No. 191
Vrijdag 16 Mei 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
ICiNÜ
EERSTE BLAD.
RECHT IN DEN OMROEP.
Buitenland.
COUPONS EN LOSSINGEN
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 Mei vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Gom.
TeL: Redactie en Administratie Na 11.
Poetrekening Na 44455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L Burg. TeL Na 239.
Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummers 10.03
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bjj abonnement belangrijke korting.
De jongste door de regeering genomen
beslissing inzake de verdeeling van den
radio-zendtijd, de belangrijkste gebeurte
nis in de geschiedenis van den Nederland-
schen radio-omroep, is een der meest
juiste en meest rechtvaardige daden van
ons christelijk zakep-kabinet. Slechts uit
die omroepgeschiedenis kan haar bete
kenis worden verklaard.
Het kardinale punt van het zendtijden-
besluit is, dat nu practisch verwezenlijkt
zal worden datgene, waarvoor zes jaren
lang is gestreden, n.l. de b i 11 ij k e ver
deeling van den radio-zendtijd onder de
verschillende volksgroepen. Voor ons
christenvolk beteekent dit, dat na
zes jaren van strijd verkregen wordt dat
gene, waarvoor in den schoolstrijd vijftig
jaren en meer is geijverd: de vastlegging
van de rechtsgelijkheid, de erkenning, dat
wij niet minderwaardig zijn dan, doch
volkomen gelijkwaardig aan welk deel der
natie ook. Beslist is thans, dat in den Ne-
derlandschen omroep het vrijzinnig be
ginsel geen superioriteit zal hebben, om
dat het zich als het „nationale", het
„neutrale" of het „algemeene" belieft aan
te dienen.
De verkrijging der rechtsgelijkheid is
het resultaat van veel strijd en arbeid,
verricht door 4e rechtsche omroepvereeni-
gingen. Het is de Nederlandsche Christe
lijke Radiovereeniging geweest, welke on
der leiding van haren voorzitter, Mr A.
van der Deure te Bennekom, niet opge
houden heeft, de publieke opinie te door
dringen van de belangen, die er voor den
vrijen Nederlandsohen omroep op het spel
staan, en niet heeft nagelaten, bij de auto
riteiten voor recht in den omroep te plei
ten.
Het zendtijdhesluit moet allereerst ge
zien worden als een overwinning van het
recht. De beslissing, welke onder de
verantwoordelijkheid van Minister Rey-
mer genomen is, is de eenige rechtvaar
dige, welke onder de huidige omstandig
heden kon en mocht worden genomen. Dat
zij genomen is, is voor ons christenvolk
allereerst een reden tot ootmoedigen dank
jegens Hem, van Wien alle goede gaven
zijn afkomende. Erkentelijkheid zij er
voorts ten opzichte van de Ministers der
Kroon, die niet aarzelden die rechtvaar
dige beslissing te nemen, hoewel zij wis
ten, dat ook zij zouden deelen in den hoon,
die van vrijzinnige zijde den christelijken
omroepleiders niet wordt bespaard.
De dag der zendtijdbeslissing is een
dag van blijdschap voor allen, 'die de
principieele noodzakelijkheid en het prac-
tische nut inzien van den vrijen, chris
telijken nationalen omroep, gebaseerd op
het Woord van God, van blijdschap voor
al voor de velen in den lande, die er zes
jaar lang voor gebeden en gestreden heb
ben.
De rechtsgelijkheid in den Omroep is
het resultaat van de historie. Bij den
juichtoon, die nu met recht moet worden
aangeheven, vergeten we dit niet.
In de jaren 1923'24 leefden we nog
onder de dreiging, dat in den omroep al
leen de vrijzinnige invloed tot uiting zou
komen. Dit gevaar verminderde, toen eind
1924 de Ned. Ghr. Radio-Vereefn. met
haar christelijke uitzendingen een plaats
in den aether kreeg. Principieel kreeg
die invloed een knak, toen in 1926 de
„Regeeringscommissie voor den Nationa
len Draadloozen Omroep" (Commissie-
Ruys), welke uit mannen van zeer ver
schillende levensovertuiging was samen
gesteld, tot de conclusie kwam, dat op
lossing van het omroepvraagstuk slechts
mogelijk was bij erkenning van de pari
teit, de rechtsgelijkheid tusschen links en
rechts. Toen in October 1927 de eigen
zender der christelijke volksgroepen te
Huizen (welke zender thans geheel voor
rechts vrij komt) werd geopend en daar
door voor het Evangelie in den aether
ruimer plaats werd gemaakt, waren het
opnieuw zware dagen voor de idee van
een vrijzinnig-nationalen-eenheidsomroep.
