Staten-Generaal.
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Telegrammen.
Zeeuwsche Stemmen.
traaJ aankomt an er volgens eerst te Es-
sehen en later te Roosendaal onder meeor
voor het passeeren van de douane be
langrijke vertraging ondervindt, loopen als
volgt: vertrek van Brussel Zuid 6.51,
vertrek van Antwerpen Oost 7.43; aan
kom; 1. te Roosendaal 3.43, vertrek van
Roosendaal 9.9, stopt niet to Dordrecht,
aankomst te Rotterdam D.P. 19.6, in Den
Haag H.S.M. 10.35, te Amsterdam Cen
traal Station 11.30.
In plaats van, als nu nog, 5 uur 29
minuien over het traject Brussel—Am
sterdam te doen, zal de trein dit traject
in 4 uur 39 minuten afleggen. Het opont
houd te Esschen .wordt aanzienlijk be
kort en tot 7 minuten teruggebracht Te
Roosendaal zal voor de richting Rotter
dam, het douane-onderzoek in den trein
geschieden, waardoor eveneens veel
tijd wordt gewonnen.
Voor de verbinding te Roosendaal in de
richting Vüssingen en Breda zal bet dou
ane-onderzoek als vroeger blijven plaats
hebben.
Nederl. Roode Kruis.
Met ingang van 1 Mei is benoemd tot
directeur van het Informatiebureau van
de Vereeniging het Nederlandsche Roode
Kruis, A. T. Bloem, gepensionneerd ma
joor-titulair te 's-Gravenhage.
De Sopla-fabrieken.
Te Amersfoort is onder architectuur
van den heer B. W. Plooij te Amers
foort de bouw aanbesteed van een groot
kantoorgebouw der N.V. F. M. Houbaer
en Co.'s Sigaren- en Cigarillosfabriek,
meer bekend onder den naam „Soplafa-
brieken".
Men deelt ons mede, dat dit gebouw
aan ruim 60 man kantoorpersoneel zal
plaats bieden, terwijl de bouw moet wor
den beschouwd als een begin van de
reeks uitbreidingen, die de capaciteit van
de fabriek moeten verdubbelen. Reeds
is een aanmaakfabriek in Harderwijk in
werking, welke eenigen tijd geleden naast
de bestaande fabriek in Amersfoort
waar meer dan 500 arbéiders werk vin
den werd aangevangen in verband
met do toen schaarsch wordende arbeids
krachten. De directie deelde ons mede,
dat deze bezwaren thans zijn komen te
vervallen en ook de Amersfoortsche fa
briek zal worden uitgebreid, terwijl de
fabriek in Harderwijk zal worden be
houden.
Reeds in 1918 begon de fabriek
toen in het klein met de vervaardi
ging van goedkoope, kleine sigaartjes, z.g.
cigarillos, waarvan het verbruik sinds
dien aanmerkelijk is gestegen, zoodat
thans per week circa 2 millioen van deze
rookertjes de fabriek verlaten. Langza
merhand is de fabriek op voorbeeld van
het buitenland tot meer moderne pro
ductie-methoden overgegaan.
EERSTE KAMER.
Regeling Internationale geschillen.
De Eerste Kamer kreeg gisteren eerst
te behandelen het wetsontwerp houdende
goedkeuring van de toetreding tot de
hoofdstukken I, II en IV van de door de
negende Volkenbondsvergadering op 26
September 1928 vastgestelde Algemeene
Akte nopens vreedzame regeling van in
ternationale geschillen, welk ontwerp na
een kort debat werd goedgekeurd.
De Indische begrooting.
Hierna komt aan de orde de Indische
begrooting.
De heer M e n d e 1 s, S.-D., keert zich
tegen den Minister van Koloniën, die een
statische politiek aanvaardt, terwijl een
motorische politiek, geformuleerd in het
program der S.D.A.P., dringend noodig
is, ten einde een einde te maken aan het
vreemde gezag over Indië. In de Troon
rede wordt gesproken van de ontvoog
ding van Ned.-Indië; wat is daarmede
bedoeld? Onder de ontvoogding verstaat
spr. geen verbetering van het binnen-
landsch bestuur, doch een bevrijding van
Ned.-Indië van zijn voogd en daar zwijgt
de minister over.
