No. 181 Maandag 5 Mei 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD. Wat de bladen zeggen. Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. COUPONS EN LOSSINGEN Hendrikse Go's Bank N.V. Goes Landbouw-Ontwikkelioosdag. Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle Dit nummer bestaat uit 2 bladen. ALLE per 1 Mei vervallende worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. TeL: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. «455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Na 250. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco oer post, f Losse nummers 1M Prijs der Ad verten tiSn: 1I regels f 1.20, elke regel mees 30 et Bij abonnement belangsQke kertfag. Iff ode-slavinnen. Over dit zeker actueele onderwerp schrijft de Amsterdammer: Oudtijds, wanneer de heiden-keizer be velen gaf, die ingingen tegen de Christe lijke leer of de Christelijke zede, weigerde de Christen-vrouw gehoorzaamheid. Tal van Christelijke vrouwen zijn in de arena een vreeselijken marteldood gestor ven, omdat zij niets oneerbaars wilden doen. Zij verstonden en beleefden het Woord, dat men Gade meer moet gehoorzamen dan de menschen. Thans beveelt hare majesteit, de ko ningin, Mode genaamd, en vele Chris tenvrouwen gehoorzamen schier blinde lings, ook als het gebod iets inhoudt, dat strijdt met de eenvoudige eerbaarheid. Wanneer de Mode gebiedt, onthullen zij deelen van bet lichaam, die de schaamte anders verborgen houdt. Zij vragen niet, wat Gods wil is, maar wat de heidensche Afgod der wereld wil. Dienaressen van Christus, die mode- slavinnen worden I O tijden, o zeden! Donkere wolken. Als men de berichten in „Het Volk" mag gelooven, dan pakken zich boven de hoofden van onze landarbeiders donkere wolken samen. In het Noorden van Groningen waar 't groot-landbouwbedrijf beoefend wordt, zijn honderden landarbeiders zonder werk. Ook hier worden de menschen steeds meer vervangen door machines. Zoo schijnt 't in de bedoeling te liggen, bij het wieden geen mannelijk personeel meer te werk te stel len, maar zooveel mogelijk alles machi naal te doen. En in de plaats van wied- machines die door twee personen worden bediend, maakt men nu gebruik van ma chines, die door één arbeider bediend kunnen worden. Als deze 'berichten juist zijn, dan ziet het er voor de landarbeiders treurig uit. Trouwens ook in andere streken wordt over de weinige arbeidsgelegenheid ge klaagd. Ook in Zeeland schijnen de voor uitzichten ver van gunstig te zijn. Verwijdering. De hoop, dat de rechtsche partijen el kaar vroeger of later weer zullen vinden en dat ze in staat zullen worden gesteld een krachtige politiek te voeren, wordt steeds minder. Onder de rechts-protestantsche groepen wordt het anti-papistische vuurtje voort durend gestookt, met het gevolg, dat de verbrokkeling al grooter wordt, en de mo gelijkheid om tot een gezonde samenwer king te komen geringer. En in het R.K. kamp is er een pogen om de bedachtzame leiders, die de groote lijn in het oog hielden, ter zijde te schuiven en de speciaal Roomsche wenschen op den voorgrond te stellen. Zoo wijst de R. K. Volkskrant op de be richten, volgens welke aan de Christelijke en de Roomsche radiovereeniging 25 pet. van den beschikbaren zendtijd zal wor den toegestaan. „Ook hierbij", zegt het blad, „dus al weer hetzelfde liedje: de katholieken vra gen veel minder dan waarop zij recht heb ben, om des lieven vredes wille, en de protestantsch-christelijken eischen op zijn minst zooveel als waarop zij misschien maximaal recht zouden kunnen doen gel den. De katholieken, vormende 35 pet van de bevolking, slechts Yt deel en daarnaast de protestantsch-christelijken met een to taal van circa 25 pet