No. 140
Zaterdag 15 Maart 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
„H1LLESHÖG"
Fl. 100.- Belooning
N.V. Hollandsch-Zweedsche Zaad-M"
VAN DEN BOSCH Co.
Hendrikse Go's Bank N.ï. Eoes
EERSTE BLAD-
Het parlementaire stelsel
in gevaar?
SUIKERBIETENZAAD
Van origineel Zweedsch stamzaad geteeld
in Nederland.
„HILLESHOGZAAD"
Sarphatistraat 9 -y Amsterdam
ZAADHANDEL - TELEF. NO. 89 - GOES.
Buitenland.
HET ADRES
A. WIL KING
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 4 bladen, i
DE STAM MET DE HOOGSTE SUIKEROPBRENUST PER
HECTARE EN MET HET KLEINSTE AANTAL SCHIETERS!
Verlang van Uw fabriek of Inkoopvereeniging
VOOR INLICHTINGEN
Alle per 1 Nïaart vervallende
werden verzilverd door
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct
Laxeer-Tabletten 60 ct
Zenuw-Tabletten. 75 ct
Staal-Tabletten 90 ct
Maag-Tabletten 75 ct
Directeur-Hoofdredacteur:
R. Z.ll!DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. Tei. No. 259.
VFRSCH" 'NT F' KpN WFRKnAR.
flheneswcnls'pf ijs:
Per 3 maande»!; tranen per post, f3
Losse nummers ffl,05
Prijs der Advertentie n:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Wij zouden niet durven zeggen, dat er
voor deze vraag veel belangstelling be
staat.
Velen staan er vrij onverschillig tegen
over.
De politieke toestand laat hen zoo koud
als een steen. Zij achten het nauwelijks
de moeite waard er over te spreken.
Wat geeft het nu per slot van reke
ning, zoo redeneeren zij, of er een par
lementair- dan wel een extra-parlemen
tair Kabinet is. 't Gaat toch alles zoo zijn
gewonen gang. De vraag is zelfs, of een
extra-parlemëntair Kabinet niet de voor
keur verdient boven een parlementair
Kabinet, daar 't allicht milder is in zijn
optreden en meer met alle partijen en
groepen heeft te rekenen.
Doch, hoe dit ook zij: wat precies het
karakter is van het huidige Kabinet en
of door de omstandigheden, die zijn op
treden tot gevolg hadden, het parlemen
taire stelsel al of niet gevaar loopt, zij
achten het van niet veel belang.
Een verstandige redeneering is dat
niet.
Wie rustig nadenkt, zal moeten toege
ven, dat hier toch wel wat meer achter
zit, dan het oppervlakkig lijkt, dat het
hier toch waarlijk niet een onverschil
lige zaak betreft.
Het is de verdienste van Prof. Anema
dat hij dit in zijn als altijd belangwek
kende begrootingsrede, nog eens duidelijk
en klaar in het licht heeft gesteld.
Door dezen spreker werd er aan her
innerd, hoe dè ontwikkeling onzer staat
kundige geschiedenis in de vorige eeuw
er toe geleid heeft, dat bij het parlement
is komen te liggen het aangeven van de
groote ideeën, die het wetgevend beleid
beheerschen en de aigemeene richtlijnen
van het bestuur bepalen.
Anders dan in Engeland is ten onzent
het Kabinet nooit geweest een feitelijke
commissie uit een Kamermeerderheid,
die een principiëele meerderheid wormde
Bij ons is het Kabinet altijd gebleven
een zelfstandige macht tegenover het Par
lement, maar dan toch zoo, dat geen Ka
binet dat regulier wilde regeeren, vrucht
baar kon werken, zonder homogeen te
zijn voor de groote hoofdlijnen van wet-
gevings- en bestuursbeleid niet alleen in
eigen boezem, maar ook met een aaneen
gesloten meerderheid van het parlement.
Thans zijn er echter zekere symptomen
die er op schijnen te wijzen, dat het par
lement bezig is, zijn positie te verliezen.
