No. 106
Dinsdag 4 Februari 1930 44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HendriksB Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
CARDS©
Caruso luidspreker
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 Februari vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraaf 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELK EN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.'-
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Verblijdende cijfers.
Een artikel over collectieve arbeids
overeenkomsten in het laatste nummer
van „De Gids", geeft enkele verblijdende
mededeelingen.
Allereerst wordt er op gewezen, dat
het laatste jaar het aantal en de omvang
der collectieve arbeidsovereenkomsten
weer grooter werd. Op 1 Juni 1929 wa
ren 18.268 ondernemingen met 290.738
werklieden door zulk een overeenkomst
gebonden.
Toegegeven kan worden, dat dit aan
tal nog te gering is, dat het veel groe
ier kon zijn, maar hét mag dan toch
genoemd worden. En zooals bekend, is
het door het totstandkomen van het col
lectieve arbeidscontract in de metaal-in
dustrie niet onbelangrijk vergroot.
Van belang is ook, wat gemeld wordt
omtrent de wijze, waarop de bestaande
collectieve contracten tot stand kwamen.
„Het oude socialisme zoo lezen wij
heeft zich .indertijd verzet tegen het
instituut der collectieve contracten. Er
mocht geen vrede worden gesloten met
de „uitbuiters". Later is men daarvan
teruggekomen; men heeft de coll. arbeids
overeenkomsten aanvaard, maar die ver
klaard als slechts te zijn een wapen
stilstand, waarin men zich voor nieuwen
strijd gereed maakte, die hij den afloop
van een collectieve arbeidsovereenkomst
met zooveel te meer vuur zou gestreden
worden.
Het blijkt echter niet zoo te zijn. De
collectieve arbeidsovereenkomst blijkt in
derdaad een vredesinstituut. Zij
schept een sfeer van samenwerking
en v e r t r o u w e n.
Niet minder dan 93.7 pet. van alle
afgesloten collectieve contracten is afge
sloten, na in der minne rechtstreeks door
partijen gevoerde onderhandelingen".
Verhlijdende mededeelingen.
We zien hier den zeer sterken invloed
van onze 'Christelijke sociale beweging.
Verblijdend is ook, wat gezegd wordt
omtrent de kindertoeslagen.
Het geven van kindertoeslag maakt
langzaam vorderingen. Sinds 1 Januari
1920 tot 1 Juni 1929 steeg het aantal
arbeiders dat ingevolge de bepalingen van
een collectief contract recht had op kin
dertoeslag van 34.028 tot 65.138.
Dit aantal is nog te gering. Maar er
is dan toch vooruitgang. De Christelijke
gedachte wint veld.
En dan zijn er nog de vacantia-
r e gelingen die genoemd mogen wor
den. Van 1 ,Juni 1928 tot 1 Juni 1929
steeg het aantal arbeiders, dat op grond
van de C. A. O. van een vacantie-rege-
ling geniet van 115.396 tot 235.691. En
thans is dit cijfer zeker tot 280.000 ge
stegen.
Een belangrijke vooruitgang alzoo.
Ook hier mogen we zien de doorwer
king van de Christelijke beginselen.
De vlootconferentie.
Gisteren kwam als een onaangename
verrassing het nieuws, dat sinds Vrij
dagavond eigenlijk jn het geheel geen
vorderingen gemaald zijn.
Het eeniige vraagstuk, waarmee de con
ferentie te doen heeft, is dat betref
fende de Fransche formule voor een com
promis op de methode van beperking]
op den grondslag van globale tonnage.
De Fransche delegatie had Vrijdagavond
het .plan rondgezonden aan de andere
delegaties en men verwachtte niete an
ders dan dat de schriftelijke antwoorden
zouden worden voorgelegd aan het van
daag te houden comité-generaal.
De Amierikaansche delegatie heeft'echter
gisteren bekend gemaakt, dat er nog veel
van gedachten moet worden gewisseld,
alvorens het mogelijk zal zijn, deze voor
stellen in té dienen.
Geen der pndere mogendheden heeft
een antwoord gereed. Aldus is een toe
stand ontstaan van onzekerheid.
Dat alle vier delegaties het onmogelijk
hebben gevonden voorstellen te doen, kan
niet als een gunstig teaken beschouwd j
worden.
