No. 117
Maandag 17 Februari 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse&Cos Bank N.V. Goes
a 98 VA
EERSTE BLAD.
verschijnt elken werkdag.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Provincie NOORD-HOLLAND
uitgifte van 4 obligatiën
inschrijvingen worden tot a. s.
Donderdag aangenomen door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. No. 259.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.™
Losse nummers f0 05
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Gevaarlijke politiek.
Bij de behandeling van de Indische
■begrooting in de Tweede (Kamer is de
vorige week door den "heer Colijn dui
delijk in het licht gesteld, het gevaarlijke
van de politiek, welke door de S.D.A.P.
ten opzichte van de Indische vraagstuk
ken Wordt gevolgd.
Deze partij hoewel overtuigd van
de groote gevaren, die hieruit zoowel
voor ons land als voor de bevolking
van Indiö "kunnen Voortvloeien heeft
als haar meening uitgesproken, dat de
band tusschen Nederland en Tndië zoo
spoedig mogelijk moet worden verbroken.
Dat is bet doel, waarop wordt aange
stuurd.
En het spreekt vanzelf, nu moet dit
streven .ook gemotiveerd worden.
Op welke wijze wordt dit .gedaan?
Waai' zocht die motiveering nu in den
regel haar uitgangspunt?
„Hierin, aldus de heer Colijn, dat zij
ons koloniaal bewind moet voorstellen
als ondraaglijk en de reactie daartegen
moet verklaren uit de zucht om van een
zoo gehaat dwangjuk te worden verlost.
Dat hoort er bij; dat kan men er niet
van scheiden en "dat blijkt ook, wanneer
men acht slaat op hetgeen in de ver
schillende protestvergaderingen, die na
het Utrechtsche congres vanwege de
S.D.A.P. belegd zijn, ten gehoore is ge
bracht. Dan wordt daar over onze Neder-
landsche koloniale politiek gesproken als
over een onderdrukkingspolitiek; dan
wordt zij genoemd een politiek van sla
vernij; dari is de wijze, waarop het be
wind in Indië regeert, fascistische ter
reur; dan wordt het optreden van som
mige 'extremistische ve-reenigingen in In
dië genoemd een uiting van nationale
verbetenheid van 50 millioen menschen;
men gaat nog verder en stelt dit op
treden voor als te zijn geprovoceerd door
de Regeering, die opstand- en moordge-
rucbte-n zou hebben laten uitstrooien om
daartegen te kunnen optreden; dan zijn
niet meer de revolutionair gezinde gees
ten verantwoordelijk voor dit optreden!,
maar de heeren Fock en De Graef, en
als dit dan door een spreker in de ver
gadering gezegd wordt, dan zorgt het pu
bliek er wel voor, dat er ook nog een
derde naam genoemd wordt, en men be
hoeft niet te gissen, wie 'die derde is.
Zoo wordt dan onze Nederlandsche
koloniale politiek door Nederlanders
gequalifieeerd als een onwaardige poli
tiek, terwijl die zelfde politiek door bui
tenlanders, op grond van 'kennis en
ervaring, geprezen wordt en genoemd
wordt een voorbeeld voor andere landen.
Daarom meen ik, dat de sociaal-de
mocratische partij in ons land, het spijt
mij, dit te moeten zeggen, steun verleent
aan en sterkt de woelzieke geesten in In
dië, die zij daardoor aanmoedigt om voort
te gaan op den weg, die tot niets goeds
leiden kan.
Ik erken .gaarne, dat van de zijde der
sociaal-democratie gewaarschuwd wordt
om niet. tot opstand over te .gaan, maar
dan is het dubbel verkeerd, om aan die
waarschuwing de belofte te verbinden:
indien gij er desalniettemin toe overgaat,
zullen wij u beschermen!"
Het is wel een gevaarlijke en on
verantwoordelijke politiek, die hier
wordt gevolgd en die "beheerscht wordt
door de zucht om met de onder Russi-
schen invloed staande Communisten te
conourreeren.
Om dat te kunnen doen beeft men een
leuze noodig, de leuze: los van Holland.
En om het aanheffen van die leuze
te motiveeren moet men er wel toe ko
men, de bolsjewistische excessen te steu
nen- en bet gezag der Regeering te on
dermijnen.
Een belangrijke conferentie.
Vandaag zal te Genève op initiatief van
den Volkenbond de conferentie in zake
een wapenstilstand op douanegebied bij
eenkomen.