Dat is niet alleen in ons land het ge
val. Het is een internationaal verschijn
sel. Overal spreekt men van de crisis van
het parlementaire stelsel, als een gevolg
van overschatting van den parlementai
ren en onderschatting van den gouverne-
menteelen factor.
De parlementen, voor een groot deel
ontstaan uit verzet tegen een te a'bsolu-
tische regeeringswijze, hebben steeds
meer getracht de macht in handen te krij
gen en de plaats van de Regeering in te
nemen.
Als reactie daarop, zoo betoogde Prof.
Anema, is ingetreden inzinking der par
lementaire maebt en behoefte aan ver
sterking van het centraal gezag, wat zelfs
in sommige landen tot de dictatuur heeft
geleid.
Hierbij komt nog voor ons land het te
genwoordige kiesstelsel, dat geleid heeft
tot onevenredige macht tot destructie van
kwalitatief weinig beteekenende volks
groepen en tot tegenwerking van den
geest tot verzoenende samenwerking van
verwante groepen, die onmisbaar is om
de werkende meerderheid te vormen.
En dan is er nog de religieuse grond
trek in ons volkskarakter, die, hoezeer
ook een bron 'van zegen, ook voor het po
litieke leven, er toch ook toe heeft geleid,
dat telkens weer kortzichtig kerkisme
eenerzijds en een even kortzichtig anti-
clericalisme anderzijds den kop opsteken
en vertroebeld roet in den politieken pot
werpen.
Dit alles heeft tengevolge gehad, dat
■het parlement zijn met veel strijd verkre
gen positie allengs heeft zien gewijzigd.
Door de overspanning der parlemen
taire macht heeft het Parlement ingeboet
aan kracht; door telkens weer te trach
ten een deel der uitvoerende macht aan
zich te trekken heeft het aan invloed ver
speeld en loopt men te mokken over het
feit, dat het Gouvernement de moties kort
weg naast zich neerlegt; terwijl door de
verbrokkeling der partijen de vorming
van een politiek-geestelijke eenheid tus-
schen een Kabinet en eenige parlemen
taire groepen steeds moeilijker is ge
worden.
De verwachting, dat wij parlementaire
Kabinetten zullen zien optreden wordt
steeds geringer, terwijl grooter wordt de
kans, dat het Parlement allengs zal slin
ken tot een orgaan, dat slechts de nega
tieve macht behoudt om de ministerieele
zetels te doen ontruimen, maar de posi
tieve macht zal hebben verloren om de
groote beginselen en richtlijnen aan te
geven, door weike wetgeving en bestuur
naar hun inhoud zullen worden bepaald.
Van de volksinvloed, gezegende vrucht
van de historische ontwikkeling van ons
volksleven, blijft dan niet veel over.
Een kostelijk goed zal dan zijn verlo
ren gegaan.
Met name op ons Antirevolutionairen,
die wenschen te rekenen met Schrift en
historie, rust daarom de plicht, om haar
vermogen mee te werken tot versterking
en behoud van het parlementaire stelsel.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
De Bank voor Intern, betalingen.
De samenstelling van de bank voor in
ternationale herstelbetalingen heeft een
maand vertraging gehad, omdat de Duit-
sohe gedelegeerden van den raad van
beheer nog niet kondien: worden aange
wezen
Zij zullen eerst benoemd worden, wan
neer de nieuwe president van de rijks
bank, dr Luther zijn ambt zal hebben
aanvaard.
Dientengevolge werd de zitting van den
raad van beheer van de bank van in
ternationale herstel-betalingen, die den
15en Maart was vastgesteld, tot April
verdaagd.
De opening van de bank, die op 1
April zou plaats hebben, is tot 1 Mei
uitgesteld.
De Amerikaansche Graanvoorraad.
Volgens een bericht uit New-York aan
de „Daijy Telegraph" is men in finan-
cAeele 'kringen in de Ver. Staten van
meening, dat men slechts door een groo-
teni misoogst bewaard kan blijven voor
pen zeer ernstige fiaanoieele catastrophe.
