No. 183 Woensdag 7 Mei 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Go's Bank N.V. Boes EERSTE BLAD. Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. COUPONS EN LOSSINGEN Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contróle Dit nummer bestaat uit 2 bladen. MEER EENHEID. ALLE per 1 Mei vervallende worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUID DMA. .Bureau: Lange Vorststraat 70, Gom. TeL: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 4U55. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 239. VERSCHIJNT ERKEN WERKDAG. Abonnementsprijs; Per 3 maanden, franco per post, S3*— Lome nummer? !M5 Pr|s derAdvertentiSn: 1—1 regels f 1.20, elke regel meer 30 CL BI abonnement belangrijks korting. In zijn openingsrede voor de jongste algemeene vergadering der C.-H. Unie, heett Mr Schokking ook enkele gedachten geuit met betrekking tot de noodzakelijk heid van vereeniging van allen die uit éénzelfde beginsel leven. „Ons politieke leven" zoo zeide hjj', (roept) „niet om verdere verdeeling maar vereeniging". En na dan te hebben be toogd dat de verdeeling tusschen Roomsch-Katholieken en Christelij'k-Pro- testantsche groepen, ook bij de wederzijd- sche waardeering en dankbare erkenning van datgene waarin zij kunnen saam- werken, onvermijdelijk is, ging de spre ker als volgt voort: „Maar, wat de Christeljj'k-Protestant- sche (groepen) betreft, staat 't anders. Reeds het vorig jaar heb ik daarover eenige opmerkingen gemaakt en de vraag gesteld, of voor deze verdeeling vol doende grond bestaat. Daarbij wil ik die tusschen Anti-Revolutionairen en ons niet uitzonderen, al schijnt het mij toe, dat vereeniging tusschen hen en ons slechts vrucht kan zijn van een natuur lijken gang der gebeurtenissen, waarbij het er slechts op aankomt, dat er een weder- zijdsch streven is maar op dit weder zij dsch valle dan ook de klemtoon om elkander te zoeken en zich niet ver der van elkander te verwijderen, dan door het beslist verschil van opvatting is geboden. Maar verder is de vraag ge wettigd, of de verdeeling, die sedert in meerdere groepen ontstaan is, niet meeir schade dreigt te doen aan de erkenning en waardeering van het Christelijk be ginsel voor het politieke leven onder ons volk, -dan aan de doorwerking daar van ten goede te komen. Ook nu her haal ik, dat ieder eigen verantwoorde lijkheid heeft te dragen; van gedwongen of kunstmatig samengaan zijn wij vijand. Maar in het belang, waarom het hier gaat, moet de vraag openlijk worden gedaan, of het noodig is, dat de theologische verschillen en geschillen 'hun neerslag krijgen op politiek gebied, waar thans gansch andere tegenstellingen aan de orde zijn." „Er is toe te zieh, aldus eindigde Mr Schokking dit gedeelte jan zijn be toog, dat het opheffen van het Christe lijk beginsel op politiek gebied niet zijn karakter verliest en den schijn krijgt let wel ik zeg niet, dat het zoo is maar den schijn krijgt van tot een Chris- telijken belangenstrijd te worden ver laagd." De „Standaard" hiervan melding ma kend, voegt er aan toe, dat in dit citaat veel is, dat 2ij van harte beaamt. „Het .stemt geheel overeen met wat we zelf meer dan eenmaal betoogden. De geloovige Christenen en we den ken hierbij nu aan de Protestantsche groepen hebben eene gemeen- schappelqke roeping op politiek terrein. En we achten het niet alleen diej» te betreuren, maar pok tot onnoe melijke schade voor ons volksleven, dat kerkelijke en theologische -punten van verschil zich met bijna mathematische juistheid afteekenen ook op politiek ter rein. Wat vrucht van hetgeen de Chris tus bracht pok voor het staatkundig en maatschappelijk leven, blijft daardoor niet ongeOogst! Hoe dikwijls heeft Kuyper zijn diepe teleurstelling daarover uitgesproken en hoe voelde ook Lohman het schrijnende daarvan. Slechts enkele dagen voor zijin heengaan ontbood Lohman nog den tegen- woord igen leider der A.