No. 78 Donderdag 2 Januari 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Go's Bank N.V. Goes COUPONS EN LOSSINGEN Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 Januari vervallende worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur; R. ZUIDEMA, Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco p3r post, f3.— Losse nummersfO.Q5 Prijs der Advertentiën: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. De afbraak. De afbraak der openbare school of misschien is het beter hier van een ontbindingsproces te spreken zal waarschijnlijk ook in 1930 worden voortgezet. En dat vooral, als gevolg van het optreden van de. meest vurige voorstan ders van deze school. Een paar dagen geleden hebben wij1 er op gewezen, dat er in den (rooden) Bend van Nederi. Onderwijzers een sterke strooming is voor d e iv e r pd i c h t e, a b- s o 1 u u t neutrale s t a a t s s c h o ol. Men zou dus, als men de macht had, het bijzonder onderwijs tot den grond afbre ken en de kinderen van ons volk willen dwingen de openbare school te be zoeken. Welnu, in dezelfde vergadering waarin deze liefde tot de openbare school tot uiting kwam, werd door den voorzitter de aandacht gevestigd op het boekje met liederen van den „Volkszangdag 1930", dat thans, nu ook de: Bond van Nederi. Onderwijzers meewerkt, een groote veran dering heeft ondergaan. Er is, aldus Spr., terdege rekening gehouden met de paeda- gogische neutraliteit, hetgeen blijkt uit de keuze der liederen in het boekje. Voorheen was de inhoud van het boekje van dien aard, dat deze Bond zijh medewerking mpest weigeren. Er was n.l. ook in opgenomen het Wilhelmus en een van de liederen van Valerius. Maar die gevaarlijke liederen zijh nu verwijderd. Thans, nu alles wat aan godsdienst ol nationaal besef herinnert, is uitgebannen, kan ook de Bond van- Ned. Onderw. dit boekje aanbevelen, omdat rekening is ge houden met de paedagogiscbe neutraliteit. Men voelt waar de heeren en dames heen willen. Hun ideaal is de verplichte neu trale staatsschool. Een school, waar van godsdienst zelfs niet gerept mag worden en waar ons volkslied het „Wilhelmus", contraban de -is. Nu zal het met die Verplichting voorloopig wel zoo'n vaart niet loopen. Maar intusschen kan men wel zijde neutraliteitsbegrippen in de bestaande openbar© school tot toepassing trachten te brengen. Is het wonder, dat steeds meer ouders zich van de openbare school afkoeren? En ligt het niet voor de hand, dat de afbraak van de openbare school steeds grootere vormen aanneemt? Paedagogiscbe neutraliteit Die vraag die gesteld kan worden en die vooral de leden der Gemeentebesturen en der plaatselijke schoolcommissies zich mogen stellen is deze, of in deze afbraak- pogingen zonder meer moet worden be rust. Ons ideaal is: de bijzondere school. De school aan d© ouders. En dan vooral: de Christelijke school. Maar daarom mag de openbare school niet zonder meer aan haar lot, of liever, aan 4® openbare onderwijzers, wier ide aal schijht te zijn all© godsdienstig en na tionaal begrip bij! de kinderen volkomen uit te roeien, worden overgelaten. Wanneer een zangboekje pas bruikbaar wordt gekeurd, wanneer bijl de samenstel ling een „paedagogische neutraliteit" werd betracht als in d^ vergadering van den Bond van Ned. Ondierwijlzers werd gehul digd, dan betbeekent dat voor het te geven onderwijs weinig goeds. Dan is er reden om op de gedragin gen van de pnderwijfzeas, die dergelijke Opvattingen huldigen, scherp toe te zien. BRAND IN EEN BIOSCOOP. Tientallen dooden. Gedurende een kindervoorstelling in een bioscoop in een arbeiderswijk te Paisley bij Glasgow in Schotland is brand uitge broken in de cabine van den operateur waardoor eenige honderden meters film vlam vatten en binnen enkele seconden een rook ontwikkelden, die een afgrijse lijke paniek in de zaal deed ontstaan. Da meeste kinderen waren zonder gelei de en de kleintjes werden door de groo tere» onder den voet geloopen btjj pogin- om den éénen uitgang met één nooduit gang te bereiken. De meeste kinderen blijken den nooduitgang niet te hebben be merkt en voor den gewonen uitgang ont stond zulk een gedrang, dat meer dan 200 kinderen gedood of gewond werden. Vol gens het eerste bericht waren 59 kinder lijkjes gevonden en 152 gewonde kinde ren naar d© ziekenhuizen gebracht. De meeste slachtoffers zijh niet door den brand, maar door verstikking om h©t le ven gekomen. Nader wordt gemeld: Toen d© eerste vlam' uit de cabine schoot, werden de kinderen door een pa- nischen schrik aangegrepen en