In tegenstelling met de groote econo
mische conferentie van 1927, die een con
ferentie van deskundigen was, zal deze
conferentie er eene van de regeeringen
zelve zijn. Dat wil dus zeggen, dat men
het niet bij praten zal behoeven te laten,
maar ook wat zal kunnen doen... als men
maar wil.
Een groot aantal staten zal aan deze
conferentie deelnemen. Van de aanbeve
lingen van de Economische Conferentie
van 1927 ten gunste van een verlaging
der douanetarieven is evenwel niets te
recht gekomen.
In de laatste vergadering van den Vol
kenbond, in September, echter gaf het
denkbeeld van de Britsche arbeidersregee-
ring om door het aangaan van een wa
penstilstand op het gebied van de dou
anetarieven een tijdperk van rust te
scheppen, nieuwen moed aan hen, die op
het omverhalen of althans verlagen der
tariefmuren aansturen.
Zoo werd dan besloten oen conferentie
bijeen te roepen, die zou hebben te over
wegen of het niet gewenscht zou zijn,
om een overeenkomst te sluiten, waarbij
men zich zou verbinden voor eenige jaren
om de bestaande douane-tarieven niet te
verhoogen, geen nieuwe beschermende
rechten in te voeren en geen nieuwe
handelsbelemmeringen te scheppen.
Niet minder dan 26 regeeringen
waaronder ook Nederland toonden zich
bereid aan een dergelijke conferentie me
dewerking te verleenen.
Deze bereidwilligheid echter kan nog
geen reden geven tot optimisme. Want
sterk zijn in de verschillende protectionis
tische landen de krachten, die zelfs te
gen een dergelijke pauze in den economi-
schen oorlog zich kanten.
Men heeft in de laatste jaren kunnen
waarnemen, hoe ondanks de economische
conferenties het protectionisme vorderin
gen maakte.
Hopen we het beste van de conferentie!
De communistische agitatie.
Zaterdagavond trokken troepjes leden
der anti-fascistische jonge garde naiar het
gebouw van de „Vorwarts" fe Berlijn,
waar zij de ruiten insloegen. Daarna ver
spreidden zij zich, kwamen in de Frie-
dricbsstrasse en Leipzige-rs-trasse weer bij
een -en verbrijzelden er de raampjes van
ettelijke taxi's. Zij gingen daarop op
nieuw uit elkaar en doken elders weer
op. Een Po-lizeioberwachtmeister werd
overvallen, zwaar aan bet hoofd gewond
en van zijn wapens e.a. voorwerpen be
roofd. In de Behrenstras'se moesten de
ruiten van een schouwburg het ontgelden.
■Inmiddels was bet overvaloommando: ge
waarschuwd, dat de belhamels spoedig
in de ^aten bad en er 14 wist te arrasi-
teerem. Niettemin verzamelden zich. nog
maals 300 man, Unter den Linden, waar
wederom een Oherwaobtmeister door sla
gen Qp bet hoofd zwaar werd gekwetst.
De opium-commissie.
De permanente oommissie van den Vol
kenbond beeft haar jaarlijksche hoofdver-
gadering, die ditmaal vier weken duux-
<de, geëindigd.
Het belangrijkste resultaat betreft de
voorstellen tot onmiddellijke beperking
van de productie van opium, cocaïne
en heroïne.
Volgens deze voorstellen zal de we
reldbehoefte volgens de opgaven van de
afzonderlijke staten ieder jaar worden
vastgesteld en de productie door een cen
traal bureau volgens een bepaalden sleu
tel over de landen van voortbrenging
worden verdeeld.
De desbetreffende onderhandelingen
zullen wel tegen den herfst zijn afgeslo
ten, zoodat die oommissie het bijeenroe
pen van een nieuwe internationale opium-
conferentie voorloopig tegen einde No
vember overweegt.
Om -den sluikhandel in narcotische mid
delen onder controle te brengen, welke
handel zich -over bijna de geheele we
reld uitstrekt, en waarvan de bron nog
onbekend is, niettegenstaande talrijke
smo-'kkelgevallen zijn ontdekt, zal op het
secretariaat een zwarte lijst worden aan
gelegd van firma's en personen, die zich
met dezen handel bezig honden.
De chauffeursstaking te Berlijn.