In de Amerikaansche opslagplaatsen ligt
op het oogenbiik reeds 155 millioen
bulshel (1 bushel is ongeveer 26 L.) op
geslagen, welke voorraad tegen 1 Juli a.s.
zal zijn toegenomen tot ongeveer 250
millioen' bus-bel. Dit zou bebeekanen, dat
■dan de voor/aad grooter zou zijn dan de
geheele tarwevoorraad van 1 jaar. Daar
om zou slechts een misoogst of een
wonder het land voor een "Tinanciaele
catastrophe 'kunnen behoeden. Da toe
stand op de itarwemarkt is zóó slecht,
dat als onmiddellijk gevolg van de prijs
daling de inkomstenbelasting reads met
ongeveer 45 millioen d.ollar zou zijn ver
minderd.
De douaneconferentie.
Naar verluidt is er thans een kente
ring in de goede richting waar te nemen
in de redactiecommissie voor het ontwerp-
conventie voor de verlenging der handels
verdragen. De Italianen hebben er thans
in toegestemd, dat het recht wordt toe
gekend de conventie op te zeggen aan
staten, die zich benadeeld gevoelen wan
neer andere staten gebruik maken van
het recht tot verhooging der tarieven
voor die artikelen, waarvoor zij reserves
hebben gemaakt.
Dit maakt het ontwerp voor staten
als Nederland. Engeland en Denemarken
aannemelijker, en tevens hoopt men, dat
hierdoor het aantal uitzonderingen zoo
laag mogelijk zal worden gehouden.
De Nederlandsche delegatie heeft ver
der een verbetering weten te bewerkstel
ligen in de bepaling die het mogelijk
maakt, dat twee staten bij onderling goed
vinden de tarieven, die in een handéls-
verdrag zijn geconsolideerd, wijzigen.
De redactiecommissie hoopte gister
avond den nieuwen tekst van het Fran-
sche ontwerp geheel af te maken, zoodat
het vanmiddag in de eerste commissie
kan worden behandeld.
De vlootconferentie.
Briand en Grandi hebben een uur met
elkaar gesproken. Na afloop verklaarde
Grandi dat hij' tot zjjln leedwezen niets kon
zeggen, terwijl Briand verklaarde, dat en'
oip heit «ogenblik geenerlei bepaalde voor
uitgang te boeken viel. Hiji voegdel er bij1,
dat hij morgen nieuwe besprekingen zou
houden en dat hij1 groot gewicht hecht
aan de conferentie welke Tardieiu en hij
Zondag met MacDionald zullen hebben.
Reuter verneemt van Fransche zijde,
dat de toestand ter vlootconferntie sta-
tionnair is, maar dat de dag van Zondag
beslissend kan zijin.
Belangrijke wijziging in de Sovjet-
politiek.
Volgens een bericht uit Moskou heeft
het presidium der executieve van de com
munistische partij der sovjet-unie pnder
voorzitterschap van Stalin het volgende
besluit genomen
Nadat de sovjet-autoriteiten tot nu toe
de particuliere boerenbedrijven onder
dwang hebben opgeheven, heeft de partij
vastgesteld, dat een dergelijk collectief
maken der bedrijven niet meer in over
eenstemming met de belangen der partij
is. De partij verlangt, dat de opheffing
der particuliere boerenbedrijven niet meer
met dwang, doch uitsluitend vrijwillig zal
moeten geschieden.
Het politieke bureau der communisti
sche partij heeft daarom besloten.:
Ie. Alle maatregelen tegen de particu
liere boerenbedrijven terstond te .staken;
2e. Alle markten zullen terstond weer
geopend worden;
3e. de sluiting der kerken zal terstond
worden gestaakt, omdat de sluiting slechts
vrijwillig en met toestemming van den
pastoor der gemeente tot stand mag
komen.
Deze besluiten beteekenon een ontzag
lijken ommekeer in de tot nu toe ge
veerde sovjetrepubliek en de communis
tische partij erkent, dat de voortzetting
dezer politiek na korten of langen tijd
een ernstig gevaar voor het bestaan van
het sovjetstelsel zou opleveren.
