If US'
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HendrikseS Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Boter noodig
fiH8!*
A"4»»ï#
818»
3 g.
HM
rl*S'i
k|H
l§ S
*Jf
■S'S 8
I&&8
ë?s
■p; P Jf.
I?
'll
fflïl
Sfl** 55
£frgë
„5-B 2.
H"!
Pfll'
colt: 3
IIIs
s n
fr
ra
8 'fr
•§03
sr?-Ë
fr| i
Ie
r
ii
ii
8S1
g
No. 159
Maandag 7 April 1930
44e Jaargang
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-oontröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Stukken voor den Gemeenteraad
van Goes.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 April vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
5T-Ö S*»* M
B#§ i ej#
h.^ra m ft
O
cs
5*0 5 fr
o- g p;
_-. Sn'2
p'°-'
S-rt (S E
J i 8 o
B Sts -B-
8.8 11
■3 c c
'■(Ni
I fr CO 04
13 o s-
fr g
r§ <1
ff SL
35 5" er
CD
tS-S
- te
N
ca:
CD' ct>
H»
O.
~CfQ
sr 2
cp B- pj
b-
e*r CD
e 3
S-^
o' O E
er o ff
IE ÖS CD CD
w 3 3 ff
-a B o
o 9 s fret
8 F &P
j e fr o jt ra
S-'S'to is S i
ra 2 a
■J3 3'SSfa
fr ra
|J> CD £J
a 3 o o-'B.'
S>»3 cp
5 cp - ?S
31 o- o. ra 3
<D P O
P P
--. Ui
w 2
<j trcfQ m
2 «a: cd
fr ra a
g CTQ P CfQ
03 2
O P O
3 a. 2
Cd B
aH: m CD
3.3
•ff" rrn
00 tc
P- c
'crq w
M 2.
3 2.
b n
<j 03
ra- go
3 2'(i.3
til*"
h* S
rirsaB
- 2 2 ra ffcra
<-$ 9-&SS.?
i*r
|^-c fr
PT O
o p f
s*.
P o.
*c -1 fr
9 ra 2-
6 BS
5.N
go
fr er
- P
aa
E® fr ra
g a 2 ff
P" 2.
I I's?
er pj
£2?
2
O) K
o
P"
CD
- g
P JTs-5
E.o® f
aal
fr 2
3' |-
C/3 p pj
5'i
2
i n aj
P <p-* 5
9'ag
2
3 s
<3
P-
S
CD
O
|3
p
a g
3
O c/i
s g
fr-p
B
I
S
Q er
a g a
a-7'
Q
W
M"
Q
fr u m
S'gS.WifSSi
Dlreoteur-Hoofdredaotcar:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening Na 41155.
Bijkantoor te ISlddelbnrg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Na 259.
VEBSOBUET mW1SSS43.
A b G E 6 rn 6 B t 6 B I ij Ss!
Per 3 maanden, franco tnr post, 13.—
Losse aium«n MLOë
Prijs der AdvertentiSn:
11 regels f 1.20, elke regel meer 30 eb
Bij abonnmnemt belangrijke korting.
Het valt niet mee.
In, het jaarverslag der S.D.A.P. schrijft
de secretaris over de Tweede Kamer
verkiezingen
„Waren bij den aanvang der verkie
zingscampagne de verwachtingen omtrent
demi verkiezingsuitslag niet buitengewoon
groot gezien de politieke verhoudingen
van dat oogenblik naarmate de stem
mingsdag naderde en het élan onzer par-
tijgenooten toemam, veranderde deze op
vatting geheel. De geweldige actie, die
wij ontketenden, had ten gevolge, dat
ook de andere partijen, vooral de R.K.,
een agitatie ontwikkelden, zooals we in
ons land bijna nimmer gekend hebben.
Men schroomde niet om ons met de
meest perfide middelen te bestrijden. Met
de leugen en laster, dat onze Partij; den
godsdienst bestrijdt, wisten vooral de R.K.
overal in het land, doch v.a.l. in het
Zuiden-, de bevolking tegen1 onze Partij
op te zetten. Da groote inspanning, die
onze partijgenooten zich getroostten, het
ongekende enthousiasme, waarmee ziji den
strijd voerden, bracht hen zelf in een
roes, die hen omtrent den uitslag de
grootst© verwachtingen deed 'koesteren.
