DE ZEEUW
TWEEDE BLAD
Niet door eigen kracht
Gemeenteraad van Middelburg.
FE I LLETON.
VAN
DONDERDAG 3 APRIL 1930. No. 156.
DE KALIVERSCHEPINGEN NIET OVER
ROTTERDAM,
De correspondent van de „N. R. C." te
Brussel meldt o.a.:
De Antwerpsche burgemeester mr van
Cauwelaert, heeft zich Woensdagmiddag
naar het Fransche gezantschap alhier be
geven, waar hij een onderhoud had met
graaf Perretti della Rocca en hem per
soonlijk den dank van de stad Antwer
pen overbracht voor zijne bemoeiingen
in de kwestie van de kaliverschepingen.
Van Cauwelaert verklaarde in de wandel
gangen der Kamer, dat het voornaamste
contract tusschen de Société Commerciale
des Potasses d'Alsace en het stadsbestuur
van Rotterdam verbroken is en door Ant
werpen wordt overgenomen. Dit nieuwe
contract met Antwerpen zal echter eerst
binnen enkele dagen gereed zijn.
Laat in den middag werd ook nog de
volgende officiëele mededeeling aan de
parlementaire journalisten verstrekt:
„Volgens inlichtingen door ons uit de
beste bron geput, is de voorloopige over
eenkomst, gesloten tusschen de S.C.P.A.
en de haven van Rotterdam, geannuleerd.
De kalimaatschappij is het eens geworden
met het-gemeentebestuur van Antwerpen
om aan hare installaties .in de haven
van Antwerpen alle noodige uitbreiding
te geven, tegen condities welke even voor-
deelig zijn als die welke door Rotterdam
waren opgesteld.
Uit Parijs wordt nog aan betzelfde
blad geseind:
De Société Commerciale des Potasses
d' Alsace gaf mij zonder aarzeling en
met groote openhartigheid haar lezing
van de zaak:
Reeds lang bestond bij ons den wensch,
uit volkomen zuiver commèrciëele over
wegingen, een tweede verschepingshaven
te hebben, niet ter vervanging van maar
naast Antwerpen. Daarom werden het
vorig jaar onderhandelingen met Rotter
dam geopend over opslagplaatsen, die 150
duizend ton potaschzouten zouden kun
nen bergen. Te Antwerpen bestaat op
slaggelegenheid voor 120 duizend ton, ter
wijl onze jaaromzet vijfmaal meer be
draagt. Op 14 December 1929 waren wij
het van weerskanten eens geworden,
maar van Nederlandsche zijde kon men
niet tot definitieve onderteekening over- r
gaan zonder machtiging van den gemeen
teraad. Onze directeur-generaal merkte
toen op, dat hij redelijkerwijze aan zijn
goedkeuring de voorwaarde moest verbin
den, dat van Nederlandsche zijde mach
tiging binnen drie maanden afkwam. We
ken verliepen en intusschen lekte een en
ander uit, zoodat België zich tot de Fran
sche regeering wendde. Nu zijn de zouten,
die de Potasses d' Alsace verhandelt voor
driekwart afkomstig uit de staats-, zgn.
dominiale mijnen en slechts voor één
kwart van particuliere herkomst. Onze
maatschappij moet daarom de Fransche
regeering terwille zijn en den datum van
15 Maart verstreken zijnde zonder ratifi-
ficatie van Nederlandsche zijde, waren
wij wel gedwongen onze vrijheid te her
nemen.
Ware echter door Rotterdam vóór 15
Maart geratificeerd, dan had de Fransche
regeering moetan berusten in een van
weerszijden geldig accoord en zouden de
ministeriëele verwijten aan ons adres, hoe
wel waarschijnlijk scherp, volkomen
vruchteloos zijn geweest.
Wat ons betreft, nooit hadden wij be
dacht dat aan die quaestie een politieke
kant vastzat.
Gistermiddag vergaderde de Gemeente
raad van Middelburg vo tal i.g, onder voor-
zitU. schap van den Burgo noester.