holden naar den uitgang van d© zaal, die met vijf ol zes treden naar de straat voer de. D© eerste kinderen vielen en in vijf minuten was er nog slechts een verwarde hoop gillende en krijschende kinderen. De eigenaar, die zich heldhaftig heeft gedragen, schreeuwde de 'kinderen toe om hen op den nooduitgang attent te maken, maar slechts een paar der grootste kinderen zijn door dien uitgang nog ont snapt. De brand in deze bioscoop is de groot ste dergelijke rampi, die ooit in Engeland is voorgekomen. Een ooggetuige heeft het volgende re laas van het gebeurde gedaan: Toen ik écn der deuren van de in zwa- i© rookwolken gehulde zaal bereikt had, was een politiebeambte tevergeefs be zig de van angst vervulde kinderschare tot orde te brengen. Bij' den uitgang bovenaan d© beide hoofdtrappen naar de tribunes, lagen de onder den voet geloo pen kinderen bij zes tegelijk over elkaar. Zoodra het bericht van de ramp' zich verspreidde, ij'lde de burgerij in grooten getale nhar de plaats des onheils. Langs ladders haastte men zich naar de ven sters en verbrijzelde deze. Men kroop door de ramen in de zaal. Tegelijkertijd was ook reeds een geneesheer ter plaatse verschenen. Men slaagde er in een groot aantal der onder den voet geloopen kin deren in veiligheid te brengen. Toen de ambulancedienst' ontoereikend bleek, werd een tramwagen gerequireerd, die daarop gebruikt weTd voor het vervoer der doo den en gewonden naar het 'nabijl gele gen ziekenhuis. Ondertusschen werden alle beschikbare medici gealarmeerd, zoodat ini korten tijd voldoende medische hulp ter plaats© was. Evenwel .-kwam zijl in vel© gevallen te laat. Men vreest, dat zich onder d© puinhoopen van het geheel verwoeste bioscooptheater nog een aantal kinderlijkjes bevindt. Het aantal dooden bedraagt volgens de officieele gegevens 69. Er zijn 37 kin deren gewond. Alle slachtoffers zijh ge stikt. Een groot aantal vrouwen yiel in zwijm, toen ze van het ongeluk hoorden. Een jongeman heeft alleen 18 kinderen gered. Alle slachtoffers waren van; 7 tot 14 jaar oud. Nieuwe ontdekkingen in het Zuidpool gebied. De regeering heeft bericht ontvangen van het expeditieschip van Wilkins, dat deze met zijn vliegtuig op zijn jongsten vliegtocht tot dusver nog onbekend land had ontdekt. Uit New York (stad) meldt Reuter, dat de Amer. National Geographical So ciety, in een beschouwing over de ontdek kingen in 1929 heeft verklaard: Door de expeditie van Byrd is nieuw land op de wereldkaart gebracht. Byrd heeft voor de Ver. Staten het Ma rie Byrdland opgeëischt, dat gelegen is buiten de gebieden, waarop Engeland rechten doet gelden. Noorwegen heeft een eiland in de Roald Amundsenzee in bezit genomen, om er een walvischstation te vestigen. Het eiland is Peter I-eiland gedoopt. De storm in Engeland. Van den bovenloop van de Theems wor den groote overstroomingen in Noord- Wales en in de nabijheid van York ge meld. De rivier Ouse bereikte Maandag te York haar hoogste punt sinds 25 jaar. Groote uitgestrektheden land zijn over stroomd. Er is groote schade aangericht. Langs de kust is veel wrakhout aan gespoeld. Een groote reddingsboot met den naam „Tersonnef" is aangespoeld. Er was niemand in de boot. Te Scousburgh is een met hout gela den schip op de rotsen geloopen. De naam van het schip is onbekend en het is niet bekend, of rich iemand aan boord be vindt. Tengevolge van den storm kon men het schip niet bereiken. Boulogne bedreigd. De Fransche havenstad Boulogne wordt door een ernstige ramp bedreigd. Door de jongste stormen is de klei van den boven de stad gelegen berg in beweging gekomen en de stroom richt zich precies op het voornaamste hotel van de stad, die met algemeenen ondergang bedreigd wordt. Ingenieurs en honderden arbeiders, waaronder vele vrijwilligers, zijn bezig de kleilaag door afdamming zoo niet te gen te houden, dan toch een anderen weg te doen nemen, maar het is nog on zeker of dit gelukken zal. Dansend en drinkend het nienwe jaar in. D© Berlijners hebben, blijkbaar de on overkomelijke behoefte minstens eenmaal per jaar zich aan uitspattingen over te geven, zoo schrijft „Het Volk". Op den 31sten December worden daar toe de winkels in s cherts artikel en ge plunderd, want de gjoede stemming is on mogelijk te verkrijgen zonder een papie ren beogen hoed op het hoofd. Een toe ter behoort ©r oo:k bij om de feestvreug de te uiten. Wie geen groeten neus van zich zelf heeft, schaamt zich over de geringe afmetingen en plaatst er een groo ten papieren kokkerd over been. Een binnenst-buiten gekeerde jas