No. m w
Vrydag 25 April 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Kendrikss Co's Bank N.V. Soes
BATTERU
AMSTEL-
EERSTE BLAD.
Belgisch geld
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
tegen voordeelige koersen
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Adv.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goee.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <4(55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DRUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
DeZeeute
v
r—^TTV*.r>,
Abeaac-aeaisprSsi
Pes: 3 mmn&sn, fesnco sas Bost, IS.—
Losse smxasaoiBi P.C3
Prijs der Advertentie it:
1regels 11.20, elke regel meer 30 cL
B4 abonnement belangrijke korting.
DB LANDBOUWCRISIS.
„De Standaard" gaf een drietal artike
len o-ver de landbouwcrisis, waarin werd
aangetoond, dat althans onze akkerbouw
in een onhoudbare positie verkeert en
dat voor den tuinbouw de vooruitzichten
ook ver van gunstig zijn.
Bij de behandeling van de vraag, hoe
hierin verbetering kan worden gebracht,
wordt op den voorgrond gesteld, dat een
politiek van bescherming als systeem
geen uitkomst kan brengen. De ervaring
in andere landen heeft dit afdoende ge
leerd.
En dan vervolgt het blad:
„Wij meenen, dat als algemeene
gedragslijn moet worden aanvaard, dat
de landbouw in de eerste plaats op eigen
kracht is aangewezen.
Dat moge nu op het oogenblik voor de
tobbers en zwoegers, die worstelen om
het hoofd boven water te houden, wat
bard klinken, maar dat is bet toch
niet.
Er is metterdaad nog veel te verbete
ren, waartoe Regeeringshulp niet noodig
is.
Er moet, bij behoorlijke organisatie,
toch iets te -doen zijn in de richting van
beter geregelde afzetmogelijkheden.
Waarom zijn b.v. de Denen ons zoo ver
vooruit in de organisatie van den afzet
van zuivelproducten
Waarom heeft de landbouw inzake de
wijze van verkoopen al niet lang het
voorbeeld van onzen eigen tuinbouw ge
volgd?
Dit alles zijn dingen, waarbij de Over
heid maar weinig helpen kan. Daar moet
de actie van onze boeren zelf uitgaan.
En datzelfde geldt evenzeer van den
reeds eerder door' ons genoemden eisch,
dat de Nederlandsche landbouw zich
moet inspannen om kwaliteits-producten
te leveren; producten, welke die van an
dere landen in hoedanigheid overtreffen.
De ervaring leert immers, dat men die
producten óók kwijt kan in landen, d.e
hooge beschermende rechten heffen".
HEEFT DE REGEERING HIER EEN
TAAK?
Deze vraag wordt door „De Standaard"
bevestigend beantwoord.
„Juist de algemeene aard van de
landbouwcrisis, haar te verwachten lan
ge duur, brengen mee, dat van regeerings
wege krachtige steun worde geboden.
Wij sommen enkele van de daartoe noo-
dige maatregelen op, waarbij we opmer
ken, dat de volgorde, waarin wij ze noe
men, geen rangorde beteekent en dat we
allerminst de pretentie hebben, de moge
lijkheden van doeltreffende Staatshulp
daarmee te hebben uitgeput.
a. Betere buitenlandsche landbouw-
voorlicbtingsdienst.
Onze boeren moeten in begrijpelijken
vorm geregeld en snel worden ingelicht
over wat in het buitenland op landbouw
gebied omgaat en welke producten (in
welke verpakking enz.) goede kans op af
zet vinden.
b. Uitbreiding vooral van het lager
landbouwonderwijs.
Waaraan is het toe te schrijven, dat
de eene boer, op een boerderij van gelij
ke kwaliteit en met even grooten veesta
pel, 50 pet meer melk produceert dan 'n
ander bedrijfsgenoót?
Waaraan ligt het, dat, op gelijksoor
tige ak'kerbouwgronden, het rendement
toch dikwerf en doorloopend zoover uit
een ligt?