Op één punt is Spr. het echter met den
minister eens: de inlandsche reorganisa
tie moet uitgaan niet van het Ned. par
lement maar van de Indische regeering
zelve. Maar dat hij ontkent, dat het ré
gime De Graaff-Fock ontevredenheid zou
hebben gewekt, acht spr. een bewijs voor
's ministers naïeviteit, want dat régime
nam sterk stelling tegen de inlandsche
beweging.
In die jaren is feitelijk afbraak van
de inlandsche maatschappij gepleegd
door allerlei domme bezuinigingsmaatre
gelen, verhooging van schoolgelden, in
trekking van duurtebijslag, enz.
Het régime-de Graaff heeft de poenale
sanctie gehandhaafd een nieuwe bron
van ergernis voor de inlandsche maat
schappij.
Ten slotte behandelt spr. het optreden
der Ind. regeering tegen de P.N.I. De ver
klaring des ministers daaromtrent be
vredigt spr. niet. Spr. vraagt den minis
ter nu pertinent, of het desbetreffende
plan niet in overleg met den minister is
gevormd.
De heele actie der regeering is een
reactie tegen de inlandsche beweging. De
bewering, dat er aanwijzingen van een
opstand waren, is fantasie geweest. Van
een beraamden opstand is niets gebleken.
De heer de Savornin Lohman,
C.-H., betoogt, dat de vraag, Indië los te
wikkelen uit het rijksverband, niet wordt
gesteld door het Indischs volk of de
Indische volken, maar door esn kleine
intelligentia; en dat de SD.AP de vraag
ssfflde? aaee?" bevesÖfpMll beantwoordt
Wie daartegenover handhaving van d«
rijkseenheid voorstaat, staat dus tegen
over de S.D.A.P., en de rijksregeering zal
dan ook even onomwonden op de gestelde
vraag „neen" moeten antwoorden.
Het verheugt spr., dat deze regeering i
een duidelijker geluid te dien opzichte
laat hooren dan de vorige.
Als einddoel ziet de minister een zelf
standig Ned. Ind. bestuur in Rijksver
band. Het blijkt duidelijk genoeg, dat de
minister niet denkt aan een Indië, los- i
gescheurd uit het Rijksverband.
Het woord Nederlandsch-Indië betee-
kent meer dan een geografisch begrip.
Meer en meer groeien Indië en Nederland
naar elkaar toe; Nederland zonder Indië
zou niet meer Nederland zijn en Indië
zonder Nederland niet meer Indië.
Gelukkig wint de overtuiging meer en
meer veld, dat in het belang van Neder
land en Indië de band niet moet wor
den losgemaakt. Het is reeds een winst,
dat van soc.-dem. zijde is gezegd, dat 10
pet. der arbeiders belang hebben bij In
dië.
Spr. wijst er vervolgens op, dat de
S.D.A.P. het recht op onafhankelijkheid
van Indië onvoorwaardelijk heeft erkend.
Gesteld, dat er een soc.-dem. regeering
was en dat de onafhankelijkheid geëischt
werd. Zou dan een betoog als van den
heer Albarda op het congres der S.D.A.P.
dat eerst historische voorwaarden ver
vuld moeten zijn, eenigen indruk ma
ken? Tot handelen, tot een verzet tegen
het ontijdig verbreken van den band zou
de soc.-dem. regeering niet mogen over
gaan. Een politieke partij behoort niet
te speculeeren op het feit, dat zij nog
wel in lang niet tot de regeering zal
worden geroepen. De S.D.A.P. deed goed
een voorbeeld te nemen aan de Engelsche
Labourpartij, die zich krachtig verzette-
gen den linkervleugel en het rijksverband
wil handhaven. De Labourregeering wil
aan Britsch-Indië den dominionstatus
geven.
De heer M e n d e 1 s: Geeft u dat ook
maar aan Indië.
De heer De Savornin Lohman:
Daar zijn wij in Indië nog lang niet
aan toe.
De heer M e n d e 1 s: U streeft er ook
niet naar.
De heer De Savornin Lohman
betoogt, dat Gandhi bij wijze van politie
maatregel gevangen is gezet. Wat zou
men hooren als in Ned.-Indië bloed ge
vloeid was. De socialistische „New Sta
tesman" echter schrijft, dat Indië gere
geerd moet worden tot het zichzelf kan
regeeren en dat krachtig tegen de extre
misten moet worden opgetreden.