Ingekomen stukken en mede
deeling en. De voorz. deelt mede, dat
de aanbesleding van de uitbreiding der
zivemgeleioenheid ver boven de raming
bleef. Daarom hebben B. en W. besloten
het werk in eigen beheer te laten uitvoe
ren.
Wet.h. On der dijk vult nog aan, da.t
de laagste inschrijver ©enige honderden
guldens boven de ra, ning' b eef. In eigen
beheer zulten de uitgaven echter beneden
de raming blijven.
Dhr Ver tr egt, A.R., vraagt of de
eischen in het bestek precies eender zijn
als in de oorspronkelijke begrooting.
De voorzitter antwoordt bevesti
gend.
Dhr Vertreg't zou toch gaarne wel
eens kennis willen nemen, van besteik en
begroeting.
De voorzitter herhaalt, dat de be
grooting klopt met het bestek.
Dhr Vertreigt wil dit als Raadslid
ook eens nagaan.
De voorzitter: moeten de bestek
ken oiotk al bijl den Raad komen? Het komt
er dan op neer, dat niet B. en W. maar
de Raad regeert.
Weth. On der dijk, s.d., deelt nog
Non, tabeh danl Maandagmiddag is Hr. Ms. „Witte de With", torpedojager, van
Willemsoord vertrokken met 'bestemming voor Curasao. Een der matrozen neemt
hartelijk afscheid van vrouw en kinderen
door Annie Lucas.
46.) o
Richard Dene schoon o eens een grno'e
voorliefde voor zijn neef O gerat te heb
ben. Hij was. zooals bij zei le, in een wee-
ke stemming. De o-.'i&o man had den
jongen deugniet, Dick, oprecht liefgehad.
Dions plotseling en droevig einde had
hem een schok gegeven, diodr hij niet
licht te boven zou komen.. Hij hal feeds
lang geweten, dat de kwaal, waaraan
hij 1 iji lende was, op den duur levensge
vaarlijk zou kunnen worlen. De laatste
aanval, waarvan, hij ternauwernood was
hersteld, was buitengewoon hevig ge
weest. Ge'rgerd door de ongewone lucht
hartigheid van zijn onbekenden patiënt;
h.ad Dr Forster het zioh ten plicht ge
rekend hem op het ernstige van zijn
toestand te wijzen.
Zijn waarschuwende woorden waren
niet zonder invloed gebleven. Ernstige
gedachten waren ontwaakt in het hart
van Richard Dene, en tegelijkertijd waren
allerlei herinneringen opgewekt aan lang
vervlogen tijden. Met geweld had hij ge
tracht ze tot zwijgen te brengen; vooral
de ernstige gedachten. Doch zonder ge
volg, hetgeen Owen, die een groote op
merkingsgave bezat, niet ontging, niet
tegenstaande de spottende minachting,
waarmee hij luister 1© naar hef;een zijn
neef, waar hel te pas kwam, hem ver
telde van de leidingen Gods.
Want al mocht het hem nog zoo duur
te staan komen, Owen was vast beslolen
rondweg zijn overtuiging uit te spreken,
en zich aan zijn oom te doen kennen
als een beslist volgeling van Christus.
Zonder het te vermoeden had hij juist
•daardoor diens hart gewonnen. Indien
hij zijn beginselen hal prijs gegeven, of
slechts het stilzwijgen; had bewaard onder
den spot en de minachting, waarvan zijn
hoorder opzettelijk op ondubbelzinnige
wijze blijk gaf, geen twijfel of de eer
lijke, schrandere, oude man zou hem heb
ben geminacht. Maar, terwijl hij zijn bloed
verwant flink in het gelaat zag met de
vriendelijke, open oogen zijner moeder,
hield hij bescheiden doch beslist pn over
tuiging vol op bet betwiste punt, en
sprak, waar het noodig was in denzelf
den geest; en het gevolg hiervan was,
dat de genegenheid, die Richard Dene
op het eerste gezicht voor zijn neef had
opgevat, weldra gepaard ging met een
gevoel van bewondering en hoogachting.
