No. 108
Donderdag 6 Februari 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hsndrikse Co's Bank N.V. Boes
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 Februari vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.«-
Losse nummersfO.C
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
B|j abonnement belangrijke korting.
V Land aan landarbeiders.
Bij de behandeling van de vraag wat er
gedaan kan worden tot verbetering van
de maatschappelijke toestanden, moet met
name in Zeeland niet over het hoofd
worden gezien, de mogelijkheid om te ko
men tot de uitgifte van land aan landar
beiders.
Daardoor toch kan de economische po
sitie van de arbeiders aanmerkelijk wor
den versterkt, terwijl voor de landbouwers
de kans grooter wordt steeds over behoor
lijke werkkrachten te beschikken.
Omtrent het voordeel van het landge
bruik werd reeds in 1906 door de Staats
commissie voor den Landbouw opge
merkt, dat het den landarbeider in staat
stelt zijne inkomsten uit loondienst aan
te vullen; een arbeidsveld te verkrijgen
voor zijn vrijle uren en voor de arbeids
kracht van vrouw en kroost; zich eenigs-
zins te vrijwaren tegen de gevolgen van
werkloosheid; betrefeelijk goedkoop1 aan
winterprovisie en voeder voer het vee te
komen; terwijl het grondbezit ook de mo
gelijkheid opent om op den duur van den
loondienst af te komen en zelfstandig
boer te worden.
Deze voordeelen zijh onweersprekelijk.
En daarbij komt dan nog, dat op deze
wijze de ontvolking van het platteland
kan worden tegengegaan, met als gevolg
dat er ook de beschikking is over de noo-
di'ge arbeidskrachten.
Het blijft dan nok te betreuren dat er
nog altijd gemeentebesturen zijh, die wei
geren hunne medewerking te verleenen en
dat ook van particuliere zijde vaak
weinig tegemoetkoming w-ordt getoond.
'tls waar, dat hier en daar ook van
teleurstellende resultaten kan worden ge
sproken. Maar dat mag toch geen reden
zijn om zich verder over deze .toch inder
daad belangrijke zaak niet te bekommeren.
Overwogen zou daarom kunnen worden
b.v. door de bestaande landbouworgani
saties, afdeelingen van „Patrimonium",
enz., of er niet iets gedaan kan worden
om de uitgift© van een „plaatsje" of van
„los land" te bevorderen.
Voorts zou in de vergaderingen van
de Kiesvereenigingen de aandacht van de
raadsleden op deze zaak gevestigd kun
nen worden.
Krachtige,,, bevordering van de uitgifte
van land en" plaatsjes is bij uitnemendheid
practische politiek. En het is tevens
Christel ij ke politiek.
Oip deze wjj'ze kan de volkskracht wor
den 'gesterkt, de werkloosheid onder de
landbouwbevolking wore an tegengegaan,
het belang van de landbouwende bevol
king worden gediend.
De vlootconferentie.
De Fransche Minister-president Tardieu
is te Londen teruggekeerd.
MacDonald had de delegaties tegen
gisteravond uitgenoodigd voor een min of
meer feestelijke bijeenkomst en later
in den avond gaf de Eerste Lord der
Admiraliteit te hunner eere een receptie
in het Gebouw der Admiraliteit.
Reuter verneemt van bevoegde zijde, dat
er in de bijeenkomst van de Engelsche
delegatie met de delegaties der overzee-
sche gebieden, ernstige critiek is uitgeoe
fend op het langzame tempo van de con
ferentie.
In de voltallige vergadering, welke
thans voor 11 Februari is uitgeschreven,
zal Engeland nogmaals voorstellen de
duikbooten definitief af te schaffen als
wapen in den oorlog ter zee. Zoo dit
voorstel verworpen wordt, dan zal het
voorstellen in ieder geval een maximum
tonnenmaat voor de duikbooten vast te
stellen en tevens te bepalen, dat de ver
oorloofde tonnenmaat voor de kruisers
niet mag overgebracht worden naar de
categorie der duikbooten. Het tegenover
gestelde zou wel mogen, namelijk dat
men kruisers bouwt voor de veroorloofde
tonnenmaat aan duikbooten.