van de bevolking ook minstens Yt deel, waarbij dan nog komt, dat er onder deze heel wat zijn (n.l. de C. H.), die meer voor een nationalen omroep, dan voor de N. C. R. V. gevoe len. Dezelfde gedragslijn, welke wij dus ja ren lang in de politiek hebben kunnen zien gevolgd heeft zich nu ook al op het gebied van de radio overgeplant" En het blad besluit: „Wanneer zal de tijd eindelijk eens aanbreken, waarop ook wij eischen dur ven, wat ons naar recht en billijkheid toe komt, en dan niet alleen op het gebied van de radio?" Wii willen aan deze uitingen niet te groote waarde toekennen. Maar als ze eenige beteekenis hebben, dan is het toch wel deze, dat de verwijde ring grooter en de toenadering tusschen de rechtsche groepen minder wordt Ontslag wegens den lsten Mei. Uit Essen wordt geseind, dat bij ver schillende industrieele ondernemingen in het district Dusseldorp o.a. bij de Ver- eenigte Stahlwerke, arbeiders, die den eer sten Mei hebben gestaakt, op staanden voet zijn ontslagen. Eenige honderden arbeiders zijn slachtoffer geworden van dit besluit. De overeenkomst voor Noord West-Duitschland voorziet namelijk niet, dat de eerste Mei door de arbeiders als een feestdag kan worden beschouwd. Het is echter de eerste maal, dat de werkge vers een dergelijke houding hebben aan genomen. Tot nu toe staakten de arbei ders op den eersten Mei alleen als de be drijfsleiders drie dagen te voren waren gewaarschuwd. De vertegenwoordigers van de arbeiders verzekeren, dat ook dit maal aan deze voorwaarde is voldaan. Er worden reeds onderhandelingen gevoerd, om te trachten de patroons te bewegen op hun besluit terug te komen. De Antwerpsche tentoonstelling. Op de Antwerpsche Wereldtentoonstel ling zijn, tot nu toe, officieel de paviljoe nen geopend van Denemarken, Finland en Noorwegen. Heden Maandag volgen Polen en Uanzig, 10 Mei Zweden, 12 Mei Nederland, 15 Mei Italië, 17 Mei Portugal, 20 Mei Groot-Britannië, '27 Mei de hallen der Belgische af deeling, 30 Mei Frankrijk. Ook zijn die van Canada en van de stad Antwerpen alsmede de bloe mententoonstelling reeds voor het publiek geopend. Aan de Nederlandscbe af deeling worclt krachtig doorgewerkt en alles laat toe te voorzien, dat dit reusachtige paviljoen, het grootste der geheele tentoonstelling, 12 Mei, of misschien een paar dagen vroeger reeds, kant en klaar zal zijn. Ook de mooie tuin, waar tulpen, hyacinthen, narcissen en rozen elkaar zullen afwisse len en getuigen van Hollands bloemen weelde, is nu al grootendeels aangelegd. Goud ontdekt bij Kassei? In een Ijzermijn tusschen Corbach en Kassei is een aanzienlijke hoeveel heid goud gevonden. Dr Friedensberg heeft bet natuurkundig museum een deel van het gedurende de laatste dagen ge wonnen goud, dat hem door den leider der eerste concessies ter beschikking was gesteld, ten geschenke gegeven. De ver dere concessiewerkzaamheden worden met gecompliceerde machines, gelijk deze in Galifornië in gebruik zijn, verricht. De aardverschuiving aan de Drontheimfjord. Omtrent de aardverschuivingsramp bij de Drontheim-fjord worden thans nog verschillende bijzonderheden bekend. Men gelooft algemeen, dat de ramp is veroorzaakt door een zeebeving. Toen de arbeiders zich onmiddellijk na de eerste aardverschuiving in veiligheid hadden gebracht, vond een tweede ver schuiving plaats, die een nieuwe vloed golf veroorzaakte, welke een nog vervaar- lijker uitwerking had dan de eerste. Het transformator-station stortte in en werd door de watermassa meegesleurd. Door de eerste vloedgolf werden een boerenhofstede en verschillende onbe woonde huizen weggeslagen. Door de ramp zijn ongeveer dertig sche pen vernield. Een visscher, die juist de fjord was uitgevaren, werd