No. 152
Zaterdag 29 Maart 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HILLESHÖG"
Alle Bank~ en Effectenzaken
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
N.V. Hollandsch-Zweedsche Zaad-lP
VAN DEN BOSCH Co.
EERSTE BLAD,
SUIKERBIETENZAAD
„HILLESHOGZAAD"
BANK VOOR ZEELAND N.V., GOES
Het Coöperatie-vraagstuk.
li
Van origineel Zweedsch stamzaad geteeld
in Nederland.
Sarphatistraat 9 - Amsterdam
ZAADHANDEL
GOES.
TUBERCULOSE—
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
ZONDER DIENSTBODE?
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle
Dit nummer bestaat uit 4 bladen.
DE STAM MET DE HOOGSTE SUIKEROPBRENGST PER
HECTARE EN MET HET KLEINSTE AANTAL SCHIETERS!
Verlang van Uw fabriek of inkoopvereeniging
VOOR INLICHTINGEN:
ÏELEF. NO. 89
w
ALLE
per 1 April vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
H. ZUIBEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Boes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4Ü53.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT SLSEN WERKDAG.
Abonnumuntsprijs:
Per 3 maanden, fraasa per post, 2 A
Losse nummers2 £1153
Prijs dar AdvertentlBn:
1I regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijks korting.
Over coöperatie wordt zoowel wat be
treft het wenschelijke als het principiëel
toelaatbare zeer verschillend geoordeeld.
Aan de ééne zijde zijn er menschen,
die van coöperatie zeer groote verwach
tingen koesteren en die meanen dat het
een middel kan zjjn tot wegneming van
sociale ellende en tot het brengen van
hetere maatschappelijke verhoudingen en
aan de andere zijde zijn er ook die
van coöperatie niets goéds weten te ver
tellen en die zelfs met beslistheid uit
spreken, dat een Christen zich van co-
operatie verre heeft te houden.
De heer Pontier schreef indertijd in de
brocburenreeks „Pro en Contra" o.m. het
volgende: Meer nog dan op de gevolgen
van coöperatie als werkloosheid enz. moet
vooral den Christen-coöperator worden ge
wezen op het socialistische ge
vaar hetwelk in coöperatie schuilt. Een
goed Christen mag en kan geen co-
operator zijn,
Dit is al een zeer krasse uitspraak.
Maar een uitspraak, die toch niet op
zichzelf staat.
Een zeker schrijver over dit onderwerp
beweerde dat coöperatie in welken vorm
ook ons volk moet brengen aan den rand
van den afgrond
En in 1907 schreef het Middenstands-
orgaan de volgende merkwaardige woor
den: „Geld, dat niet circuleert, heeft geen
koopkracht Daarom leiden Verbruiks-co-
cperaties de maatschappij terug in de
richting naar den tijd toen zij nog
geen maatschappij was. Indien het aan
deze coöperatie gelukte alle tusschen-per-
sonen overbodig te maken, zou ieder
zijn eigen fabrikant en leverancier zijn
geworden en de mensch jot den dier
ijken staal zijn teruggezonken.
Dr Nouwens, aan wien wj dit citaat
ontleenen, acht het noodig, hierbij- op
te merken, dat de persoon, die dit schreef,
overigens gezond en normaal redeneert.
Een ander vjrrig bestrijder van co-
operatie liet zich op een vergadering van
Middenstanders verleiden tot het vragen
van een uitspraak tegen eiken vorm van
coöperatie, geoorloofd zoowel als onge
oorloofd.
Wanneer zulke dingen door ontwik-,
kelde personen worden geschreven, dan
behoeft het niet fe verwonderen dat vele
eenvoudigen voor coöperatie een zekere
vrees koesteren en de overtuiging heb
ben dat het iets verkeerds moet zijn,
ook al kunnen zij niet precies aangeven,
waarin het verkeerde eigenlijk bestaat.
Misschien komt dit mede door het
vreemde woord en valt het bij nadere
kennismaking wel ©enigszins mee.
Het is daarom gewenscht eerst een
duidelijke voorstelling 'te geven, van wat
coöperatie eigenlijk is.
Coöperatie beteekent: samenwerking;
coöpereerensamenwerken, elkander hel
pen Niet iedere combinatie echter waar
van de leden zich ten doel stellen elkaar
bij te staan en te helpen is een coöpe
ratie in den gangbaren zin van het woord
Nadere omschrijving is dus noodig
Coöperatie, zegt Dr Nouwens, betee
kent volgens het spraakgebruik gezamen
lijk koopen of verkoopen van levens-mid
delen of andere voedingsartikelen.