Bovendien maakte Owen's houding, flink
maar tevens vriendelijk en beleefd, een
goeden indruk op den pudan man, die
veel te lijden had gehad van het gedraai,
en het gepoch, en de onbescl
mede, dat alleen de leverantie van het
hout in eigen beheer f600 goedkooper is
dan bij aanbesteding.
De beide Mid-delburgsche handelaren lie
pen maar f 100 uiteen. Een Zaandamsche
firma levert nu het hout f600 goedkoo
per.
De voorzitter: het gebeurt vaak,
dat de aannemers zich met elkaar ver
staan. In Middelburg gebeurt dat natuur
lijk niet(Gelach.)
Dhr Paul, s.d., vraagt later, als het
werk klaar is, e-en specificatie aan den
Raad over te leggen. Dan kan eens blij
ken, hoeveel eigen beheer voordeeliger
is. Spr. laat zien dei photo van een ver
trouwelijk briefje, waarin aannemers te
Amersfoort worden uitgenoiodigid, zich met
elkaar ,o>-er een aan te besteden we:k
te verstaan. Het verzoek van de heeren
Vertregt en Paul zal worden ingewilligd.
De. voorzitter deelt daarna mede,
dat B. en W. tot alge-heele opheffing
van de maatregelen tegen eventueele alas-
trirn hebben besloten.
Mededeelingen van B. en W.
inzake de loonen te Sluiskil en
Sas van Gent. Dhr leronimus
vindt, gezien de bedragen die nu genoemd
zijn, de uitdrukking van den Directeur
der Arbeidsbeurs, dat deze loonen buiten
gewoon laag zijn, niet juist.
Weth. On der dijk: dit zijn loonen van
na.de staking. Dvorige discussie liep
over de 'loonen van vóór de staking
te Sluiskil. De staking heeft de loonen
beduidend verhoogd.
Dhr Streefkerk, C.H., merkt op, dat
de slaking in hoofdzaak slechts alleen
in Sluiskil (op- de cokes-fabriek) is- ge
weest.
Weth. O n d e r d ij k zegt, dat dhr Streef
kerk ten deel© gelijk heeft. Maar later
heeft men het onderzoek ook verder uit
gebreid. f
Dhr Wondergem, s.d., zegt, dat te
Sas van Gent geen vraag naar arbeiders
is. In Sluiskil is zelfs een overschot van
eetn paar honderd ongeschoolde arbei
ders. Verder vraagt Spr. naar aanleiding
van de weer toenemende werkloosheid in
Middelburg, of R. en W. nog geen plan
nen hebben om de werklooze ongeschool
de arbeiders te helpen.
Dhr Mes, R.K., wijst er oip dat er
nu reeds uitgetrokken werkloozen zijn en
dat er in sommige gezinnen ellende wordt
geleden. Spr. kan het niet goedkeuren,
dat de werkloozen naar het Burg. Arm
bestuur worden gestuurd.
Die voorzitter: door wie Worden ze
naar het B„ A. gestuurd?
Dhr Mes: ze gaan uit eigen beweging,
oimdat ze anders door niemand geholpen
worden.
De voorzitter: 01
Weth. O n d er d ij' k zet uiteen, dat uitge
trokken werkloozen zich dienen aan te
melden aan de- Arbeidsbeurs voor de
werkverschaffing aan,den Klevers'ker'k-
schen weg.
Elk geval wordt serieus onderzocht.
Spr. erkent, dat dit oip den duur niet kan
worden volgehouden, omdat het aantal
werkloozen der Vitrite- Works te groot
Wordt. D© zaak is reeds door Bi. en W
besproken.
Dhr Paul wijst er oip- dat het aantal
werkloozen in Middelburg weer onrus ba
rend stijgt. Spr. meent dat de tijd gekomen
is nu er reeds uitgetrokken weiktoio-
zen zijn om aan deze m-enschen steun
of werk te verschaffen.
