No. 138
Donderdag 13 Maart 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Zifejsgg
KING
Hendrikse Co's Bank N.V. Soes
EERSTE BLAD.
WoRI,
COUPONS EN LOSSINGEN
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Hetzij kind of grijsaard
wie eenmaal King-
pepermunt heeft geproefd,
lust geen andere meer.
PEPERMUNT
iHf a crown.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Alle per 1 Maari vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELK FN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco par post, f3,'
Losse nummers 0,05
Prijs der AdverienliÜn:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Volksvergiftiging.
In de gevangenis te 'Leeuwarden is
voer levenslang ingesloten de .bekend©
IJ. Wijkstra, die ongeveer een jaar ge
leden in koelen bloede ©en viertal veld
wachters vermoordde.
Dat deze man tot levenslange ge
vangenisstraf werd veroordeeld, wekt in
zooverre voldoening, dat algemeen ge
voeld werd dat bier da zwaarste straf
op zijn plaats was en dat men hier
te doen had met een misdadiger die
een groot gevaar voor de maatschappij
opleverde.
Maar er zit iets. pijnlijks in als men
bedenkt dat deze man en terecht
zoo zwaar gestraft werd, terwijl zij die hem
voor een dergelijk optreden geestelijk rijp
maakten vrij uitgaan niet alleen, maar
ook rustig doorgaan anderen tot der
gelijke misdaden op te ruien.
Toen Wijkstra gearresteerd werd, bleek
dat hij geabonneerd was op „De yrije
Socialist". Dit „anarchistische blad was
het. waaruit hij zijn geestelijk voedsel
betrok.
Wat dit blad zooal aandurft, blijkt,
uit wat het schreef naar aanleiding van
den indertijd op Prins Umberto van
Italië gepleegd en aanslag.
Een klein gedeelte laten wjj' hier
volgen:
Zoodoende zou het ook zoo
erg niet zijn als Prins Umberto het leven
er bij ingeschoten had, want hij is de
vertegenwoordiger der bourgeoisie, hij is
een nietsnut, die slechts eet van dat
gene wat door anderen wordt voortge
bracht. Zoodoende heeft hij zich niet
te beklagen als hij als overcompleet wordt
opgeruimd, hij moet dan alleen nog
dankbaar zijn,- dat ze hem nog zooveel
jaren in de samenleving hebben geduld,
terwijl hij niet bet minste recht had
op de samenleving."
En dan verder nog:
„En als je een varken fokt en dat-
dier gaat tenslotte in zijn voeding boven
jouw po-rtemonnaie,-dan vindt je het toch
je goed recht dat varken te slachten?"
Hier is volgens "deskundigen geen op
ruiing in den zin der wet, zoodat de
schrijver vrijuit gaat.
Maar er zal toch wel niemand zijn
die durft beweren, dat dergelijke op
ruiers minder schuldig zijn en minder
gevaarlijk, dab de man die Tenslotte het
geweer grijpt en de dienaars van .jjet
gezag neerschiet.
En de vraag komt op of het niet
tijd wordt en of het niet mogelijk is,
dat aan een dergelijke volksvergiftiginlg
paal en perk wordt gesteld.
De vlootcouierentie.
In conferentiekringem koestert men de
hoop, dat de besprekingen, die Briand
en Grandi met elkaar hebben gevoerd,
zullen worden voortgezet en resultaten
zullen opleveren.
Een bevredigende overeenkomst tus-
scben Italië en Frankrijk, die tot een
werkelijk aanzienlijke wijziging van de
Fransche tonnagecijfers in staat stelt, zou
do heel© positie der conferentie verge
makkelijken. In dit geval, meent men
algemeen, zo-u een overeenkomst omtrent
de Britsche, Amerikaansche en Japansohe
cijfers schier automatisch te voorschijn
komen.
Intusschen is een commissie, bestaan
de uit Britsche en Fransche deskundi
gen, bezig met het onderzoeken van de
herziene Fransche cijfers.
Briand ontving gisteren alleen de Fran
sche journalisten. Men heeft den stel-
ligen indruk dat de dag van gisteren een
der kritiekste dagen en wellicht een be
slissende dag was. Briand verklaarde aan
de journalisten: „Mijn rol is afgeloopen.
De zaak zal morgen in handen komen
van de- deligaties." Briand scheen ter
neergedrukt en ,de atmosfeer in Fran
sche kringen somber.
Volgens den Britschen zegsman van
de conferentie zou de conferentie nog
een maand duren, volgens Briand veer
tien dagen.
Slechte tijden voor de Noorsche
scheepvaart.
Er is in Noorwegen in den laatsten
tijd erg veel geklaagd over de ellendige
toestanden in de scheepvaart. Er gor
den steeds meer schepen uit de vaart
genomen en qpgelegd.