Van de staking der Berlijnsche taxi
chauffeurs is volgens de bladen tot dus
ver nog niet heel veel te bemerken. Al
leen in de buitenwijken is geen taxi te
krijgen; op de meer afgelegen standplaat
sen durven de arbeidswillige chauffeurs
zich blijkbaar niet te vertoonen.
De bedoeling van de stakingsleiding
was, de beweging gisteren nog in den
loop van den dag zoo algemeen mogelijk
te maken.
De groote bedrijven hebben arbeidswil
lige bestuurders aangesteld. Men hoopt,
dat beide partijen het binnen niet al te
langen tijd eens zullen worden op den
grondslag van een waarborgloon.
Gisteren is het in enkele deelen der
stad tot botsingen gekomen tusschen
stakers en arbeidswilligen.
Groote communistische samenzwering,
De politie is een enorme communisti
sche samenzwering op het spoor gekomen,
waarin zoowel Grieksche communisten
als agitatoren uit het buitenland zijn be
trokken.
In het huis van den inspecteur-generaal
der communistische federatie Kolozov
werden bijeenkomsten gehouden, waarin
plannen werden gesmeed voor een revo
lutie in Griekenland en in den geheelen
Balkan. Bij de aldaar gehouden huiszoe
king is materiaal in beslag genomen,
waaruit blijkt, dat alle stappen van de
federatie gedirigeerd werden van Moskou
uit. Uit gevonden rekeningen blijkt, dat
het communistische blad Rizispastis
maandelijks 40.000 drachmen ontving en
bovendien ieder lid der directie 4000
drachmen. Er werden een aantal beslui
ten van de federatie gevonden betreffend
propaganda bii leger en marine. Een
aantal communisten, die met vervalschte
passen uit Duitschland naar Griekenland
zijn gekomen, zijn gearresteerd. De poli
tie heeft meegedeeld, dat nieuwe sensa-
tioneele onthullingen betreffend de com
munistische opstanden in Griekenland en
in den Balkan verwacht kunnen worden
en dat het den schijn l-re-ft, dat het mid
delpunt der communisten naar Athene
is verplaatst, om de werking dan traps
gewijs in andere Balkancentra te organi-
seeren.
Aardschokken.
In de stad Herakleion op Kreta is Vrij
dag een aardbeving gevoeld. De electri-
sche centrale werd beschadigd. Er ont
stond een geweldige paniek toen plotse
ling alle lichten uitgingen. De bevolking
vluchtte de straat op. Ondanks de groote
koude hebben duizenden menschen in de
open lucht overnacht. Ook te Athene en
in andere steden werden aardschokken
waargenomen.
De seismograaf te Boedapest heeft
Vrijdagavond om 7 u. 41 min. 9 sec. een
aardbeving geregistreerd, waarvan de
haard ongeveer 1200 K.M. verwijderd was.
De aardschokken duurden ongeveer 20
minuten.
Een telegram uit Cairo meldt, dat Vrij
dag-avond te Heloean, Cairo en Alexan
dria aardschokken gevoeld zijn, die meer
dan twee minuten aanhielden.
Gemeentewinkels In Engeland.
In het Lagerhuis heeft Mo. Shane, een
lid der Arbeiderspartij-, z(jn ontwerp inge
diend o-m de gemeenten toe te staan
het winkelbedrijf uit te oefenen.
In de toelichting wees Mc. Shane er
op, dat de burger desveririezende in een
huis van de gemeente woonde, water
van de gemeente dronk, zijn kinderen
naar de gemeentelijke school zond en op
het gemeente-kerkhof begraven werd.
Waarom kon hij dan met hetzelfde recht
geen gemeentelijke voorziening eisohen
in andere eerste levensbehoeften, vooral
melk vleesch, brood, steenko-ol en lijf
goed
De conservatief Sir Cerald betreurde
het ontwerp, dat oneerlijke concurrentie
bracht voor de neringdoenden in dezelf
de artikelen, maar bovendien vond hij
dat gemeentelijke autoriteiten al genoeg
te doen hadden om zich met dit soort
van koopmanschap in te laten, waarvan
het risico zeer groot zou zijn, omdat
gemeente-ambtenaren niet voor koop
man opgeleid waren. Spr. vreesde van
aanneming zware verliezen voor de ge
meentelijke huishouding en dus ten slotte
verhooging van belastingen om de gaten
weer te stoppen.