Moet dit niet worden toegeschreven
aan de omstandigheid, dat lang niet iede
re boer nog staat op het peil waarop hij
als bedrijfsleider behoQrt te staan? Is
dat juist, dan vólgt daaruit ook, dat de
regeering door haar landbouwonderwijs
bier baat kan brengen. In hoeverre nog
andere maatregelen van gelijksoortige
strekking aan' de verheffing van het peil
der bedrijfsleiders dienstbaar kunnen ge
maakt worden, laten we liever aan de
technici ter beoordeeling over.
c. Meer steun voor doeltreffende ont
watering.
Het is van algemeene bekendheid, dat
goede ontwatering van den bodem aan de
productie ten goede komt. En al is het,
dat we, naar onze gebruiken, hier te doen
hebben met aangelegenheden, die van
huis uit tot de locale zorg behooren, bij
een spanningstoestand als er nu bestaat,
moet voor de grondgebruikers die last
thans van Rijkswege worden verlicht.
d. Vergemakkelijking van het verkeer
en dus van de distributie der producten.
e. Onthouding voorloopig van het op
leggen van lasten, die bij den huidigen
toestand niet door het bedrijf kunnen
worden gedragen.
f. Invoering eener behoorlijke pacht
wet.
Zooals we reeds eerder ie kennen heb
ben gegeven, is er een wanverhouding
ontstaan tusschen de waar vein de bo
demopbrengst en de koop- en pachtprij
zen van den grond.
Voor een deel zijn de boeren zelf daar
aan de schuld. Tot voor kort waren zij
zelf het, die de pachtprijzen opdreven,
doordat met alle geweld getracht werd,
een te huur komende boerderij te bemach
tigen. Er was grondgebrek en zoo bood
de een tegen den ander op. Hier wreek
te zich de sterk individueel?, geest onder
onze boeren en het gemis eener goede or
ganisatie. En al is het nu wel te verwach
ten, dat men door schade en schande ook
hier geleerd heeft, toch achten we, dat
de Regeering met een goede pachtwet, de
helpende hand zal kunnen bieden.
In het bovenstaande.deden we enkele
middelen aan de hand, die, naar het ons
voorkomt, genomen kunnen worden, om
ons over den critieken toestand in den
landbouw heen te helpen.
Het zijn echter alle maatregelen, waar
van geen onmiddellijk succes valt te ver
wachten. Het zijn middelen, die eerst op
den duur vruchten afwerpen. Ze zijn
daarom niet minder noodzakelijk. Inte
gendeel, ze zijn onmisbaar, wil men niet
vervallen in het euvel, dat andere lan
den, zonder resultaat nochtans, hebben
aangegrepen.
We herhalen het nog eens: we zijn een
land, dat het van den uitvoer hebben
moet. Daarom kan bescherming van den
invoer ons geen baat brengen. Behal
ve dan hij een enkel onderdeel van het
landbouwbedrijf: verbouw van brood
graan, waarbij het op andere bezwaren
afstuit.
Schade aan den wijnoogst
Het heele wijnbouwgebied tusschen
Dijon en Sanfenay-les-Bains heeft ernstig
van de vorst te lijden gehad. "De ra
ming der schade varieert, al naar de
plaats, van '50 tot 90 pet.
Te Marsannay is de oogst nagenoeg
geheel vernield.
Te Gevry-Chambertin zal de oogst 1930
slechts een vierde zijn van den gemiddel
den oogst.
In Champagne hebben de wijngaarden
eveneens van de vorst te lijden gehad.
Ammoniakgas-ontploffing te Luik.
Zeven dooden, vele gewonden en
bedwelmden.