door de neervallende aardmassa gedood. Minstens 20.000 kub. M. aarde moet in de fjorden zijn gestort. Typhoon ln Japan. De geweldige typhoon, die het Zuidelijk deel van het eiland Sachalin alsmede Hokkaido, het Noordelijkste der hoofd eilanden van den Japanschen archipel, heeft geteisterd, blijkt nagenoeg 200 men- schenlevens te hebben gevergd. Tot dusverre heeft men reeds 94 lijken van slachtoffers gevonden; 100 personen worden nog vermist, doch naar men aan neemt zijn zij ongetwijfeld eveneens bij de ramp omgekomen. Tragisch is, dat de typhoon juist op stak op het oogenblik, toen honderden visschers, aangelokt door het verschij nen van reusachtige scholen haringen, in zee waren gestoken. Korte Berichten. John Rockefeller, de Amerikaansche milliardair-filantroop, had oorspronkelijk twee millioen dollar beschikbaar gesteld voor de z.g. Clité universitaire te Pa rijs. Met dit geld zouden o.m. een stu denten-restaurant, een bibliotheek en nog andere lokalen worden gebouwd. Het bleek echter, dat de ter beschikking ge stelde som niet toereikend was om deze plannen uit te voeren. Rockefeller heeft het bedrag nu tot drie-en-een-half millioen dollar verhoogd. Volgens de Populaire zijn er te Rijsel drie-en-dertig menschen na het nut tigen van '"bedorven _vleeschwaren ïiek geworden. Eén der vergiftigden is reeds overleden. Te Rijssel zijn 33 personen onder verschijnselen van vergiftiging ziek ge worden. In een van deze gevallen had de ziekte reeds den dood tengevolge. De zieken moeten bedorven vleeschwaren hebben gegeten. COMMISSIE TOESTAND LAND- EN TUINBOUW. De Installatie. De minister van binnenlandsche zaken en landbouw, jhr mr Ch. J. M. Ruys de Reerenbrouck, heeft de commissie betref fende een onderzoek naar maatregelen met het oog op den oogenblikkelijken toe stond van land- en tuinbouw geïnstal leerd: De minister hield daarbij een rede waarin bij herinnerde aan de in de Twee de Kamer gehouden interpellatie over den crisis in de akkerbouwbedrijven. Verschil lende middelen zijn toen in overweging gegeven om de gevolgen van dien crisis zooveel mogelijk te verzachten. Helaas is, behoudens een enkele uit zondering, de regeering niet tot de over tuiging gekomen, dat de aanbevolen the rapie tot de door ons allen zoo vu rig gewenschte genezing zal vermogen te leiden. Natuurlijk ontslaat deze negatieve slot som de regeering echter allerminst van de verplichting te doen, wat in haar vermogen is om den door de crisis getroffenen, indien slechts eenigszins mo gelijk tegemoet te komen. De landbouw is een tak van volksbe staan, die op het wel en wee van de gansche natie overwegenden invloed uit oefent. Nochtans gemakkelijk is allerminst de taak, aldus op de schouders der re geering gelegd. Het zal u dan ook niet verwonderen, dat de weinige weken, die ons van de behandeling der interpellatie scheiden, mij nog niet een gevestigde overtuiging hebben bijgebracht, wat in deze te doen. Toen dan ook onlangs van hoogst deskundige zijde tegenover mij het denkbeeld werd geopperd, aap een Staatscommissie de zwarige vraag punten voor te leggen, lachte dit voorstel mij toe. Het feit, dat reeds een Staatscommissie zich op het oogenblik bezig houdt met een onderzoek naar den toestand van den landbouw, is daarbij geenszins voorbijge zien. Overleg met den voorzitter dier commissie heeft tot resultaat gehad, dat de mogelijkheid van het bestaan van een afzonderlijke commissie voor de huidige crisis oók zijnerzijds werd ingezien. Nadere overweging leidde tot de slot som, dat deze weg, al moge hij opper vlakkig niet de kortste gelijken, toch de zekerste moet heeten. Het verheugde mij bijzonder, een zoo veelzijdig deskundige als dr Lovink bereid te vinden, het