In beginsel ten eenenmale gebroken ech
ter werd lij, toen in 1928 de Tweede Ka
mer met 77 tegen 3 stemmen als haar
meening uitsprak, dat de zendtijd naar
billijkheid moet worden verdeeld.
Het besluit van thans is de uitvoering
van de toen gemaakte wetsbepaling. Wel
ligt tusschen de wet en het Ministerieele
Besluit de algemeen bekende lijdenshis
torie van den Radio-raad, waardoor soms
in angst en vrees geleefd werd, maar het
beginsel der rechtsgelijkheid werd
reeds in 1928 gered.
Natuurlijk zijn de moeilijkheden nog
lang niet uit den weg. Talrijke punten
vragen nog de aandacht van hen, die op
radio-gebied leiding hebben te geven.
Daar is b.v. de vraag van de practische
uitwerking der z.g. algemeene program
ma's in onze christelijke natie; de re
geling ten opzichte van de z.g. kleine om-
roepvereenigingen, ofschoon verstandig
getroffen, moet practisch nog inloopen;
de kwesties met betrekking tot Indië en
den wereldomroep zijn nog lang niet alle
geregeld. De technische voorzieningen
aan de zenders stellen steeds zwaardere
eischen. Zoo is er nog veel meer. Daarbij
komt voor den Omroep met den Bijbel de
eisch, om de dagen der vrijheid te ge
bruiken 'tot steeds diepere principieele
fundeering, om al duidelijker beginsel en
karakter te demonstreeren.
Dit alles ontmoedigt echter niet.
In moeilijke dagen heeft de Omroep met
den Bijbel, heeft de N. C. R. V. hulp van
Boven en de liefde van ons volk rijkelijk
ondervonden. Zoo zal het ook in de toe
komst zijn. Vermeerdere daartoe het ge
bed en de offervaardigheid onzer men-
schen voor de prediking en de christelij
ke volksvoorlichting door den draadloo
zen omroep.
Proteststaking van Telefoon en Telegraf
te Parijs.
Tegen 11 uur gisterochtend zqn de
beambten, die den dienst overnamen in
het hoofdpostkantoor van posterijen en
telefonie te Parijs in staking gegaan..
De telefoondienst was bijna direct in de
war, zoodat het onmogelijk was met eeni
ge centrales verbinding te verkrijgen.
Eenige stakers hebben verklaard, dat het
slechts om de loonkwestie ging, en dat
de stakingsbeweging beperkt zou blijven.
Ook te Lyon, Nancy, Marseille en Bor
deaux werd het doorseinen van tele
grammen in de telegraafcentrales ge
staakt om 11 uur.
Om 13 uur werd de telefoondienst in
de Parijsche centrales hervat, om 13.45
ging men in de telegraafcentrales weer
aan het werk.
Het syndikaat van post-, telefoon- en
telegraafbeambten heeft een stakingsbe
vel uitgevaardigd, dat aan de postbeamb
ten voorschrijft den dienst te staken tus
schen 18 en 20 uur.
Ten gevolge van de staking is de mi
nisterraad bijeengekomen en heeft be
sloten dat zonder verwijl alle maatrege
len zullen worden getroffen om een her
haling van een dergelijke onderbreking
der openbare diensten te voorkomen.
Sancties zullen worden getroffen tegen
de beambten, die ondanks de bevelen
van hun superieuren weigeren het werk
te hervatten.
Tegen de raddraaiers zullen maatrege
len getroffen worden. Vandaag zullen de
centrales onder afdoende bewaking staan.