In het geheel liggen 80 schepen, die
tezamen 310.000 ton vertegenwoordigen
zonder vracht en uitzicht om er te 'krij
gen.
De Noorsche scheepvaart schijnt har
der onder werkloosheid te lijden dan
haar zusterondernemingen in het buiten
land.
Er zijn op het oogenblik 314 schepen
met een tonnage van 1.543.000 ton op
gelegd. Daarvan ko-mt 17 pet. voor reke
ning van Noorwegen. Dat is erg veel.
Nieuwe overstroomingen In Frankrijk.
Tengevolge van sterke slagregens is
de Saleys, een rivier in Z.-O. Frankrijk,
«lotseling sterk gestegen. Drie kwart van
de stad Salies, waar de rivier door
stroomt, is onder water gezet: in de
lager gelegen wijken staat het water
anderhalve meter hogg.
De verbinding tusschen de bovenstad
en het overige' gedeelte is verbroken.
De burgemeester heeft de noodzake
lijke maatregelen getroffen om de huizen
te ontruimen en de bewoners van voed
sel te voorzien.
De schade, die door het water aange
richt werd, is zeer omvangrijk.
De toestand in Britsch-Indië.
Een telegram uit Ahmedabad meldt
dat Gandhi's pioniers vo-o-r het pre-diken
der burgerongehoorzaamheid ter berei
king van volledige onafhankelijkheid hun
marsch van 160 K.M. naar de Golf van
Cambay (presidentschap Bombay) begon
nen zijn.
De groep van partijgangers van Gandhi
bestaat uit 79 vrijwilligers met een voor
hoede van 16 studenten van Gandhi's
nationale hoogeschool.
Indien Gandhi en zijn vrijwilligers in
hechtenis mochten genomen worden, zal
deze voorhoede het program uitvoeren.
Zoo niet dan zal deze voorhoede voor
de hoofdgroep blijven uittrekken en onder
weg propaganda maken.
Gandhi stelde zich aan het hoofd van
den stoet. De anderen volgden hem met
gelederen van drie man. Op tal yan
plaatsen langs den weg werden aan den
„mahatma" bloemen en ko-kosnoten aan
geboden.
Het 11e regiment heeft onverwachts
last gekregen naar den staat Baridah te
gaan waar de tocht van Gandhi doorheen
zal leiden.
Volgens den bijzond---ren correspondent
van de Daily Express te Sabarmati na
men gisteren ongeveer 20.000 menschen
aan Gandhi's avondgebed deel.
Men vermoedt, dat de overheid Gandhi
ongemoeid zal laten, tot hij- iets tegen
het zoutmonopolie onderneemt.
Te Aslali het woord voerend, tartte
Gandhi de regeering hem gevangen te
nemen.
De Communistische agitatie.
Het ho-old der New Yorksch© .politie
heeft in een onderhoud met de pers ver
klaard, dat er op het oogenblik 9500
communistische propagandisten in New
York zijn. De meeste hunner zijn echter
geen Amerikanen, doch buitenlanders,
zocals reeds blijkt uit het feit, dat slechts
25 communistische propagandisten En-
gelsch kennen.
Het hoofd der politie deelde verder
mede, dat hij zich met den minister van
binnenlandscbe zaken in verbinding höeft
gesteld, om de uitzetting van onge-
wenschte elementen voor te bereiden.
Verscheidene buitenlandsche communisten
zijn reeds uit het land gezet.
De Kamer van Koophandel te New
York raamt, het aantal communistisch©
propagandisten op 30.000 50.000. De
Kamer heeft ©en commissie gevormd, die
in overleg met parlementaire organisa
ties en met de regeeringsinstantie-s ar
beiders en kantoorpersoneel, die van een
extremistische gezindheid blijk geven, zal
ontslaan en er ook zorg voor zal dragen,
dat deze personen niet meer in dienst
worden genomen.
De terreur in Rusland.
Volgens berichten uit Rusland neemt in
Zuid-Rusland de beweging onder de hoe
ren tegen de agenten der communistische
partij toe.
De boeren zijn vooral daardoor ge
prikkeld, dat verscheidene groote boe
ren naar het uiterste Noorden van Rus
land zijn verbannen, terwijl de steeds
toenemende onteigening van het grond
bezit der boeren ten behoeve van de
coöperaties de verbittering nog grooter
maakt.
Dezer dagen zijn ook de leden van
een Duitscbe boeremkolonie in Zuid-Rus
land naar Siberië gezonden. Vele boe
ren, die kennis hebben gekregen, dat hun
bezittingen in beslag zijn genomen, heb
ben hun boerderijen in brand gestoken.
steeds Wybert-tabletten
meenemen, zoo gauw
hebt U kou gevat, lastig
-zijn de gevolgen.
Het Young-plan in den Duitschen
Rijksdag.