De voorzitter zegt, dat er bij Bod-
daert weer vier menschon zijn aangeno
men. Spr. keurt het af, dat de Vitrite maar
alle lasten op de gemeente afwentelt. Er
dient een steunregeling te ko'men m-el
medewerking van de Vitrite Works, even
als de meelfabriek dat gedaan heeft.
Dhr Paul zou dit heet billijik vinden.
Dhr On der dijk zegt, dat er aan den
Kleverskcrkschen weg momenteel meer
dan voldoende1 arbeidskrachten werken
Er zijn nu aan de Vitrite Works 51 gehuw
de en 59 ongehuwde Middelburgers ont-
sla;gen. En Spr. hoeft gehoord, dat er
nog meerdere ontslagen zullen volgen.
Deze zaak heeft de volle aandacht van B.
en W.
Dhr 7 e r o n i m u s herinnert er nog
eens aan, dat d© Directeur der Arbeids
beurs in Januari aan don Raad schreef,
dat de Ioon-en in Sluiskil buitengewoon
laag waren. Spr. hoeft begrepen, dat dit
sloeg op don toestand Van dat ooigenblik.
heid van zijn ondankbaren gunsteling.
En hoewel deze in later jaren niet voel
had toegebracht, om het leven op Dene
Court te veraangenamen, toch was het
hem in dat groote, veriaten huis 'na den
dood van zijn neef dikwijls te benauwd
geworden. Het was hem een aangenaam
dankbee d weer iemand tot stoun en g©
zedigheid bij zich te hebban, die, gelijk
Owen, jong en voorkomend was, en hem
met eerbied zou behandelen.
Toen Owen het verhaal van zijn moei
lijk leven en van zjjn teleurstellingen
ten einde had gebracht, volgde ei' dan
ook onmiddellijk een ©ven welgemeende
als ongegeneerd© uitnoodiging.
„Gij moet met mij meegaan, m:jn jon
gen. Geen gezonder lucht in geheel En
geland en daarbuiten dan op onze duinen.
Zoo iets, dan zal dht u goed doen. En
Bentley zal wel zorgen, dat gij weer
vleesch op de beenderen krijgt, als zij dat
door 'koesteren en opkweeken kan gedaan
krijgen. Oude, trouwe ziel, di© Bentley.
Zij heeft mijn huishouden bestierd, zoo
lang ik op Dene-Court woo-n. Dick heeft
zij nooit mogen lijden. Zij zal denken,
dat ik u meebreng om zijn plaats in
te nemen. Maar gij zult wel niet zoo
dwaas zijn om u zoo iets in te beel
den. Ik zal wel wijzer zijn."
„Laat mij de verzekering geven, oom,
dat ik zulks evenmin begeer als ver
wacht", zedde Owen, indien gij mij echter
Het blijkt nu, dat dit op het verleden
sloeg.
De voorzitter: laten we er nu over
uitscheiden. Het heeft toch geen practiscb
nut.
Dhr Paul: dhr Jeronimus is er abso
luut naast.
Weth. Omderdij'k zegt, dat de Do
der Arbeidsbeurs heeft geïnformeerd naar
de arbeddsmogelijkheid in Sluiskil. Dit was
zijin taak. Meer niet.
Dhr Paul schreeuwt door de zaal, dat
dhr Jeronimus het mis he.eft. D© loonen
in Sluiskil zijn pas in Feorunri verhoogd.
De paarden van de reiniging.
Dhr Corneliss© heeft uit het rapport
van den dierenarts geconcludeerd, dat de
dieren ha d moeten werken. Spr. vraagt B.
en W. of het geen tijd wordt de oude
paarden o i te rui nen en te vervangen
door jonge, of het aantal paarden uit te
breiden.
De voorzitter erkent, dat '-n oud
paard er minder goed uitziet. Maar het
doet zijn plicht nog. B.. en W. zullen
de zaak in gedachten houden.