Spr. juicht het toe, dat tegen het revo
lutionaire nationalisme, niet te verwar
ren met het opbouwende nationalisme
krachtig is opgetreden.
Wat de poenale sanctie betreft,
vraagt spr. den Minister geen beslissing
te nemen dan nadat met de ondernemers
overleg is gepleegd. Het is noodig, dat
met den bloei der bedrijven rekening
wordt gehouden, ook in het belang van
de Indische bevolking. Samenwerking
van overheid en ondernemers om maat
regelen te voorkomen, die economisch
niet verantwoord zouden zijn, is nood
zakelijk.
De vergadering wordt ,te 4.45 verdaagd
tot Vrijdag 11 uur.
VRIJE ZONDAGEN IN DE CULTURES.
Da Sumatra Post meldt, dat de bespre
kingen tusschen de leiders der planters-
vereenigingen en van de diverse cultuur
maatschappijen thans dermate zijn ge
vorderd, dat binnenkort de absolute na
leving is te verwachten van het stelsel
van toekenning van twee vrije Zonda
gen in de cultures. Dit wordt beschouwd
als een voorloopige maatregel in afwach
ting van de definitieve afschaffing der
hari besars en de invoering van vier
vrije Zondagen in de maand.
Als dit bericht waarheid mocht be
vatten, dan zou dat voor hen die in
de cultures werkzaam zijn een groote
verbetering beteekenen.
Op dit oogenblik is de toestand zoo,
dat de beambten wel recht hebben op
twee vrije Zondagen per maand, maar
dat zij, als regel van dat recht geen
gebruik kunnen maken.
Wat dit punt betreft heerschen er in
Indië niet Christelijke, maar Russi
sche toestanden. De wet Gods wordt
terwille van economische belangen een
voudig ter zijde gesteld.
Motorclub Zeeland. Door den
Min. van Waterstaat is aan de Motorclub
„Zeeland" te Goes ontheffing verleend
van het bepaalde bij art. 21 der Motor
en Rijwielwet ten behoeve van het hou
den van een wedstrijd op 10 Mei 1930.
De gemiddelde snelheid mag niet meer
bedragen dan 40 K.M. per uur.
Kingsford Smith op Wal
cheren. De beroemde Australische Oce
aan-vlieger Kingsford Smith, die thans
te Amsterdam vertoeft vobr bet weder
invliegen van zijn „Southern Cross" die
aan de Fokkerfabrieken is nagezien, is
hedenmiddag per mailtrein te Vlissi-ngem
aangekomen. Ter verwelkoming waren
aanwezig de vliegenier-luitenants De Mul
en Wittert van Hoogland, die van Soes-
terberg waren gekomen en op het vlieg
veld Vlissingen waren geland en de heer
Dr H. W. van Loon uit Veere, wiens gast
de heer Smith is.
Alle heeren gebruikten het noenmaal
tea. feuiüö va® «ien feasr sa mevrouw van
Loon en maakten daarna een autotocht
door Walcheren.
De Nederlandsche vliegeniers vertrok
ken heden weer naar Soesterborg, terwijl
de heer Smith te Veere bleef. Heden
avond zal hem aldaar door het Veer-
sche muziekgezelschap een serenade wor
den gebracht.
Morgen vertrekt de vliegenier met den
heer en mevrouw van Loon per auto
naar Amsterdam, om Intusschen Zuid-
Beveland in oogenschouw te nemen.
Goes. Loop der bevolking tot 9 Mei.
Ingekomen: Aa van den Boomgaard,
zonder beroep, van Kruiningen, Oude
Vischmarkt 12; G. Heijndijk en gezin,
agent van politie, van Rrielle, Piet Hein-
straat 3; C. S. F. v. d. Vaart, geb.
d'Hane, zonder beroep, van Oegstgeest,
Rcmmerswalestr. 14; N. Kastelein, dienst
bode van Kloetinge, Beestenmarkt 12;
A. C. de Boot, dienstbode, van Hein-
kenszand, Stationsweg 37; A. Schouwe-
naar en gezin, los werkman, van Am
sterdam, Bekhof 11C. Ringelberg, dienst
bode, van Wissenkerke, Kloet, weg 22;
S. Grim, dienstbode1, van .Hoedekenskerke
L. P. v. d. Spiegelstraat 9; C. Bakker,
dienstbode, van Ierseke, Stoofstraat 4;
S. J. de Vries en gezin, directeur zuivel
fabriek, van Schagen, Kloet, weg 10;
D. L. van der Hiele, dienstbode, van
Nisse, Opril Groote Markt 12.