In een regeeringscommuniqué wordt
gezegd, dat de beambten schreeuwen
voordat zij geslagen worden, aangezien
de nieuwe loouschaal nog niet gepubli
ceerd is. Hadden ze hun tijd afgewacht,
dan zouden ze gezien hebben, dat de
nieuwe cijfers hun in groote mate vol
doening geven. Verder worden sancties
aangekondigd tegen de stakers en wordt
medegedeeld, dat alle maatregelen ge
nomen zijn om te maken, dat de dienst
ook in geval van staking ongehinderd
voortgezet zal kunnen worden.
Wolkbreuk en overstroomingen.
Dit Waldkirch wordt gemeld, dat over
het Simonswalderdal en het naburige Elz-
.dal een hevige wolkenbreuk is losge
barsten. Het noodweer hield een uur lang
aan, terwijl ook daarna urenlang regen
bleef vallen.
Reusachtige watermassa's stroomden
naar de Elze en het dal, dat ongeveer 1
K.M. breed is, werd geheel onder water
gezet. Op sommige plaatsen stond het
water meer dan 1 M. hoog.
De velden en weiden in dit dal zijn
geheel verwoest. Talrijke boomen werden
ontworteld en vele huizen hebben schade
opgeloopen. Verscheidene kleine gebou
wen zijn ingestort. Een reizigerstrein werd
tengevolge van een aardverschuiving in
gesloten.
De voortdurende regenval heeft in
Zuid-Beieren talrijke overstroomingen ver
oorzaakt en verscheidene streken worden
door den hoogen stand van het water
bedreigd.
Te Schondorf is het water de huizen
reeds binnengedrongen. Nog slechts de
toppen van hekken, hagen en struikge
was steken boven het water uit.
Verscheidene schuren werden door de
kracht van het stroomende water mee
gesleurd.
Uit Waldkirch wordt gemeld, dat de
schade aan de velden en ook aan gebou
wen toegebracht, zeer groot is. De Rjjn
wast snel, wat ook een gevolg is van
het feit, dat de sneeuw thans begint te
smolten.
Do overstroomingen in Zwitserland be
ginnen vooral in de kantons Bazel en
Bern een dreigend karakter aan ta ne
men.
Het Zurichermeer is in zeer korten tijd
90 c.M. gestegen. Ook de Siehl in het
kanton Zurich is op verschillende plaat
sen buiten de oevers getreden. De bo-
ven-Rijn is in één nacht bij Waldshut 50
c.M. gestegen.
Communistische propaganda bl] de
Braziliaansche Marina
De „Times" meldt, uit Rio de Janeiro
dat 23 leden van de bemanning van het
Braziliaansche slagschip „Minas Geraes"
zijn gearresteerd, omdat zij aan boord
van het schip in het bezit werden ge
vonden van communistische lectuur.
Zq zijn ter beschikking van de politie
gesteld.
In het begin van April had aan boord
van hetzelfde schip een ketelontplof
fing plaats.
Vervalsching van sacharina
De politie te Warschau heeft drie en
twintig personen gearresteerd in verband
met de ontdekking van een uitgebreid
bedrijf tot vervalsching van sacharine.
De bende moet voor zoover het on
derzoek heeft uitgewezen de laatste drie
jaar 200.000 K.G. vervalschte sacharine
hebben geproduceerd. In dit product wer
den 4000 uit Duitschland gesmokkelde
echte sacharine verwerkt.
Deze „sacharine" werd voornamelijk
gebruikt voor de productie vau suiker
werk en chocolade waarvan de samen
stelling voor de gezondheid van den con
sument blijkens ingesteld onderzoek, zeer
schadelijk was.
Communistische wandaden.
De stad Simarau in China moeit ingei-
nomen zijn door die communisten. Er zijn
tal van huizen verbrand en 200 menschen
gedood. Eantsjwan, op den anderen oever
van de rivier de Ham is thans door 3000
communisten omsingeld, die goed toege
rust zijn met mitrailleuses.
Een Reuterbericht meldt nader, dat de
communisten te Simarau voor een waarde
van 600.000 dollar hebben geroofd. Men
vreest, dat de bezetting van Hantsjwan
die uit 300 man bestaat en gebrek aan
munitie heeft, niet in staat zal zijn tegen
de communisten stand te houden. De mis-
sionarissen werden in veiligheid gebracht,
voordat de communisten de stad bereik
ten.