-R. Partij bij zich, om heen te wijzen naar den eisch van meerdere politieke eenheid en vermijding van alles wat een natuurlijke hereeni- ging der Prot.-Chr. groepen zou verhin- deren. M'r Schokking heeft gelijk als hij zegt, dat hereeniging tusschen A.-R. en C.-H. slechts vrucht kan zijn van eein natuur- 1 ijken gang der gebeurtenissen. Men kan dit niet forceeren. Maar aan den anderen „kant behoort de begeerte naar zulk een hereeniging niet te worden geschaad door kleine kib belarijen over dingen, die in het niet tot uiting komt en dat althans getracht wordt de gemeenschappelijke roeping ook gemeenschappelijk te vervullen. Woorden zjjn hier niet voldoende. Op de woorden moeten daden volgen, verdwijnen tegenover de groote taak welke het Christenvolk in onzen tijd te vervullen heeft. Als wij onze wederzijdsche ver houdingen maar laten beheersehen door den eisch van ons Christelijk geloof en door de begeerte om, in een tijd van schromelrjken afval en verwording, bol werk te zijn bij de verdediging der Chris telijke levensbeginselen, dan valt het niet mceiljjk, af te wachten wat God in dezen zal doen zien. Dit is intusschen zeker we stemmen daarin met Mr Schokking volkomen over een dat de huidige verdeeldheid der Protestantsche Christenen in een viertal groepen en groepjes onnoemelijke schade toebrengt aan de erkenning en waar deering van het Christelijk beginsel voor het politieke leven. We vreezen echter wel eens, dat dit nog heel wat duidelijker aan het licht zal moeten komen alvorens men tot nauwere aaneensluiting zal overgaan. Niet onwaarschijnlijk zal daartoe eerst weer de druk ervaren .moeten worden." Het kan niet anders dan yoldoening wekken dat hier van twee kanten op meerdere eenheid wordt aangedrongen. Alleen, hierbij kan het niet blijven. Het is waar, dat hier niet geforceerd kan worden. Daardoor zou de bereiking van het beoogde doel allerminst worden bevorderd. Maar aan den anderen kant is het wel noodig dat de begeerte naar her eeniging of althans naar meer eenheid De gebeurtenissen ln Britsch-Indië. In Britsch-Indië is de rouwdag wegens de arrestatie van Gandhi, behoudens een aantal botsingen met de politie, vrij rus tig verloopen. De overheid heeft bijzon dere voorzorgsmaatregelen getroffen, om iedere poging tot bevrijding van Gandhi te verhinderen. De staat van beleg is afgekondigd voor het gebied, waar de gevangenis zich be vindt en alle toegangswegen en regeerings- gebouwen staan oiiuer scherpe militaire bewaking. De Engelsche bladen keuren over het algemeen de arrestatie van Gandhi goed. De conservatieve Jrladen verklaren, dat men veel vroeger daartoe had moeten overgaan, voordat de toestand zoo kri tiek was geworden. Do „Daily Herald" verzet zich niet tegen de arrestatie, oefent echter critiek op bet feit, dat Gandhi zonder gerechte lijk onderzoek, op grond van een zoo oude verordening in hechtenis wordt ge houden. Te Delhi hebben ernstige botsingen tus schen politie en manifestanten plaats ge had]. De deelnemers aan een 800 meter lange optocht, hebben daar een auto van een inspecteur van politie vernield en 'den inspecteur zelf aangevallen. De politie, die met vier vrachtauto's toesnelde .ver dreef de menigte; verscheidene men- schen moeten gekwetst zijn. Twee der ge wonden zijn regds bezweken. Bij een andere vechtpartij met de po litie vielen dertig gewonden, onder wie vrouwen, die voor slijterijen postten. Later heeft de politie tien minuten lang geschoten op een menigte, die voor het politiebureau was samengeschoold en weigerde