De conf erentie gaat vandaag haar derde
week inl
Beweerd wordt, dat de Japanners gun
stig staan tegenover de Fransche plannen
en op den grondslag daarvan zekere voor
stellen zullen doen.
Verschillende conferenties zijn gisteren
gehouden. In verband hiermede deden
later geruchten omtrent een gunstiger
wending de ronde. De Engedschien zou-
'deml namelijk compromis-voorstellen ge
formuleerd hebben.
Brutale treinroovers.
Gisteren is een brutale overval ge
pleegd op den personentrein Boekarest
Temesvar. Toen de trein het station Ca-
lesti uitreed, werd er aan de noodrem
'getrokken. De trein stopte en verscheidene
personen riepen den passagiers, toe uit te
stappen, aangezien er gevaar bestond
voor een botsing met een goederentrein.
Onder do reizigers brak daarop een pa
niek uit. E enige sprongen uit de ramen
en bekwamen verwondingen.
Intussohein maakten de bandieten, die
het gevaar gesuggereerd hadden, zich van
de bagage der reizigers meester. Zij' hiel
den het personeel van den trein met
revolvers in bedwang en slaagden erin,
ongehinderd te 'Ontkomen.
Een financiëele dictator te Chicago.
Uit Chicago wordt gemeld, dat een
commissie uit de burgerij een- finamcieelen
dictator aangesteld wil zien.
Deze commissie zal trachten, de mid
delen bijeen te brengen, om de salarissen
en lo'Onen van het personeel in dienst
van de gemeente, welke thans sedert zes
weken niet zijn uitbetaald, te voldoen
en voorts voldoende middelen, om liet
crediet van de stad weer te herstellen.
De commissie heeft zich tot den ge
meenteraad gewend, om een algemeen©
volmacht, zonder welke zij, deze middelen
niet wil verschaffen. Deze algemeen© vol-
1 macht is daarop door den gemeenteraad
verleend.
De „bom" in het Britsche Museum.
Men is meer en meer geneigd, te ge-
looven, d^t het neerleggen van de „bom"
in het Britsche Museum slechts een grap
was, waarbij geen Indiërs betrokken wa
ren en waaraan geen politieke beteekenis
moet worden gehecht. De politie tracht
thans den Engelschrnan op te sporen, die
de eerste inlichtingen verstrekte.
Gisteren zouden autoriteiten van bin-
nenlandsoh© zaken en de „director of
public prosecutions" oonfereeren om te
beslissen of er een strafvervolging zal
worden ingesteld tegen de personen, die
aansprakelijk zjjn.
De „bom" was een blikken sigaretten
doosje, bevattend een grijs poeder met
een stukje zwarte lont.
De stad van de misdaad.
Te Chicago neemt de misdadigheid hand
■over hand toe. Zondag zijn binnen een
tijd van zes uren niet minder dan veer
tig roofovervallen gepleegd op personen,
die zich op straat bevonden. Daarbij
kwamen ettelijke diefstallen en inbraken,
terwijl verder een bomaanslag werd ge
pleegd in een bioscoop, waardoor tal
rijke personen werden gewond eni onder
het publiek groote paniek ontstond.
Maandag is opnieuw een bomaanslag
gepleegd, waardoor drie winkels in de
luoht vlogen; dit zou de ernstigste bom
aanslag zijn, die men te Chicago tot dus
ver heeft beleefd.
Algemeen eischt men krachtige maat
regelen.
Oe storm aan Frankrijks Zuid-West-kust.
Uit Biarritz wordt gemeld:
Sedert de redding der schipbreukelin,-
gen van de „Knepworth" is de storm
nog in hevigheid toegenomen, zoodat het
wrak geheel uit elkaar wordt geslagen.
Zondagavond werd de wandelpier door
een vloedgolf overstroomd, waarbij een
groote hoeveelheid wrakhout en zware
balken de kaden deerlijk hebben bescha
digd en groote verwoestingen hebben aan
gericht aan en in de restaurants en mar
gazijnen, welke daar zijn gevestigd- Op
verschillende andere plaatsen der kust
is schade aangericht.
Ook aan de kusten van Spanje en
Portugal woeden nog steeds zware stor
men. In Portugal is veel sneeuw gevallen.
Ook komen groote overs too oniingen voor.
