No. 149
Woensdag 26 Maart 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
eerste blad.
Headrikse Ce's Bank H.ï. Boes
STER-TABAK
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Koninklijke Olie.
uitgifte a 9©
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Een pijp, waaruit geenSter-
tabalc wordt gerookt, is als
een miskende kameraad.
Uw vriend wilt ge het beste
teven, doe ook zoo met
Jw pijp, stop ze met
En Uw pijp zal een vriend
blijken te zijn, die weinig
van U gt, maar U veel
genot schenkt.
4 °/0 dollar Obligatie»
Inschrijvingen worden tot a.s.
Donderdag 27 Maart gaarne aan
genomen door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 250.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELREN WEEKDAS.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franso par peat, f 3.
Lcssa nummers 10.53
Prijs dor Advertentlën:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ot
Bl] abonnement belangrijke korting.
De Vlootconferentie.
Naar verluidt heeft MacDonald gisteren
op de bijeenkomst der delegatieleiders zijn
wil te kennen gegeven om, indien het,
menschelijk gesproken, mogelijk is, tot
een verdrag der vijf mogendheden te ko
men. Hij drong aan op de noodzakelijk
heid om de pogingen te verdubbelen.
De eerste gedelegeerden ter vlootconfe
rentie hebben gisteravond een bijeen
komst gehouden in het paleis van St.-
James. Aan het slot is een communiqué
uitgegeven, waarin gezegd werd dat de
staat van werken overzien was en dal
men overeengekomen was volgende week
een plenaire zitting te houden. De hoof
den der delegaties zullen morgen opnieuw
bijeenkomen
Ondertusschen duren de besprekingen
voort over de Engelsche en Fransche
vlootprogramma's en cijfers, en er wor
den nog steeds pogingen gedaan om uit
de Fransch-Italiaansche impasse te ge
raken. Men verwacht veel van de terug
komst van Briand.
Men bevestigt, dat in het gesprek tus-
schen Grandi en MacDonald de kwestie
van een verdaging van de conferentie
voor zes maanden aan de orde gesteld is,
maar, ofschoon het denkbeeld de moei
te waard zou zijn om in zekere gevallen
overwogen te worden, is het voor het
oogenblik van de baan.
Rumoer in den Poolschen Landdag.
De huishoudelijke commissie van den
Poolschen Landdag heeft tegen den wil
van het regeeringsblok een zitting ge
houden. Het regeeringsblok staat namelijk
op het standpunt, dat de Landdag uitge
schakeld dient te worden voor den duur
van de kabinetscrisis. De voorzitter van
de commissie, die lid is van het regee
ringsblok, was niet verschenen. Nadat de
zitting reeds was begonnen, verschenen
een aantal afgevaardigden van het re
geeringsblok in de zaal om de beraad
slagingen der commissie te verijdelen.
Het ging er buitengewoon rumoerig toe.
Stoelen en tafels werden verbrijzeld. Toen
een afgevaardigde, die als voorzitter fun
geerde, een oogenblik opstond, zette een
afgevaardigde van het regeeringsblok zich
op zijn stoel. Hij weigerde de plaats te
verlaten, zoodat de voorzitter de zitting
staande moest leiden. Daar het rumoer
van dien aard was, dat geen der sprekers
kon worden verstaan, besloot de voorzit
ter de verschillende voorstellen op een
bord te schrijven. De afgevaardigden van
de regeeringspartijen wierpen het bord
daarop de zaal in.
De toestand in Spanje.
Volgens een bericht uit Madrid heeft
tem' huize van Yanguas, den vroegeren
voorzitter van de nationale vergadering,
een bespreking plaats gehad van de ^vroe
gere ministers der dictatuur, waarbij ook
de zonen van Primo de Rivera, bene
vens de leider van de patriotische liga
tegenwoordig waren.
In deze bijeenkomst is besloten tot
Stichting van een constitutioneel-monar-
chistische partij.
Een manifest met het programma der
nieuwe partij zal binnenkort worden ge
publiceerd.
Da Transatlantische Zeppelindienst.