In de nieuwe stikstofafdeeling der Usi-
nes d'Ougrée Marihaye te Renory bij
Luik heeft zich Donderdagmiddag een ge
weldige ontploffing voorgedaan. Een der
drie reservoirs, 50 kub. M. ammoniak on
der een druk van 10 atmosfeeren bevat
tend, vloog onverwachts met een ontzet-
tenden knal in de lucht. Groote stukken,
duizenden k.g. wegend, werden op groo
ten afstand weggeslingerd, een paar mu
ren stortten in en overal in den omtrek
werden de ruiten verbrijzeld. Het ammo
niakgas verspreidde zich in de fabrieken
en ook in het dorp en veroorzaakte
een radelooze panieL Iedereen vluchtte
weg, ten einde aan het verstikkende gas
te ontkomen. Toen het gevaar eenigszins
geweken was, constateerde men, 'dat zes
arbeiders door de ontploffing gedood wa
ren, terwijl vijf anderen zeer zware ver
wondingen hadden opgeloopen. Een ma
chinist bleek spoorloos verdwenen te zijn
en 70 arbeiders en inwoners van Renory
zijn door gas vergiftigd en moesten naar
verschillende ziekenhuizen worden over
gebracht. Twee uur na de ramp kon men
de reservoirs nog niet naderen en werd
het gas nog op een kilometer afstand
waargenomen. Een tweede reservoir bljjkt
ten gevolge van de ontploffing gescheurd
te zijn. Omtrent de oorzaak van de ramp
is nog niets met zekerheid bekend. Vol
gens een later bericht is het aantal doo
den tot 7 gestegen. Tot dusver zijn echter
slechts 3 lijken geïdentificeerd.
Volgens een ander bericht uit Luik
zijn 100 menschen door ammoniakgas be
dwelmd.
Communisten-arrestaties in Riga.
In Riga en omgeving zijn talrijke op
zienbarende communisten-arrestaties ver
dicht.
Onder de gearresteerden' bevinden zich
4 communisten, die met bijzondere op
drachten van de hoogeschool te "Moskou
voor communistische propaganda naar
Letland zijn gekomen. Zij weigeren hun
namen te noemen.
Het staat vast, dat zij uit Letland af
komstig zijn en eerst voor ©enige jaren
naar Moskou zijn gegaan om daar syste
matisch het voeren van communistische
propaganda te leeren.
Na voltooiing van hun' „studie" zijn
zij weer naar Letland teruggekeerd, om
het geleerde in practijk te brengen, tot
zjj in handen der politie zijn gevallen.
Korte Berichten.
Gedurende de Paaschdagen is inge
broken bij den Engelschen minister Tho
mas te Dulwich. Er zijn juweelen ter
waarde van 70 pntvreemd. De inbraak
werd pas Donderdag ontdekt, toen mi
nister Thomas met zjjn zoon naar huis
terug keerde.
De hoele Oostkust van Amerika
heeft gister met 0 graden de laagste tem
peratuur opgeteekend, die sinds het be
staan van den meteorlogischen dienst in
dezen tijd is waargenomen. Te New-York
heeft het gistermorgen gesneeuwd. Ver
der het laad in mist het.
De Graf Zeppelin stijgt Zaterdag
reeds om 5 uur 's ochtends op voor den
tocht naar Engeland. Er hebben zich
al 20 passagiers aangemeld.
Een groote zwerm sprinkhanen, die
Noordelijk Marokko reeds eenige dagen
geteisterd had, is gisteren de Straat van
Gibsieten overgevlogen en neergestreken
in de streek tusschen Algeciras en Gi
braltar (Spanje). Engelsche soldaten zijn
reeds begonnen met de verdelging.
De Wieringermeerpolder.
Op de vraag van het Eerste-Kamerlid
den heer Westerdijk betreffende de op
richting van een dienst voor de voor
bereiding en uitvoering van de werk
zaamheden tot het in cultuur brengen
van de in den Wieringermeerpolder droog
gevallen gronden, heeft de minister van
Waterstaat medegedeeld, met de inge
nieurs Smeding, Mesu en Roebroek tot
overeenstemming te zijn gekomen betref
fende de oprichting van een dienst voor
de voorbereiding en uitvoering van de
werkzaamheden tot het in cultuur bren
gen van de in den Wieringermeerpol
der drooggevallen gronden.
Hoe dé minister zich in hoofdlijnen
de inrichting van dezen dienst heeft ge
dacht, zal kunnen blijken uit de me
morie van toelichting van een weldra
in te dienen wetsontwerp tot verhooging
van de begrooting van het Zuiderzee-
fonds voor 1930.
Staking te Alphen aan den Rijn.
Te Alphen aan den Rijn zijn hedenmor
gen de ruim 200 arbeiders van de Beton
en Dakpannenfabriek van Oosthoek en
Zomens Industrie- en Handelsmaatscihappiji
in staking gegaan. De stakeirs, die geor
ganiseerd zijn in de Clhr. en de R.-K.
bonden eischen gemiddeld 6 pCt. loons-
verhooging.