Vertrokken: H. de Kok en gezin, reizi
ger, naar Kloetinge, Bergpad; J. Brou
wer, onderwijzer, naar 's-H. Arendskerke
Dorpsstraat E 66; C. Ruitenbeek, teeke
naar, naar Haarlem, Hoogewoerdstraat
2; D. de Kok, arbeider, naar Toronto
(Canada); C. Labeur, dienstbode, naar
Rotterdam, Pompstraat 16a, Charlois; L.
J. J. Meijler, wagenmaker, naar Toronto
(Canada); D. Saaman, dienstbode, naar
Wolphaartsdijk, C 75; M. H. Constandse,
adj. Direct, fabriek, naar Breskens, Dorps
straat 89; Th. J. Scholten en echtgenoo-
te, zonder beroep, naar Enschedé, Soen-
dastraat 13; H. van Lookeren Campagne
en echtgen., landb. ingenieur, naar Wa-
geningen, Bergweg 74c; H. de Waard,
dienstbode, naar Rilland-Bath, Adr. Bu-
teijnweg B 130; H. Gelok, veldarbeider,
naar Wemeldinge.
Ierseke. Gisteren werd de oudste in
woonster in deze gemeente, mej. van
Weijgerden, geboren Prins, oud 94 jaar,
begraven. Reeds verscheidene jaren was
zij hulpbehoevend.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Doetinchem, P. Warners te
Nederhorst den Berg. Te Enter, D. Bax
Hz. te Puttershoek.
Bedankt voor Genemuiden, W. Rijns-
burger te Polsbroek.
Geref. Kerken.
Beroepen te Holysloot en Zunderdoip,
M. Boukema, cand. te Apeldoorn.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Hilversum, J. W. Geels
te Apeldoorn.
Beroepbaar. Door de classis
Gorinchem is beroepbaar gesteld in de
Geref. Kerken de heer A. P. Heiner
te Gorinchem en door de classis Deven
ter de heer H. Zandbergen te Enschedé.
De heer Heiner stelt zich nog niet beroep
baar.
Geen postbeambten. In antwoord
op een gestelde vraag, deelt Prof. Lengkeek
in „De Wekker" mede, dat postbeambten,
volgens synodale bepalingen, .geen lid der
Chr. Geref. Kerk mogen zijn. Het gaat hier
zegt hij, niet over de vraag of er veel dan
wel weinig werk op Zondag verricht moet
worden.
Verspreiding van den Bbel.
Een .Engelschman heeft onlangs opgemerkt, dat
de Bijbel nog altijd de „best seller" was, het
boek dus dat het meeste gaat. Op de 126ste
jaarlijksche vergadering van het Britsche en
buiten!andsche Bijbelgenootschap, d e gisteren
te Londen is gehouden, deelde de secretaris,
ds Wilkinson, in zijn jaarverslag mede, dat
in het afgeloopen jaar vanwege het genoot
schap 12.175.292 exemplaren verkocht zijn
namelijk 1.096 013 Bjjbe's, 1.283.391 Tes
tamenten en 9.795.978 gedeelten van de
Schrift. Het aantal talen, waarin het genoot
schap den Bijbel verspreidt, bedraagt nu 630,
d. i. 12 meer dan in het vorige verslagjaar.
De hertog van Glouchester zeide, dat de
meeste van de 12.175.292 deelen een voor
een overhandigd waren met enkele woorden
voor dengeen die het ontving.
Het genootschap heeft een jaarlijksch inko
men van 438.918 en kon er zich op be
roemen, dat het in de 126 jaar van zijn
bestaan nooit schuld had gehad. Het aantal
van zijn vrienden neemt nog steeds toe en
Gloucester zeide, dat deze gestadige groei
een aanwijzing was, dat er nog „grootere
tijden" op komst zijn.
