden voorzitter
van de Indische wetgevende vergadering
is te Dharasana aangekomen, ten einde
het bevel op zich te nemen over de
vrijwilligers, die aanvallen doen op het
zout-depot en wier leiders gearresteerd
zijn.
Naar .ujt Moskou wordt geimeld, publi
ceert 'de komintern een proclamatie aan
de Britsche communistische partij, in ver
band met de voorvallen in jiritsch-Lndië,
waarin verklaard wordt, dat de Britsche
communisten en de Britsche arbeiders
klasse alles moeten doen, ter verhindering
van verdere troepenzendingen naar In-
dië. 'De proclamatie besluit met de woor
den Geen handgranaten, geen geweer,
geen machine, tegen de nationalistische
beweging .in Indië.
De aanval op het zoutdedot van Dhara
sana, die gisteren werd ondernomen, heeft
tot de ernstigste botsing geleid, welke tot
nu toe tijdens de campagne van Gandhi
is voorgekomen.
Het aantal vrijwilligers, bij dezeni aan
val betrokken, moet ongeveer 2000 heb
ben bedragen, v
Zij hadden van den krijgsraad van het
nationalistische congres opdracht ontvan
gen, om het programma onvoorwaarde
lijk uit te voeren, zonder acht te slaan
op de gevolgen.
Voorzien van scharen, om het prikkel
draad door te knippen, deden zijl steeds
opnieuw aanvallen op 'de door de politie
versperde toegangen naar het zoutdepot
en de omgeving. Zij werden door de
politie met knuppels teruggedreven.
Volgens een bericht van gistermiddag
bedroeg Ja et aantal gewonden '330 en dat
der gearresteerden ruim 200, doch waar
schijnlijk is dit aantal sedert nog toege
nomen.
Ook de tweede zoon. van Gandhi, Ma-
nilal, die ilch eveneens onder de gearres
teerden bevindt, werd gewond.
Vierhonderd man Indische troepen zijn
met den meest mogeljjfcan spoed uit Bom
bay naar Dharasana gezonden en verdere
versterkingen zullen volgen.
Mevrouw Naidoe is gearresteerd.
Zij1 werd gearresteerd, terwijl zij toe
zicht hield op den inval ih het zout
depot door 2000 vrijwilligers, die tracht
ten zich een doortociit "te banen door de
prikkeldraadversperringen. Bij een charge
met stokken door de politie werden 100
vrijwilligers gekwetst.
Een interview met Gandhi.
Da redacteur van de „Daily Herald'',
George biocombe, heelt Gandni, den lei
der der Indische nationalisten, in zjjn
gevangenis te ïerdavda nabij Jfoona op
gezocht en geïnterviewd.
in de gevangenis, aidus Slooombe, ge
niet Gandhi zekere voorrechten. Hij1 staat
op zeer goeden voet met een, drietal
hooge- Britsche autoriteiten, die tjjdens
heit bezoek ook aanwezig waren. Het on
derhoud had plaais op een waranda die
bijl de cel behoort. Gandhi ging, tegen
zgn gewoonte, op een stoel zitien. Zijn
spinnewiel neemt in de cel een groote
plaats in.
Slooombe vroeg Gandhi op den man af
wat hy verstaat onder onafhankelijkheid.
Eischt hiji onafhankelijkheid, zooais dit
is „vastgelegd in den dominion-status of
eischt hij volledige afscheiding van Groot-
Brittannië
„Ik heb altijd gehoord", antwoordde
Gandhi, „dat ,jn Engeland dominion-sta
tus onafhankelijkheid beteekent, doch door
de Indische autoriteiten wordt dit niet
zoo opgevat. Daarom eischen wijj natuur
lijk onafhankelijkheid, wanneer (lit niet
in den dominion-status js opgenomen."
De verslaggever vroeg vervolgens of
Gandhi de gevolgen van zijn verzetactie
onder de oogen had gezien. Gandhi er
kende, dat hij een riskante taak op zich
had genomen, doch groote dingen zijn
nimmer verricht, zonder dat er gevaar
bij .was. Hij was echter opgeschrikt door
de gewelddaden, die te Sholapur zijn
begaan. Hij was gegriefd over den ,dood
van twee politie-agenten, doch hiji was
ex van overtuigd, dat het geweld niet was
begaan door de aanhangers van burger
lijke ongehoorzaamheid. Gandhi verklaar
de zich verder niet ongeneigd tot onder
handelen. „Mijn leven is niet anders ge
weest dan een reeks van compromissen"
Hij verklaarde, dat de regeering, indien
het haar voornemen was Indië te bevre
digen, de elf punten moest inwilligen,
die Gandhi in zijn laatsten brief aan den
vicerkoning heeft voorgelegd. „Doch wij
zullen vechten tot het einde, totdat wij1
voldoening hebben gekregen en wijl zullen
onze levens opofferen indien het noodig
is, voor de zaak van Indië's vrijheid"
zeide hij.