Dr Eckener bericht uit New-York, dat
'hij de contracten voor de inrichting van
een transatlantischen dienst voor het ver
voer van post en passagiers per lucht
schip heeft afgesloten.
Er zal in den staat Delaware een Zep
pelin transportmaatschappij worden
opgericht, waaraan de Zeppelinmaat
schappij te Friedrichshafen, de National
City Company, de Goodyear Zeppelin
Cy., de Carbide Carbon Cy., een on-
derhoorige maatschappij van de Union
Cy., en de United Aircraft Cy., de groot
ste luchtvaartonderneming der Vereenigde
Staten, deelnemen.
Dr Eckener acht de deelneming van
de United Aircraft Cy, van de grootste
beteekenis, aangezien deze maatschappij
als de grootste concurrent moest worden
beschouwd en deze thans aan de nieuwe
onderneming 'deelneemt.
Dr Eckener verwacht, dat de voorbe
reidende werkzaamheden tegen het einde
van dit jaar gereed zullen zijn. Dit jaar
zullen alle mogelijkheden nauwkeurig
worden bestudeerd. De dienst zal dan
het volgende jaar geopend worden.
De luchtschepen voor den nieuwen
dienst worden in de Vereenigde Staten
en in Duitschland gebouwd.
De Regeerlngscrisis in Polen.
De kabinetsformateur, Szymanski, ver
klaarde tegenover een vertegenwoordiger
van de pers, dat maarschalk Pilsudski
hem, voor zijn deelneming aan het kabi
net, 4 voorwaarden had gesteld: 1. de
afgevaardigden en de Sejmpartijen mogen
zich met de persoonlijke aangelegenheden
der regeering of de zaken der regeering
niet bemoeien. 2. de afgevaardigden en
de partijen mogen zich niet bemoeien
met de aangelegenheden, die in verband
staan met de reeds aangenomen begroo
ting; 3. zij moeten bij de afhandeling der
begrooting art. 6 schrappen (dit artikel
stelt de voorwaarden vast, waaronder de
regeering gerechtigd is, supplementaire
credieten op te nemen buiten de begroo
ting; 4. de Sejm zal ten minste geduren
de 6 maanden niet bijeengeroepen
worden.
Het teveel aan vrouwen.
Het overschot aan vrouwen in de lan
den van Europa is niet pas na den oor
log ontstaan, maar had reeds bij het be
gin der 20e eeuw in de meeste landen
een aanmerkelijken omvang. In de landen
welke aan den oorlog hadden deelgeno
men, steeg het de laatste 25 jaar zeer;
in de overige staten echter is het aan het
afnemen. In Denemarken kwamen in 1900
op 1000 mannen nog 1000 vrouwen voor,
in 1925 nog maar 1051. Ook in Zweden
daalde het vrouwenoverschot; het ging
van 1050 op 1037 terug. Nog grooter is
de daling in Noorwegen, waar 25 jaar
geleden op 1000 mannen 1095 vrouwen
waren tegen in 1925 nog maar 1054. Ne
derland had al voor den oorlog een be
trekkelijk gering overschot; het bedroeg
1017 en is nu tot 1013 gedaald. In de
landen, welke aan den oorlog hebben deel
genomen, is de verhouding aldus: Rus
land stijging van 1025 op 1110; Duitsch
land stijging van 1029 op 1067; Frankrijk
zelfs stijging van 1022 op 1J10. In Servië,
waar vóór den oorlog de mannen de
sterkste partij waren (er waren op 1000
mannen slechts 936 vrouwen) is nu een
sterk overschot van vrouwen, n.I. 1030.
Eenzelfde verschijnsel heeft de oorlog in
Bulgarije verwekt; daar waren in 1900
950 vrouwen op 1000 mannen en is nu
al een klein overschot. Griekenland had
in 1900 op 1000 mannen slechts 920 vrou
wen, nu 1013. In Groot-Brittannië is het
overschot aan vrouwen toegenomen van
1067 op 1094, in België van 1017 op 1033.
De Ver. Staten intusschen hebben nog
immer een overschot aan mannen; daar
zijn 961 vrouwen op 1000 mannen.