April '30
Nu geen „Zeeuwsche Stem" over onze
tarwe of over onze oesters, noch over
onze dijken of onze slikken, maar ik wil
nu aandacht vragen voor een artikel, dat
naar ik vrees wel heel schaarsch is in
ons deltagebied, maar dat toch hopelijk
niet gansch en al ontbreekt: het „ex
libris'
Maar niet te somber. Zjjn de Zeeuwen
geen minnaars van het boek? De litera
tuurgeschiedenis vermeldt met eere den
naam van menigen Zeeuw onder de
•dajj**** «a dk&i«2ö «ft tf&t de oude en
nienwe schrijvers wrochten was waarlijk
geen contrabande tusschen onze dijken
en duinen.
Ziet naar de kostelijke boekerijen in
onze hoofdstad en elders. W\j weten niet
of er vele groote particuliere bibliotheken
zijn, maar een feit is, dat zelfs de onge
letterde menschen van 't land met eenigen
trots wijzen ep hun boekenplankje of
-rekje, waar hun geliefde schrijvers pron
ken.
Welnu, ook voor hen wil ik iets zeggen
over het ex-libris-gebruik en over de
kunst van het ex-libris.
Wat is het? Een boekmerk, vermel
dende den naam of de initialen van den
eigenaar van het boek. Het wordt bijv.
aan de biunenzijde van den band geplakt
en strekt dan als het ware tot een bewijs
van eigendom.
Het voornaamste doel van het ex-libris
is wel het voorkomen van het wegraken
van boeken, terwijl het ook een per
soonlijk cachet aan het boek geeft.
Is een eenvoudig etiket met den naam
van den eigenaar tenslotte voldoende,
men heeft er naar gestreefd iets kunstvols
te maken, zoodat men terecht mag spre
ken van een stukje beschavingsgeschie
denis, een stukje cultuurgeschiedenis, als
men een verzameling ex-libris heeft, want
zooals men postzegels verzamelt, zoo legt
men zich ook toe op het verzamelen
van die meer of minder kunstvolle eigen
domsmerken, welke vaak de vrucht zijn
van den arbeid van groote kunstenaars
onder de schilders en teekenaars.
Maar het terrein van het ex-libris is
natuurlijk veel intiemer en persoonlijker
dan dat van de philatelisten.
Een eigendomsmerk behoort in de eer
ste plaats duidelijk den naam van den
eigenaar aan te geven. Velen echter mee-
nen te kunnen volstaan met hun initialen.
Als die dan, gelijk wel te zien is, fan
tastisch door elkaar gestrengeld zijn, kan
men niet meer zien, welke de beginletter
van den voornaam en welke die van den
familienaam is.
Staat er een familiewapen bij, dan is
er wel duidelijker aanwijzing omtrent den
eigenaar. Weer anderen vertoonen een
beeld, dat een zinspeling op naam of
beroep bevat. En als men voorts bedenkt,
dat de technische bewerking op onder
scheiden wijze kan geschieden (penteeke-
ning, ets, houtsnede, linoleumsnede, enz.
enz.) dan krijgt men zachtjesaan wel een
denkbeeld van de groote verscheiden
heid, die er op dit gebied bestaat.
Een enkel woord moge hier over de
geschiedenis van het ex-libris plaats vin
den. Beweerd wordt, dat het omstreeks
1511 te Neurenberg orttstaan is. Dürer
zou het eerste gegraveerd hebben voor
Bilibad Pirchheimer. G. H. Pannekoek
schrijft, dat 't reeds in de 16e eeuw in de
Nederlanden voorkwam en dat het oud
ste moet dateeren van 1450.
In 1574 heeft men er een in Frankrijk
gebruikt en weldra vond het gebruik in
breeder kring navolging, al ging dat niet
zoo heel vlug in z'n werk. Later, in
de zeventiende eeuw, werd het druk
ker en er waren wel voorname personen,
die behalve zoo'n boekmerk, ook hun
monogram op den band lieten drukken.
Het gebruik moge heel oud zijn, eerst
in de 17e en 18e eeuw kwam het in
ons land in zwang. Wanneer men dus
spreekt van oudo Nederlandsche ex-libris,
dan behoeft men in gedachten slechts
enkele eeuwen terug te gaan.