uiteen te gaan. Ook hier werden verscheidene menschen gewond. Ook uit andere plaatsen worden rel letjes gemeld, waarbij de politie van haar wapenen gebruik moest maken en slacht offers vielen. Rond de gevangenis te Poema, waar Gandhi vertoeft, bleef het, ondanks den toeloop der menigte, rustig. De mahatma zelf moet he;t uitstekend maken. Hij' is door drie ^eneesheeren onderzocht en dezen bevonden, dat de gezondheidstoe stand van den gevangene schitterend is. Uit Delhi wordt nog gemeld, dat vijftig slachtoffers van de botsingen met de politie naar het ziekenhuis zijn overge- bracht. De meesten hebben zware ver wondingen opgeloopen. Bekend is geworden, dat Peshawar lan ger dan een week in handen van opstan delingen -is geweest. Deze toestand van anarchie begon, naar men verneemt, op 26 April en heeft tot Zondagochtend j.l. voortgeduurd toen de troepen, in samen werking met de burgerlijke overheid, de stad binnentrokken en haar bezetten. Volgens de „D. Téxtilztg." hebben Duit- sche textielfirma's, die naar Britsch-Indië uitvoeren, van hun agenten 'in 'Indië de waarschuwing ontvangen, om voorloopig geen goederen naai Indië te zenden, daar deze in verband met de beweging om buitenlandsche goederen te boycotten, on verkoopbaar zijn. De toestand ln Spanje. Volgens een officieus communiqué heeft minister-president Berenguer gisteren avond in den ministerraad het verslag overgelegd, dat de directeur van den al- gemeenen veiligheidsdienst over de ge beurtenissen van den dag had uitgebracht. De regeering betreurt de botsingen ten zeerste maar het is haar plicht, elke poging tot wanorde met kracht te onder drukken. De bestuurcommissie der universiteit heeft de door den rector genomen be slissing, om de universiteit te sluiten, zcclang de toestand niet veranderd is, goedgekeurd. De ministerraad trof verder buitenge wone maatregelen, om het hoofd te kun nen bieden aan den toestand, waarvan de regeering zich den ernst niet ontveinst. Zij heeft besloten ^ian de universitaire overheid de grootst mogelijke bevoegd heid te verleenen t ot bestraffing der aan stokers van de ongeregeldheden. De regee ring zal tot eiken pr(js de orde hand haven. Uit Madrid wordt gemeld dat de Spaan- sche regeering een vefbod voor het hou den van politieke vergaderingen en voor drachten heeft uitgevaardigd, ten einde verdere onlusten te verhinderen. De minister van binnelilandsche zaken verklaarde dat het in Madrid thans rus tig is. Inmiddels doet het gerucht de ronde dat 'de studenten te Valencia besloten hebben gedurende 24 uur te staken. Een Vlaamsche betooging. Zaterdag is in het dicht bij Brussel gelegen dorp Wemmei de elfde Vlaam sche nationale landdag gehouden. Niet alleen uit dit gewest, doch ook uit an dere provinciën waren de Vlaamsch-na- tionaalgezinden zeer talrijk opgekomen. Ongeveer 15.000 tot 20.000 personen met 300 vaandels en 25 muziekkorpsen defi leerden voorbij de Kamerleden en oud- strijders. Ook dr Borms bevond zich op het verhoog en was het voorwerp van een schier onafgebroken ovatie. De betooging stond geheel in het tee- ken van den eisch: zelfstandigheid voor Vlaanderen en anti-1830. Dit bleek ook uit de spandoeken, die werden meege dragen, waarop onder meer stond te le zen: België dood Vlaanderen groot I Zelfbestuur voor Vlaanderen! Tijdens de openluchtvergadering stortte plots het verhoog in, waarop de leiders en de journalisten stonden. Dr Borms werd de voet ontwricht en een drietal andere personen liepen schrammen en kneuzingen op. Aardbevingen. In Rangoon zijn hevige aardschokken waargenomen. Vele gebouwen zijn be schadigd. Er zijn circa 40 personen gedood, ter wijl 110 personen werden gewond. Ver scheidene gebouwen zijn ingestort. De aardbeving