No. 130
Dinsdag 4 Maart 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
SPAARBANK
Hendrikse Go's Bank N.V. Soes
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdie
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
ÜV Ztfi
eVeel^rc,e5/l2
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
met 4 Rentevergoeding.
Uit de Provincie.
Caruso luidspreker
CARUSC
Directeur-Hoofdredacteur:
R, ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firrna F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per pn«t. f!J,
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Soms schijnt het, en de onlangs in
de Tweede Kamer gevoerde besprekingen
bevestigden dien indruk dat er bij alle
verschil van gevoelen tusschen de diverse
partijen, toch ook nog wel een terrein
is, b.v. de bestrijding van de openbare
onzedelijkheid, waarop samenwerking
mogelijk is.
Telkens blijkt echter, dat het niet meer
is dan schijn.
Zoo schrijft b.v. „De Vrijz.-Democraat"
naar aanleiding van de instelling van een
danscommissie en het verzoek van „Pa
trimonium" aan de Regeering om het
kaartspelen in de treinen, dat dikwijls
om grof geld geschiedt tegen te gaan:
„Natuurlijk zal de minister van Water
staat toegeven. Hij is immers „rechtsch".
Maar aangezien hij van kaartspelen geen
verstand heeft (althans niet mag hebben)
zal hij eene „kaartcommissie" moeten
benoemen.
We zijn op den goeden weg. Het wordt
hoog tijd, dat er een „tooneelcommissie"
wordt benoemd, om den minister voor te
lichten in hoeverre maatregelen noodig
zijn tegen het tooneelspel, waaraan zich
de broederen toch veel heviger stooten
dan aan het kaartspel. Dat daarnaast een
„variété-commissie" noodzakelijk is, be
hoeft geen betoog.
Maar daarmede zijn we er nog lang niet.
Het voetbalspel is niet langer een sport
voor de jeugd, het is een zondig vermaak
geworden voor de uitgaande wereld. Een
„voetbal-commissie" dient met bekwamen
spoed geïnstalleerd.
En wie ergert zich niet er aan, dat vrou
wen en mannen gezamenlijk in een res
taurant of tea-room thee drinken? Zoo op
den dag, als een eerzaam burger behoort
te werken? Een „tea-commissie" met
scherpe instructie om het tegelijk thee
drinken van personen van tweeërlei sek
se onmogelijk te maken tijge dra aan
het werk.
Het is wellicht nog niet tot de broede
ren doorgedrongen, dat de motorfiets met
duo-zitting tot ongewenschte, ja ongepaste
uitstapjes van jongens en meisjes of hee-
ren en dames wekt; de tweepersoons-auto
is niet minder gevaarlijk. Een staatscom
missie ter beteugeling van dit misbruik
dient ingesteld: de „benzine-engel-com-
missie".
Komt vrienden, speurt eens rondom u,
welke vermaken in ons dierbaar landje
nog mogelijk zijn. Gaat eens na, of niet
aan elk van die vermaken een onzede
lijke zijde zit en zoo ja wendt u
tot de regeering, die immers „rechtsch"
is en dus de zedelijkheid wil bevorderen,
met het verzoek eene staatscommissie te
benoemen ten eindeenzoovoort.
Het spijt ons maar bij het vernemen
van dergelijke- rechtsche extra-vagances
denken wij onwillekeurig aan het vervolg
op den ouden regel „Dem Reinen ist alles
rein"."
Nader commentaar is bij dergelijke
uitingen overbodig. Zij spreken voor zich
zelf.
De schrijver die blijkbaar de „oude re
gel", door hem aangehaald en misbruikt,
volstrekt niet thuis weet te brengen, stelt
nog weer eens helder in 't licht hoe wei
nig medewerking zelfs bij een nationale
zaak als de bevordering van de open
bare eerbaarheid van vrijzinnige zijde te
verwachten is.
Zelfs in dezen tijd, nu de publieke eer
baarheid al meer in 't gedrang komt en
van de zedenverwildering de droeve ge
volgen zoo huiveringwekkend duidelijk
worden waargenomen, heeft men nog den
treurigen moed om het pogen hierin ver
andering te brengen, bespottelijk te ma
ken.