De uitslag viel dan ook velen, als
gevolg van den boven gesohietsten psy-
chologischem toestand, niet mee."
Bijzonder zuiver is hier de zaak niet
gesteld.
Het moge waar zijn, dat de propar
gamdisten zichzelf in een roes brachten,
waar is óók, dat de lei-dens van de partij
voortdurend s_praken van een mogelijke
winst van 4 zetels.
Lm twee sprongen zo;u men het tot
30 zetels brengen.
MaaT do eerste sprong mislukte.
De uitslag was niet alleen „voor ve
len", maar voor de partijleiders in- de
eerste ffiaais een bittere tegenvaller.
De Vlaamsche taaL
Tijdens het debat Donderdag over de
begreoting van landsverdediging in de
Belgische Kamer werd ook ovèr de
Vlaamsche taal in het leger gesproken.
De nieuwe wet bepaalt, dat de soldaten
met ingang van de jaarklas&e .1930 in
hun eigen taal opgeleid zullen worden.
Gevraagd werd hoe het stond met ,d©
ouaestie van de commando-taal en welk
beginsel aangenomen werd.
Daarop verklaarde minister De Broque-
ville dat voor de jaarklasss 1930 al
de compagnies bestaande pit Vlamingen
in de taal van deze manschappen zullen
aangevoerd worden.
De oud-minister van Onderwijs Huys-
mans, thans Kamerlid yoor Antwerpen,
heeft een wetsvoorstel ingediend aangaan
de het gebruik der talen bij het lager
en middelbaar onderwijs.
Daarin wordt voorgesteld, dat als be
ginsel moet gelden: Nederlandsch in het
'"Vllaamsche land, Fransch in Wallonië en
Duitsch in de Duitsch sprekende ge
meenten in <je provincies Luxemburg en
Luik.
Voor Brussel en de gemeenten aan de
taalgrens wordt een regeling getroffen
voor het gebruik der twee talen.
Het onderwijs in de tweede landstaal
zou met uitzondering van Brussel en
het taaigrensgebied, eerst bij het 5de
schooljaar beginnen en niet verplicht zijn.
Intrekking der regeeringssubsidie 'zou
het gevolg der niet naleving der wet zijn.
Een crisis in de Engelsche conservatieve
partij.
Volgens „Daily Chronicle" en „Daily
Herald" dreigt er een scheuring in de
conservatieve partij. Een .vijftigtal Lager
huisleden zouden gedreigd hebben zich
van de partij af te scheiden tenzij Bald
win zich losmaakt van die voormannen,
die lauw staan tegenover de rijksbelas
ting-politiek der conservatieve partij. De
frondeurs eischen in het bizonder dat
Baldwin openlijk het standpunt verloo
chent van lord Salisbury, den conser
vatieven leider in het Hoogerhuis, met
name dat protectie-tarieven geen remedie
zjjn voor de heersohende industrieele ma
laise Zij hebben een paar dagen ge-
Dan van de
Coöperatieve Fabriek van Melkproduoten
„ZUID-BEVELAND" G. A.
TE GOES
prima zuivere ROOMBOTER, onder
rijkscontrole, 85 cent per pond.
leden hun eisch vervat in een brief aan
hun leider, welke, ofschoon in hoffelijke
termen vervat, in werkelijkheid een ulti
matum zou beteekenen
De conservatieve partij zou hier staan
voor de meest gevaarlijke inwendige cri
sis, die zij sedert de tariefshervormings-
campagne van Joseph Chamberlain on
geveer dertig jaar geleden had te door
staan.
De mijnramp te Elouges.
Uit het onderzoek naar de oorzaak
van de mijnramp te Elouges (België) zou
zijn gebleken, dat deze aan onvoorzich
tigheid van den arbeider, belast met het
laten springen van de dynamietpatro-nen,
dient geweten. Hij zou zich niet vooraf
van de mogelijke aanwezigheid van mijn-
gas hebben vergewist. De man, die ge
wond is, is voorloopig gearresteerd.