De ontvoering van den Russlschen
generaal Koetepoff.
Zendagavond werd bekend, dat de
Fransche politie van den leider der te
Parijs vertoevende Russische emigranten
nog eenige aanwijzingen heeft gekregen
die bij haar pogingen om de ontvoerders
v.an den wit-Rassischen Generaal Koete-
poft op te sporen van groote beteekenis
kunnen zijh.
De ontvoerders zouden in sovjet-krin
gen zeer bekende personen zijn, waarvan
één reeds twee jaar geleden met da Fran
sche recherche te doen heeft gehad.
Gedenkplaat voor den moordenaar
Frincip onthuld.
Zondag is te Serajewo, zoioals aange
kondigd, een gedenksteen onthuld als her
innering aan het feit, dat op 28 Juli 1914
de gymnasiast Princip den aartshertog
van Oostenrijk Frans Ferdinand en zijn
gemalin te Serajewo doodschoot.
De getaeele plechtigheid verliep zooider
italcidonten.
De deelnemers aan de plechtigheid be
gaven zich naar de plaats, waar ruim vijf
tien jaar geleden de aanslag gepleegd
werd. In den muur van een huis daar
ter plaatse is de marmeren gedenkplaat
aangebracht met den naam van den moor
denaar: Princip.
Wassili Grditsch, die indertijd als me
deplichtige ter dood was veroordeeld,,
werk vonnis echter niet was uitgevoerd,
verzocht den aanwezigen door twee minu
ten stilte Princip te willen herdenken.
De nationalist Nitsohitsch onthulde
daarop' de gedenkplaat, waarna de aanwe
zigen een driewerf „Slava" (Heill) .uit
lij achleh.
Korte berichten.
In Zuid-China verwacht men bin
nenkort hevige gevechten, tusschen de op
standelingen en de regeeriagistooepen, wel
ke laatste belangrijke versterking hebben
ontvangen. De strijd zal waarschij'nlijk in
de buurt van de havenstad Woetchow
worden geleverd.
De lijfarts van. de koningin van Zwe
den meldt uit Rome, dat de toestand
van de koningin nieit verder verergerd
is. Vo'OTlaopig zullen geen verdere mede
deelingen over den gezondheidstoestand
van de koningin meer worden gedaan.
In geheel Italië werd Zaterdag de
zevende verjaardag der fascistische mi
litie feestelijk gevierd. Mussolini ontvmg
verschillende opper-commandanten der
militie en gaf een overzicht van de ont
wikkeling der nationaie-militie. Op ver
schillende plaatsen werden parades ge
houden.
Gezien de groote massia's nieuwsgie
rigen welke pich das Zondags aanbieden
voor een oezoek aan 0© terreinen der
wereldtentoonstelling, te Antwerpen, heeft
het bestuur, vooral ook op het verzoek
der eixposanten, het besluit genomen de
terreinen des Zondags gesloten te houden.
In een hevigen storm is het Itali-
■aanscha s.s. Birioni op een rote geloo-
pen be Runicih ten Z.Wl van Lissa. Het
schip js igezonken. Twee leden der beman
ning zij'n verdronken en 2 gewand; de an
deren zijta gered.
Sajudowski, herdicht inbreker §n ge-
velteerist, die reeds uit tal van gevange
nissen is ontkomen, is weder ontsnapt
uit da gevangenis van Berlijn Tegel. Hij
was In gevangenisMeeren en zonder
hoofddeksel.
In de nabijheid van Fulda is een
autobus van de posterijen waarin een
enkel beambte z.at op den straatweg tegen
gehouden door twee handieten, die den
beambte met hun revolvers in bedwang
hielden en er niet acht duizend mark
vapdoor konden gaan.
Naar uit Washington wordt ge
meld, is bij het Amarikaanische congres
■een verzoek van president Hoover ingeko
men om uitbreiding van den geheimen be
wakingsdienst, die is verbonden aan het.
Witte Huis, om het leven van den presi
dent en zijta gezin 'te beschermen.
Koningin en Prinses in Beieren.
Blijkens een te 's Gravenhage ontvangen
telegram zij'n H. M. de Koningin en H.