Slooombe kreeg den indruk, dat ook
op dit critieke oogenblik overeenstemming
nog mogelijk is, en dat Gandhi bereid is
het congres te adviseeren de beweging
van burgerlijke ongehoorzaamheid op te
schorten en deel te nemen aan de Lon-
densche conferentie, op de volgende voor
waarden
1. De conferentie zal ook tot taak heb
ben, een grondwet te ontwerpen, die In
dië het wezen van onafhankelijkheid zal
geven;
2. Voldoening moet worden -geschon
ken aan Gandhi's eischen inzake de in
trekking van de zoutwet, het verbod van
alcoholhoudende dranken en het verbod
van buitonlandsche goederen
3. Amnestie moet worden gegeven aian
gevangenen, die zijn veroordeeld, wegens
politieke vergrijpen, tegelijk met het stop
zetten van de beweging van politieke
ongehoorzaamheid
4. de resteeren.de zeven punten van
Gandhi zullen in de toekomst worden
besproken.
De verslaggever van de „Daily Herald"
seint ferder, dat het op een catastrofe
moet .uitloopen, wanneer de Indische re
geering blijft volharden in haar fout om
Gandhi en het congres als een onbetee-
kenende politieke macht in Indië te be
schouwen.
Zware storm aan de Portugeesche knsten.
Naar uit Lissabon gemeld wordt, woedt
aan de kust van Algarve in Zuid-Portu-
gal een hevige storm, die reeds groote
schade heeft aangericht
Twee groote .vischtraiwlers zijn ini de
nabijh eid van de kust door een enorme
vloedgolf gegrepen, waardoor zjj! binnen
enkele minuten zonken.
De bemanning, bestaande uit 9 koppen,
is verdronken.
De Engelsche Labourregeering.
In de wandelgangen van bet Engelsche
Lagerhuis verluidt, dat MacDonald van
plan is, een laatste poging te doen in de
Labour-vergadering, om een einde te
maken aan de voortdurend© aanvallen
op het kabinet door de uiterste linker
zijde van de labour-partij.
Waarschijnlijk zal MacDonald een on
voorwaardelijk vertrouwensvotum eischen
en zijn partij ervan in kennis stellen, dat
hij, tenzij een dergelijk vertrouwensvotum
wordt verleend en .de Mosley-resolut.ie
wordt 'ingetrokken, den koning zal advi
seeren, bet parlement te ontbinden en
nieuwe belastingen uit te schrijven.
De Dusseldorfsche moorden.
Volgens mededeeling van de „Berl.
Ztg." heeft de politie te Düsseldorf een
veertigjarigen man gearresteerd, dien zij
ernstig verdenkt, den dader te zijn van
de bekende Düsseldorfsche moorden.
Dit individu sprak gisteren een acht
jarig meisje op straat aan en overreedde
het kind met hem bloemen te gaan pluk
ken op het nabijgelegen kerkhof.
De vader van het meisje, ongerust over
haar lang uitblijven, ging op zoek en
vond het kind huilend bij den ingang
van het kerkhof. De man, die het meis
je meegelokt had, nam ijlings de vlucht.
Een paar uur later ontmoette de vader
hem echter toevallig in de stad en wees
hem aan een paar agenten, die hem on
middellijk arresteerden.
Zooals gezegd, acht de politie het niet
uitgesloten, 'dat ze in dezen arrestant
eindelijk den lang gezochten massamoor
denaar gevonden heeft.
In een ander telegram heet het intus-
schen, dat men nog geen enkele aanwij
zing bezit, om te concludeeren, dat men
hier met den Düsseldorfschen moorde
naar te doen heeft.
De zuigelingensterfte te Lnbeck.
Volgens bericht van het „Berl. Tagebl."
zijn thans 19 kinderen, na de Calmette-
behandeling, bezweken.
Er verkeeren nog 10 kinderen in le
vensgevaar.
Prof. Calmette verklaart in de „Ma-
tin" dat noch hij, noch het instituut-
Pasteur de geringste verantwoordelijk
heid dragen voor de noodlottige gebeur
tenissen te Lübeck. De professor beves
tigde nog eens, dat naar het buitenland
geen serum verzonden wordt, er werden
slechts culturen van bacteriën aan buiten-
landsche ziekenhuizen geleverd, ten ein
de daar ter plaatse verder te worden
gekweekt. Het ziekenhuis in kwesite
heeft in Juli 1929 een dergelijke culture
uit Parijs betrokken.
Bij het kweeken der cultures moet te
Lübeck een of andere vergissing zijn
begaan, meent Calmette. Het serum wordt
in bijna alle landen van de wereld toe
gepast en nergens hebben zich ziekte
gevallen voorgedaan.