Men blijft van gevoelen, dat er wel een
voor allen aannemelijk compromis zal ge
vonden worden.
Oproerige actie in Albanië.
Naar uit Belgrado wordt gemeld, wordt
in: Albanië ©en opstand voorbereid. De
legeering is in groote moeilijkheden ge
raakt.
De Volksstammen in het Noordelijk deel
des lands van Elbasan tot Skoetari zijn
imi beweging gekomen. Zij klagen over
de financieel© overheerschimig van Albanië
door de Italianen. Naar verluidt worden
in de hoofdstad troepen samengetrokken'
en rijn daar 200 Italiaansche officieren
afgekomen. D>e Koning verlaat reeds se
dert geruimen tijd zijin paleis niet meer,
maar laat zich voortdurend van den toe
stand op de hoogte houden.
De „Monte Cervantes".
In den vroegen ochtend van den 2en
Februari is het s.s. „Monte Sarmiento"
met de geredde schipbreukelingen van
de „Monte Cervantes" in Buenos-A ires
tinnengeloopen, waar de opvarenden door
een vertegenwoordiger van het Duitsche
gezantschap werden begroet. 'Zondagmid
dag werd in de Duitsche-Evangelische
kerk in tegenwoordigheid der gehöele be
manning en geredde passagiers en onder
groote belangstelling van de Duitsche ko
lonie te Buenos-Aires een indrukwekkende
herdenkingsdienst gehouden.
Stuwdam bij Schneidemühl
doorgebroken.
Dinsdagavond is een stuwdam van het
groote waterwerk „Flederborn" in de na
bijheid van Schneidemühl doorgebroken.
Alle pogingen om den dam te stoppen
waren tevergeefs. De oorzaak van de
breuk is onbekend.
Het stuwbekken, dat een inhoud heeft
van 3 millioen M3., is geheel leeggeloopen.
Het water heeft een groot gedeelte van
den omtrek overstroomd.
Het plaatsje Flatow staat geheel onder
water. Op sommige plaatsen staat het
water twee meter hoog. Veel vee is ver
dronken, huisraad 'beschadigd of wegge
dreven, terwijl groote oogstvoorraden ver
loren gingen.
De schade is ontzaglijk groot en niet
te overzien.
Installatie van en aanslag op den
President van Mexico.
Uit Mexico wordt gemeld:
In tegenwoordigheid van 50.000 perso
nen werd Ortiz Rubio gisteren in het
groote nationale stadion tot president der
republiek Mexico geïnstalleerd.
Even later werd gemeld, dat een jonge
man heeft getracht den nieuwen presi
dent te vermoorden. Hij loste zes schoten,
toen de president het Stadion verliet na
zijn installatie.
De dader van den aanslag werd gepakt
en aan een verhoor onderworpen. Hij wei
gerde echter elke inlichting omtrent zijn
persoon.
Bij den aanslag werd een toeschouwer
gewond.
Volgens berichten uit Mexico is presi
dent Rubio bij den moordaanslag aan de
kaak gewond. De kogel is langs opera
tieven weg verwijderd.
Twee leden van het gevolg van dein
president zijn gewond.
De echtgenoote van 'den president kreeg
een schampschot. Een nichtje werd ook
licht gewond. Voorts zijn twee omstanders
getroffen.
De dokters zeggen, dat de toestand
van den president ernstig is.
Korte berichten.
De doctoren vreezen, dat er op
ieder oogenblik een hartcrisis kan optre
den bij den Amerkaanschen oud-Presi
dent Taft. Zij hebben weinig hoop op
herstel, al viel er gisteravond wel eeni-
ge beterschap op te merken.
Aan alle Universiteiten in Spanje
zijn de colleges weder hervatln de gevan
genis van Valencia hebben de politieke
gevangenen een hongerstaking geprocla
meerd. Ze hopen hierdoor hun onmid-
delijke invrijheidsstelling te bereiken.
Het eerste transport Duitsch-Russi
sche emigranten, die door de Duitsche re
geering waren opgenomen, is te San
Francisco do Sul in Brazilië aange
komen.
Dinsdag zijn 8000 textielarbeiders van
Rousse andermaal in staking gegaan,
omdat zij niet accoord gingen met van
patroonszijde gedane nieuwe loonsvoor
stellen.