Korte Berichten.
De Rijksdag beeft de voorstellen tot
verhooging van de lamdbouwtarieven en
het invoeren van een maismonopolie aan
vaard.
Uit de cijfers gepubliceerd door de
Engelsche schatkist zeven dagen voor het
einde van het finaneieele jaar, blijkt dat
er een tekort is van meer dan 24 mil-
lioen in vergelijking met een overschot
van 9.481.195 op denzelfden datum ver
leden jaar.
In den gemeenteraad van_ München
kwam bet Dinsdag tot een heftig tumult.
De nationaal-sociailisten bestormden tij
dens een rede van een communist, die
bet nationaal-socialisme beschuldigde van
igeorganiseerden arbeidersmoord, de ban
ken der communisten. Het kwam tot een
vechtpartij, waarbij zoowel nationaal-so-
cialisten als communisten gewond wer
den. Eerst na geruimen tijd gelukte biet
de vechtenden te scheiden en de orde
te herstellen.
Do lucht verbinding met IndlB.
Reuter seint uit bet Lagerhuis te Lon
den aan het „Hdbl.", dat in den loop
der debatten Kenworthy (Labour), die
de internationale vrijheid van de lucht
evenals die der zeeën bepleitte, vroeg
of bet wel verstandig is geweest om
zonder zeer grondige redenen het vliegen
van Nederlandsche vliegtuigen over Br.-
Indisohen bodem belemmeringen in den
weg te leggen. Want, zeide spr., als de
vliegdienst op Australië gereed is om
in werking te worden gesteld, zullen we
naar de Nederlanders moeten gaan om
hen het gebruik van hun vliegvelden
en -stations in het oosten te vragen.
De minister voor de luchtvaart ant
woordde, dat er terzake veel misver
stand is geweest. Het verzoek van de
Kon. Luchtvaart Mij. om vergunning tot
het instellen van geregelde diensten op
Lndië word geweigerd, maar bet bezwaar
dat het praematuur zou zijn de lucht
vaartterreinen in lndië te gebrniken met
het oog op gevaar, geldt zoowel voor
de Britten als de Nederlanders. Wel stond
bet laatstgenoemden vrij te zeggen, dat
zij het risico wilden nemen, maar de
Brilsche regeering zou verantwoordelijk
worden gesteld als er iets gebeurde. Geen
voorkeur werd uitgeoefend ten nadeele
van Nederland, onze verhoudingen met
de Nederlanders waren uitstekend en de
tijd zal alle moeilijkheden, die er be
staan, tot een oplossing brengen. Wat
betreft den genoemden dienst op Singa
pore en Australië, sprak de minister ovet
de moeilijkheden wat betreft de orga
nisatie langs de kust van Burma en
voorla zeide hij, dat alles er op wijst,
dat er een bevredigende regeling met
de Australische regeering bereikt zal wor
den.
De spoorweg-vrachttarieven.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen
een telegram van het bestuur der Rot-
terdamsche Vereaniging van Fruit- en
Groenten-exporteurs, houdende verzoek
om de medewerking der Kamer, in het
belang van den uitvoer van Nederland
sche land- en tuinbouwproducten, tot on
middellijke verlaging van de spoorweg-
vrachttarieven op de Nederlandsche tra
jecten.
De Curagaosche commissie van
onderzoek.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rid
der in do Orde van den Nedarlandschian
Leeuw do heer A. Hoorweg, gepension-
neerd Ned.-Ind. hoofdambtenaar, 1.1. hoofd
van de alg. politie in Ned.-Indië;
is toegekend de titulajre rang van ge-
neraal-majoor aan den gepensionneerden
kolonel der infanterie van het leger in
Ned.-Indië den heer A. H. Bennewitz,
beiden lid der commissie van onder
zoek naar het optreden van. de militaire
en politioneel© autoriteiten op Curasao,
tijdens den op- 8 Juni 1929 plaats gehad
hebbenden overval.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 24 Maart is, met
ingang van 7 April, benoemd tot bur
gemeester 'der gemeente Oldemarkt M.