De Justitie te Lübeck heeft een onder
zoek geopend naar de zuigelingensterf
te tengevolge van behandeling met het
procédé-Calmette tegen tuberculose.
Volgens de „Az Est" zouden in Ujbest
(Hong.) zes zuigelingen, die met het Cal-
mette-middel zijn ingeënt, gestorven zijn.
Het blad heeft zich tot de betrokken
doktoren gewend om inlichtingen.
Deze verklaarden echter, volgens de
„Az Est" dat deze vraag niet voor een
leekenpubliek behandeld kon worden.
Korte Berichten.
Het bestuur van den Belgischen
mijnwerkersbond heeft besloten, dat de
mijnwerkers een referendum zouden uit
schrijven over een staking indien de eige
naars de loonen onmiddellijk wilden
verminderen.
Uit de mededeelingen van het Ber-
lijnsche bureau voor de statistiek blijkt,
dat de stad Berlijn op 1 Mei j.l. 4.340.000
inwoners telde.
In het onlangs door aardbevingen
geteisterd gebied in Perzië zijn reeds 2000
lijken gevonden.
Een telegram uit Jeruzalem meldt,
dat daar gisterenmiddag een lichte aard
schok is waargenomen.
Van de noordkust van Italië wordt
thans gemeld, dat 12 visschersvaartuigen
bij zware stormen zijn vergaan en 15 vis-
öchers verdronken zijn.
Naar uit Amiens gemeld wordt, is
de communistische burgemeester van
Longuau voor een maand in zijn functie
geschorst, aangezien hij de gelden, hem
toegezonden als bijdrage ter leniging van
den nood in het door den watersnood
geteisterde Zuid-Fransche gebied, gezon
den heeft aan „Roode Hulp".
EERSTE KAMER.
Wijziging Arbeidswet 1319.
Blijkens het voorloopig verslag over het
wetsontwerp tot wijziging van de Arbeids
wet 1919 brachten verscheidene Teden
ernstige bezwaren van staatsrechtelijken
aard tegen de voorgestelde regeling in, op
grond waarvan zij meenden er hun stem
aan te moeten onthouden.
Zij merken op, da.t art. 55 der Grond
wet den wetgever het, recht toekent om
het vaststellen van bepalingen, door straf
fen te handhaven, over te laten aan de
Kroon. Een overdracht echter, zooals
thans wordt voorgesteld, t.w. aan met de
uitvoering eener wèt belaste ambtenaren,
n.l. de Inspecteurs van den Arbeid, acht
ten deze leden een delegatie van wetge
vende macht., welke met de Grondwet
in strijd is.
Andere leden waren daarentegen van
oordeel, dat art. 55 der Grondwet in dien
zin moet worden verstaan, dat het geen
regeling geeft nopens voorschriften, welke
aan algemeene maatregelen van bestuur
hun bestaan ontleenen. Meer in het bij
zonder verbiedt het tweede lid geenszins,
dat in een algemeenen maatregel van be
stuur de Kroon.het vaststellen van bepa
lingen, door straffen .te handhaven, oj>-
draagt aan ambtelijke organen, in de
(Arbeidswet genoemd mits slechts de
Kroon tot het geven van een zooda
nige opdracht gemachtigd zij door een
wet, zooals hier wordt voorgesteld.
Een ander bezwaar was voor verschei
dene leden de onvoldoende regeling van
het Leroepsrecht.
Dc uitvoer van vee en vleescb.
Het Tweede Kamerlid Fleskens heeft
den minister van binnenlandsche zaken
en landbouw, voorzitter van den raad
van ministers, de volgende vragen ge
steld
Is de minister bereid opgave te ver
strekken:
1. van het bedrag der vergoeding van
onkosten, ontvangen volgens art. 63 der
Veewet, a. voor keuring vanuitgevoerd
vleesch; b. voor keuring van uitgevoerd
vee, respectievelijk over 1923 en 1929;
2. van het bedrag, dat respectievelijk
over 1923 en 1929 werd uitgegeven voor""
de uitvoering van de onder la en lb
bedoelde keuringen?
Is de minister bereid ter bevordering
van den vleesch- en vee-export de hier
voor bedoelde keurloonen te verlagen,
indien blijkt, dat in de schatkist meer
gevloeid is dan tot dekking van de on
kosten is noodig geweest?
Is de minister niet genegen in overwe
ging te nemen, om de bedragen, die
sinds de inwerkingtreding van de Vee
wet in de schatkist gevloeid zijn, ver
minderd met de gemaakte noodzakelijke
kosten, te doen besteden, om den export
van vleesch en vee in deze moeilijke tij
den zooveel mogelijk te bevorderen?
Uitbreiding van het mond- en klauwzeer.