Te New-York zijn 30.000 arbeiders
in de kleedingindustrie tot staking over
gegaan. Zij eischen invoering van vijf
werkdagen per week en afschaffing van
het stukloon.
Men verwacht dat Vrijdag nog 10.000
arbeiders in de kleedingindustrie zich bij
de stakers zullen aansluiten.
Dinsdag heeft in de nabijheid van
Bordeaux een zware dijkdoorbraak .plaats
gehad aan de Atlantische kust bij het
plaatsje Soulao. De golven drongen kilo
meters ver het land in en overstroomden
de geheèle streek. Het plaatsje Soulac
moest in allerijl door de bewoners wor
den ontruimd.
DE ZOMERTIJD.
Aanvang 15 Mei.
Bij Kon. Besluit is bepaald, dat de ver
vroeging met één uur van den wettelijken
tijd zal aanvangen op 15 Mei en zal ein
digen op 5 October 1930.
De vluchten naar Ned.-Indië.
In het Lagerhuis heeft de Staatssecre
taris voor Indië, naar aanleiding van
een vraag of er al een beslissing geno
men was betreffende het verzoek van den
Nederlandschen gezant voor faciliteiten
voor verdere proefvluchten via Britsch-
Indië, medegedeeld, dat er nog geen be
slissing gevallen was.
Onze luchthavens.
Schiphol, de luchthaven van Amster
dam, werd gedurende de maand Januari
1930 aangedaan door 218 vliegtuigen van
het regelmatig hurger-luchtverkeer en
door 230 militaire vliegtuigen van Leger
en Marine, terwijl 21 extra vliegtuigen
aankwamen en vertrokken. Tevens hadden
er 50 vluchten plaats met vliegtuigen van
de N.V. Nederlandsche Vliegtuigenfabriek
en 25 lesvluchten met Fander-vliegtuigen
van de Nationale Luchtvaartschool.
Waalhaven, de luchthaven van Rotter
dam, werd gedurende die maand aange
daan door 111 verkeersvliegtuigen en
door 45 militaire, terwijl 9 proefvluchten
met K. L. M. machines plaats hadden.
Bovendien werd Waalhaven aangedaan
door 6 particuliere vliegtuigen, terwijl
met 3 Pander-vliegtuigen der Nationale
Luchtvaartschool een groot aantal korte
vluchten werd uitgevoerd
Onvolwaardige arbeidskrachten.
Naar het „Vad." verneemt, ligt het in
het voornemen der regeering uitbreiding
te geven aan de Staatscommissie, betref
fende het vraagstuk der onvolwaardigen.
Zoo is binnen eenige dagen de benoeming
tot lid te verwachten van Mr Dr H. L.
van Duyl, voorzitter van het bestuur der
Rijksverzekeringsbank te Amsterdam.
Dansen te Roosendaal.
Te Roosendaal en Nispen geldt een ver
ordening, waarhij o.m. is bepaald, dat per
sonen beneden 18 jaar niet mogen wor
den toegelaten in lokalen, voor welke een
dansvergunning is verstrekt.
Daar deze verordening echter nog te
vaak werd overtreden, is thans bepaald,
dat niemand tot een danslokaliteit mag
worden toegelaten dan op vertoon van 'n
bewijs van Nederlanderschap of eenig an
der identiteitsbewijs met foto, waaruit
blijkt, dat hij (zij) den leeftijd van 18
jaren heeft bereikt.
Verzending van postwissels.
Tot nu toe was het bij verzending van
een postwissel slechts noodig naam en
adres van den afzender te vermelden op
de daarvoor aangegeven plaats van het
linkergedeelte van het postwisselformu
lier.
Sedert 1 Februari j.l. is echter tevens
vermelding van naam en adres, van den
afzender noodig op het middengedeelte,
het z.g. lichaam van den postwissel, hoe
wel daarvoor op de bestaande formulie
ren nog geen speciale ruimte is gereser
veerd.
Deze maatregel, welke voor den afzen
der weinig moeite medebrengt, maakt in
schrijving van de wissels door den post
dienst in een daarvoor bestemd register
overbodig, omdat aldus het lichaam van
den wissel alle gegevens bevat, welke voor
eventueele latere navragen noodig zijn.
