Vrijdag 3 Januari 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
SPAARBANKBOEKJES
V&ê
EERSTE BLAD.
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De Tweede Haagsche Conferentie.
Buitenland.
Bnleveren ter bijschrijving intrest
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goés.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Birma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers
f 0.06
Prijs der Advertentien:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
f
Vandaag wordt te 's Gravenhage de
tweede Haagsche Conferentie geopend.
Er is voor deze conferentie veel belang
stelling, al zal het er, naar verwacht
wordt, minder stormachtig toegaan, dan
op de eerste conferentie, die 31 Augustus
van het vorige jaar gesloten werd, nadat
eerst het Young-plan in veilige haven
was gebracht.
Dit Young-plan was een herziening en
een verbetering van het Dawes-plan. Het
stelde het bedrag van de Duitsche ver
plichting vast met een stelsel van jaarlijk-
sche betalingen over een periode van 58 Ys
jaar, eindigend op 1 Maart 1988. Het ver
deelde deze betalingen in onvoor
waardelijke, die in elk geval
door Duitschland op tijd moesten worden
voldaan, en voorwaardelijke, die
voor uitstel in aanmerking 'konden ko
men. Het limiteerde de Duitsche herstel-
leveranties in patura tot 10 jaar en het
opende de mogelijkheid om de onvoor
waardelijke betalingen te mohiliseeren en
te commercialiseeren door omzetting in
gewoon commercieel verhandelbare obli
gaties. Het schafte de controle-instanties
van het Dawes-plan over bepaalde takken
van de Duitsche economie en industrie af,
en bracht in beginsel de oprichting van
een internationale bank, die als admini
strateur der Duitsche herstelschuld zou
moeten optreden.
Men zal zich allicht nog herinneren,
hoe in Augustus met name de verdee
ling der Duitsche betalingen moeilijkhe-'
den gaf.
Het resultaat was toen, dat Engeland
zijn zin kreeg, doordat de onvoorwaarde
lijk door Duitschland te betalen termijnen
verhoogd werden, terwijl enkele kleinere
landen hun aandeel verminderd zagen,
waarvoor ze schadeloos werden gesteld
door verhooging van hun vordering op
andere ex-vijanden, Oostenrijk, 'Hongarije
en Bulgarije.
Na veel moeite is men het in Augustus
over de hoofdzaken eens geworden.
En, nu komt de uitwerking daar
van aan de orde.
De voorbereiding ervan werd opge
dragen aan een aantal commissies, o.a.:
a. een juristencommissie tot voorberei
ding der veranderingen in de Duitsche
wetgeving, in zoover de overgang van het
plan-'Dawes naar het plan Young deze
noodzakelijk maakt;
b. een commissie voor de studie van de
verschillende problemen, welke verband
houden met de ontworpen instelling van
een internationale bank;
c. een commissie voor de leveringen in
rtatura;
d. een voor de definitieve liquidatie van
alle keinere wederzijdsche vorderingen
e. een commissie voor de regeling der
OostdEuropeesche schadevergoedingskwes
ties.
Al deze commissies hebben reeds 'hun
rapporten ingediend.
Behalve deze punten komen ook nog
andere vraagstukken aan de orde, die al
licht nog eenige moeilijkheden zullen ge
ven.
Zoo moet b.v. nog nader gehandeld
worden over de ontruiming van de derde
zóne in het Rijnland, waaromtrent nogal
verschil van meening blijkt te bestaan.
Een ander punt, dat sterk de aandacht
trekt, betreft detoetepassensanc-
ties voor het geval Duitschland zijn
vastgestelde verplichtingen niet zou na
komen.
Naar het heet, zouden^ Frankrijk en
België wat deze 'kwestie betreft, reeds tot
overeenstemming zijn gekomen, terwijl de
Engelsche regeering het met de Fransche
opvattingen niet eens zou zijn.
Uit dit korte overzicht 'blijkt wel, dat
de thans geopende conferentie niet zonder
beteekenis is.
Van harte hopen wij, dat de door velen
gekoesterde pessimistische verwachtingen
beschaamd, zullen worden en dat het
wantrouwen, dat nu nog al te reel
ie verhoudingen beheerscht, plaats zal
maken voor een algemeens en hartelijke
samenwerking.