De minister van Binn. Z. en Landbouw
heeft aan de centrale landbouworganisa
ties, den Alg. Ned. Zuivelbond en de ver-
eenigingen op het gebied van veehouderij
en handel mededeelingen gedaan over de
uitbreiding van het mond- en klauwzeer,
o.a. dat na zijn ernstig verzoek om mede
werking gebleken 'is, dat er veehouders
zijn, die willens en wetens zich schuldig
maken aan zeer laakbare handelingen, die
tevens 'in strijd zijn met de wettelijke
.bepalingen, waardoor uitbreiding der
ziekte voortschrijdt.
Tevens doet de minister mededeeling
over het constateeren van een tot dusver
in Nederland niet waargenomen smetstof-
stam, waartegen het gebruikelijke serum
iu onvoldoende mate werkzaam is, doch
waarin de Rïjksseruminrichting bezig is
te voorzien. De minister wijst opnieuw
op besmetting op veemarkten en spoort
opnieuw aan tot de meest mogeljjke me-
Binnenland.
Gemeenteraad van Middelburg.
Gemeenteraad van Goes.
Vergadering van den Chr. Boeren- en
Tuindersbond.
Vereen, tot verbetering van het Rundvee
in Zeeland.
De Tweede Kamer gereed met de be
handeling der Gemeentewet.
Burgemeestersbenoemingen.
Buitenland.
De gebeurtenissen in Britsch-Indië. Een
interview met Gandhi.
Storm in Portugal.
dewerking met den betrokken staats
dienst en tot de grootst mogelijke voor
zichtigheid in verband met. de versprei
ding der smetstof.
Het verkeer naar België.
Met ingang van 'Maandag 26 Mei zal de
weg RoosendaalNispenEsschen gedu
rende ongev, drie weken wegens herstel
lingswerkzaamheden voor alle verkeer ge
sloten zijn.
Het bestuur van den Bond van Be
drijfsauto-houders in Nederland vestigt
in verband hiermede de aandacht er op,
dat gedurende dien tijd de vólgende we
gen de beste zijn voor het verkeer:
Van Willemstad komende gaat de route
over RoosendaalWouwBergen op
ZoomPutte. Van den Moerdijk komende
of via TerheijdenBredaRijsbergen
Zundert of via KlundertFijnaart
KruislandWouwBergen op Zoom
Putte.
Winkelsluitingswei.
De Bond «van grossiers in kramerijen,
huishoudelijke artikelen, speelgoederen,
borstelwerken, garen en band, glas- en
aardewerk en schrijfbehoeften heeft üan
de Eerste Kamer verzocht de winkelslui
tingswet niet aan te nemen.
Nederlandsche Christen Vrouwenbond.
Nadat gistermiddag in het clubhuis v.
Speykstraat 153 de huishoudelijke verga
dering was gehouden met het hoofdbe
stuur en de afgevaardigden der afdeelin-
gen, had gisteravond ter gelegenheid van
de 11e algemeene vergadering van den
Nederlandschen Christen Vrouwenbond
een gezellig samenzijn in de aula van de
Chr. H.B.S. aan de Populierstraat plaats.
Deze avond werd verzorgd door de afdee-
ling Den Haag van den Ned. Chr. Vrou
wenbond, die ditmaal de gastvrouw is.
De vice-presidente der Haagsche afdee-
ling, mevr. "Schokking-Baltheser Middel
beek, sprak een kort openingswoord uit,
nadat tevoren gemeenschappelijk het eer
ste vers van Ps. 75 was gezongen.
Mevr. G. KaatVerbeek bracht ver
volgens twee aria's uit Die Messias van
Handel ten gehoore, waarmede zij een
hartelijk applaus uitlokte.
Alsnu volgde de vertooning van een
lichtbeeldenserie, die de reis Amsterdam
Batavia in beeld bracht. Dit geschiedde
onder auspiciën van de Stoomvaart-Mig.
Nederland. De vertooning ging gepaard
met een toelichting. Van verschillende
schepen der Mij. Nederland kreeg men
opnemingen te zien, alsmede kijkjes van
de havensteden, die onderweg door de
schepen worden aangedaan.
Na de pauze zongen de aanwezige
dames het Bondslied, terwijl mevr. G.
KaatVerbeek andermaal van haar zang
deed genieten. Achtereenvolgens vertolkte
zij drie Nederlandsche liederen, waaron
der het welbekende Hollands Vlag. Zij
vond een dankbaar gehoor.
Daarna werd het tweede gedeelte van
de serie 'lichtbeelden vertoond. Menig
fraai en bekoorlijk tafereel uit Indië kon
men op het doek bewonderen.
Gemeenschappelijk werd nog gezongen
„Een vaste burcht is onze God".
De presidente dér Haagsche afdeeling,
mevr. C. Kammeraat—Rekker, sloot de
bijeenkomst dankgebed,