Nederlandsche kolen voor Duitschland.
Te bevoegder plaatse, zegt het EDbld.,
hebben wij nader geïnformeerd naar de
overeenkomst, welke tusschen de Duit-
sche en Nederlandsche regeeringen zou
zijn tot stand gekomen betreffende het in
voercontingent van Nederlan>dsche kolen
in Duitschland, waarover onze Berlijn-
sche correspondent dezer dagen bericht
te. Onze Haagsche correspondent ver
neemt nu, dat bij de desbetreffende auto
riteiten te Den Haag omtrent een over
eenkomst niets officieels bekend is. Se-
bij
dert eenige maanden duiken over deze
aangelegenheid vrij regelmatig berichten
op, die steeds blijken min of meer voor
barig te zijn.
Patrimonium.
De jaarlijksche algemeene vergadering
van het Nederl. Werkliedenverbond „Pa
trimonium" zal dit jaar op 6 en 7 Octo
ber te Arnhem worden gehouden.
Onderzoek van het Notariaat.
De Nederl. Bond van Huis- en Grond
eigenaren en 'bouwondernemers heeft een
adres gericht aan den minister van Jus
titie, naar aanleiding van het verslag
der commissie van onderzoek van het
notariaat. Adressant wijst er op, dat de
leden van den bond er belang bij hebben
om kennis te dragen van doorhalingen
van hypotheken. Wanneer door het ken-
nisgeven van overschrijvingen of inschrij
vingen van hypotheken de werkzaamhe
den voor de hypotheekkantoren te zeer
zouden toenemen, "dan geeft de bond den
minister in overweging den notarissen
dwingend voor te schrijven om hun cli
ënten bij aangeteekenden brief kennis te
geven van het feit, dat zij voor de
overschrijving van acten betreffende on
roerende zaken en van inschrijving en
doorhaling "hebben zorg gedragen, 'met
vermelding van dag en uur, waarop zij
de stukken ten hypotheekkantore hebben
overgegeven.
Werkverschaffing.
In de centrale werkverschaffing te Wit-
teveen (Dr.) zjjn sedert langen tijd ook
ook een 40 k 50 z.g. Diuitsch-NeSerlanders
tewerk gesteld. De gezinnen der betrokken
arbeiders, die werkloos zijn, zijn in
Duitschland, meest in het Roergebied,
woonachtig. Deze tewerkgestelden hebben
nu van onze regeering aanzegging gekre
gen, dat met ingang van 1 Mei a.s.
de 'werkverschaffing voor hen wordt stop
gezet. Evenals de plattelandsarbeiders zul
len zjj werk moeten zoeken in het vrije
bedrijf. 1
Met ingang van de week van 26 April
zal het getal tewerkgestelde arbeiders in
de Friesche werkverschaffingen geleidelijk
worden ingekrompen, met voor de ver
schillende gemeenten zoo mogelijke stop
zetting na een week drie weken. Het
getal tewerkgestelden bedraagt thans nog
meer dan 1000.
In verband met den minder gunstigen
toestand in den landbouw en de vee
houderij wordt in arbeiderskringen ge
vreesd, dat dit jaar het vinden van werk
in het vrije bedrijf voor alle tewerkgestel
den heel bezwaarlijk, zoo niet onmogelijk
zal zijn. t
Bescherming van zangvogels.
Het comité tot opheffing van de vangst
van beschermde inlandsche vogels heeft
het volgende telegram gezonden aan den
minister van binnenlandsche zaken en
landbouw:
Comité tot opheffing vangst van be
schermde inlandsche vogels wijst nog
maals op gestadige vermindering vogel
stand en klachten van land- en tuinbouw
over massavangst van nuttige vogels. Her
innert aan algemeene ontstemming bij
pers en publiek over deze vangst en pro
testen in Eerste en Tweede Kamer en
constateert met teleurstelling het uitblij
ven van afdoende maatregelen. Verzoekt
dringend zoodanige tijdige maatregelen,
dat massavangst en uitvoer volgend sei
zoen voorkomen worden.
NEDERLAND RN BELGIE.
Belgische dwangmaatregelen.