Het zou een goed begin zijn van het
nieuwe jaar.
De bioscoopbrand te Paisley.
Met betrekking tot de ontzettende ramp,
welke te Paisley, in het Glen-bioscoop-
theater plaats greep, kan het volgende
nog gemeld worden:
Het bericht van den brand verspreidde
zich bliksemsnel door de stad en wekte
groote beroering onder de burgerij voor
al onder hen, wier kinderen naar het
theater waren gegaan. Doordat de kinde
ren tijdens het gedrang onder den voet
waren geloopen en zelfs hier en daar bij
de uitgangen in rijen over elkander la
gen, werd het inmiddels reeds aangevan
gen reddingswerk zeer bemoeilijkt.
De oorzaak van den brand kon nog
niet worden vastgesteld. De operateur
heeft verklaard dat een zijner collega's
een verdacht geruisch hoorde. Een oogen-
blik later was de cabine met een dikken
rook gevuld. De eerste operateur tracntte
nog de film, die fel brandde, buiten het
gebouw te brengen. De rook en vlam
men drongen toen al de zaal binnen en
daar ontstond onmiddellijk een wilde pa
niek.
Meer dan 100 brandweerlieden en poli
tieagenten hebben uit alle macht gepoogd,
de kinderen uit het brandend gebouw,
waarin zij ingesloten waren, te redden.
De scènes, die zich buiten afspeelden,
waren hartverscheurend en zij herhaal
den zich later in het ziekenhuis, waar
de lijkjes der kinderen in lange rijen
op baren waren opgesteld.
Naar verluidt is men teruggekomen
van de veronderstelling, dat de slacht
offers omgekomen zijn tengevolge van de
ontwikkelde koolmonoxyde. Het schijnt
thans n.l. vast te staan, dat zoo er geen
paniek ontstaan was, geen slachtoffers
zouden zijn gevallen.
Het grootste aantal slachtoffers is ge
vallen tengevolge van verstikking in het
gedrang.
De koning en de koningin hebben een
telegram van deelneming gezonden.
22 Kinderen, slachtoffers van den bios
coopbrand te Paisley, bevinden zich nog
in het ziekenhuis. De toestand van twee
der kinderen is ernstig.
De directeur van den biscoop is aan
gehouden. Hij wordt beschuldigd van
dood door schuld.
Gisteren zijn de beide eerste kinderen,
die bij de ramp van Oudejaarsmiddag
omgekomen zijn, begraven; vandaag vol
gen er nog drie of vier, maar de groote
meerderheid wordt Zaterdag tegelijker
tijd begraven. De gemeenteraad heeft den
armen ouders een gemeenschappelijk
groot graf aangeboden en de winkeliers
vereniging heeft duizend pond gevo
teerd voor de armste ouders, die een of
meer kinderen verloren hebben.
Italianen te Parijs gearresteerd.
Zooals men weet heeft de Italiaan de
Rosa een mislukten aanslag gepleegd op
Umberto, den Italiaanschen kroonprins
tijdens diens bezoek aan Brussel. De da
der werd indertijd direct door de Bel
gische politie gearresteerd. Hij had ver
klaard uit Parijs te zijn gekomen, waar
hij zijn plan voorbereid had.
De Fransche politie stelde toen een on
derzoek in in de woning van de Rosa
te Enghierles Bains en vond een briefje
waarop de namen voorkwamen van drie
Italiaansche journalisten, die voor verbo
den Italiaansche bladen werkten, en in
betrekking stonden tot de Rosa. De na
men dezer Italianen zijn Parchiana, Can-
cia en Sardella.
Verdere onderzoekingen brachten zoo
veel bezwarend materiaal aan het licht,
dat de politie Dinsdag tot de arrestatie
der drie journalisten overging.
Deze arrestatie heeft algemeen opzien
gebaard. De anti-fascistische organisatie,
van welke een zekere Bernieri leider is,
deze bevindt zich op het oogenblik
wegens een complot te Brussel in ar
rest, had haar hoofdzetel te Parijs.