Kuipers, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Diepenveen.
Burgemeester Oud-Vossemeer.
Tot burgemeester van Oud-Vossemeer
is benoemd de, heer J. G. Hamer.
Naar wij vernemen is de heer Hamer
ongeveer 33 jaar oud. Hij was voorheen
werkzaam aan den Raad van Arbeid te
Gces en vervolgens aan de Secretarieën
te Staphorst, Veenendaal en Linschoten,
waar hij zich practisch in de gemeente
administratie bekwaamde. Hij is thans
tijdelijk werkzaam als secretaris-ontvan
ger te Oudenrijn (U.)
De nieuwbenoemde burgemeester die
te Linschoten leider van den Bij.z. Vrijw.
Landstorm was behoort tot de Ned. Hetrv.
Kerk en' is lid van de A.R.' partij.
Schoonmaak. Electrolux stof
zuigers en parketboenders (ook te huren)
J. M Polderman, Goes. Tel. 129. Adv.
Botsing tusschen tram en
auto. Toen gisterenavond een tram van
de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg Maat
schappij de gemeente Axel binnenreed,
werd zij aangereden door een uit een
zijstraat komende auto. De botsing was
hevig. De 3 inzittenden, de chauffeur en
twee passagiers van de auto, kwamen er
met lichte verwondingen af. De auto werd
zwaar beschadigd, terwijl de locomotief
aan de voorzijde eenige schade opliep.
Middelbur. Eendubbeljubileum.
Gisteren is een dubbel feest gevierd door
de leden van de Vereen, van Geref. On
derwijs, alhier. Het was namelijk 70 jaar
geleden, dat de school in de Gravenstraat
werd opgericht. Na 35 jaar beheerd te
zijn door den Kerkeraad der Chr. Afge-'
scheiden Gemeente, kwam zij onder het.
bestuur der Vereeniging voor Geref. On
derwijs, die dus ook een kroonjaar vier
de en die thans ook de L. O. en de
U. L. O.-school op de Heerengracht be
stuurt.
Nadat de kinderen der drie scholen
des morgens onthaald waren, werd voor
hen des middags een filmvoorstelling ge
geven in het Schuttershof, waarbij de
kleuters volop genoten. Hen wacht nu
nog als blijvende herinnering een foto
van hun klasse.
Des avonds was de groote zaal gevuld
met leden der vereeniging en met hen,
die kinderen op de school hebben.
Nadat de voorzitter, de heer Dr J. Hui-
zinga, met een kort woord de bijeenkomst
geopend had, was het woord aan den
secretaris, den heer A. D. Littooy, die in
een pakkende rede een historisch over
zicht gaf van de lotgevallen van de school
en de vereeniging. Met groote belangstel
ling werd deze keurige uiteenzetting
waarvan de spreker gezorgd had dat zij
niet te droog werd, aangehoord. In de nu
volgende pauze werd den aanwezigen
een kop thee met een gebakje aangebo
den en waren zij in de gelegenheid een
kijkje te nemen bij het geëtaleerde werk
der leerlingen van enkele klassen.
Na de pauze is ook voor de ouderen
de film „Eeuwige stilte", die de kinde
ren des middags hadden gezien, afge
draaid.
Goes. Gisterenavond ongeveer fcwart
over zes is de heer J. Koert, wonend©
op de hofstede Weltevreden te Wolf aarts
dijk! op den 'sHeer Hendrikskinderendij-k
met zijn motorfiets geslipt en tegen een
telefoonpaal gebotst. Hij werd met een
bloedende hoofdwond© en in bewusteloo-
zemi toestand opgenomen en per zieken
auto naar het Gasthuis vervoerd.
Nader vernemen wij, dat het bewust
zijn hedennacht is teruggekeerd en dat
er geen oogenblikkelijk levensgevaar bet-
staat.
Kapelle. Dinsdag 1 April a.s. hoopt dhr
G. van Speijk den dag te herdenken,
dat hij 40 jaar geleden in dienst ktwajm
bij de Ned. Spoorwegen.
