No. 95
Woensdag 22 Jannari 1930
44e Jaargang
4
Dagblad voor de Provincie Zeeland
SPAARBANK
Hendrikse Oo's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
„HERZ-GOLD"
A. C. VAN DER REST
BANK VOOR ZEELAND N.V., GOES
Alle Bank» en Effectenzaken.
a 4 Rentevergoeding.
Binnenland
)UW.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-oontröle
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
VERSTERKINGSMIDDEL
Belangrijkste Nieuws.
Zuid-Holl.
Zeeland.
tuinbouw-
Eilanden"
tterdam 25
morden her-
teur, deelde
ander om-
ol moeilijk-
blikken ge-
rwoog. Het
op do be-
ouwen.
ewichtigste
ngsvereeni-
rd de oude
tond opge-
ig. En da
leken reeds
ïinbouw op
i slechts 'n
geheel an-
ude-grond-
en kassen-
mevens het
de veiling
he eiland
Ongeveer
n den om-
g. Haam-
ooral sterk
naar de
r H o g e-
jentr urn
en tuin-
band moet
'tramweg-
n, die veel
ering in de
en winter-
Lingsysteem
luwuitvoer-
in de goede
heeft zich
de veilin-
rnt), Ter
en), Z i e-
een samen-
erd is, dat
en uit haar
i naar Rot-
jubileeren-
ifwikkeling
e verkoop-
>antsche en
lihankelijik-
eening, dat
geïsoleerde
koopkracht,
dat ze toch
n. Natuur-
et U. G. B.
er Controle
rak nog de
lollandsche
zullen wor-
Westland.
uur ook de
i,r ten deze
n den heer
nen te zijn.
T- en fruit-
linggebouw
bleek de
ebouw, dat
trokken en
sd zal zijn,
ïomen. Ook
blijken, dat
ïog te klein
idag 22 Ja-
00 Concert
udiemuziek
ïg door Dr
crisis. 5.30
.45 Gramo-
irt. 0—9.45
1 oortzetting
iek.
ér 6
0.30
ihep,
iert
uur n.
Korte
Geref.
11.30
oncert. 2,00
ectuur. 3.15
ïcert. 5 JO
jtrotechniek
rekeningen,
gezang
8,30
W, N.
het
lingen
Ir
touwen van
ilcfoon".
oonmuziek
'oonmuziek.
Concert,
tl. 8.05 Re-
zetting- con-
25 M. 12,50
05 Concert.
Gramofoon;
6.20—7.20,
foonmuziek.
0—7.50 Or-
(ramma.
12.15 Gra-
oncert. 7.50
0.50 Con-
joirlog
*a-
;no
i'1,8
19911
•4
!1'K(
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.<—
Losse nummersf0.05
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. No. 259.
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Stad en platteland.
Wij moeten er ons voor wachten, het
platteland eenzijdig te verheffen boven
de stad.
De zonde werkt overal.
De onzedelijkheid maakt niet alleen in
de groote steden hare slachtoffers. De
goddelooze theorieën, die er op gericht
zijn het Christelijk huwelijk en het ge
zinsleven te ondermijnen, dringen ook op
het platteland door. Het is niet noodig
dit te ontkennen.
Maar toch: de kweekplaatsen van
ongerechtigheid en onzedelijkheid zooals
in de groote steden, vindt men niet op
het platteland, waar de zonde toch altijd
ook nog een ander karakter draagt.
Teekenend is wel dat hij een statistiek
omtrent het aantal echtscheidingen in
Oostenrijk de opmerking gevoegd werd:
Merkwaardig is, dat van alle echtschei
dingen slechts ongeveer 3 pet. in families
van landbouwers voorkomen.
Wat volgt hieruit?
Niet, dat we het met de gevaren, die
ons volksleven bedreigen op het platte
land niet zoo ernstig behoeven te nemen.
Maar wel, dat we volle aandacht heb
ben te schenken aan het in meer dan één
opzicht ernstige verschijnsel van de ont
volking van het platteland en den trek
naar de groote steden.
Daarin ligt een gevaar voor onze volks
welvaart.
Maar ook een gevaar voor de Christe
lijke zeden, die nog altijd vormen het
fundament en het cement voor onze
Christelijke samenleving.
Daarom dient aan dit verschijnsel ern
stig aandacht te worden geschonken,
niet het minst door de Regeering.
Meermalen moet worden geklaagd, dat
het platteland stiefmoederlijk wordt be
handeld.