Een huiszoeking, welke heeft plaats ge
had naar aanleiding van een onderschep
te code in de bureaux van de organisatie
leidde tot de opsporing van een hoeveel
heid dynamiet en lont.
Men gelooft dat de organisatie tegen 13
Januari een aanslag beraamd heeft op
de delegatie van Italië voor de conferen
tie van den vol kenbondsruad. Tot nu toe
onthielden de gearresteerden zich van
iedere verklaring. Aangezien men even
wel bij deze huiszoeking een groot aan
tal documenten in cijferschrift heeft ge
vonden, welke volgens een eveneens ge
vonden schema kan wordën afgelezen,
verwacht men reeds in de eerstvolgende
dagen sensationeele bizonderheden.
Dreigend conflict in a Belgische
textielindustrie.
Reeds enkele maanden t. er een
ernstig conflict in de textielindustrie te
Ronse en Kortrijk.
Ondanks alle stappen en interven
ties hebben de syndicale organisaties
den duurtet.oeslag die sedert de, maand
Juni in alle andere industrieën des lands
uitbetaald wordt, nog steeds niet kunnen
bekomen.
Nieuwe demarches zullen gedaan wor
den en indien deze andermaal op niets
uitloopen, zal op 5 Januari a.s. tot een
staking overgegaan worden. Hierbij zou
den niet minder dan 6000 arbeiders be
trokken zijn.
De gevolgen van den storm in Engeland.
De storm hoeft ook gistermorgen groote
schade aangericht langs de Westikunst. Te
Liverpool werd de maxinrfe windsnelheid
vaim 91 mijl pier uur geregistreerd. Glasgow
was een goede tweede met 80 mijl. Lon
den ondervond windlstooten van 40 en 50
mijl. De reddingboot van Throne moest
tweemaal uitvaren, doch keerde na 91/2
uur zoeken onverrichterzafce terug.
De ergste gevolgen, heeft de storm in
het overstroomde gebied, in Somersetshire
gehad, waar nog 3000 acres- behalve de
reeds overstroomde 30 tot 35.000 onder
water giezet zijb. Hier hebben 200 families
hun hofsteden moeten verlaten en slechts
zes "zijfa, tot nu toe teruggekeerd.
Er is, 9000 pist. ingeschreven voor de
slachtoffers, waarvan velen hun hoeven
niet zullen terugzien, omdat het water
ze reeds heeft doen instorten of op het
punt is dit te doen.
Korte berichten.
r— Uit een officieels statistiek blijkt dat
Londen op het oogenblik 145 millioen
schuld heeft.
De overgang van het oude in het
nieuwe jaar is op de. gebruikelijke wijze
in New-York (stad) gevierd. Zelfs onder
de verscherpte drankwetbepalingen vlooi
de de alcohol in stroomen. Alle cabarets
en restaurants waren stampvol. Toch
bleef de politie niet werkeloos; er werden
invallen gedaan ft1 17 nachtclubs en clan
destiene drankgelegenheden.
Te Londen js voor het eerst een
nieuw communistisch dagblad, de Worker
genaamd, verschenen. Het slaat eon bit
ter vijandigen toon tegen de regeering
aan en bevat een boodschap van het
bestuur der Moskousche internationale.
In de inboorlingenwij k van Tunis
is eenige dagen geleden een pest-epidemie
uitgebroken. Er moeten slechts leden van
een enkelen stam bij betrokken zijn. Het
aantal aangetasten moet niet zeer groot
zijn. De betreffende huizen in de inboor
lingenwij k zijn ontruimd en de inboorlin
gen zijn naar de barakken overgebracht.
Het gebruik van alcohol te New-
York is in den nieuwjaarsnacht grooter
geweest dan de vorige jaren. Tengevolge
van het overmatig gebruik van alcohol
werden in New York drie personen ge
dood en 79 gewond.
In een huis in München werd de
64-jarige Eder, zijn 52-jarige vrouw en
hun 28-jarige dochter dood gevonden
tengevolge van gasvergiftiging. De oor
zaak van het drama staat nog niet vast.