Het publiek wordt verzocht in dezen
medewerking te verleenen door reeds da
delijk bij het invullen van den postwissel
met het bovenstaande rekening te houden.
De vermelding van naam en adres van
den afzender op het lichaam van den
postwissel geschiede bij voorkeur boven
aan, met inachtneming van een ruimte
voor frankeerzegel.
Nieuwe postwisselformulieren worden
aangemaakt, op welke ruimte voor deze
vermelding zal worden vrijgelaten.
Het Rijk en de Gemeenten.
Naar aanleiding van het gerucht, dat
tallooze gemeenten niet op tijd zouden
zijn geweest met de inzending der opga
ven aan Ged. .Staten, ter uitvoering van
de wet tot herziening van de financieele
verhouding tusschen het Rijk en de .ge
meenten, wordt door de Vereeniging
van Nederl. Gemeenten medegedeeld, dat
dit gerucht geheel onjuist is. Van de
1078 .gemeenten hebben er 1075 tijdig
de opgaven ingezonden, zoodat er slechts
voor drie gemeenten door de commis
sarissen der koningin opgaven behoeven
te worden samengesteld.
Telefoonverkeer met Ned. Indië.
Gedurende Januari 1930 werden in hei
radio-telefoonverkeer Nederland—Ned. In
dië 344 gesprekken gevoerd, waarvan er
130 in Nederland en '214 in Indië werden
aangevraagd.
Van de uitgaande gesprekken handel
den er 59 over zaken en 71 over familie
aangelegenheden voor de inkomende ge
sprekken wa,ren deze aantallen resp. 51
en 163.
Bovendien warden In Januari nog 190
Kerst- en Nieuwjaarsgesprekken afgewik
keld, waarvan. 39 in Nederland en (51
in Indië werden aangevraagd.
Een dnur spoorweglijntje.
Een nader onderzoek van het baanvak
tusschen Nieuwerkerk en Moordrecht
heeft aangetoond, dat zich onder het
baanlichaam een laag veen bevindt van
ongeveer zeven M. dikte.
Ten einde verdere verzakkingen te
voorkomen, laat de spoorwegmaatschap
pij thans over een lengte van ongeveer
één K.M. langs beide zijden van den
spoorweg een z.g. bekisting aanbrengen.
Elke bekisting bestaat uit twee rijen dam
planken, dik 15 c.M. en lang 10 M., op
een onderlingen afstand van 2.50 M. De
onderkant der planken zal ongeveer 2.50
M. in den vasten zandbodem onder het
veen reiken, de bovenkant zal onder het
niveau van het water van den polder
blijven. Beide rijen damplanken worden
onderling stevig gekoppeld, waarna over
een paar M. hoogte het veen tusschen die
twee rijen wordt vervangen door zand.
Langs de baan komen dus om zoo te zeg
gen, twee stevige muren, die zullen belet
ten, dat het veen onder het baanlichaam
kan wegpersen.
Het veen is geheel verzadigd van water,
de totale massa zal dus, zoolang alles
flink tusschen de twee bekistingen blijft
opgesloten, zeer weinig samendrukbaar
zijn, omdat water weinig samendrukbaar
is. Er zal dus een zeer stevige baan
worden verkregen, waarover te zijner tijd
met 't zwaarste materiëel en de grootste
snelheden zal kunnen worden gereden.
De hoeveelheid hout, noodig voor deze
voorziening, is zeer belangrijk. Aan do
N.V. het Spoorwegbedrijf is de uitvoering
opgedragen. Deze maatschappij heeft al
het benoodlgde hout gekocht. Een 500
kub. Meter is reeds aangevoerd. Met het
heien is een begin gemaakt. Twee hei
stellingen zijn reeds eenige dagen aan
het werk; de derde is gisteren in bedrijf
gesteld, en de vierde zal morgen met de
werkzaamheden beginnen.
Iedere heistelling slaat per dag onge
veer tien M. lengte wand, zoodat de 1000
M. over drie vier maanden gereed zul
len zijn.
Het heiwerk wordt uitgevoerd door den
aannemer Kastelein te Dordrecht.