Mr W. H. Lohman gaf de volgende
omschrijving: coöperatie is het samen
werken van vele personen, die juist door
hun gezamenlijk optreden voor elkanders
belangen zorgen en elkaar dezelfde, of
ook nog andere voordeelen bezorgen, die
huiten die Vereeniging alleen met een
groot kapitaal verkrijgbaar zijn.
En Prof. Pottier, om geen meerdere
aanhalingen te doen, zegt niet het minst
duideljk: coöperatie heeft daar plaats,
waar de individueele werkzaamheden tot
een gezamenljke activiteit vereenigd wor
den, met het oog op de voordeelen, welke
uit die samenwerking voortvloeienHet
is de practische toepassing van het woord
onzer vaderen: Eendracht maakt macht
Coöperatie is niets anders, dan het ver-
eenigingsbeginseL toegepast op de econo
mische orde.
Gewoonlijk onderscheidt men nog weer
productie- of voortbrengingscoöperatie en
consumptie of verbruikscoöperatie.
Het eerste hebben wij bijv., wanneer
een zeker aantal werklieden zich ver
eenigen om een bepaald artikel te fabri-
ceeren. Die samenwerking kan meer of
minder omvattend zijn.
'tKan zoo zijn dat allen voor de gei-
meenschap arbeiden en dat die gemeen
schap ,de producten verkoopt, maar men
kan zich ook tot enkele punten beperken.
Bij een coöperatieve kaasmakerij b.v.
behoudt ieder deelnemer zijn eigen vee en
mest en ..weide en is alleen de kaas-
makerü gemeenschappelijk eigendom. Zoo
heeft men ook coöperatieve suiker
fabrieken, stroo-cartonfabrieken, 'én der
gelijke.
Een zuivere productie-coöperatie heeft
men, wanneer de arbeiders inplaats van
tij een patroon hun arbeid te verrichten
zich als arbeiders vereenigen om voor
gezamenlijke rekening een werkplaats oif
fabriek te stichten, zoodat ze de volle
voordeelen van hun arbeid genieten en
zelf de ondernemerswinst ontvangen.
Wij moeten ons echter beperken en
daarom bepalen wij ons bij onze be
schouwingen tot de consumptie-coöperatie,
het voor gezamenlijke rekening koopen
van de levensbenoodigdheden of een deel
daarvan.
Objectief wenschem wij; deze zaak te
hezien, door zoowel aan "de voordeelen
als aan de bezwaren aandacht te schen
ken.
T. B. C.-Patiënten, bespoedigt Uwe
genezing door een kuur met granuline.
Leest wat Dr. J. H. VAN GRAF
HORST, arts schrijft in zijn brochure
„Wenken en raadgevingen bij de be
handeling van Tuberculose en Scro-
fulose" over de gunstige resultaten,
daarmee verkregen bij tuberculose en
klierziekte. Deze brochure, die o. a.
talrijke attesten bevat van geneesheeren
en gewezen patiënten, wordt U, op
aanvrage, in gesloten enveloppe, gratis
toegezonden door de Pharm. Ond.
Dr. J. H. VAN GRAFHORST. Schevenin-
gen, Alkmaarsche straat, D 9.
De Vlootconierentie.
De Londensche correspondent van de
„Popoio di Roma" schrijft aan zijn blad,
dat de werkelijke vlootconferentie eigen
lijk pas op 27 Maart begonnen is.
Van 20 Januari tot 25 Maart hebben
vertegenwoordigers van vijf mogendheden
over vlootaangelegenheden zitten praten,
tot zij op een goeden dag bemerkten, dat
zij op den betreden weg niet verder kwa
men. Daarom besloten zij, den beslissen-
den stap te doen en van voren af aan
te beginnen.
Volgens den Parijschen correspondent
van de „Daily Tel." denkt Briand niet
meer aan een pact voor de Middelland-
sche Zee, doch heeft het onderhoud van
Briand met Henderson de noodzakelijk
heid aangetoond, om het vraagstuk der
veiligheid tot het middelpunt der onder
handelingen van de vlootconferentie te
maken.
Hierboven een photo van dr Muller,
den afgetreden Duitschen rijkskanselier en
hieronder die van dr Brüning, die miet
de vorming van een nieuw, kabinet
is belast.
aftreden van het Kabinet-Müller geen ver
rassing is.
Na afloop van de beraadslagingen over
het Young-plan en de ratificatie van de
overeenkomsten van 's-Gravenhage moest
de latente crisis tot uitbarsting komen.
De „Figaro" vindt in het aftreden van
Kantoor Groote Markt 21
Telefoon 74 (2 lijnen)
De Kabinetscrisis in Duitschland.
Rijkspresident von Hindenburg ontving
den voorzitter van den Centrumsfractie,
dr Büning wien hij de opdracht tot vor
ming van het nieuwe Kabinet verleende.
De „Germania" schrijft o.a., dat deze cri
sis meer beteekenis heeft dan alleen een
regeeriftgscrisis.