Dat er ontzaglijk veel werk is gemaakt
van de boekwerken, bewijzen de uitge
breide verzamelingen die bijeengebracht
zijn. De belangrijkste verzamelaar zou
geweest zijn nu wijlen Graf Zu Leinin-
gen-Westerburg, die er ver over de 20.000
bezat.
De verzameling in het Britsch Museum
telt meer dan 1CO.OOO exemplaren en de
voormalige Hertogelijke Boekerij te Wol-
fenbüttel kan ze ook bij tienduizenden
aanwijzen.
Toen men nog geen gedrukte boeken
kende waren de Ex libris overbodig, vei
lig als de boeken waren door hun kost
baarheid. Eerstens werden de handschrif
ten weinig of niet uitgeleend en wie
het toch deed kon allicht gemakkelijker
een overzicht hebben over zijn eigendom
men dan de gelukkige bezitters van groote
bibliotheken in dezen nieuwen tijd met
zijn rusteloos werkende boekdrukpersen.
Toch is er van dien handschriftënschat
wel verloren gegaan. Zoo herinnert dr
Singels er aan, dat er wel klassieke stuk
ken zijn teruggevonden als beplakking
van orgelpijpen, daarmee opgelapt 1
We hebben alzoo in het gebruik van
het Ex-libris meer te zien dan een zoo
genaamde Spielerei, meer dan een uiting
van ijdelheid, doch een zaak van wijs,
practisch beleid.
Het eenvoudigste boekmerk, gegrond
op menschenkennis en menschenverach-
ting beide, is wel dat van dien nuch-
teren Engelschman, die op zijn Ex-libris
slechts deze woorden zette: „Gestolen
van E. Johnson". Dit heer ging daarbij
van de veronderstelling uit, dat een boe-
kenleener groot gevaar loopt een boeken-
dief te worden.
Wat een Ex-libris is? Wel, zegt een
andere Engelschman: Een boekmerk is
voor hot boek, wat een halsband voor
den hond is: „Ik ben de hond van X."
De laatste dertig, veertig jaar is er
in ons land heel wat gedaan aan de
vervaardiging van ex-libris. Als ik zoo
naga wat er alzoo geproduceerd is, blijkt
wel, dat wij ook niet ontkomen zijn
aan de foutieve inzichten omtrent de
uitvoering van het boekwerk. Soms is
het tot een simpele illustratie verwor
den, welke niets te maken heeft met
den persoon van den eigenaar. Andere
weer missen de noodige klaarheid en
duidelijkheid.
Pol de Maat hoeft naaf aanleiding ran
een tentoonstelling van boekwerken te
Antwerpen van 19ül gewezen op de fou
ten, die vele boekwerken aankleven:
„In slechts al te vele is de naam
van hem, die eon boek tegen de vurige
begeerte van anderen wil beveiligen, of
wel veel te onduidelijk, te klein, ofwel
in een al te rebusachtig zinnebeeld, ofwel
in 't geheel niet voorgesteld. In andere
zijn de ornamenten soms erg ver
gezocht en ingewikkeld zonder eenige
bevattelijke betrekking op den persoon,
de maatschappelijke positie of den naam
van den eigenaar."
Maar veel is er ook, dat werkelijk
aan hooge eischen voldoet.
Bekwame kunstenaars achten het niet
beneden zich om aan het boekwerk hun
krachten te besteden en we hebben volle
bewondering voor wat hun handen
wrochten.
Ik heb slechts de namen van van
Konijnenburg, Roland Holst, Dcrkinderen,
van Hoytema, Lucie van Dam van ls-
selt, rnej. Wichers Wierdsma, dr Ber-
lage te noemen, om u te doen zien,
dat vele grooten deze „kleine kunst"
beoefenen.
Allerlei materiaal wordt ervoor benut
en op verscheiden wijze wordt de repro
ductie verkregen.
Men heeft hoogdruk, diepdruk en vlak
druk, terwijl men ook kan onderscheiden
de directe methode, waarbij de kunste
naar zelf het cliché maakt door de recht-
streeksche bewerking van het materiaal
(houtsnede, linoleumsnede, rubbersnede),
en de indirecte methode, waarbij hij wordt
geholpen door een fotografisch proces
(lijn-, ets-, autotypie, roto-gravure, jcc.).