voor zitterschap te aanvaarden. Wanneer ik, aldus verder de minister, mij thans reeds het resultaat uwer be moeiingen voor oogen stel, dan mag ik er zeker wel op wijzen, dat uit den grond der zaak hetgeen van uwe commis sie wordt verwacht, zich groepeert om de prijsdaling van de akker bouwproducten, van welke de laatste maanden ons zoo tegen onzen zin getuige maakten. Dit is naar wq allen vurig hopen en ook verwachten een op zich zelf staand economisch verschijnsel. Met name is dus uwe taak geenszins blijvende maatregelen te bera men om den akkerbouw te hulp te snel len. Van wordt slechts gevraagd kan het op zeer korten termijn de Regeering het middel of de middelen aan de hand te doen, die de huidige acute crisis kunnen bezweren. Zeker, gij kunt mij antwoorden: „Die taak is reeds zwaar genoeg" en onver deeld luidt mijn antwoord, dat de tot dus ver opgedane ondervinding de juistheid dezer uitspraak ten volle zou bevestigen. Maar van mannen als u die in het volle leven staat, wier dagelijksche taak als het ware, ieder vanuit zijn gezichtshoek medebrengt aan de agrarische verschijn selen onverdeelde aandacht te wijden, mag met reden worden verwacht dat, zoo iemand, gij in deze licht zult weteu te ontsteken." De voorzitter der commissie, dr ir H. J. Lovink, 'beantwoordde 'sministers rede en zeide o.a.: Inderdaad is door de snelle daling der prijzen een crisis, met name in de akkerbouwbedrijven, ontstaan, welke nog verscherpt is, doordat verschillende bui- tenlandsche regeeringen maatregelen heb ben genomen, om de bezwaren dier prijs daling te ondervangen, welke echter uit den aard der zaak tot gevolg hadden, dat elders, en odk in ons land, de toe stand eer verergerde dan verbeterde. Er was dus alle aanleiding van regee- ringswege een en ander onder de oogen te zien, en te overwegen, wat zou kun nen worden gedaan om deze bezwaren rechtstreeks of middellijk te ondervangen. Ik geef Uwe Excellentie de verzekering, dat wij ernaar zullen streven aan uw wensch te voldoen, al ontveinzen wij ons niet, dat deze taak .een niet gemakke lijke is. Met Uwe Excellentie hopen wij, dat de Almachtige aan onzen arbeid Zijn zegen moge schenken en in dat vertrouwen willen wij al onze krachten geven aan de volvoering van onze taak. De radio-telefonische verbinding met Indië. In vervolg op een vroeger bericht over onderhandelingen tusschen de Nederland scbe postadministratie en verschillende buitenlandsche postadministraties, over deelneming in de radio-telefonische ver binding met Nederlandsch-Indië, weet de H. 'Crt mede te deelen, dat de besprekin gen met de Belgische, Fransche en de Luxemburgsche administraties geëindigd zijn en dat als gevolg daarvan de verbin ding van de genoemde landen met Indië op 12 dezer geopend wordt. Deze datum is opzettelijk gekozen, omdat bij samen valt met de opening van het Nederland- sche paviljoen op de Antwerpsche we reldtentoonstelling. Ook met Denemarken is overeenstemming bereikt. Dit land zal den 14den dezer in bet verkeer met Indië worden opgenomen. De Bankbiljetten van flO. Blijkens mededeeling in de Staatscou rant van 2. Mei 1929, mede opgenomen in de meest gelezen Nederlandscbe Dagbla den, heeft de Directie van de Nederland- sche Bank bepaald, dat de biljetten van f 10, model 1904 en 1922 (op de voorzijde voorzien van een mannenfiguur, voorstel lende den arbeid en van een vrouwenfi guur, voorstellende de welvaart) zouden worden ingetrokken en na verloop van 1 jaar na publicatie van dat bericht niet meer ter bp taling zouden worden aar ge nomen aan bare kassen, doch ter inwis seling naar Amsterdam zouden moeten worden gezonden. Nu in tusschen deze termijn verstreken is, is het de Directie gebleken, dat