In een sneltrein is op Hongaarsch
grondgebied een postwagen in brand ge
raakt door de ontploffing van een film
rol. De wagen is geheel uitgebrand en
alle poststukken werden vernield. De
dienstdoende ambtenaar liep ernstige
brandwonden op.
Meer dan 5000 personen hadden de
eer, president Hoover en mevrouw Hoo
ver de hand te drukken, tijdens een re
ceptie ,op nieuwjaarsdag, 's namiddags.
Het was de grootste receptie op het Witte
Huis sinds president Roosevelt.
Te Chicago is een bom ontploft, die
in een Kerstpakket aan iemand was toe
gezonden; er zijn 3 dooden en 5 ge
wonden.
Léon Daudet is gisteren, na zijn
amnestie, te Parijs teruggekeerd, waar hij
door zijn aanhangers geestdriftig ontvan
gen werd.
In het Vluchtelingenkamp te Ham-
merstein is een geheimzinnige epidemie
uitgebroken onder de kinderen. Reeds
zijn 40 kinderen overleden.
Primo de Rivera heeft geruststel
lende verklaringen afgelegd over den po
litieleen toestand in Spanje. Van een mi
nisterwisseling is vooralsnog geen sprake.
In de Brusselsche voorstad Molen
beek is de fabriek Manufacture beige de
boites métalliques, die zich over 'n groo
te oppervlakte uitstrekte, geheel door
brand vernield. Ook het belendende huis
van den directeur, een leerlooierij en
een groot huis zijn afgebrand. Er zijn
geen persoonlijke ongelukken te betreu
ren, maar de schade bedraagt verscheide
ne millioenen franken.
Zoo gauw hebt U
kou gevat, lastig zijn
de gevolgen. Neem
steeds een paar
Wybert-tabletten.
Oud-Minister Slotemaker de Bruïne.
Hef hoofdbestuur vain de Nederl. Ver-
eetn .van dir. Kanto'ar- en Handelsbedien
den huldigde den voormalig en Minister
van. Arbeid, Handel en Nijverheid do-o-r
aan hem helt volgende telegram te richten:
„Op den d'alg, waarop de winkelbedien
den) voor Tiet eerst van den wettelijk
g-eregelden arbeidsduur genieten, geden
ken' zij den cfhristelijifc-socialen Minister
die dezen maatregel tot stand bracht.
De christelijke ■winkelbedienden danken
U en hopen dat God U en Uw arbeid
blijve zegenen tot heil van land en
v-oïk en .ter eere Zijins Naaxnls."
In den loop van den voormiddag werd
öamens dezelfde vereeniging een groot
bloemstuk bij den Minister thuis bezorgd.
Minister de Geer.
De minister van Financiën is gisteren
voor een kort verblijf naar het buiten
land vertrokken.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 30 December is,
met ingang van 15 Januari benoemd tot
burgemeester der gemeente Oosterhesse-
len mr A. P. Korthals Altes.
Nieuw lid der Tweede Kamer.
Als opvolger van. het thans overleden
lid van do Tweede Kamer, mr. G. W.
Sannes, komt op de betreffende lijst in
den Kieskring Leeuwarden voor de heer
H. de Boer te Leeuwarden.
De heer de Boer is lid van den gemeen
teraad van Leeuwarden en lid van de
Provinciale Staten van Friesland.
De heer de Boer was vroeger verschei
dene jaren werkzaam bij 't openbaar on
derwijs te Leeuwarden.
Daarna werd hij .propagandist der .S.D.
A.P. en was hij voorzitter van de afdee-
ling Leeuwarden van die partij.
Mutaties hij de Arbeidsinspectie.
Wegens verdere .doorvoering van de
Arbeidswet zal er binnenkort uitbreiding
worden gegeven aan het personeel bij
den Central en Dienst der Arbeidsinspectie
te 's Gravenhage.
De heer G. W. J. van Sierenberg de
Binnenland.
De Tweede Haagsche Conferentie.
Nieuwjaarsrede van d-en Burgemeester
van Vlissingen.
Moordaanslag te Utrecht.
Buitenland.
De biosco-opbrand te Paisley.
Italianen te Parijs gearresteerd.
Hevige storm in Engeland.