Dat het eerst en 't meest rekening ge
houden wordt met de belangen van de
steden en de stadsbevolking en eerst
daarna met die van het platteland, voor
al als het zich wat ver van het centrum
bevindt.
Zulk een politiek is niet in het belang
van land en volk.
Meer dan tot nu toe, behoort daarom
aandacht te worden geschonken aan de
belangen van het platteland en zijne
bevolking.
De Londensche conferentie
Niettegenstaande de voorbereiding zeer
grondig geweest is, valt te vreez-en, dat
zich bijna onoverkoombare moeilijkheden
op de vlootoonfereintie zullen voordoen.
De duur der conferentie wordt op twee
drie maanden gjeschiat.
Meer en meer toch blijkt, dat de ver
schillende -standpunten zeer ver van el
kaar, vaak diametraal tegenover elkaar
staan.
Tussobem Amerika en Engeland bestaat
overeenstemming over het beginsel der
pariteit, maar de „maatstok" om deze
te meten is nog hopeloos zoek.
Amerika en Japan staan scherp tegen
over elkaar, Wat de kwestie van het
verhoudings-cijfer betreft. Terwijl Tokio
onvoorwaardelijk een verhouding 10:7
eischt, wil Washington deze in g.een geval
toestaan, wijl daardoor de geheele rege
ling met Engeland in de war zou- ge
raken. -
Het onderzeeërsvraagstuk vindt de vijf
mogendheden in de grootst rAogelij'ke ver
deeldheid. Amerika eischt afschaffing, En-
geland weasebt afschaffing, Frankrijk
eischt handhaving, terwijl Italië en Ja
pan hun houding van éventu-eele con
cessies aan hun standpunten afhankelijk
schijnen te stellen.
Frankrijk en Italië eischen eveneens
pariteit, en bet Italiaansche verlangen is
te dezer zake zoo vurig, dat het de con
ferentie op dit punt zou willen doen
mislukken. Als Frankrijk echter in dit
punt toestemt, verliest het zijn overheer-
sc'bende beteekenis als Middellandsche
zee-mogjend'heid en stemt bet toe in een
Italiaansche suprematie.
Uit het voorgaande volgt duidelijk, dat
het vraagstuk der maritieme ontwapening
niet op de allereerste plaats een tech-
Een door doktoren aanbevolen
De naam duidt de waarde ten volle aan
Te GOES uitsluitend bij
Ass. APOTHEKER,
Lange Kerkstraat 42. Telefoon 168.
nisoh, maar vooral een politiek karakter
draagt.
Voorgeschiedenis en opsomming der te
behandelen kwesties geven dus geenszins
tot veel optimisten aanleiding. Alleen de
vastberaden wil om den wereldvrede te
dienen zal de moeilijkheden kunnen dom
overwinnen. Of deze inderdaad aanwezig
is-, zal, zoodra de arbeid begonnen is,
spoedig blijken.
Zooals reeds gisteren gemeld heeft de
Koning van Engeland de conferentie ge
opend.
Zonder indrukwekkend vertoon had de
openingszitting plaats.
Eenvoudig in civiel gekleed en zonder
escorte of eerewacht was de koning van
Buckingham Palace naar Westminster ge
reden.
In de straten hing een tamelijk dichte
mist, en de weg, dien de koning volg
de, was niet afgezet door troepen; ge
wone Londensche Metropolitan politie
stond langs den weg opgesteld.
Een groote menigte menschen had zich
echter verzameld bij Buckinghatn Palace
en bij Westminster en juichte den koning
luide toe hij zijn eerste openbare op
treden na zijn ernstige ziekte.
Bij den ingang van het House of Lords
weid de koning verwelkomd door den
eersten minister MacDonald en door
Chamberlain, die hem naar de Royal
Galery leidden.
De zaal was dicht bezet met gede
legeerden, plaatsvervangers, secretarissen
en deskundigen. "Ook de gereserveerde
plaatsen waren .alle bezet door minis
ters leden van het corps diplomatique
en andere vooraanstaande personen.
Toen de koning binnentrad, verhieven
alle aanwezigen zich van hun zetel en
bleven staan tot de koning plaats ge
nomen had in het midden aan 'de tafel
der gedelegeerden, waar de microfoon
stond opgesteld voor de uitzending der
zitting.
Nadat zijn rede in het Fransch was
weergegeven verliet de koning de ver
gaderzaal.
Nadat enkele gedelegeerden een kor
tere of langere speech hadden gehouden,
werd de conferentie verdaagd tot a.s.