Wemeldinge. Gisteravond had in de
openbare school alhier de eindles plaats
van een landl ~boekhoudcursus, welke
door 14 leerlingen gedurende dezen cur
sus was bezocht. Na- afloop werden cte
Binnenland.
Interpellatie-V. d. Heuvel in de Tweede
Kamer over den toestand in den land
bouw.
Da Groote Kerk'te Goes weer in gebruik
genomen.
Overleden de heer J. L. Richel, bur
gemeester van Rorsselen.
De luchtverbinding met lndië.
Buitenland.
Transatlantische Zeppelin-diensten?
De kabinetscrisis in Pol-en.
Rumoer in den Poolschen Landdag.
cursisten.' toegesproken door den 2-eeraar
J. Mesiu en tien burgemeester. Bij' monde
van G. Schouwenaar werd den leider vaA
den cursus dhr U. de Koeyar dank ge
bracht voor de gegeven lessen, terwijl
Adx. Bruiaooge nog een souvenir aan
bood. f
N-. en St. Joosland, Maandag verga
derde- de Gemeenteraad. Atwezig wegens
ongesteldheid ,dhr Vogelaar, ingekomen
is net jaarverslag der Geizondiieiuscom-
missie over 1929; bericht van (ie f.Z.
E.M., dat de prijs van bet ©metrisch
licht vpor 1939 is bepaald op 45 cent
per K.W.U. ©n dat d© kostein v§m den
aanleg der electrische leiding voor da
straatverlichting bedragen, f V30. Aanga
zien dit bedrag aaamerkeiyk hooger is
dan de opgegeven raming dier kosten is
nadere toelichting verzocht, doch nog niet
ontvangen.
Verder een regeling der jaarwedden
en emolumenten voor de gemeente-veld
wachters in Zeeland; het jaarverslag der
Vereeniging Wederzijdsch Belang te Mid
delburg over 1929 (uitvoering Lamdarbei-
derswet); het jaarverslag over 1929 der
commissie tot wering van schoolverzuim;
idem der warkloosheidscommissie; dat het
straatwerk voor 1930 is gegund aan dhr
L. G. J. v. d. Ven. voor 38 cent per viark.
M. en 'dat van hem een party klinkers
zyn aangekocht voor f 17.50 per 1000
stuks franco op den wal alhier en dat
B. en W. den. ©enigen ambtenaar, 'die
volgens do Ziektewet moet verzekerd wor
den, n.I. den girafdolver, verzekerd heb
ben bij den raad van arbeid.
Het door B. en W. voorloopig opgei-
maakte kohier der Hondenbelasting1 wordt
goedgekeurd en vastgesteld op f 75 met
30 aanslagen elk voor 1 hond.
Voor het vervoer van materialen voor
de wegen was maar één inschrij ver, n.I.
Simon Janse. B. en W. stellen voor bet
werk aan hem te gunnen. Aldus besloten.
Vervolgans wordt het contract voorge
lezen van de P.Z..E.M. voor de straat
verlichting. Op enkele punten zijn nog
nadere inlichtingen gevraagd door B. en
W. Als die tot hun genoegen gegeven'
worden, keurt de -and het 'contract goed.
Op verzoek van God. Staten wordt,
zulks in verband met. de opgaven ,voor
de regeling tusschen het rijk en de ge
meenten .inzake de financieel© verhou
ding, de nog niet goedgekeurde rekening
over 1928 gewijzigd en nader vastgesteld.
Hierna komt in behandeling een con
cept-politieverordening.
Enkele .wijzigingen, werden aangebracht
en nadere inlichtingen verstrekt, doch in
zeer korten tijd was het concept, dat 99
artikelen bevat behandeld en goedgekeurd.
In verband daarmee werd de verorde
ning op de Brandweer opnieuw onver
anderd vastgesteld.
Bij de rondvraag werd door dhr Poppel
gewezen op de moeilijkheden, die de
havenmeester zal ondervinden om het
geld binnen te krijgen van de dubbeltjes
die betaald moeten worden, van elk voer,
dat op den \yeg naar de losplaats de
weegbrug pesRo«rtr doordat de controle