Of 't ook noodig is, dat de rechtsche
partijen dicht naast elkaar staan om
dijken en dammen, die ondergraven drei
gen te worden te verdedigen!
De spotternij van „De Vrijz.-Democraat"
bevat een ernstige waarschuwing!
Storm boven Zuid-Frankrijk.
Zuid-Frankrijk is geteisterd door een
stoma, die op sommige plaatsen de kracht
van ©en orkaan heeft en gepaard ging
met wolkbreuken. D© geheel© streek
rondom Bezier staat onder water en ook
de stad is voor het grootste deal ge
ïnundeerd. Het tramverkeer moest ge
staakt worden en door den hevigen storm
werden bijna alle telegraafpalen in de
omgeving omver geworpen. Van vele hui
zen werden de daken weggeslagen. De
stad is zonder licht en zonder electriciteit,
zoodat zelfs de fabrieken stilstaan. Tus
schen Carcasoonne en Trèbes is. tenge
volge van den regenval, een gedeelte van
den spoordijk verzakt, zoodat het trein
verkeer over één spoor moet worden ge
leid. Sedert de overstrooming van 1907
heeft de bevolking in deze streek een
dergelijke ramp niet meer meegemaakt.
Het water van de Tarn is gestegen
tot een hoogte zooals men sedert een
eeuw niet heeft gekend. De waterstand
van thans is meer dan I1/2 M. hooger dan
die van 1875. De aangerichte schade is
groot. Men vreest, dat er slachtoffers zijn,
doch dit zal eerst later kunnen worden
vastgesteld. Verscheidene gemeenten zijn
van de buitenwereld afgesneden.
Uit Montauban wordt gemeld: Het wa
ter van de Tam is sedert gistermorgen
tien uur een meter gestegen en dringt
thans in de huizen der voorsteden Sa-
piacoiu en Touloussain binnen, die ijlings
moesten worden ontruimd. Het aaptal
dakloozen stijgt met de minuut; zij1 wor
den elders ondergebracht. Montauban is
zonder gas en zonder electriciteit, terwijl
er gebrek is aan drinkwater.
De burgerongehoorzaamheid in
Britsch-lndië.
Uit Nieuw Delhi wordt gemeld, dat
Gandhi, de leider der Indische nationa
listen, Zondagavond door een bijzonde-
ren koerier een ultimatum aan Lord Ir
win, den Britschen Onder-Koning van ln-
dië, heeft laten .overhandigen, waarin in
williging. van de eischen der nationalisten
binnen den tijd van acht dagen wordt
gevraagd.
De maatregelen, die de Indische natio
nalisten denken te namen ingeval hun
eischen worden afgewezen, zijn bekend
en bestaan o.a. uit het z.g. 01 pi z e g g e n
der b u rgèr g eboor z a amh eid. In
het ultimatum wordt echter niet gezegd,
welke van de reeds gepubliceerde maat
regelen, de nationalisten zullen uitvoe
ren, zoodat Gandhi daaromtrent de be
slissing houdt. Echter 'kan verwacht wor
den, dat de actie zal worden begonnen
met het boycotten van Britsche ambte
naren, het weigeren van beiastingbefcalen
en vooral het breken van het regearings-
zoutmonopolie en het weigeren van de
betaling van accijns op het zont.
Herstel" van de dictatuur in Spanje?
Ln Spanje zou men, aldus de corres
pondent van het Berliner Tageblatt te
Madrid, in kringen die over een aanzien
lijke macht in den staat beschikken, ern
stig denken aan de mogelijkheid van een
hersfel van dc dictatuur. Dit zou blijken
uit conferenties, die bekende generaals
hebben gehouden, in het bijzonder te
Barcelona.
De politieke toestand in Spanje is in
een kritiek stadium gekomen.
Terwijl de Minister-president Berenguer
van meeiiing is, dat men de politieke
propaganda zekere vrijheden moet laten
©11 langzaam maar zeker moet overgaan
tot verkiezingen, schijnen 'de Koning .©n
zijne aanhangers een krachtige onderdruk
king te wenschen van alle anti-monarchis
tische propaganda. Aangezien Berenguer
en zijn regeering uitgesproken tegenstan
ders zijn van iedere dictatuur schijnt hier
mede de crisis te zijn uitgebroken.