Donderdag in het St. James Paleis, wan
neer de leiders der delegaties de behoef
ten van hun landen zullen uiteenzetten.
Alle beschikbare Amerikaansche draad-
locze stations waren in dienst gesteld,
om de Amerikanen in staat te stellen,
de rede van den Engelschen koning ter
opening van de Londensche vlootconfe-
rentie te beluisteren.
De openingsrede werd door bijna 150
stations gerelayeerd.
Toen de koning zijn rede begon was
het te New-York 6 uur des ochtends en te
San Francisco 3 uur in dan morgen.
Naar Reuter uit Washington seint, was
Hc-over des ochtends om vijf uur opge
staan om aan het radio-toestel deope
ning der Londensche vlootconferentie bij
te wonen.
De B. B. C. heeft gisteravond voor
de luisteraars, die des morgens verhin
derd waren geweest 's Konings openings
rede te hooren, deze rede nogmaals via
Dave-ntry uitgezonden met ,'s Konings
eigen stem. Klaarblijkelijk is zij dus in
de Troonzaal door een phonograaf op
genomen en 's avonds alweer uitgezonden.
Het diner, dat de Engelsche regeering
gisteravond aan de vlootdelegaties aan
bood, was het schitterendste, dat ooit
door de Britsche regeering i^ gegeven.
Meer dan 450 personen namen er aan
deel. MacDonald presideerde. De, premier
bracht een toast uit op den koning van
Engeland en de staatshoofden der andere
landen.
Ook de receptie, die daarna in Lan
caster House plaats had, was druk be
zocht. Ieder, die in Londen een plaats
van aanzien inneemt, in de offioiëele, di
plomatieke en parlementaire wereld, was
tegenwoordig.
Het was -een brillante samenkomst. De
premier en zijn dochter Ishbel' namen
de plichten van gastheer en gastvrouw
waar.
De taal in het Belgische onderwijs.
De parlementaire commissie, belast met
de voorbereiding van een nieuwe talen-
re-geling bij het lager en middelbaar on
derwijs, hield Dinsdagmiddag ee.n belang
rijke vergadering, waarin de meerderheid
der leden zich vereenigde met het prin
cipe der eentaligheid van ieder der beide
groote landsde-elen, met dien verstande,
dat de gemeenten van het Vlaamsche
land niet kunnen worden verplicht offici-
eele Frans-che lagere scholen op te rich
ten, evenmin als Waalsche gemeenten
voor lager onderwijs ten behoeve van
de kinderen van uitgeweken Vlamingen
zullen moeten zorgen.
Door de liberale leden werd heftig ge
protesteerd tegen deze opvatting, welke
naar hun oor-deel de vrijheid van hec. ge
zinshoofd op ernstige- wijze in het gedrang
brengt.
Als correctief werd aangenomen, -dat
particulieren steeds vrij blijven in het op
richten van scholen met een andere on
derwijstaal dan die van het gewest, en
voor deze scholen subsidie te vragen.
Heden Woesdag wordt een nieu
we vergadering gehouden, welke, indien
geen andere oplossing wordt gevonden,
wel tot het uittreden der liberale leden
uit de commissie zal kunnen leiden, wat
een aanzienlijke politieke hetee-kenis zou
hebben.
Vervaischingsaffaire op groote schaal.
Naar -het blad „Tempo" meldt, is de
politie van twee continenten sedert maan
den in de weer om opheldering te bren
gen in een vervalschingszaak, waarvan de
omvang nog niet geheel is te overzien.
Het gaat o-m Amerikaansche bankbil
jetten van 100 dollar, die zoo uitstekend
zijn nagemaakt, dat zij door geen der
groote Europeesche bankinstellingen als
valsch zijn -herkend. Eerst toen de biljet
ten bij de federale reservebank ter inwis
seling werden aangeboden, is de verval-
sching aan het licht gekomen.
De biljetten, die klaarblijkelijk langen
tijd in omloop zijn geweest, vertoonen
slechts op één plaats een nauwe
lijks merkbare afwijking van de echte.
Intusschen schijnt er voor een bedra g aan
millioenen aan -deze biljetten in omloop
te zijn gebracht.
De verscherpte controlemaatregelen van
de detectieves der Amerikaansche ban
ken en der Europeesche politie brengen
thans dagelijks nieuwe valsche biljetten
aan het licht.
Te Berlijn heeft het onderzoek, dat de
politie naar de centrale der vervalschers
die klaarblijkelijk over onbeperkte midde
len beschikken, heeft ingesteld, reeds tot
een positief resultaat geleid.