Zwem onderricht op scholen.
B. en W. stellen voor het schrijven dien
aangaande voor kennisgeving aan te ne
men.
Dhr v. d. Weel wil p -ae-advies van
Bi. en W. over dit schrijven. In Haarlem
wordt op alle openbare en vier bijzondere
scholen zwem-onderwij's gegeven. Ook
hier moet de jeugd met het zwemmen ver
trouwd geraken.
De voorz. is tegen prae-advies op1 dit
©ogenblik. Wel willen B. en W. mot den
Insp. en de schoolhoofden 't zwommen
eens bespreken. Wil dhr v. d. Weel nu
prae-advie;s, dan zal dit ongunstig moeten
luiden.
Mevr. de Graaf merkt op dat we
om zwem-onderwijs te .kunnen geven
zwemonderwijzers en een behoorlijke
zwemgelegenheid moeten hebben. E,n we
hebben geen van 'beide.
D-hr Corneliss© wijlst oip 29 plaat
sen, waar zwem-onderwijs wordt gegeven.
De voorz.: er zijn 1100 gemeenten 1
Mevr. W e ij 1 wil toch, zoodra het mo
gelijk is, zwem-onderwijs doen geven. Bin
nen afzienbaren tijld moet het daartoe ko
men.
D© voorzitter weet niet of de meer
derheid van den Raad dat wil. Dian zou
er ©erst een principe-stemming moeten
worden gehouden. Ook kan zwemmen niet
verplichtend worden gesteld. Het is geen
verplicht leervak. Verder \Vijst Spr. op
de concurrentie met de bestaande zwem
school.
Het schrijven wordt voior kennisgeving
aangenomen.
Garag© aan d© Rouaansche
kade. Ingekomen is een protest van
bewoners van de Rouaansche kade tegen
de toestemming door B. en W. gegeven
om eten heerenhuis aldaar om te bouwen
in een garage.
De voorzitter zegt, dat dit èen
zaak is, die tot de competentie van B.
en W. behoort, ai kan Spr. begrijpen,
dat de omwonenden niet ingenomen zijn
met de garage. Toch zullen op den duur
wel met-r huizen als deze een ander©
bestemming krijgen.
Niemand verlangt hierover het woord.
ingekomen is e©n bericht van Ged.
Staten, dat de goedkeuring op de begroo
ting is verdaagd tot 1 Juii a_s.
Subsidie voor feesten. Ingeko
men is het verzoek van de vereenigmg
Lit het V'uk—Voor het vok om suüsid.e
groot f 35UU [uitroepen van verbazing van
den heer Jeronimus en de sociaal-demo
craten) voor de feestelijkheden in Sept.
a.s. Gaat naar B. en W. om advies.
Ambt ©nare n-r e g 1 e m e n t. De
voorzitter deelt mede, dat op 3J April
a.s. een vergadering van den Gemeente
raad ter behandeling van het ambtenaren
reglement zal worden gehouden. Dit zal
wei veel tijd in beslag .nemen.
Zondagsdienst ten telefoon-
kantore. ingekomen is een schrijven
van den Directeur-generaal der Posterijen
en Telegrafie, dat de doorloopende open
stelling van het telefoonkantoor op Zon
dag niet voor rijksrekening kan geschie
den.
De opbouw van de pereeelen
in de Lange Delft. De voorzitter
dcet hierover enkele mededeelingen. Mo
menteel zijn er feitelijk geen plannen voor
herbouw in behandeling dan van de fa
De Jager. Hel plan-Verseput is vervallen,
doordat dit pand van eigenaar is veran
derd Ook do firma Oosterhuis heeft haar
plan ingetrokken, wegens vestiging te
Domburg Van Kaan en Wiener heeft spr.
nog niets vernomen In het plan van
Simon de Wit moeten enkele wijzigingen
werden aangebracht Tusschen de monu
menten-commissie en de firma De Jager
bestaat een meeningsverschil, dat niet op
te lossen is Spreker stelt voor, dat ©en
super-architect zal worden aangezocht, die
over de gevels een eind-oordeel zal vel
len. Dit zal niet veel kosten.