Het resultaat der Vlootconferentle.
In het Engelsche Lagerhuis 'heeft Mac
Donald gisterenavond een dehat ingeleid
over de resultaten der vlootconferentie. De
premier zeide, dat men te veel over een
vlootconferentie gesproken had en te wei
nig er aan gedacht, dat de bedoeling was
geweest een eersten positieven stap te zet
ten op den weg der ontwapening.
Het tusschen de drie grootste vlootmo-
gendheden bereikte accoord was dus daar
om zeer belangrijk, omdat het aan den
wedijver der bewapening een einde had
gemaakt.
Dat dit accoord niet onmiddellijk tot al
le vijf deelnemers had kunnen uitgestrekt
worden, was te wijten aan de oude vrees,
het onderling wantrouwen en het gevoel
van onveiligheid dat in het algemeen nog
overheerscht. Spr. 'had echter een vast
vertrouwen, dat deze gevoelens in de toe
komst zouden verdwijnen, wanneer de vol
ken zouden voortgaan met elkander beter
te begrijpen en de zaak des vredes als
den hoogsten plicht te beschouwen.
Behalve de ideëele voordeelen van een
voorbeeld voor de geheel© wereld van vre
delievende gezindheid, gaf de overeen
komst een materieele bezuiniging van 50
millioen pond aan kruisers en liniesche
pen en 13 millioen aan onderzeebooten,
torpedojagers, enz. in de eerste vijf jaar
en met het oog op den economischen we-
reldtoestand was dit resultaat ook zeer
belangrijk.
In het debat zeide Churchill, dat de
woorden van den premier niet bij mach
te waren geweest de onrust weg te nemen,
die de oppositie noodzakelijkerwijze ge
voelen moest, nu haar dit tractaat ter
goedkeuring werd voorgelegd. "Want alle
redeneeringen konden het feit niet uit de
wereld helpen, dat Engeland nu de zeg
genschap over haar eigen vlootsterkte,
dus haar eigen belangen en verdediging
uit handen had gegeven. Het was heel
mooi om van gelijkheid met Amerika te
spreken, maar in werkelijkheid had de re
geering erin toegestemd, om een zeemo
gendheid van den tweeden rang te wor
den op bevel van anderen. De oppositie
kon dan ook niet de geringste mede-ver
antwoordelijkheid voor dit tractaat dra
gen.
Sit George Lambert sprak namens de
liberalen een kort slotwoord, waarin hij
zeide, dat, als zijn partij iets op het ver
drag had aan te merken, dat niet was
dat Engeland of een der andere mogend
heden reeds te veel hadden gedaan voor
den vrede, maar integendeel allen nog
veel te weinig. Van ganscher harte kan
spr. de meening van den premier onder
schrijven, dat dit tractaat slechts de eer
ste schrede op den weg naar ontwapening
beteekende, zonder welke Europa moest
ten onder gaan.
De Volkenbondsraad gesloten.
De Volkenbondsraad heeft kennis ge
nomen van de mededeelingen van de re
geeringen van Bolivia en Paraguay, waar
bij de hervatting van de diplomatieke be
trekkingen ter kennis van den Raad wordt
gebracht. Het incident tusschen deze bei
de landen is thans geheel uit de wereld.
De Raad besprak daarna het voorstel
van Henderson, dat beoogt een speciale
conferentie bijeen te roepen van staten,
die de conventie van Juni 1925 inzake de
controle op den internationalen wapen
handel geteekend hebben, teneinde de in
werkingtreding der conventie te bespoedi
gen. Het doel van deze conferentie zou
moeten zijn, het eens te worden over den
datum, waarop 'het verdrag in werking
zal treden. Het Britsohe voorstel is vrij
koel door den Raad ontvangen. Grandi
wees op de moeilijkheden, die reeds vele
jaren bestaan en die in hoofdzaak hierop
neerkomen,- dat de niet-produceerende
staten deze conferentie niet willen rati-
ficeeren vóór er ook een conventie op de
controle van de wapenfabricage is tot
stand gekomen.