Bij het begin van de beraadslaging in
derde lezing van het plan-Young, hield
de Duitsche rijkskanselier een rede.
Uit het zeer uitvoerige verslag blijkt,
dat de heer Müller nogmaals wees op de
groote beteekenis voor Duitschland van
het Nieuwe Plan, van welks aanneming
de ontruiming van het Rijnland en een
nieuwe regeling van dè herstelkwestie af
hangen.
Niemand ter wereld kan thans in eer
lijke overtuiging voorspellen wat de ge
volgen van 'het Nieuwe Plan zullen zijn.
Wij kunnen slechts constateeren, aldus de
Rijkskanselier, dat Duitschland het Nieu
we Plan, met den oprechten wil het na te
leven, aaimemt.
Met aanneming van het plan-Young
wordt een nieuwe periode begonnen, het
begin van Duitschland's herstelarbeid.
Spr. gaf als zijn meening te kennen, dat
de bevrijding van het Saargebied spoedig
zal volgen op die van het Rijnland en de
Palts.
Een bedreiging van de Duitsche valuta
achtte de rijkskanselier niet mogelijk. De
vrees voor politieke onlusten bevordert de
kapitaalvlucht. Ten onrechte echter. Want
de regeering is sterk genoeg om elke po
ging van links of rechts tot een staats
greep in de kiem te smoren. De Duitsche
republiek staat thans onwrikbaar vast.
Bij het verdere debat merkte o.a. de
Duitsche .nationale afgevaardigde Wall-
raff op, dat men van den veelgeroemden
„geest van Locarno" bij de onderhande
lingen te Parijs en in Den Haag weinig
gemerkt heeft. Wij, Duitsch-nationalen,
ging spr. voort, streven naar een verhou
ding met Frankrijk van vertrouwen en
verzoening. Maar zulk een verhouding is
onbestaanbaar, zoolang Duitschland uit
sluitend het aambeeld, Frankrijk de ha
mer is.
Ongehoorde offers worden in het plan-
Young van Duitschland verlangd.
De centrum-afgevaardigde Brüning be
toogde, dat beslissend voor de houding
van zijn fractie economische overwegin
gen zijn, die dwingen tot de erkenning,
dat het Nieuwe Plan een vooruitgang
beteekent.
Bij de stemming werd het geheele plan -
Young aangenomen met 270 tegen 192
stemmen en 3 onthoudingen.
De Rijksdag nam een voorstel der op
positiepartijen tot opschorting van de af
kondiging der Young-wetten bij' hoofde
lijke stemming met 173 tegen 289 stem
men aan. (Volgens art. 72 der grondwet
moet de afkondiging eener wet 2 maan
den worden uitgesteld, als een derde deel
der aanwezige afgevaardigden daar vóór
stemt. Volgens hetzelfde artikel echter
kan de rijkspresident, in weerwil van de
ze stemming, de wet afkondigen, als rijks
dag en rijksraad ze dringend verklaren).
Vervolgens werd met 283 tegen 174
stemmen en vier onthoudingen een voor
stel der regeeringspartijen aangenomen
om de Youngwetten dringend te verkla
ren.
Nadat de door de communisten inge
diende motie van wantrouwen tegen den
rijkskanselier met 277 tegen 169 stemmen
en 13 onthoudingen was verworpen, werd
het voorstel tot goedkeuring der verkla-
ring van den rijkskanselier van den rijks
kanselier aangenomen met 248 tegen 170
stemmen en 19 onthoudingen.
Korte Berichten.
Bij de leiding van de Bank voor
Internationale Betaling zijn tot op he
den ongeveer 30.000 sollicitatiebrieven
ontvangen, hoewel het aantal posben, dat
op het oogenblik nog bezet moet wor
den, slechts 60 bedraagt.
Van een kunsthandel te Londen
zijn 18 schilderijen ter waarde van
30.000 pd. st. gestolen. Het zijn alle
werken van oude meesters, o.a. ook van
Rembrandt.
Het aantal werkloozen in Engeland
bedroeg op 3 Maart 1.547.20O, d.i. we
derom een vermeerdering van 7935 te
genover de vorige week en een Tjpr-
meerdering van 159.868 vergeleken bij
het vorige jaar.
De haven van Fiume zal thans
een vrijhaven worden. Men-verwacht
daarvan een belangrijke toeneming van
het verkeer. Zoowel voor het Oostenrijk-
sehe als voor het Hongaarsche verkeer
zal een vrijhaven worden ingericht.
Gisteren heeft het te Parijs stevig
gesneeuwd; in het zuiden van het land
is de laatste dagen, weer veel regen ge
vallen.