Mevr. De Graaf, v.d., heeft het ver
wonderd, dat nu er toevallig enkele hui
zen tegelijk in- de Lange Delft moeten
worden herbouwd, er advies wordt ge
vraagd van de monumenten-commissie.
De firma de Gruyter deed ©r destijds
een hyper-modem pand verrijzen, zonder
dat er verzet tegen kwam. Ook de firma
De groote bloemententoonstelling te Aalsmeer is Dinsdaig geopend. H. M.
de Koningin en Z K. H. Prins Hendrik brachten reeds op den eersten tentoon-
stellingsilaig e©n bezoek aan de expositie. H. M. de Koningin bezichtigt de collecties
zoolang gastvrijheid wilt verleunen, totdat
ik meer op mijn verhaal zal zijn gekomen,
dan bewijst gij mij een dienst, waarvoor
ik u niet dankbaar genoog kan zijn. Ik
heb mijn beroep, ©n met Gods hulp heb
i'k, indien .ik slechts gezond ben, niets
meer noodig."
„Hm, hm! Beiden hebben u vrjj wel
in den steek gelaten, dunkt mij. Maar
gij gaat dus met mij mee?"
„Graag, heel graag. Ik verlang er naar
mijn lieve, trouwe vrienden niet langer
tot last te zjjn. Ik ben nu bijna drie
maanden hier in huis geweest, en ik
kan u niet zeggen lioe goed men al dien
tijd voor mij geweest is. Ik heb in zeke
ren zin mijn leven te danken aan Allan's
kunde en Margaret'sgoede zorgen."
„Hm, 'hm! zij zullen er geen schade
bij hebben, mijn jongen. Pak gij uw spul
len maar bij elkaar, dan vertrekken wij
morgen."
„Ik hoop niet maar voordat Owen
meer kon zeggen, trad Allan, die door
de apotheek "in huis was gekomen, d©
kamer binnen. 'tWas een moeilijke voor
stelling;, daar Allan niets af wist van dien
oom, wiens bestaan hem geheel onbe
kend was. Om de waarheid te zeggen,
had Owen in den laatsten tijd in bet
geheel niet meer aan zijn moeders broe
der gedacht. Deze had geen notitie ge
nomen van de aankondiging van den
dood van Mevrouw Charlton. Met haar
was de herinnering aan hem gestorven,
en zooals wij gezien hebben, was hij
een völslagen vreemdeling voor Owen,
zijn neef.
„Het doet mij voor Charlton genoegen u
hier te zien, mijnheer", sprak Allan be-
löefd. Maar Allan's beleefdheid kon zeer
uit de hoogte wezen, en dit scheen Ri-
chart Dene te ergeren. Hij zette zich in
postuur, stak de spitse kin vooruit, trok
de lippen naar binnen, fronsde de wenk
brauwen, en keek den jongen man aan,
zooals hij dat Owen gedaan had, zonder
de hem aangeboden hand te zien, die dan
ook onmiddellijk terug getrokken werd.
„Hm, hm!" kuchte hij, ,,'t wordt tijd,
dat er iemand van zijn eigen vleesch en
bloed komt om u van hem te ontlasten,
hé? Nu, daarvoor ziet gij mij hier, en ik
zal hem meenemen naar mijn buitenver
blijf in Cornwall. De zeelucht en mijn
oude huishoudster zullen hem wel verder
opknappen. Wat dunkt u daarvan?"
Allan keek naar Owen, die in het onze
kere van hetgeen de zonderlinge oude
heer nog meer zou kunnen zeggen, blijk
baar niet op zijn gemak was.
„Ik vrees, dat hij nog niet sterk genoeg
is voor de reis", antwoordde hij ontwij
kend.
(Wordt vervolgd.)