Boer, die vroeger reeds op het Centraal
Bureau der Arbeidsinspectie werkzaam
was en nu hoofdinspecteur is te Dordrecht,
zal naar het Centraal Bureau worden
overgeplaatst. Hij wordt in Dordrecht op
gevolgd. door den hoofdinspecteur C. Don
ker uit Maastricht, die op zijn beurt wordt
vervangen door den hoofdinspecteur J.
H. J. Huygens uit den Haag.
De hierdoor te den Haag vrijkomende
functie van hoofd van het 11de district
der Arbeidsinspectie zal worden aanvaard
door den heer ir. L. A. Fruytier, oud-gou
verneur van Curasao, wiens benoeming
ook binnenkort te verwachten is.
Landbouwuitvoerwet.
BH Kon. Besluit zijn benoemd: tot lid
en voorzitter van de commissie van ad
vies, bedoeld in art. 2 der Landboiuwuit-
voerwet 1929, dr L. G. Kortenhorst, te
's Gravenhage, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, en tot leden: J. J.
C. Ament, te Roermond, J. A. Geluk te
's Gravenhage, en U. Koo-istra te Leeu
warden, resp. onder-voorzitter, secretaris
en lid van het dag-elijksch bestuur van
den Alg-em. Ned. Zuivelbond; J. M. Wa
genaar Hummelinck, te 's Gravenhage, en
G. J. Blink te Noordwijk, resp. lid en
secretaris van het bestuur der Vereen,
voor Zuivelindustrie en Melkhygiëne, en
A. van Wijnen te Gouda, voorz. van den
Bond van Kaasproducenten. Als advisee-
rende leden zijn aan de commissie toege
voegd: dr A. J. Swaving^ inspecteur van
het zuivelwezen, en mr D. G. W. Spitzen,
referendaris bij het Departement van Bin-
nenlandsche zaken en landbouw.
De hypothecaire boekhouding.
Op de vraag van den heer Suring bet-
treffende het nemen van wettelijke maat
regelen tot hernieuwde inschrijving van
de bestaande hypotheken 'heeft de heer De
Geer, Minister van Financiën het vol
gende geantwoord:
In overweging is een reorganisatie van
de hypothecaire boekhouding, Welke waar
schijnlijk niet mogelijk zou zijn zonder
een vernieuwing der hypothecaire in
schrijvingen. Komt het tot de bedoelde
reorganisatie, dan zal dus tevens tot. dia
vernieuwing moeten worden overgegaan,
al is twijfelachtig, of de vernieuwing ook
op zich zelf reeds urgent is te achten.
De „Statendam" in aanvaring geweest.
Volgens een Lloyd's telegram, is de
.„Statendam", Neerlands- grootste Koop
vaardijschip, hij het binnenloopen van
de haven van Havana, in aanvaring ge
weest met bet Enigeische passagiersschip
„Franoonia" van de C-unard Lijn. Beide
schepen zijn beschadigd, maar zeewaar
dig.
Uit bekomen inlichtingen van bevoegde
zijde, is gebleken, dat er meer sprake
schijnt te zijn van een lichte aandrijving,
dan wel van een aanvaring.
De schade is slechts onb steekenend,
en naar men mededeelde, zal bet ongeval
geen hijzonder oponthoud teweeg bren
gen, zoodat de reis geheel -overeenkomstig
het vaarplan kan worden voortgezet.
Ziooals men weert, bevindt zich de „Sta
tendam" momenteel op kruistocht in de
West-Indische wateren.
De K. L. M. in 192Ö.
In 1929 bevonden de vliegtuigen der
K. L. M. zich gedurende 12324 uren in de
lucht en legden daarbij omstreeks twee
millioen K.M. af.
Over 1928 waren deze cijfers resp. 10.171
uren en 1.623.000 K.M. Gemiddeld legden
de vliegtuigen in 1929 per dag 6400 K.M.
af, hetgeen ongeveer overeenkomt met
halfweg AmsterdamBatavia! Het dag
gemiddelde in 1928 was 1000K.M. minder.
Wordt Wieringermeer één gemeente?
Naar „De Crt." vernam is binnen niet
langen tijd te verwachten de indiening
van een wetsontwerp betreffende de ge-