Het bericht van het aftreden van het
Kabinet-Müller heeft te Parijs groote be
langstelling gewekt.
De ochtendbladen bespreken in hun uit
voerige artikelen over de regeeringscrisis
in Duitschland vooral de vraag, welk Ka
binet thans aan het bewind zal komen.
De crisis werd reeds sedert eenigen
tijd verwacht en bladen van verschillen
de richting verklaren dan ook, dat het
het Kabinet-Müller aanleiding om het par
lement te wijzen op het streven, dat er in
sommige Duitsche kringen bestaat om tot
een herziening van het Youngplan te ge
raken en vermaant de Kamerleden, daar
mede bij de behandeling van het Young
plan rekening te houden.
De godsdienstvervolging ln Rusland.
Het zal aan de lezers der Russische
sovjetkranten opgevallen zijn, dat er in
den laatsten tijd geen berichten meer in
de bolsjewistische bladen voorkomen over
het sluiten van kerken en het verbannen
en bestraffen van de bedienaren van den
godsdienst.
Dit komt, omdat Stalin aan de vertegen
woordigers der regeeringsorganen uit
drukkelijk verboden heeft, nog eenigerlei
Binnenland.
Het maximum-gewicht vaal postpaketten
verhoogd.
Begrafenis burgemeester Richel van Bora-
selen.
De uitvoer van tuinbouwproducten.
Buitenland.
Winterweer in Amerika.
De regeeringscrises in Duitschland en leef
land.
Begint de vlootoonferemtie van voren af
aan?
berichten op te nemen over het sluiten
van kerken, of over de godsdienstvervol
ging, opdat het buitenland daarin geen
authentiek materiaal zou vinden om te
bewijzen, dat de godsdienstvervolging nog
wel degelijk voortduurt.
Stalin wees er verder op, dat de actie
der buitenlandsche pers tegen de anti
godsdienstige politiek der Russische re
geering zeer bedenkelijke vormen en af
metingen gaat aannemen, waardoor het
aanzien der sovjets in het buitenland
danig ondermijnd wordt.
Winterweer ln Amerika.
Hoewel de lente officieel is begonnen,
heerscht in het Noordelijk d'eel van de
Vereen. Staten nog een vreeselijfce fcoudo.
In de staten van het Midden-Westen moe
ten elf personen zijn doodgevroren.
Overal in het Noorden woeden hevige
sneeuwstormen; Chicago wordt, zooala
reeds gemeld werd, aJ een paar dagen
geteisterd doior een sneeuwstorm, zooals
men in jaren niet meer gekend' heeft.
De wegen liggen zqo diepi onder de
sneeuw begraven, dat het verkeer op vele
plaatsen geheel onderbroken is en ook het
treinverkeer moest worden stopgezet.
De hevige koude drijft de wolven tot
dicht bij de bewoonde oentra, zoodat ge
wapende bereden politie is uitgezonden
om op sommige plaatsen, waar de wol-
venplaag al te gevaarlijk! wordt, de honget-
rige dieren te verjagen.
Regeeringscrisis ln Ierland.
Heit kabinet van den ferscben Vrijstaat
is afgetreden. De Valera, de leider der
oppositie, die op het oogenblifc in de V.
S. vertoeft, verklaarde tegenover een
Amerikaansch journalist, dat hij een even-
tueele verkiezing tot president van Ier
land zal aanvaarden en dan voor de vol
ledige onafhankelijkheid van Ierland vam
het Engelsche rijk! zal ijveren. i
Korte Berichten.
Volgens bij de Engelsche kuststations
ontvangen draadlooze berichten is het
Donderdag met één passagier aan boord
van Parijs naar Lympne vertrokken En
gelsche vliegtuig G.A.A.N.B., hetwelk des
namiddags 3.15 vanCalais vertrok om
het Kanaal over te steken, over tijd, zoo
dat aan de zich in het Engelsche kanaal
bevindende schepen verzocht wordt, naar
het vermiste vliegtuig te willen omzien.
Amerika heeft Dr Hugo Eckener een
grootsche ontvangst bereid. Te Washing
ton werd hij door den president der re
publiek, Hoover, en de leden der regeering
ontvangen, Allen betoonden veel belang
stelling voor het plan inzake het instellen
van een trans-atlantischen luchtschepen-
dienst
Ten Zuiden vain Ierland! is eten vis-
Ischersvaartuig vergaan, waarbijl 6 vis1-
schers om het leven zijtn gekomen.
Ruwe werkhanden? Maar neem dan toch
ook Genius Wondbalsem, zacht en ver
koelend. 't Houdt uw huid soepel en ruwe
roodheid verdwijnt spoedig. Genius
Wondbalsem, dat helpt tenminste. 25 en
50 ets.