De burgerstrijd in China.
Uit Nanking wordt officieel de alge-
meene terugtocht der regeeringstroepen
bekend gemaakt; zij hebben de provincie
Sjantoeng „opgegeven.
De Noordelijke troepen rukken met bui
tengewone snelheid op.
Het heet dat 30.000 man der dekkings
troepen van Nanking aan het muiten ge
slagen en naar de opstandelingen over-
geloöpen zijn.
Te Shanghai is men pessimistisch ge
stemd; men vreest daar voor een actie
der extremisten en voor onlusten.
Porseleinfabrieken verbrand.
In den afgeloopen nacht brak brand uit
in het oudste gedeelte van de Konink
lijke porseleinfabrieken te Kopenhagen.
Reeds sedert jaren was dit gedeelte van
de fabriek in de omgeving berucht wegens
het brandgevaar en zijn vele ratten. Bij
het uitbreken ^van den brand zag men
dan ook honderden ratten uit alle naden
en voegen van de muren te voorschijn
komen en wegrennen. Eerst tegen den
mdrgen slaagde de brandweer er in, het
vuur meester te worden. De schade be
draagt ongeveer 150.000 kronen. Omtrent
de oorzaak van den brand is nieits be
kend Het is mogelijk, dat de ratten kort
sluiting hebben veroorzaakt.
Orkaanachtige stormen in Spanje.
Naar gemeld wordt, wordt Spanje se
dert Zaterdagmiddag geteisterd door or
kaanachtige stormen, die in heit bijzonder
te Valencia groote schade hebben aange
richt.
Het telefonisch en telegrafisch verkeer
is ernstig gestremd.
De haven van Lei Fetrrol moest voor
loopig gesloten worden, daar het in- en
uitloopen van de schepen door de stor
men in gevaar wordt gebracht
Korte Berichten.
Zaterdag zijn, naar uit Jeruzalem
gemeld wordt vijf bommen ontdekt te
Getbsemané.
In een huurkazerne te New-York is
vermoedelijk door brandstichting een
brand uitgebroken, waarbij drie perso
nen, een moeder met twee dochters, om
het leven zijn gekomen. De vader en
nog twee kinderen 'kregen zware brand
wonden. Men meent den vermoedelijken
dader van nog veertien andere branden
van den laa.tsten tijd en in dezelfde buurt
aansprakelijk te kunnen stellen.
Op het station van Tessonières, in
de nabijheid van Toulouse ,zijn bij een
hevige treinbotsing 28 personen gewond.
Vier dezer gewonden verkeeren in levens
gevaar.
De oorzaak van het ongeluk was, dat
een trein door een onveilig sein gereden
was.
Onbekenden hebben de Kalvariekerk
te Waldshut aan den Rijn met roode verf
bezoedeld en ter weerskanten van den
ingang: „Rusland's zege" en „weg met
de kerk" geschilderd.
De schoolstaking te Neuköln schijnt
opnieuw te zijn uitgebroken. Zaterdag
staakten in een der scholen 25 pet der
leerlingen, in een andere 32 pet. en in
een derde school zelfs "50 pet. In laatst
bedoelde school is de zevende klasse
geheel communistisch; 'cTe .eerste klasse
heeft de z.g.n. gevechtsleiding. Van deze
klasse uit is de staking begonnen. 'Er
zjjn weer politieposten voor de scholen
geplaatst.
De Fransche Senaat heeft het plan-
Young met 284 tegen 8 stemmen aange
nomen.
De Parijsche straatzangers hebben
voor de slachtoffers van de overstroo-
mingen in de Midi dertig duizend fr.
gegeven. In zakken met geldstukjes van
10, jüö en 50 centimes werd dit bedrag
naar den penningmeester van het steun
fonds gebracht.
De reusachtige oliebron te Okla
homa, die eenige dagen achter elkaar
een cnbedwingbare straal de lucht in
spoot en die een capaciteit van 2000
barrels per uur had, werd Vrijdag afge
sloten. Zaterdag vloog de afsluiting er
echter weer af en de olie schiet alle
kanten dit.