Op grond van de cijfers van de
voorziene uitgaven die tot dusver voor
het "dienstjaar 1930/31 openbaar zijn ge
maakt, berekent men, dat de nieuwe Ën-
gelsche begrooting met een bedrag van
781 millioen zal sluiten, d.i. 40 mil-
lioern meer dan verleden jaar. Aangezien
£25 millioen van deze vermeerdering
nit gewone ontvangsten bestreden moeten
worden, lijken nieuwe belastingen onver-
mijdelijik.
De Rijks-Inspectie in Rusland heelt
bevolen bij den bouw van nieuwe wo
ningen in huizen bestemd voor hoogstens
100 inwoners in geen geval keukens te
bouwen. De inwoners moeten hun voed
sel maar in de gaarkeukens nuttigen.
De misdadigheid In ons land.
De hoofdredactie van het „Weekblad
van het Recht" schrijft:
Er zijn in den laatsten tijd in ons land
zware, gruwelijke misdaden gepleegd. Het
is niet meer dan natuurlijk, dat daarover
klachten werden gehoord, op strengere
bestraffing, en op wederinvoering van de
doodstraf wordt aangedrongen, alsof in
landen, waar die straf nóg bestaat en
Wiordt toegepast, minder zware misdaden
worden gepleegd. Doch juist onder om
standigheden als deze is het noodig, dat
de hoofden koel blijven en èlechts gere-
Binnenland.
De Tweede Kamer behandelt de Winkel
sluitingswet.
De Eerste Kamer over de Rijksbegrooting.
Nadere bijzonderheden over de moord te
Bennekom.
Overeenkomst tusschen den Bond van Ra
dio-handelaren en Philips.
Buitenland.
Het Young-plan door den Duitschen Rijks
dag aangenomen.
De toestand in Britsch-Indië.
deneerd wordt op grond van de werke
lijke feiten. Daarom willen wij nog even
de volle aandacht vestigen op de statis
tische cijfers.
In de inleiding 'tot de indexcijfers cri
minaliteit wordt een vergelijking gemaakt
met het jaar te voren en gezegd, dat het
aantal veroordeelden in 1929 1167 min
der bedroeg dan in 1928; het aantal
misdrijven telgen leven en persoon was
290 minder. Het v'ierde kwartaal g'eeft
een lager indexcijfer voor alle mlsdrijiven
tfe zamen; misdrijven tegen de zeden
en economische misdrijven gaven veel
gunstiger cijfers dan verleden jaar. Tegen
over het indexcijfer 99 voor 1928 stond
voor 1929 het cijfer 92.
Geen ijzerfabrieken van Krupp in
Limburg.
In verband met de verschillende berich
ten en geruchten oiver de oprichting van
ijzerfabrieken van Krup'p te Sittard, heb
ben wij, aldus het „Limb. Diagbl., ons nog
eens gewend lot verschillende autoriteiten
in de mijnstreek en het betreffende gebied',
die evenwel niets positiefs konden me-
dedeelen; verscheidene personen had
den zelfs van de geruchten niets verno
men.
Om toch eeniige zékerheid te verkrij
gen, hebben wij getracht verbinding te
krijgen met het directorium van de
Frieidr. Krupp A.G., te Essen, hetgeen
ons gelukt is.
De directie .machtigde tnede „te de el en,
dati de berichten uit de lucht zij'n ge
grepen. Er wordt niet onderhandeld over
den aankoop der bedoelde terreinen en
er worden geen plannen 'gekoesterd.
De inkomens- on vormogensbeweging.
Dopr den heer van der Waerden 'zijn
aan de ministers van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw, van Financiën en van
Arbeid, Handel en "Nijverheid o.m. de
volgende vragen gesteld:
1. Hebben de ministers kennis genomen
van de igropte verwarring, welke is ont
staan door de publicatie van de sub
commissie uit de commissie voor de
Economische Politiek inzake de in'konxens-
en vermogensbeweging?
2. Zijn de ministers bereid, teneinde
den grondslag voor de beoordeeling van'
economische, sociale en fiscale maatrege
len te versterken, de stelselmatige econo
mische voorlichting door middel van het
Centraal Bureau voor de Statistiek uit te
breiden?
3. Zijn de ministers bereid de voor
handen gegevens, welke inzicht kunnen
verschaffen in de verschuivingen in den
inkomens- en vermogenstoestand der ver
schillende bevolkingsgroepen, te doen
rangschikken en zoo noodig aanvullen,,
om een betrouwbare vergelijking tusschen
den tijd van vóór den wereldoorlog en
den huldigen mogelijk te maken, en dit
overzicht, zoo spoedig zulks doenlijk is,
algemeen verkrijgbaar te stellen?
Belangrijke opdracht.
Door de Koninklijke-Shell groep is de
belangrijke order gegeven voor den bouw
van 20 tankschepen.
Van deze 20 schepen zullen gr 8 ge
bouwd worden in Nederland, terwijl rde
opdracht voor den bouw van de overige
verdeeld zal worden over Engeland,
1 Duitschland en Italië,