Men kent een -der personen, -die de ver-
valschte biljetten in omloop heeft ge
bracht. Dit is de communist Franz Fi
scher, die gewoonlijk onder den naam
Voigt optreedt een vroeger een tijd lang
een rol in de partijbeweging heeft ge
speeld.
Fischer is ook een tijd in Rusland ge
weest en later langs een omweg naar
Duitschland terug gekeerd, waar hij ver
leden jaar October met de nog onbekende
vervalschers in verbinding is gekomen.
Naar het genoemde blad verder bericht
zochten de vervalschers de geziene en
oude Berlijnsche bankfirma Sass en Mar
tini in de Jagerstrasse nit om hun val-
sche biljetten te verzilveren.
De firma deed in -November een beta
ling aan de Duitsche Bank in biljetten
van 100 dollar.
Deze biljetten belandden ten slotte, na
dat zij door verscheidene banken voor
echt geaccepteerd waren, bij de federale
reserve bank te New York, waar de ver-
valscbing werd geconstateerd.
De communist Fischer, van wien de
biljetten afkomstig waren, is spoorloos
verdwenen, doch men neemt aan, dat hij
•zich nog te Berlijn ophoudt.
-Op zijn aanhouding is een belooning
van 1000 mark gesteld.
De communisten-actie in Duitschland.
In de bureaux van het communistische
blad „Der Klassenkampf' is gisteren door
de recherche huiszoeking gedaan. Doel
van het optreden der politie was om be
wijsmateriaal voor een aan den gang
zijnd justitiëel onderzoek op te sporen. De
huiszoeking duurde verscheidene uren,
gedurende welke het bedrijf stil stond. De
politie had het gebouw gedurende dezen
tijd afgezet.
Te Breslau is het gisteren bij een pro
ces tegen vijf communisten tot rumoe
rige tooneelen gekomen. Daar 'n 200 par
tij genooten plaats hadden genomen op de
publieke tribune, besloot de rechtbank
het proces in de kleine zaal voor straf
zaken te houden, waartegen beklaagden
protesteerden, zoodat zij met geweld naar
de andere zaal moesten worden gebracht.
Intusschen was ook het publiek zeer ru
moerig geworden en trachtte een groote
menigte het gebouw binnen te dringen,
zoodat de politie ten slotte de aangren
zende straten moest schoonvegen en het
gebouw afzetten.
De communisten hadden zich te ver
antwoorden wegens het verwekken van
oproer en verzet tegen de politie bij ge
legenheid van een optocht, welke de roode
bond van vrouwen en meisjes het vorige
jaar Juni had gehouden.
Een der beklaagden werd tot 10 maan
den, een andere tot 6 maanden gevange
nisstraf veroordeeld, terwijl drie beklaag
den vrijgesproken werden.
De nalatenschap van Bramwell Booth.
Het gerecht te Londen heeft aan de
executeurs testementaires van wijlen ge
neraal Bramwell Booth de verplichting
opgelegd, alle goederen van het Leger
des Heils, waarvan de waarde op ver
scheidene millioenen p. st. wordt geschat,
over te dragen aan den nieuwen generaal
Higgins.
Hiermede is dus de kwestie van de
overdracht wettelijk geregeld, terwijl de
beslissing in overeenstemming is met
hetgeen door den Hoogen Raad van het
Leger des Heils is besloten.
Korte berichten.
Iü een statistiek over heit rijksper
soneel -deelt de minister van financiën
mede, -dat in 1929 het aantal ambtenaren
en be-ambtan 98,181 bedroeg, d.i. 10,391
minder dan in 1923. Heit aantal „Ange-
stell-ten" was 26,894, dat is 25,609 of
bijna de helft minder dan zes jaar gel-e
den!. In dienst van het rijk waren voorts
50,940 arbeiders, o-f 7263 minder dan
in 1923.
In de te Berlijn ander leiding van
minister Severing gebonden conferentie,
waarin de daling van bet g&boortecdjh
fer is besproken, is een „rijkscommissie
voor bevolkingsvraagstukken" gesticht,
waarvan prof. Gottstein, voormalig- lei-
deer van het Pruisische gezondheidswezen,
tot voorzitter is gekozen.