Er worden thans vlammenwerpers
door de Egyptische regeering gebruikt
om de sprinkhanenplaag te bestrijden. De
insectenzwermen zijn thans het Suezka-
naal overgestoken en in de bebouwde
streek bij Ismailia neergestreken.
Uit 'een uitvoerige nota van het
Spaansche ministerie van financiën aan
gaande de begrooting van financiën voor
1930 blijkt, dat het tekort 197 millioen
bedraagt.
Briand heeft ter vlootconferentie ver
klaard, dat het Engelsche en Fransche
standpunt elkaar zeer .genaderd zijn. Za
terdagmorgen zijn groote vorderingen ge
maakt. Zaterdagmiddag keerde iBriand
naar Parijs terug; Dinsdag is hij weer
te Londen.
Ambtenaarsbond contra Staat
Het hoofdbestuur van „den Oentralen
Nederl. ambtenaarsbond meldt dat -de
Staat .der Nederlanden tegen het vonnis
van.do Haagsche rechtbank, waarbij1 hij
veroordeeld werd tot uitbetaling van ten
onrechte niet toegekende periodieke sa-
larisverhoogingen aan 'n groep belasting
ambtenaren, in beroep 'is gegaan, terwijl
tevens een cassatie-procedure aanhangig
is gemaakt bij den Hoogen Raad.
Het beroep in cassatie komt 25 April
a.s. in openbare zitting in behandeling,
het gewone beroep in verband met de
voorafgaande cassatie procedure eerst op
16 Febr. 1931.
Burgemeester De Vlugt naar Londen.
Naar de „Standaard" verneemt zal bur
gemeester W. de Vlugt met zijn echt-
genoote en dochter aan het eind van
deze maand een bezoek brengen aan
Londen. Gelijk bekend heeft het vorig
jaar de Lord Mayor van Londen Amster
dam bezocht. Thans heeft da burgemees
ter van Amsterdam een uitnoodiging ont
vangen met zijn echtgenoote en dochter
te willen aanzitten aan het groote Paasch-
diner, dat "elk jaar in Londen gehou
den wordt en .thans op Woensdag 30
April zal gegeven worden. Gedurende een
drietal dagen zal burgemeester de Vlugt
de gast zijn van den Lord Mayor.
Slapte te Dieren.
Naaar de „Volkskr." verneemt zal de
cartomnagefabriek tevens drukkerij' te Die
ren worden 'stop gezet. Het personeel
veer 30 man is met 14 dagen ontslag
aangezegd.
Op de emaillefabriek „de IJsel" te
Dieren is aan tien man ontslag aange
zegd, vermoedelijk wegens slapta
Burgemeesters.
De heer J. M. A. van Bokhoven sedert
1913 burgemeester te Hedikhuizen, is in
het Ziekenhuis te 's-Hertogenbosch over
leden.
In de a.s. Donderdagnamiddag te hou
den Raadsvergadering komen de volgen
de voorstellen aan de orde.
Voorschot op de gemeente-
ljjfce vergoeding ex art 101 L.O.-
wet. De besturen der bij'z. schalen vra
gen om een voorschot op de gemeentelijke
vergoeding als bedoeld in art. 101 der
L.O.wet 1920, voor het dienstjaar 1930.
De gemiddelde kosten als bedoeld in
art. 101 der L.O.-wet bedragen pier leer
ling over 1923 der school voor gewoon
lager onderwijs f 16.43 en der school voor
het uitgebreid lager onderwijs f 23.19 (in
beide bedragen inbegrepen een bedrag- ad
f0.40 voor administratiekosten).. Voorts
is in 192S een bedrag ad f69.06 per
wékelijksch lesuur uitgegeven ten behoeve
van het vakonderwijs aan de openbare
lagere scholen en f 75.72 aan de school
voor U.L.O.