K. H. Prinses Juliana met haar reisge
zelschap gisteravond laat in goeden wel
stand te München aangekomen, waar
overnacht werd teneinde heden door te
reizen naar Oberstdorf, waar Koningin
en Prinses eenigen tijd zullen verblijven.
Radioraad.
Bij Kon. besluit van 31 Jan. is, met
inigang van "31 Januari 1930, aan prof.
mr R. Kranenburg, tei Leiden, op zjjln
verzoek, eervol ontslag verleend als lid
van den Radioraad, met dankbetuiging
voor de door hem als zoodanig bewezen
diensten, en is, voor het tijdvak van dien
zelfden datum tot en met 31 Deo. 1933,
benoemd tot lid van den Radioraad mr
W. H. M. Werker, te 's Gravenhage.
Raad van Indië.
Bij Kon. besluit is aan het lid van den
Raad van Nederlandsch Indië mr H. G. P.
Duyfies, op zijn verzoek, met ingang van
12 Febr. 1930, eervol ontslag verleend,
onder dankbetuiging voor de langdurige
en trouwe diensten, door hem aan den
Lande bewezen.
De Nederland Express.
De 'Mij. „Nederland" meldt, dat het
stoomschip Johan de Witt, tengevolge van
door stormweer ondervonden oponthoud,
eerst Zaterdag 8 Februari a.s. om 12
uur 's middags van Genua kan vertrekken.
De Nederland Express, die bestemd .was
om in aansluiting met dei Johan de Witt
Op 6 Februari a.s. te vertrekken, zal thans
eerst Vrijdagmorgen 7 Februari op den-
zelfden tijid rijden.
De vee- en vleeschexport.
In opdracht van den minister van Staat,
minister v.an binnenlandsche zaken en
landbouw hebben de directeur van het
Veeartsenijkundig staatstoezicht, dr Ber
ger, en de directeur van de rijks-serumt
inrichting, 'dr Lonrens, zich naar heit bui
tenland begeven in verband met bespre
kingen over veterinaire aangelegenheden!
betreffende de belangen van onzen vee-
én vleeseliexpiort en tevens met het oog
op de nieuwe Rijfcsseruminrichting.
Abonnementskaarten op de spoorwegen.
Naar aanleiding van het door verschei
dene Kamers van Koophandel en indus
trieels kringen gedane verzoek, om de
prijzen van de algemeen© abonnements
kaarten op de spoorwegen te verlagen,
heeft de directie van de Nederlandsche
Spoorwegen in October van het vorige
jaar een voorstel bij den minister van
waterstaat ingediend, waarbij de prijzen
van deze abonnementskaarten terugge
bracht werden tot de prijzen van de
groepskaarten, zoodat deze abonnements
kaarten afgeschaft zouden kunnen worden.
De directie verklaarde zich daarbij te
vens bereid, gevolg te geven aan het van
zeer vele zijden met aandrang kenbaar
gemaakte verlangen, om, evenals ten aan
zien van de trajectkaarten, te bepalen,
dat de geldigheidsduur van een algemeene
abonnementskaart eiken dag zou kunnen
ingaan, en om den langen termijn, welke
thans voor het aanvragen van een kaart
in acht genomen moet worden, te Jaten
vervallen, of althans belangrijk te be
korten.
Bovendien stelde de directie voor, de
achtdaagsche abonnementskaarten blijvend
gedurende het geheele jaar verkrijgbaar te
stellen.
Deze voorstellen werden door den mi
nister ■gan waterstaat om advies over
gelegd aan den Spoorwegraad, in welk
college ze een punt van breedvoerige be
spreking hebben uitgemaakt. Sommige
leden van den Spoorwegraad hadden tegen
die voorstellen der directie ernstige be
zwaren, hetgeen leidde tot het indienen
van nieuwe voorstellen. Onder meer werd
opgemerkt, dat de minder draagkrachtigen
niet alleen niet zouden profiteeren van
de voorgestelde verlaging, doch voor ben
de wijziging een verhooging zou beteeke-
nen.
In de op 15 November gehouden ple
naire zitting van den Spoorwegraad werd
de zaak behandeld, met het resultaat, dat
verdere besprekingen met de .spoorweg!
directie zouden worden .gevoerd.
Tot een oplossing is de zaak evenwel
niet gekomen. De directie van de .Neder
landsche Spoorwegen heeft thans aan den
minister van waterstaat meegedeeld, dat
zij haar ingediende voorstellen terug
neemt.