De Raad besloot op voorstel van Quino-
nes de Leon het Engelsche voorstel te ver
dagen.
De Raad stelde daarna een lijst van
staten vast, die zullen worden uitgenoo-
digd, om deel te nemen aan de conferen
tie voor de beperking van de fabricatie
van verdoovende middelen, waaraan een
gelijk aantal pröduceerende en niet pro-
duceerende staten zal deelnemen. Ook Ne
derland zal worden uitgenoodigd.
De Raad nam ten slotte kennis van bet
rapport van de eerste Volkenbondsconfe
rentie voor de codifacatie van het Intern,
recht, die in Maart te Den Haag is bij
eengekomen. De Raad betuigde aan de
Nederlandsche regeering zijn dank
voor de genoten gastvrijheid en voor het
geen door de Nederlandsche regeering is
gedaan om de werkzaamheden der confe
rentie te vergemakkelijken. Verder werd
hulde gebracht aan Mr Th Heems
kerk, die doze conferentie presideerde.
Binnenland.
De Tweede Kamer behandelt de wijziging
van de Gemeentewet.
De verdeeling van den radio-zendtijd.
De begrafenis van Mr P. J. Troelstra.
Buitenland.
Wolkbreuken en overstroomingen.
De Volkenbondsraad gesloten.
Het resultaat der vlootconferentie.
»Ik read U aan om er
een gewoonte van te
maken dagelijks
PEPERMUNT
te gebruiken.
Dit is de origineeïe pe
permunt, die derhalve
geen kunstmiddelen be
vat, maar bereid is uit
hetechtenatuurproduct.
Hieraan ontleent zij haar
opwekkende en verfris-
schende eigenschappen
en den lekkeren en toch
lcrachtigen smaak."
Waarborg voor zuiverheid
heeft U in de voortdurende
controle van het laboratorium]
Dr. v. Hamel Roos en Har
mens, Amsterdam.
In het rapport van Grandi wordt hierom
trent letterlijk gezegd, dat de heer Heems
kerk de conferentie geleid heeft met de
wijsheid en autoriteit, die men kan ver
wachten van zijn hooge persoonlijke eigen
schappen en zijn lange politieke ervaring.
Zijn leiding, aldus 'besloot Grandi, heeft
aan het eind der conferentie een alge
meene huldiging ontlokt.
In een korte geheime zitting, die daar
op volgde, deed de Raad nog eenige be
noemingen. 'O.a. hechtte hij zijn goedkeu
ring aan de commissie van drie leden, die
een onderzoek zullen instellen naar het
statuut van de Joden en Arabieren aan
den Klaagmuur in Palestina. Deze com
missie is op voorstel van de Rritsche re-
geering uit de volgende leden samenge
steld: Voorzitter de heer Löfgren, oud-mi
nister van buitenlandsche zaken van Zwe
den, de 'heer Ch. Barde, rechter te Ge-
nève en de heer G. J. van Kempen,
oud-gouverneur van Sumatra's Oostkust
en lid der N ederlandsc'he Twee
de K a m e r.
Verder werd de heer A. A. Sirks, hoofd
commissaris van politie te Rotterdam,
herbenoemd tot assessor van de Opium
commissie van den Volkenhond.
De 59ste Raadszitting werd daarop ge
sloten.
Uit Britsch-IndlB.
Gisterochtend begaf mevr. Naidu zich!
met vrijwilligers naar "liet zoutdepot op
weg. De politie vormde een1 kring om hen
en belette hun verder te gaan. Mevrouw1
Naidu weigerde terug te beieren eini gaf
aan de vrijwilligers bevel op, den weg
neer te hurken.
Ten slotte zei mevrouw Naidu, dat ze
geen poging tot geweld zou ondernamen,
maar ze wilde ook piet op deze wijze
van haar voornemen afgebracht worden,
zoodat ze meedeelt te zullen Mijven tot
de politie ten laatste wel zou heengaan.
De commissaris heeft daarop het cor
don van zijn manschappen opgeheven en
heide yartfe Taahte® ftu op 85 M, van