Misschien kunnen wij daar later nog
wel eens dieper op ingaan.
Dit schrijvende dacht ik onwillekeurig
aan het werk van onzen Goeschen hout-
snedekunstenaar J. Melse.
Of hij zich reeds aan "de boekwerken
gewijd heeft of niet, zijn talent wijst
er onmiskenbaar op, dat hier een terrein
is dat hij met vrucht zal kunnen betre
den. De fraaie proeven van boekverluch
ting, die ik zag, laten geen twijfel over
cf zijn liefde voor het boek zal hem
den juisten neg wijzen.
KEES VAN DER MEER.
ABCOUDE. Naar aanleiding van den
oproep van den burgemeester van Ab
coude heeft J. B. Bos zich gisteravond
bij de politie te Amsterdam gemeld. Hij
wist niet dat men hem zocht anders
zou hij zich naar hij zeide, wel eerder
gemeld hebben. De man is naar Abcoude
op transport gesteld en daarna weer vrij
gelaten. Hij verklaarde met den moord
niets te maken te hebben.
LEMMER. In den afgeloopen nacht had
den de visschers een zeldzaam groote
ansjovisvangst. De aanvoer van sommi
gen aan den afslag beliep bijna 1000 K.G.
De onlusten in Britsch-Indië.
LONDEN. In het Bombay-district Rar-
doli-Taluka heeft de beweging om te wei
geren landrente te betalen, een grooten
omvang aangenomen. Een lid van den
wetgevenden Raad van Bombay heeft een
brief gericht aan den Onderkoning, waar
in hij voor zijn 'lidmaatschap van dien
Raad bedankt en protesteert tegen de
overheersching van Indië. Door een groot
aantal andere vooraanstaande leden zijn
soortgelijke brieven geschreven.
Uit Sjolapoer wordt gemeld, dat alle
Europeesche vrouwen en kinderen met
extra-treinen uit de stad zijn vertrokken,
nadat een bloedige botsing plaats had tus
schen de politie en opstandige leden der
bevolking.
Nader wordt geseind:
Te Poona is hedenmorgen de eerste
groep vrouwen en kinderen uit Sjolapoer
aangekomen. Uit mededeelingen van de
vluchtelingen blijkt, dat de botsingen van
zeer ernstigen aard zijn geweest. Naar zij
verklaarden zouden 7 politiemannen zijn
gedood, welk aantal in andere berichten
op 4 gesteld wordt. Het totaal aantal
dooden wordt geschat op 50, dat der
gewonden op 400.
De autoriteiten hebben een oproep ge
richt tot de Europeanen te Talegam op 30
mijl afstand van Poona om de stad te
verlaten. De politie heeft maatregelen
getroffen opdat alle missionarissen het
bedreigde gebied zouden kunnen verlaten.
Hevige ontploffing in een fabriek.
NEW-YORK. Tengevolge van een ont
ploffing in de vleeschrookerij in de fa
brieken van de Armour Comp. te St.-
Jozef (Miss.) zijn 20 arbeiders gedood,
terwijl 10 arbeiders gewond werden,
waarvan 7 ernstig. Het meerendeel der
slachtoffers bestaat uit vrouwen en kin
deren. Nader is gebleken, dat nog 15
meisjes zijn ingesloten in een kelder
ruimte, die door puin is versperd. Men
gelooft minstens 24 uur noodig te hebben
om deze meisjes te bereiken, zoodat de
kans, dat ze nog levend gered kunnen
worden zeer gering is. De schade wordt
geraamd op 250.000 dollar.
HANNOVER. Donderdagavond is de
eerste mijn van de kalifabrieken Vinen
burg tengevolge van het binnenstroomend
water ontruimd. Het schijnt dat de over
strooming het karakter van een catastro
fe gaat aannemen. Door aardverschui
vingen is zeer groote schade aangericht,
terwijl op verschillende plaatsen de spoor
lijn verzakt is. Nader is gebleken, dat
de mijn geheel onder water staat. Het
spoorwegverkeer ondervindt veel vertra
ging.
BERLIJN. Hedenmorgen vervoegde zich
de handelaar Otto Rindfeld aan het paleis
van den Rjjkspresident. Hij verklaarde aan