was de hevigste, die sinds jaren is waargenomen. Volgens schatting bedraagt het aantal personen, dat bij de aardbeving te Pe- goe, in Birma, werd gedood vier hon derd. De stad biedt een treurigen aanblik van vernieling. De gemeentegebouwen en coöperatieve banken zijn nagenoeg ver woest. Vele andere gebouwen zijn ernstig beschadigd. De markt is in vlammen opgegaan. Te Rangoon bedraagt het aantal slacht offers meer dan twee honderd en vele openbare gebouwen zijn zwaar bescha digd. Volgens eon bericht uit Londen moet het aantal slachtoffers nog veel hooger zijn. Men spreekt van bijna 6000 dooden alléén te Pegoe. Tengevolge van de aardschokken werd de waterleiding op verschillende plaatsen beschadigd, zoodat een deel der stad onder water kwam te staan. Ook ontstonden vele groote branden, die nog niet gebluscht zqn. De Indische extremisten beschouwen de aardbeving als een bezoeking ten ge- yolge van de arrestatie van Gandhi. Een ernstig qproer was er het gevolg van, waaraan gewapende politie en troepen moesten te pas komen. In Argentinië in de streek van Riva- davia had ook 'n hevige aardbeving plaats. Er vallen geen slachtoffers te betreu ren. Korte Berichten. Terwijl Maandag to New-York de zon brandend heet scheen en de tempe ratuur een hoogtepunt bereikte van 291/2 graad Celsius, werd de omgeving van Los Angeles en een groot deel van Cali- fornië geteisterd door hovigen sneeuw val. Een groep communisten, die aan den hongermarsch naar Londen hebben deelgenomen, betoogde gistermiddag voor het lagerhuis en trachtte het lagerhuis binnen te dringen onder het geroep van: „Weg met de arbeiderspartij" 1 „Leve de Internationale!" Zes betoogers werden door de politie gearresteerd. De koning van Engeland vierde gisteren gjjn 20-jarig regeeringsjubileum. Naar aanleiding daarvan ontving hij uit het binnen- en buitenland talrijke tele grammen met gelukwenschen. De Vlaamsche soldaat, de Leeuw, die onlangs geweigerd heeft, in het Fransch gegeven bevelen op te volgen, is door den krijgsraad van Luik gisteren veroordeeld tot 15 dagen arrest en 3 "Maanden militaire gevangenschap. Tweede Kamer. Regeling pachtcommissies. De heer L. L. H. de Visser heeft een wetsvoorstel ingediend, houdende re geling van de samenstelling en bevoegd heid der pachtcommissies. In de memorie van toelichting wordt o.m. gezegd: Het is een onomstootelijk en vaststaand feit, dat de economische toestand van het grootste deel der boerenbevolking, n.l. van de kleine en middelboeren, ramp zalig is, met het gevolg, dat ook de levensstandaard van de landarbeiders hieronder ten zeerste heeft te lijden. De oorzaak van dezen ..toestand ligt in de landbouwcrisis, die in het laatste jaar in Nederland, evenals over de geheale wereld, verscherpt is en daarbij nog be geleid wordt door een algemeene econo mische crisis. Het gevolg hiervan is geweest, dat de groothandelsprijzen van landbouwproduct ten bijna zonder uitzondering zijn ge daald, en vrij zeker niet zullen stijgen, terwijl de prijzen van de industriepro ducten, die de boeren noodig hebben, niet of veel minder zijd gedaald. Hierbij komt nog, dat de kleine en middelboeren in het bijzonder hebben te lijden onder den woeker, vooral in den vorm van hooge (pachten en hooge hypo theek-renten. Het grondeigendom, maakt volgens den voorsteller gebruik van het grondgebrek en de qp de spits gedreven concurrentie tusschen hen die moeten pachten, om de pachten tot het hoogste punt op te drijven. Teneinde hierin verandering te bren gen, moeten volgens den heer de Visser pachtcommissies worden ingesteld. Deze commissies moeten worden geko zen door de belanghebbenden zelf, en wel uitsluitend door hen, die zonder eenig voorbehoud tot de uitgebuite