bet aan tal nog circuleerende biljetten van deze coupure zóó groot is, dat bet handhaven van den gestelden termijn voor het pu bliek ernstig ongerief zou beteekenen. In verband daarmede heeft zij besloten, om onverplicht alsnog voor korten tijd al bare kassen open te stellen voor de inwisseling van dit papier. Houders van deze biljet ten kunnen deze dus tijdelijk nog inwisse len op alle kantoren van De Nederland- sche Bank, en hun wordt in hun eigen belang aangeraden zulks spoedig te doen, daar binnenkort uitsluitend het biljet van f 10, waarop de Zeeuwsche boerin voor komt, gangbaarheid sal hebben, en de Binnenland. Vreeselqk familiedrama te Steenderen. Landbouw-ontwikkelingsdag te Goes. Intrekking van bankbiljetten van flO. Installatie commissie voor land- en tuin bouw. De sluipmoord te Abcoude. Buitenland. Gandhi gearresteerd. Branden in Amerika. overige door de houders ter inwisseling naar Amsterdam zullen moeten worden gezonden, waarmede tijdverlies en kosten gepaard gaan. (Vervolg Tweede Blad.) Tweede spreker was de heer Ir Sie- b e n g a, secretaris der Z. L. M. over: nDe verhouding van producent en consument". De boer vervultzoowel de rol van producent ala van consument. Ziet men den boer als teler van verschillende le vensbehoeften of grondstoffen voor de industrie, dan is hjj producent. Maar men kan ook den boer beschou wen als .verbruiker van onderscheidene bedrjjfsbenoodigdheden (veevoeder, kunst meststoffen, landbouwwerktuigen, benzine, en andere gebruiksartikelen). In beide gevallen doet zich 'het ver schijnsel voor, dat zich tusschen den pro ducent en consument een derde categorie van personen heeft geplaatst, de groot- of kleinhandel, wiens economische taak het is om de goederen te verplaatsen en te brengen daar waar er behoefte aan bestaat. Spreker wil in 't bijzonder aandacht schenken aan de economische verhou ding tusschen producent en consument, waarbij de boer optreedt als leverancier. De voorziening van de groote binnen landsche consumptiegebieden is voor den landbouwer-producent van groote betee kenis. Spreker noemt als voorbeeld de aard appelen. Aangenomen mag worden, dat de bevolking der steden Amsterdam, Rot terdam, Den "Haag, Haarlem en Leiden, een behoefte heeft van 2 K.G. per per soon en per wenk, d.i. per jaar 100 K.G. in totaal 193.180.000 K.G., d.wz.. een oppervlakte van plm. 9200 H.A., wanneer per H.A. een gemiddelde opbrengst van 21000 K.G. wordt gerekend. Nu de buitenlandsche afzet zeer vela moeilijkheden oplevert, moet meerdere aandacht worden geschonken aan de voor ziening der binnenlandsche markt Ook wijst spr. op heit groote verschil, in prijzen, welke de boer ontvangt en welke de consument betaalt. Toen de aardappelen hier miat 1 h 2 tetfL per K.G. werden betaald, betaalden de stedelingen nog prijzen van 6 tot 7 cent Zoolang de boer een redelijke winst maakte, heeft het hem vrijwel altijd koud gelaten, wat de uiteindelijke consument er voor betaalde, doch nu verschillende prijzen 'beneden het rendabele zijn ge daald, schenkt hij meerdere aandacht aan den verkoopprijs en ontstaat het streven, een deel van dien hoogeren prijs deelach tig te worden. Er is een tijd geweest, dat ieder zich voorzag van de eigen behoeften. Door de toenemiDg der bevolking, gepaard met toe nemende beschaving, is er een arbeidsver- deeling ontstaan, welke het aanzien gaf aan de onderscheidene beroepen. Velen hebben er een beroep van ge maakt om de verplaatsing eti verhande ling der goederen tot stand te brengen. Zjj werden als schakels ingevoegd tusschen producent en consument. De schakel was noodzakelijk, eensdeels om de juiste wegen te moeken, waarlangs

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1