Binnenland.
De Z.L.M. en het pachtvraagstuk.
Aanvaring op de Zuiderzee.
De reigenfabriicage weer Aiislukt.
Weer een arbeidsconflict te Sluiskil.
Buitenland.
De Vlooteonfeirentie maakt geen vorderin
gen.
Gedenkplaat voor den moordenaar Prin
cip onthuld.
Weer gevechten in China verwacht.
Theinroof 'in Roemenië.
LANDVERHUIZING.
Men verzoekt ons plaats voor de vol
gende waarschuwing:
G,aat, als gij emigratie-plannen hebt,
niet te rade bij belanghebbende wervers,
slaat geen geloof aan. wat zij ui vertellen,
maar tracht te weten te komen wat
zij u verzwijlgien. Wendt u om inlichtingen,
althans ook, tot de Nederlandsche Ver
eniging „Landverhuizing" (adres Rezui-
denhoutsche weg 97, 's Gravenhage), die
uitsluitend uw belangen dient.
Hilversum. Vooy Radio N. S. F.
en Philips: J. M. Polderman, Goes. Tel.
No. 129. Adv.
Weeir eeni ^arbeidsconflict
te Sluiskil. Zaterdagmorgen! is weder
om een arbeidsconflict uitgebroken te
Sluiskil.
N,abij< de bouwwerken! van de Blrussel-
scfijé hetonbouwersfirma Monnoyer, die
voor de nieuwe ammoniakfabriek van de
Compagnie Neerlandaise de l'Azote een
aantal faKrieksafdeelingen boiuwt, waren
ongeveer zestig wagons cement aange*
fcomen, welke 'gelóst moesten worden.
Diaartoe werden .ongeveer 40 arbeiders
a,angewezen om met het lossingswerk te
beginnen.
Indertijd is een collectieve arbeids
overeenkomst aangegaan met de drie
bouwvakarbeiders bonden, waarbijl .de uur-
loonen voor de ongeschoolde arbeiders
zijtai vastgesteld op 40 cent, voor de
geschoolde op 45 ceimt, en voor de vak
lieden op 50 cent.
Voor het lossingswerk ,van de wagons
cement zou aan de daartoe aangewezen
arbeiders 40 cént pier uur worden betaald,
zoo deelde men, aldu® het .„Dag
blad voor Noiord-Brabanit", Zaterdag
morgen aan de arbeiders mee. Toen dit
bekend werd, verlangden de arbeiders
evenwel met het oog op Ret ongezonde
van dezen .arbeid en de grootere slijtage
.aan kleeran bijl het lossen van zakken
cement, dat zij! ingedeeld zouden worden
inl die loonschaal van 45 cent per uur.
Toen men daaraan geen gevolg gaf, legde
de een na den ander het werk neer, Daar
op is aan ©en iiieuwe ploeg werklieden]
van ongeveer 40 man het lossingswerk
opgedr agen, Ook deze arbeiders gingen tot
staking over. Een dorde ploeg heeft even
eens het werk neergelegd.
Naar gemeld wordt, zouden naar schat
ting ongeveer 120—180 arbeiders aan
deze wilde staking hebben deelgenomen.
Uitbreiding van het Bel
gisch loodswezen. Het ministerie
van: marine zal in April twee nieuwe
lo'odsbooten in. de vaart brengen. Korten
tijd daarna zullen nog vier andere nieujwe
booten aan het loodswezen toegevoegd
worden, waarvan er twee zullen dienen
voor bet aflossen., Tenslotte zal het Bel
gisch loodswezen te Vlissingen met drie
nieuwe sloepen bedacht worden.
Al deze schepen zullen van motoren
voorzien zijn.
Vlissingen. Hedenmorgen1 keerde de
Prov. boot welke om 9 uur naar Ter-
neuzen vertrokken was, na een balf uur
weer juni de haven van Vlissingen terug
wegens defect aan een der raderkasten.
ook voor Radio-Centrale's
en elk radio-toesdel
Dubb.HAGH EET5YSTEEM ƒ30'
4pojig ANKER5Y5TEEM ƒ40-
N V Peters Prinsengracht 220/24
AMSTERDAM Tel. «««2.