In dit verband gaan er geruchten, vol
gens welke Berenguer zijn ontslag aan
den Koning' zou hebben verzocht en dat
deze generaal Martinez Anido opdracht
zou hebben gegeven om te zamen .met
den militairen gouverneur van Barcelona,
generaal Barnera, en den vroegeren gou
verneur van Barcelona, generaal Milano
Delboz, de dictatuur te herstellen op ener
gieke basis.
De postvluchten op Indië.
De berichtgever van bet H.bl. te Lon
den telefoneerde gisteravond
ln het Lagerhuis vroeg Commander
Kenworthy den minister voor Indië, of
bij de redenen voor de yertraging in
het verleemen van de vergunning aan
Nederland kon opgeven om een verdere
reeks vluchten te 'houden over het deel
der route, dat over Britsch-lndië gaat
PUDD/NOP A B FZ
„A en veel lek l<e. -
X A'&IJR C O /V//V O /V
en of thans al zoo'n vergunning is ver
leend.
Het antwoord van minister .Wedgwood
Benn luidde, dat het niet mogelijk was
een geregelden dienst 'over Britsch-lndië
toe te staan wegens de onvolmaaktheid
van de vliegvelden („incompleteness of
the ground-organisation"). ïn weerwil
daarvan waren vergumiingen verleend
voor het houden van ©enige proefvluch
ten. De vraag of verdere vluchten konden
worden toegestaan, wordt thans door de
Indische regeering onderzocht „en", zeide
de minister, „ik ben piet in staat een
meer definitieve verklaring te geven voor
ik haar oordeel daarover weet".
De tarieven-conferentie.
De particuliere besprekingen te Genè-
ve over een conventie, die in de plaats
zou kunnen treden van het douanebe
stand, gaan nog onvermoeid voort. Tegen
gisteravond had de heer Colijn de leiders
van enkele delegaties bij zich geroepen
om dit plan nader te bespreken, terwijl
vanmorgen deze besprèxingen in ruimer
kring zullen worden hervat. Naar verluidt
ligt reeds een nieuw ontwerp vrijwel ge
reed.
De Fransche gedelegeerde Serruys is
naar Parijs vertrokken om met Briand
te confereeren. Het ongeduld, dat de Duit-
sche delegatie gistermorgen aan den dag
legde, had ten doel, druk op de Fran-
schen te oefenen om zoo spoedig moge
lijk kleur te bekennen. Of een regeling in
bovenbedoelden zin tot stand komt, hangt
nog in hoofdzaak van de Franschen af.
Parijs—New-York in vier dagen.
Fransche scheepvaartmaatschappijen
zijn voornemens een nieuwen sneldienst
in te stellen tusschen Parijs en New-York.
Uit Amerika komende Fransche schepen
zullen in een Zuid-Iersche havenplaats
een tusschenlanding doen, van waaruit
vliegtuigen de verbinding met Parijs tot
stand zullen brengen.
In Fransche scheepvaartkringen hoopt
men op deze wijze den duur der reis tus
schen Parijs en New York met 30 uur te
verkorten en tot vier dagen te vermin
deren.
Korte berichten.
In: verband met de betoogingeni,
welke er Zaterdag, te Madrid hebben
plaats gehad, heeft de politie dertien
menschen .in hechtenis genomen.
In het gerechtshof van Antwerpen,
waar thans belangrijke uitbreidingswerken
worden uitgevoerd, is Zondag, vermoe
delijk ten gevolge van kortsluiting, brand
ontstaan. Het binnengehouw, waarin de
kantoren -der griffie zijin gevestigd, brand
de geheel uit. De meeste dossiers van
civiele en correctioneel© zaken gingen
verloren.
Senator Brookhart, die het aantal
werkloozen in Amerika op 3 tot 6 mil-
lioen schat, heeft een beroep gedaan op
het Congres om een fonds, van 50 mil-
lioen dollar te 'stichten ter ondersteu
ning. De administratie der gelden zou
onder beheer moeten worden gesteld van
het Hoede Kruis van den kwartier
meester-generaal van het Ameriikaansohe
leger.