Ten behoeve van de vissoherij in
de Noordzee wordt ook dit jaar van
vliegtuigen gebruik gemaakt. Een water
vliegtuig is opgestegen om een verkenning
te doen naar de scholen van haringen
en s-prot, die dit jaar later 'dan anders
hun! trek 'hanvangen. Dicht bij de kust
van Sleeswijk-Holstein werden groote
scholen van haringen en sprot gezien,
waarvan terstond kennis werd gegeven
aan de vissohers.
Gistermorgen zijn dicht big het sta
tion Erfurt de postwagen en twee rei-
zigerswagoms van -den D-trein Frankfurt
Dresden -ontspoord. Er is niemand ge
deerd, doch de materieel-e schade »is be
langrijk. Het verkeer over de lijn is voor-
loopig gestoord.
De eerste geweldige mist van den
winter heeft gisteren het geheele verkeer
in het Zuid-Oosten van Engeland volko
men ontwricht en te Londen liepen al-
Kantoor Groote Markt 2! Telefoon 74 (2 lijnen)
Binnenland.
De bevolking van Nederland in 1928.
De nieuwe verkeersweg op Zuid-Beveland.
Vragen van het Kamerlid Kersten.
Het collectief contract in de metaal-in
dustrie.
Buitenland.
De vlootconferentie te Londen.
Vervalsching van bankbiljetten op groote
schaal.
Communisten-actie in Duitschland.
Koude en sneeuw in Amerika.
leen de ondergrondsche tremen regel
matig.
Een deel van de stad Kanea (op
Kreta) is door brand vernield. De scha
de wordt op tientallen millioenen ge
raamd.
In het Noorden van Berlijn zijn een
twintigtal gevallen van -typhus geconsta
teerd. Drie patiënten zijn overleden.
Het Engelsche.parlement is giste
ren 'bijeengekomen. In antwoord op vra
gen in het Lagerhuis, betreffende het
plani tot hulpverleeni-ng aan de industrie
en den handel, zeide minister Thomas,
dat reeds duizenden aanvragen om hulp
zijn ontvangen. De moeilijkheid bestaat
hierin, dat men het kaf van het koren
moet scheiden.
Het aantal ingeschreven werkloozen
in Engeland bedroeg op 15 dezer 1 milli-
oen 467.300, d.i. 2.471 minder dan de
week tevoren.
Uit Memphis wordt gemeld, dat de
dijken van de St Franciscusrivier op 10
plaatsen bezweken zijn, waardoor in een
dal, ten Z.O. van Big Lake 250 gezinnen
van de buiteriwereld zijn afgesneden. In
Holcomb (Missouri) staan de straten
blank. De toestand wordt nog verengerd,
doordien er een barre kou -heerscht.
Het verkeer op Zuid-Beveland.
Hel Tweede Kamerlid Kersten heeft
den minister van waterstaat de volgende
vragen "gesteld:
Is het den minister beke-n-d, dat de
nieuwe verkeersweg doo-r Zuid-Beveland
tot naar ruwe schatting ongeveer 75 M.
van den óver het dorp voerenden weg
verwijderd bleef?
Dat aansluiting w-effd verkregen, doch
dat dit verbindend weg-deel ongeveer twee
meter smaller werd gemaakt dan de weg,
die over het dorp voert?
Is -de minister niet van oordeel, dat
do-or dit smal gedeelte het verkeer zeer
wordt belemmerd?
Indien de minister dit oordeel deelt,
is Zijn Excellentie dan bereid, maatrege
len te nemen, o-m alsnog bedoeld smal
weggedeelte te doen verb reeden?
Verbinding tusschen Noord en Zuid.
D-oio-r de fa. Van R-ossute en Co., Mau-
ritskade 57 te 's Graverihage, is- aan Zijne
Excellentie den Minister van Waterstaat
-een brief -gezonden, waarin zij, overtuigd
zijtnde dat een zeer spoedige tot standko.-
ming van minstens één directe brugye-r-
bihding tulsschen het Noordelijk'deel van
Nederland met de Zuidelijke provincies
van het grootste belang zoiu zijn, voor een
glro,otare opleving van -den handel in het
algemeen en van den automobielhandel
en zeer speciaal ook den handel in auto
banden in het bijzonder, mededeelt,
bij de Twents-tihe Bank te 's Gravenhage
-een bedrag te hebben gestort van duizend:
gulden voor bovengenoemd -doel ter be
schikking van de-n Minister.
Wij erkennen, aldus bedoeld schrijden,
dat dit slechts een zeer kleine bijdrage ie,
vergeleken bjj1 de enorme kosten, welke
het geheele project zal bedragen, tnaar