Korte Berichten.
De Fransche Kamer heeft met zeer
geringe meerderheid het beginsel van de
kosteloosheid van het middelbaar onder
wijs aanvaard.
Met ingang van 15 Mei zal de nieuwe
bliksemtrein tusschen Parijs en Luik en
terug in de dienstregeling worden opge
nomen. Deze trein zal de 367 K.M., welke
De N.V. Nederlandsche Petroleum Maat
schappij ..PURFINA", Wijnhaven 76,
Rotterdam, zoekt voor de plaatsing
harer benzinepompen geschikte adressen
van nieuw op te richten garages, waar de
exploitatie dezer pompen met succes kan
geschieden.
Zij vergoedt aan den intermediair
een bedrag van fl. 100.-— contant
voor elk geval, waar zij tot plaat
sing van een pomp overgaat.
Binnenland.
De Tweede Kamer is gereed gekomen met
de winkelsluitingswet.
De zendtijd-verdeeling.
Controle op eieren-uitvoer.
Pajeti op Soemba overstroomd?
Buitenland.
Morgen de beslissende dag ter vlootcon-
ferentie.
Verbetering in de situatie op de tarie
ven-conferentie te Genève.
De Amerikaansche graanvoorraad.
Verandert de Sovjet-regeering van koers?
beide steden van elkander scheiden, in
4 uren tijd afleggen. Er wordt nergens
gestopt, ook aan de grens niet.
Vandaag zal Tardieu vcor acht-en-
veertig uur naar Londen gaan.
Volgens de tusschen Frankrijk en
België gemaakte afspraak zal de zomer
tijd in die landen in den nacht van 12
op 13 April ingaan.
In een district van Maniïïa zijn ten
gevolge van een grooten brand 1000 hui
zen verwoest, waardoor ongeveer 50.000
personen dakloos zijn geworden.
Een persoon is bij den brand om het
leven gekomen, terwijl talrijke andere
verwondingen opliepen. Verscheidene kin
deren worden vermist.
In Polen sneeuwt het de laatste da
gen sterker, dan den heelen winter het
geval is geweest. In de Karpaten en
oostelijker is hier en daar het verkeer
gestremd.
Het Engelsche Lagerhuis heeft gis
teren maar een half uur vergaderd. Het
is de kortste zitting geweest van de laat
ste 20 jaren. Drie wetsontwerpen wer
den in drie minuten afgehandeld.
De Aartsbisschop van Canterbury
heeft kennis gegeven, dat hij op 2 April
in het Hoogerhuis de aandacht zal vragen
voor de verdrukking van den godsdienst
in Rusland.
Bij Apoth. en Drogisten
De Jaarbeurs te Utrecht.
Deze Jaarbeurs hiaeft ook da aalmdach/t
vani buitenlandsche infcoopers.
Meit een zevental auto's kwamen een
dertigtal personen van bat Verband des
Einzalhandels im Handelsbezirk uiit Düs-
saldoTf. De 'hearen waren vol lof en
spraken zeer waardeerende woorden aan
bef adres van het Jaarbanrsbesfuur. Met
verschillende deelnemers werden relaties
aangeknoopt.
Gok uit bet binnenland overtreft het
bezoek de verwachtingen. Handelsver-
eeniigingen uit verschillende plaatsen heb
ben collectief bezoek aangekondigd.
Patrimonium.
In de jongste vergadering van het Mo-
deramen van Patrimonium werd besloten
een der Amsterdamsche Professoren uit
te noodigen een kleine brochure te schrij
ven, om den kring der intellectueelen te
wijzen op de beteekenis van ons Ver
bond voor het leven van ons volk.
Middelen worden beraamd, om de nog
resteerende Gedenkboeken (le deel) te
brengen onder onze leden.
Sommige afdeelingen hebben nog zoo
goed als niet met het boek gewerkt en
Li,.