Over Transjordanië (Palestina) doen
weer alarmeerende geruchten de ronde.
De Arabische pers kondigt aan, dat de re
geering vliegtuigen, pantserauto's en an
dere strijdkrachten gezonden heeft om
de benden van Wahabieten te verdrijven,
die in Transjordanië zijn doorgedrongen.
Er zouden tien Transjordaansche solda
ten gedood zijn,
Te Hangssund in Noorwegen hielden
Zondag padvinders reddingsoefeningen
op het ijs. Terwijl de leeraar uiteenzette,
hoe men menschen, die door het ijs zijn
gezakt, moest redden, brak plotseling de
ijskorst. De leeraar en vijf kinderen kwa
men in het water terecht; twee konden
worden gered; de drie anderen en de leer
aar zijn verdronken.
Sedert vier dagen zijn in de Kaspi
sche Zee schepen en vliegtuigen op zoek
naar 137 visschers, die in de nabijheid
van Astrakan op een ijsschots zeewaarts
zijn afgedreven.
Gemeld wordt, dat voor het speciale
fonds voor de grensverdediging in Bel
gië, waaraan de oprichting door den mi
nister van landsverdediging, graaf de Bro-
queville, aan het parlement zal worden
gevraagd, in totaal 400 500 millioen
francs worden voorzien. De organisatie
van dit fonds zou ongeveer dezelfde zijn
als het fonds der groote werken en het
fonds voor onderhoud en verbetering van
wegen:
Wegen op Zuid-Beveland.
De Minister van Waterstaat heeft ten
vervolge op de beantwoording van vragen
van het Tweede Kamerlid Kersten betref
fende verbreeding van den verbindings
weg tusschen den nieuwen verkeersweg
door Zuid-Beveland en den over Krabben-
dijke voerenden weg het volgende mee
gedeeld:
Naar den ondergeteekende uit nader
verstrekte inlichtingen is gebleken, -werd
bedoeld, onder zijn aandacht te brengen,
dat de "in aanleg zijnde nieuwe weg op
Zuid-Beveland aan deoostzijde van de
kom van de gemeente Krabbendijke onge
veer 70 M. van, den over het dorp voeren
den weg verwijderd blijft en dat de
verharding van den verbindingsweg
ongeveer 2 M. smaller zal .worden
dan de weg, die over het dorp voert,
thans na verbetering beeft verkregen.
De erkenning, dat de aldus geschetste
situatie juist is, sluit echter niet in, dat
door dit smalle .gedeelte het plaatselijk
verkeer ?ou worden belemmerd. Dit
schijnt geenszins het geval; het doorgaand
verkeer zal den nieuwen weg volgen.
Er is, naar wordt vermeend, geen aan
leiding om de verharding van den verbin
dingsweg op Rijkskosten breeder te ma
ken, wel zal .de berm, ter breedte van
0.75 M., aan weerszijden van den weg
worden verhard, waardoor twee rijwiel
paden zullen ontstaan.
Hierbij moet worden opgemerkt, dat
vóór den aanleg van den weg en vóór
de thans in uitvoering zijnde verbetering
van de dorpsstraat de .weg ter plaatse
slechts een verharding had van 3 M.
breedte, welke maat ook voor de ver
harding o.p den verbindingsweg is aange
houden, en dat rijwielpaden ter plaatse
ontbraken.
Geen reden tot beklag.
De Ministers van Justitie ©n van Ar
beid, Handel en Nijverheid "hebben in
een brief aan de Tweede Kamer inlich
tingen verstrekt op het adres van H.
Groenen berg, landbouwer te "Zevenhuizen
(Z.-H.) ter zake van .zijn veroordeeling
en inhechtenisneming in verband met ver
schuldigde premiën ingevolge Invaliditeits
wet.