MISERE IN HET SIGAREN-WINKE
LIERS-BEDRIJF.
Nu hier, dan daar, zegt de Maasbo-
d e, duiken artikelen op, waarin sigaren
winkeliers hun hart luchten over de mi
sère in hun bedrijf.
Buitenstaanders zullen de aangevoerde
bezwaren en grieven niet steeds als bij
zonder gewichtig beschouwen. Zij verge
ten, dat bij de uiterst felle concurrentie,
welke juist in dit bedrijf te constateeren
valt, zelfs die betrekkelijk geringe be
zwaren toch voor de betrokkenen hoogst
ernstig zijn.
Onder de vele grieven is er vooral een,
die ook op buitenstaanders indruk moet
maken.
Wij doelen op het misbruik maken van
de sigaren-banderolles.
Binnenland.
Rede van den Amerikaanscihen gezant
over de Nederlanders in Amerika.
Do zomertijd.
De „Veendam" in zwaar weer.
Die herstellingen aan het baanvak Nieu
werkerkMoordrecht.
Do classis 's-Gxavenihage der Geref. Ker
ken^, schrijft tegen 23 Februari een bid
stond uit.
Buitenland.
Oproerige actie in Albanië.
De vlootconferentie.
Aanslag op den nieuwen president van
Mexico.
De t.alenkwestie in België.
Om sigaren van 10 cents plakt men een
banderolle voor sigaren van 15 cent, en
verkoopt dan die sigaren voor 11 of
12 cent met de bewering, dat de klant
3 a 4 cents korting krijgtl
Het komt ons voor, dat hierin zonder
eenigen twijfel schuilt strafbare oneerlijke
mededinging. Hier wordt het publiek
misleid, teneinde het handelsdebiet uit te
breiden.
Practisch is hier echter de groote moei
lijkheid: hoe uit te maken, met afdoende
zekerheid, dat de met een 15-cents-bandje
voorziene sigaren eigenlijk maar sigaren
van een dubbeltje zijn?
Kan dit bewezen worden en bij be
paalde merken is dit zeer zeker mogelijk
dan kan een veroordeeling wegens
oneerlijke mededinging volgen.
Laten de belanghebbenden de handen
ineenslaan en 'n klacht bij de Justitie in
dienen ten aanzien van een niet twijfel
achtig geval.
Slaagt men daarin, dan zal dit euvel
voor een goed deel de kop zijn ingedrukt.
Slaagt men niet, dan'zal misschien de
Minister van Financiën of zijn ambtge
noot van Justitie in den arm kunnen
worden genomen.
Maar men heeft geen recht van klagen,
als men niet eerst alle middelen, die de
bestaande wetgeving biedt, heeft aange
wend, althans getracht heeft ze aan te
wenden.
Samenwerking van Gemeenten op Brand-
weergebtad.
Nu eerst 's Hoer Abtekerke em
's Gravenpolder meenden te moeten
besluiten aïcJi niet bij den op' te
richten Prov. Birandweerüond te moeiten
aansluiten, maar samenwerking te moeten
zoeken met naburige gemeenten en Se-
rooskerko (W.) alleen bijl den Rond doch
niet bij' de Kon. Ned. Brandw eervereeni-
ging wil aansluiten, meenen wij1 nog eens
op de circulaire van het Comité van voor-
-boradinig te moeten terug komen, omdat
zeker voor 15 Febr. nog verschillende
gemeenteraden een besluit ten deze op
zichte zullen nemen en het o.i. blijkt, dat
beide genoemde gemeenteraden de circu
laire niet goed hebben gelezen.
Het doel van den. Rond wordt als volgt
omschreven:
a. het behartigen der belangen em het
vethoogen van 't peil van 't brandweerwe-
zein in de Provincie;
b. het verstrékken van voorlichting en
het verleenen van medewerking bij het
oprichten of reorganiseerem van brand
weerorganisaties
c. het vormen van brandweer]eiden?
ein brandweerlieden;
d. het ontwerpen van regelingen tot on
derlinge hulpverleening en samenwerking
van brandweren;
e. het bevorderen van de invoering van
maatregelen ter voorkoming van brand;
het versterken van den band tusschen
brand weerkameraden
g, het verleenen van medewerking aan