Minister Greenwood- zeide, dat on
danks de zakelijke niet onjuiste critiek
van Sir Gerald de grondgedachte van
het ontwerp hem sympathiek was, maax
hij achtte het beter als deze materie
niet door een initiatief-ontwerp, maar
door een Rijkswet geregeld zou worden.
Met de toezegging, dat de regeering van
Mo. Shane's ontwerp te gelegener tijd
gebruik zou maken, werd de tweede le
zing met 150 tegen 124 stemmen toe
gestaan.
Korte berichten.
Bij een in alle deelen van New-York
door drankverbodagenten gehouden raz
zia zijn twaalf geheime distilleerderijen
ontdekt. Er werden meer dan 5000 ga
lons zgn. whisky in beslag genomen.
Uit Granada wordt gemeld, dat er
in het hospitaal zes kinderen zijn over
leden tengevolge eener vergiftiging op
gedaan door een middel tegen haar-uitval.
Nieuw militair hoofddeksel.
Zooals bekend, is oen commissie inge
steld, teneinde te geraken tot de invoering
van een ander militair hoofddeksel, zulks
ter vervanging van de kepi. De werkzaam
heden dezer commissie zijin thans zoover
gevorderd, dat een nieuw militair hoofd
deksel ontworpen is, dat veel overeen
komst vertoont met dat in gébruik b$
het leger in Tsjech o-Slo-wakijie. De proef
vin-rlt eerst bi] enkele 'tegero-nderdeelen;,
o.m. in Breda, op beperkte schaal plaats,
teneinde zich een oordeel over de p-racti-
sche bruikbaarheid van dit hoofddeksel te
kunnen vormen.
De Rijksmiddelen.
De Rijksmiddelen hebben, naar het
Corr. Bur. mededeelt, in Januari ruim
9 ton minder opgebracht dan in Januari
1929. De opbrengst van de registratierech
ten is met 2 millioen gedaald en die
van de zegelrechten met 6,5 ton. De
andere middelen vertoonden een mati-
gjein vooruitgang.
Uit de Communistische Partij.
De Tribune bevat het ontwerp deir po
litieke resolutie, die Moskou voor het
congres achter gesloten deuren!
der Comm. Partij Holland (C. P. H.)
heeft klaar gemaakt. De rechtsche ele
menten krijgen nog eens van dik bout
zaagt men planken. In de partijleiding
worden als zoodanig met name genoemd:
van Riel, van Wijngaarden, Gerritsen, van
der Glas en Perfors, die gedekt warden
door „verzoenende" elementen als Bergr
sma, Seegers en Goulooze.
Zoover gaat de resolutie, dat zij de
leden, die zoowel in het presidium als
in de plaatselijke organisaties tegen de
Russische besluiten hebben dwarsgedre-
ven, en de „verzoenende" elementen (de
z.g. „princiop-looizen") tweemaal voor
„laffe opportunisten" uitmaakt Zelf dur
ven de Russische machthebbers er niet
rond voor uit te komen, dat zij aan de
Nederlandsche partij de wet stellfen en
spreken ze o-.a. van hun „voorstel" om
het congres, dat aanvankelijk op- een vroe-
geren datum zou bijeenkomen, uit te stel
len.
Schilderachtige uitdrukkingen worden
gebezigd om den toestand van de partij
te kenschetsen; zoo wordt o.m. van „de
verkalking van het partjj-apparaat" ge
sproken en van het „intrigantendom",
dat de Mosk-ouschie besluiten trachtte te
saboteeren.
Er volgt dan een „ultimatum aan de
oppositie", waarin vooral goed is de
eisch, dat men zich aan de besluiten
„der Komintern en der C. P. H." zal
onderwerpen, en bo-vendien, dat de oppo
sitioneel en van de juistheid der in de
resolutie vervatte besluiten „overtuigd
zijn". Aan de partijleiding wordt de op
dracht gegeven, -o-m indien de eischen
niet zouden worden opgevolgd, de partij
van de daaraan schuldige elementen te
zuiveren. Discussie over alle vraagstuk
ken, waarover een besluit is genomen,
wordt verboden.
Faillissement. Door de Recht
bank te Middelburg is heden failliet ver
klaard: J. Weststrate Jzn, groentenhande-
laar te Krabbendijke. Rechtercommissaris
Mr A. van der Hoop, rechter; Curator:
Mr H. C. J. Zaaijer, advocaat te Goes.