klassen van het dorp behooren, n.l. de landarbeiders en de arme boeren, die dan te zamen de dorpsvergadering vormen. De pachtcom missies hebben het recht, om de hoogte van de pacht vrijelijk vast te stellen. Zij gaan daarbij uit van het beginsel, dat het noodzakelijk levensonderhoud van den werkenden boer „vrij en onbelast moet blijven. De pachtcommissies hebben aldus het voorstel het recht om bij beëindiging van de pachtovereenkomst tot verlenging van de pacht te besluiten, en tevens om bij de beëindiging der pacht een schadeloosstelling voor aangebrachte verbeteringen te bepalen. Het wetsvoorstel voorziet voorts in ge dwongen verpachting, voor zoover de grondeigenaars weigerachtig zijn cm on- Binnenland. De aanvaring van de Johan van Oldon- barnevelt. De toepassing der landbouw-uitvoerwet. Te De Bilt een aardbeving geregistreerd. Buitenland. Aardbevingen in Britsch-Indië en Argen tinië. De toestand in Britsch-Indië. Gespannen toestand in Spanje. Hevige wervelstorm in Texas. der bovengenoemde voorwaarden te ver pachten. Ten slotte merkt de heer de Visser cp, dat zijn voorstel is, om het ontwerp Pachtwet, door de regeering ingediend, te vervangen:, aangezien het aan de kapi talistische pachters wellicht eenig voor deel, maar aan den armen en middel- boer, die pachter is, zeer zeker geem enkele verbetering brengt. Kr J. A. de Wilde. „De Standaard" heeft bij Mr de Wilde geïnformeerd naar de juistheid van het bericht in de „Nederlander", dat hij zich in 1931 niet mee.' beschikbaar zal stellen voor de functie van wethouder van Fi nanciën te 's-Gravenhage. Mr de Wilde deelde mede, zich er in geen enkel opzicht over te willen uit laten. Zieke of doode Iepen, Verschenen is een Kon. Besluit, waar bij gebruiksgerechtigden van stervende of doode iepen verplicht worden, deze bin nen .een door den minister van Binn. Zaken en Landbouw te bepalen termjjn te vellen en de schors volgens nader te geven voorschriften onschadelijk te maken. Dit besluit treedt Donderdag reeds in werking. (Bedoeling is de bestrijding van de iepenziekte en den grooten en kleinen iepenspintkever.) Bond van Chr. Gerei. Jongellngsvereen. De bondsdag van bovengenoemden bond is voorloopig vastgesteld op Woens dag 23 Augustus e.k. In de middagverga dering hoopt Ds A. M. Berkhoff van Amsterdam te refereeren over „De Chr. J. V. en de Chr. Sociale Vakbeweging", terwijl de opwekkende rede des avonds zal worden uitgesproken door Ds A. Grap pen van Zwaagwesteinde. Onder communisten. De communistische partij van den heer Wijnkoop (C.P.H. centraal comité) heeft op haar hernieuwd verzoek tot fusie met het Nederlandsche filiaal der Russische partij (C.P.H., sectie der Comm. Inter nationale) weer een scherp en grof af wijzend antwoord ontvangen. De op ver eeniging beluste Wijnkopianen, die het blijkbaar zonder den steun uit Moskou niet kunnen bolwerken, worden er, zegt de „N. R. Crt.", opnieuw flink in uitge scholden, ja, meer dan dat, met Russi sche laarzen op de ziel getrapt: Russische pest voor Russischen deemoed. Ten slotte vernemen wij voor de zooveelste maal, dat de oorlog tegen de Sovjet-Unie voor de deur staat en dat de bourgeoisie en hare knechten zich als wilde dieren stor ten op de communistische partij, wier stij genden invloed zij vreezen als den dood. Inmiddels is het listige antwoord er op berekend, de arbeiders van de leiders der Wijnkoopgroep weg te troggelen, aan wel ke arbeiders het antwoord dan ook alleen gericht is. NEDERLAND EN BELGIE. Naar aanleiding van het gesprokene aan het banket ter gelegenheid van 'de ope ning der nieuwe sluis te Umuiden, schreef do R.K. „Volkskrant": Es© ksaat tiït toch, dat p©ai sae tafd,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1