Aan de hand van de gecontroleerde
gegevens kunnen aan de onderstaande
scholen het daarnevens vermeld voorschot
verleend worden:
R.K. Jongensschool f1018, id. vakon
derwijs £65; R.K. Meisjesschool, gew. la
ger onderw. f2135; id. vakonderwijkf 345;
id. U.L.O. f975; id. U.L.O. vakonderwijs
flSl, Herv. school f4245, id. vakonder
wijs f331; Chr. school voor gewoon la
ger lOnderwijls f3453, id. vakonderwijs
f345; Chr. school voor U.L.O. f1939;
id. vakonderwijs f302.
Vergoeding art. 101 der L.O.
wet 1920 over 1927. Nu de gemeente-
rekening over het jaar 1927 door Gedep.
Staten is gesloten, moeit het bedrag der
vergoeding worden vastgesteld, waarop
de besturen der bijzondere lagere scho
len over 1927 aanspraak hebban voor
de instandhouding dier scholen, alsmede
voor de vafconderwijlzers. Grondslag voor
de berekening der exploitatiekosten vormt
het bedrag hetwelk in genoemd jaar ten
behoeve ,van de openbare lagere scho
len in deze gemeente is uitgegeven. Vol
gens gemaakte becijfering bedragen deze
kosten administratiekosten 'inbegrepen
voor de scholen voor gewoon lager
opiderwijls f 13.26 per leerling en voor
de school voor uitgebreid lager ouderwijte
f23.56 per leerling.
Voor wat betreft het vakonderwij's kan
worden medegedeeld, dat aan de openbare
schoiol voor U.L.O1. gedurende bet geheel©
jaar 1926 (jaar dat voor 'deze vergoeding
als maatstaf dient) gedurende 2 uur pier
week onderwijs is gegeven in het vak 'k
(nuttige handwerken voor meisjes), zoa
dat de bijzondere scholen voor U.L.O'.
oiver 1927 tot een maximum van 2 uur
per week deze vergoeding kunnen genie
ten. Ten opzichte van de scholen voor
gewoon lager onderwijs zij opgemerkt, dat
aan de openbare lagere school A vo
rengenoemd onderwijs in vak k is gegeven
over het geheele jaar 1926 en wel ge
durende 22/8 uur per week en aan school
Bi 476 uur vanaf 1 Dec. 1926. Het ge
middeld aantal uren bedroeg (22/8 uur plus
V12 maal ,43/8 uur) gedeeld door 2 is
l"/i4$ uur. Dfe bijz. lagjere scholen, daar
voor in aanmerking komende, kunnen over
1927 aanspraak maken pp toekenning van
een vergoeding tot een maximum van
l78/u* uur pier week, terwijl de kostenj
pier wekëlijksch lesuur bedragen voor wat
betreft het lager onderwijs 160 en voor
het U.L.O. f69.30.
Driemiaandel jjiksche hfreke^
ning exploitatiekosten 1925
1927. De rekeningen der Herv. School, R.
K. Jongensschool en 'der R.K. Meisjes
school over het driejaarlijfcsch tijdvak
19261927 zijn gieconixoleerd.
De Herv. School heeft ontvangen als
gemeentelijke vergoeding over die 3 jaren
f 11.245.30, en blijkt nu recht te hebben
op f 11.367.61.
Voor de R.K- Jongensschool zijn deze
bedragen resp. f2977.74 en f3913.27.
Voor de R.K. Meisjesschool f9232.73 en
f 11.003.21. i
Bouw nieuw schoollokaal en
inrichtingschoolterrein. Het be
stuur der Herv. Schoolvereeniging „Het
Mosterdzaad" vraagt om overeenkomstig
het bepaalde bij bet eerste lid van ar
tikel 72 der L.O.-wet, de noodige gel
den uit de gemeentekas beschikbaar te
stellen pm:
1. te laten boiuwen aan het bestaande
schoolgebouw aan de Nieuwstraat een
nieuw leer lokaal;
2. het achter de school gelegen terrein
te laten inrichten voor speelterrein met
een schooluiigang naar de zijde van den
Westwal.
Aangezien B. en W. nog niet tot overeen
stemming zijtn gsekomen iniet het school
bestuur, kan 'het definitief plan niet wor
den overgjeiegd. Dit doelt echter ook min
der ter zake, omdat hot nemen van alle
Binnenland.