Wat zich de vorige week in den Bel
gischen Senaat heeft afgespeeld is van
groote beteekenis voor de verhouding van
België en Nederland. Daar is, zegt de r.k.
„Gelderlander", de kwestie zeer scherp
gezet. r
Het geschiedde onder leiding van "Sen
Antwerpschen senator Segers. Van dezen,
die in 1919 behoorde tot de Belgische de
legatie te Versailles, waar een stuk van
Limburg en Zeeuwsch-Vlaanderen geëischt
Binnenland.
Belgische dwangmaatregelen; tegenover
Nederland.
Werkverschaffingen stopgezet.
„De Standaard" over de landbouwcrisis.
Buitenland.
Ammoniakgas-ontploffing te Luik.
Prijs per stak 25 ct
.oveixdwckzij^bmie.
tLY.Sebr. 'Peters frinsenqrachtiïC/%4
AMSTERDAM TEL.48882
werd, is het slagwoord: werp de Maas in
de Schelde.
Men weet, zegt „Die Gelderlander",
dat het „Grand Canal" dat doen moet.
De Maas stroomt door België en mondt
uit in Nederland; de mond wordt ver
legd naar Antwerpen. Vóór de Maas in
Nederland komt, zal zjj haar water heb
ben afgestaan aan het „Grand Canal" en
in Nederland zal de rivier droog liggen.
Natuurlijk is dat slechts gedeeltelijk
waar, want al het Maaswater kan door
het Grand Canal niet worden weggeleid.
Maar de Belgen rekenen er toch op,
dat in het droge jaargetijde de Maas en
dus ook het Julianakanaal onbevaarbaar
zullen zijn en dat wjj derhalve de kost
bare kanaalwerken voor niets zullen heb
ben aangelegd.
Het is nog zoo ver niet, maar dat
verandert niets aan den opzet.
De opzet is deze, dat Belgfé onze
Maas wil droogleggen en daardoor ons
dwingen om het Moerdijk-kanaal te ge
ven.
_De Maas geworpen in de Schelde en de
Rijn omgebogen naar dezelfde rivier.
Maas, Rjjn en Schelde, alles voor Ant
werpen. i
En het overschot, de kruimels, voor
een ander.
Kortgezegd, is dat de strekking van
het rapport Segers, dat deze schriftelijk
bij den Senaat heeft ingediend en waarop
hij dan thans de goedkeuring van alle
partijen heeft verworven. De leider der
socialisten en die der liberalen feliciteer
den den heer Segers met zijn rapport en
praatten er verder nog wat omheen, zon
der echter de beteekenis ervan ook maar
in het minst te verzwakken.
Er is een eenheidsfront gevormd op
het rapport Segers, daar wees ook de
Minister van Blinnenl. Zaken, de heer
Paul Hymans, de medeplichtige van den
heer Segers in 1919, met klem op. Er
is een eenheidsfront en "de Blelgen heb
ben den tijd. Het is beter wat langer
te wachten, dan een halfbakken Verdrag.
Het Moerdijkkanaal, niets meer en niets
minder blijft de eisch, ofschoon de Eer
ste Kamer het uitdrukkelijk heeft verwor
pen. Toch een Moerdijkkanaal. En ge
dwongen. Anders wordt de Maas droog
gelegd. i
Terwijl de leiders der katholieke poli
tiek in België zich opmaken om met de
Duitsche geloofsgenooten te gaan confe-
reeren, om de onderlinge verhouding te
verbeteren, wordt onder leiding der katho
lieke partij in den Senaat de verhouding
tot Nederland scherp gezet.
Het is in hooge mate betreurens
waardig.
Doch de oogen sluiten voor deze droe
ve feiten mogen wij niet.
Koude voeten Dan Hrewgt em
kwik-badmat, een électrische voetmat of
bedkruik uitkomst J. M. Polderman, Goes.
Kind verdronken. Eergister is
een kind uit het gezin R. te Retranche-
ment; dat met eenige andere "kinderen
spelende was op het erf van de ouder
lijke woning, in een achter op Jmt erf
liggend waterputje gevallen en verdron
ken. Toen de moeder het kind vond, leef
de het nog, doch het overleed eenige
oogentükken. nadien.
O