Goes. Df gemeente Goes heeft, naar
de „N. R. Ct." meldt, een aanbod gedaan
tot levering van gas uit de gemeente-
gasfabriek te Go-es aan de gemeenten
Krabbendijke, Rilland-Bath, Waarde, Krui-
ningen en Sonore, welke vijf gemeenten
thans zijn vercenigd in de Zuid-Beve-
landsohe gascentrale „Oosteinde" krach
tens een gemeenschappelijke regeling,
Binnenland.
De opbrengst -der Rijksmiddelen.
Chr. Zangvereenigingen in Zeeland.
Buitenland.
De economische wapenstilstandsconferen-
tie.
Gemeentewinkels in Engeland.
Communistische samenzwering in Grie
kenland.
Aardschokken op den Balkan.
Vlissingen. Uit het Kanaal door Wal
cheren is het lijk opgehaald van een
varensgezel, die vermoedelijk bij het aan
boord gaan 'door tie gladheid te water
is geraakt.
Alhier had gisterenavond een vecht
partij plaats 'tusschen de politie en een
dronken man, waarbij een agent bloedend
aan het hoofd werd gewond en zich
deswege onder geneeskundige behande
ling moest stellen.
Middelburg. Aan het jaarverslag van
den Chr. Besturenbond, uitgebracht door
don Secretaris, A. S. Boone, ontleenen
wij' het volgende:
Ik zou dit verslag willen do-en staan
in de woorden: „Dankbaar voor ge-noten
zogen". Ik mag wijzen op- het feit, dat het
G. N. V. in 1.929 zijn 20-jarig bestaan
mocht herdenken. Vervolgens op den groei
onzer beweging met duizenden leden
vooral in het laatste halfjaar. En even
min mag vergeten worden, zi-emde op
de sociale wetgeving, gewag te maken
van de totstandkoming der Ziektewet, als
ook van het Winkelwerktijidenb-esluit. Op-
economisch terrein ons oog latende gaan.
mag van steeds meerdere opleving ge
sproken worden.
Wat Middelburg betreft, kan het niet
aan onze aandacht ontgaan zijn, dat in
het afgeloopen jaar de werkloosheid we
derom geringere afmetingen had aangeno
men; alzoo ook hier meerdere opleving,
Echter is de werkloosheid nog van dien
omvang, dat nog steeds objecten voor
werkverschaffing noodig zijn. Diank zij den
maatregelen van het, - gemeentebestuur,
konden in 1929 nieuwe terreinen voor te
werkstelling ter hand genomen worden.
Voor den C-. B., B. tnaig, 1929 gezien
worden als een j,i|dp©rk van opbloeiend
vereeniigingslevan. Naast sterken groei van
ledental, viel intensi-even arbeid waar te
nemen, die den C.B.B., den aangesloten
afdeelimgen en haren leden, ten goede
kwam.
W(j- mogen wijzen op de vele zegenin
gen, welke God ons schonk.
Gehouden werden in 1929 3 bestuurs-,
5 ledenvergaderingen en de jaarvergade
ring. Het bezoek was goed, enkele ma
ten zeer-goed te noemen.
De propaganda voo-r de Chr. Vakbewe
ging Is met groote activiteit door den
C. B. B .ter hanid genomen,
Op 6 Januari werden door de B-,Bonden
en de afdeelingen op- Walcheren van den
Ghr. Landarbeiders Bond met het hoofd
bestuur van die organisatie besprekingen
gehouden, hoe op de meest afdoende wijze
onder de landarbeiders op ons eiland kon
worden ge-propageerd. Een dergelijke bij
eenkomst wer-d in het najaar van 1929,
n.l. op- 30 October, andermaal gehouden.
Onze B.B. had ter bewerking op zich ge
nomen de dorpen Veere, Vrouwep-older,
St. Laurens en Grijipskerke. Dat het met
dezen arbeid nog zeer moeilijk vooruit
gaat, kan blijken uit het feit, dat de C.B,.B.
op 20 Maart te Veere en op 26 Juli te
St. Laurens een propagamdavergadering
belegde, welke geen enkel resultaat op-
jleverda. 1
Op- 25 April en 6 Mei werd te Veere
en op 7 Mei en 22 Mei te N. en St.
Jo-osland een prop-agandavergadering ge
houden, in samenwerking met het hoofd
bestuur van den Chr. Fabr, en Transport-
arb, öend, In beide plaatsen mocht het