Scbeepsomgeluk op de Schelde.
De verbinding met Oostelijk Zeeuwsdb-
Vlaanderen.
De luitvoerconitrole op groenten en fruit.
Buitenland.
De taalkwestie in België.
Een crisis in de Engelsche conservatieve
partij?
Burgeroorlog in China.
Ernstig spoorwegongeluk in Japan.
Administratieve m!aa,tregefen betreffende
bjouw, bestek enz. behoort tot de taak valn
B. en Wt De Raad heeft een beginselbe
sluit te nemen, omtrent het al of niet ver-
leenen van de gevraagde medewerking.
D|it laatste stellen Bi. en Wi. voor.
Straatverlichting. De Zpnne-
bloemstraat, welke een nieuwe verbinding
zal vormen tusschen de voorstad en den
Qostsingel, is thans in aanleg.
Wenschelijk is het om de straatverlich
ting geheel gereed te hebhen alvorens met
het aanleggen der bestrating wordt overge-
B. en W. stellen derhalve voor om in d!e
straat vjjï lantaarns te plaatsen en tegen
over den ingang daarvan aan de zijde
van den Oostsingel een, dus totaal zes.
De Gascommissie vestigt de aan
dacht van B. en W. op de minder gun
stige verlichting van den 's-Heer Hen-
arikskinderendijfc en geeft naar aanleiding
daarvan in overweging om te bevorderen
dat aldaar eenige lantaarns worden ver
plaatst en het totale aantal lichtpunten
vermeerderd metl. B. en W. kunnen zich
hiermede vereenigen.
Wegenoverdracht. Bij Raadsbe
sluit van 28 September 1928 werd beslo
ten .om met finanoiëelem steun der Pro
vincie over te gaan tot het doen aan
brengen van betere bestrating en verhar
ding op het onder deze Gemeente gelegen
gedeelte van den Westhavendijk.
Bij besluit der Staten van 26 Juli 1929
is voor de beheerders van wegen, die met
provincialen steun zijn verbeterd, de gele
genheid opengesteld om deze wegen in
beheer en onderhoud aan de Provincie
over te doen, tegen betaling van een af
koopsom, gelijk aan de helft der som, wel
ke als vast bedrag telkens bij de overne
ming voor het onderhoud per K.M. van
den nieuwen weg door Ged. Staten zal
worden gefixeerd.
Krachtens deze bepaling hebben Ged.
Staten, voorzooveel bovenbedoelden weg
betreft, de afkoopsom, door de Gemeente
te betalen, vastgesteld op f 7444.
B. en W. stellen voor bovenbedoelden
weg aan de Provincie in beheer en onder
houd over te dragen en daarvoor genoem
de afkoopsom beschikbaar te stellen.
Ruiling van grond. De heer A.
van Kleunen verzoekt om met hem aan
te gaan een ruiling van grond op den
hoek van de St.-Jacobstraat en de Blau
we Steen!.
De aangevraagde ruiling zal tengevolge
hebben, dat de St.-Jacobstraat ter plaat
se wat breeder wordt, doch de Blauwe
Steen iets wordt versmald. Dit laatste is
echter geen bezwaar aangezien er door
deze straat geen verkeer is en ze boven
dien ter plaatse breeder is dan aan het
begin. Daarentegen beteekent de verbree
ding der St.-Jacobstraat een voordeel.
De oppervlakte grond, welke de Ge
meente zal verkrijgen bedraagt ongeveer
2 vierk. M., terwijl zij aan den heer van
Kleunen zal afstaan omstreeks 11 vierk.
M. Het verschil in oppervlakte wordt door
den! hleer vaa Kleunen betaald met f5
per vierk. M.
Straatbelasting. Door den heer
Chr. Verhoeven alhier wordt gerecla
meerd tegen zijn aanslag in de straat
belasting voor het dienstjaar 1930 op de
volgende gronden:
le. dat hij geen belasting verschuldigd
zou zijn, daar da grond, waarop zijn pan-