Blijkens deze inlichtingen schijht adres
sant, die, nadat proces-verbaal tegen hem
was opgemaakt op 30 'April 1929, op 6
Mei "d. a. v. over den postgiro f 59.30 aan
den Raad van Arbeid zond, van meening
te zijn, dat hij, nu hij dit bedrag zond,
geen strafbare handelingen heeft gepleegd,
toen hij geen zegels plakte. Hij weigerde
de boete (73 X 50 cents) te voldoen
en wenschte de vervangende hechtenis
te ondergaan, doch heeft, toen hij op
3 December voor den ambtenaar van het
O. M. te Rotterdam geleid werd, alsnog
betaald. H. heeft dus, volgens den brief
der beide ministers, geen gegronde reden
zich over zijn vervolging, veroordeeding
en wat daarop volgde, te beklagen,
Binnenland.
Een auto door de Zuid-Bevelandsche lo-
caalspoor aangereden.
Memorie van Antwoord over de Justitie-
begrooting.
Beantwoorde vragen over de wegen op
Zuid-Beveland.
- Buitenland.
Storm boven Zuid-Frankrijk.
De toestand in Britsch-lndië.
Komt de dictatuur in Spanje terug?
Kamer van Koophandel voor Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Zaterdag werd te Terneuzen een ver
gadering gehouden door de Kamer van
Koophandel voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Da voorzitter, de heer J. A. van Rom
pn, opende deze vergadering met een
rede, waariin hij een overzicht gaf van
den toestand in het afgeloopen jaar in
het gebied der Kamer.
De kwestie der loodsgelden voor de
haven van Terneuzen in verband tot die
der Belgische havens, kwam niet tot op
lossing en het vooruitzicht is daarom
trent niet gunstig. Men heeft in het ant
woord, dat de minister van defensie gaf
aan de Kamerleden die een la'ger loods
geld voor de Vlissingsche haven hebben
bepleit, 'kunnen lezen, dat deize minister
zich op het standpiunt stelt, dat verlaging
van de loodsgelden voor de aan de Schelde
gelegen havens niet mogelijk is, zomderdi©
voor alle Nederlandsche havens te her
zien. En daérop is het vooruitzicht al
zeer gering. Het eenige vooruitzicht is
thans nog, dait bij een in de toekomst
te treffen regeling tusschen Nederland en
België gelijkstelling der loodsgelden voor
de Nederlandsche en Belgische Sehelde-
havens weer zal worden hersteld, door
verhooging van het tarief voor laatst
genoemde, waarvoor alle roden is, ge
zien liet groote tekort op de uitgaven
van dien loodsdienst.
Evenmin kwam tot oplossing de kwes
tie van oleetrificati© der fcanaalbruggem
te Sas van Gent en Sluiskil. Het is wel
te bejammeren dat die toestand, geheel
in stryd met het kader van den tijd,
in zijn tegenwoordigen vorm moet worden
bestendigd, als gevolg van den interna
tionalen politieken toestand. Alle verzoe
ken der Kamer en mogelijkheden, die ter
overweging werden aanbevolen om tot
een oplossing te komen, stuiten daarop
af. Men schijnt ten Zuiden onzer grens
niet voldoende doordrongen te zijn, dat
het eleotrisch bewegen der bruggen niet
alleen een eisoh is voor het landverkeer,
doch ook de drukke scheepvaart op Gent
zeer ten goede zou komen.
Verschillende wenschen die met betrek
king tot den stoombootdienst op de Wes-
ter-Scihelde zijn geuit werden voorbereid,
en zullen voor een deel biitnenkort in
vervulling komen. De aanlegsteiger te
Walsoorden onderging een goede verbe
tering, de Provinciale Staten stonden
reeds het noodige erediet toe voor het
verbeteren der aanlegplaats te Hoedekeus-
kerke met een drijvende ponton, hetgeen
aan het overzetten van auto's en voer
tuigen op den dienst TerneuzenHoe-
dekenskerke zal ten goede komen. In
voering van een verlaagd tarief voor goe
derenvervoer is thans ter goedkeuring aan
ook voor Radio-Centrales
en elk radio-toestel
DubbilAGNEETSYSTEEM ƒ30'
4^H|AflKER5)^^^
NV Peters Prinsengracht 220/24
AMSTERDAM Tel.+8882.