bleek dit jaar tot de groote modes van den Sylvester- nacht te behooren. Zoo trekt men naar de café's of naar de zalen, waar de dansfeesten zijn en ook in den nacht van 1 Januari 1930 was het in al deze zalen propvol. Er is gegeten en geducht gedronken. Toen 1930 was aangebroken brak een storm los. Iedereen schreeuwde an gild©. D© serpetines kronkelden in massa's door de lucht. Voetzoekers klaterden, vuur pijlen schoten in de lucht omhoog, Ben- gaalsch licht zette de straten in een rooden gloed. Men gilde en schreeuwde en hoste van het eene lokaal naar het andere. Tegen één uur gingen de bezadig- den naar huis. De rast zette het feest voort. Tot diep in den nacht duurde „het feest". Natuurlijk kwam het hier en daar tot uitspattingen en vechtpartijen. De brandweer moest ongeveer honderd maal uitrukken* daar vuurwerk brancfhiad veroorzaakt en .een paar buizen zijn uit gebrand. Korte berichten. Léon Daudet zal eerst vandaag Brus sel verlaten en naar Parijs terugkeeren. Vanavond wordt hij door zijn vrienden op de redactie van de Action Frangaise ontvangen. Erich Maria Remarque, de schrijver van den bekenden romam ,„Im Westen Nicbts ,Neues" is ten gevolge van een aanrijding van een automobiel ernstig ge wond. DE TWEEDE HAAGSCHE CONFERENTIE. Naar gemeld wordt zouden vandaag reeds gedelegeerden ter Haagsch© confe rentie te 's Gravenhage aankomen. De Fransche delegatie wordt met de „Etoile du Nord" te 6 uur 5 minuten aan het Hollandsche Spoorstation ver wacht. Met denzelfden trein komt ook de heer Jaspar, de leider der Belgische delegatie en voorzitter der conferentie. Des avonds 9 uur 20 zal de Japansche gedelegeerde, de heer Adatci, aan het H. S. station aankomen. Op 3 Januari, des v.m. te 11 uur 34 H. S. station, wordt de Italiaansche de legatie verwacht; de heer Marinkovitch, gedelegeerde van Zuid-Slavië zal dien ochtend te 10 uur 54 of te 11 uur 20 aan het slaatsspoorstation aankomen. Frankrijks houding ter conferentie. De Fransche ministerraad heeft gisteren naar een N. T. A. telegram nader meldt, de voorgenomen Fransche stellingneming ter Haagsche conferentie unaniem goed gekeurd. De houding van Frankrijk stemt op alle punten overeen met de verklarin gen, welke de minister van buitenlandsche zaken bij twee verschillende gelegenheden in de kamer heeft afgelegd en door haar heeft doen goedkeuren. De Senaat der Rijksuniverstiteit te Lei den heeft aan H. K. H. Prinses Juliana het eeredoctoraat in de letteren en wijs begeerte verleend. De Raad van Arbeid te Roosendaal. Op vragen van het Tweede Kamerlid Drop, betreffende de voorgenomen oj> heffing van den Raad van Arbeid te Roo sendaal, "heeft de minister van Arbeid, handel en nijverheid geantwoord: I. Bij het Koninklijk besluit van 23 Nov. '29 (Staatsblad nr. 500) is de Raad van Arbeid te Roosendaal opgeheven, en is die Raad vereenigd met dien te Breda. II. a, Voor heit besluit tot opheffing van den Raad van Arbeid te Roosendaal was het motief de daarmede te verkrijgen meer economische uitvoering van de taak, welk© tot nog toe door de Raden van Ar beid te Breda en te Roosendaal werd vervuld. b. Voor het Rijk brengt de opheffing Van den Raad van Arbeid te Roosen daal bet geldelijk voordeel van besparing v,ain de bezoldiging van een voorzitter van éen Raad van Arbeid. D© sociale verzekeringsfondsen worden gebaat door d© geboden gelegenheid tot het trekken van meer nut uit de mechanisatie van het werk, door d© aldus en mede als gevolg van meer rationeele werkverdeeling te verkrijgen besparing van arbeidskrachten, door bet wegvallen van kosten wegens vergaderingen van een Raad van Arbeid en het bestuur daarvan. Tegenover die vpordeelen staan voor het Rijk geen na- deelen. De uitbreiding van het ressort vajn dien Raad heeft echter voor den Raad van Arbeid tei Breda geleid tot de noodzakelijkheid om uitbreiding te geven, aan zijn huisvesting. o. Het is op1 het oogemlbüfc niet mogelijk de vorenbedoelde vóór- en nadeelen in cijfers uit te drukken. Dit is eerst mogelijk, wanneer de samenvoeging der beide Ra den van Arbeid eenigen tijd heeft door gewerkt. Voor het Rijk bedraagt het on middellijk geldelijk voordeel f5760 per jaar. Alastrim en encephalitis. In de laatste volle week van 1929 zijn in Nederland geen gevallen van variola major of minor waargenomen. In de week van 22 tot en met 28 De cember zijn geen gevallen van encepha litis na inenting ter kennis van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid ge bracht. In de week van 22 tot en met 28 De cember is afgeleverd: door de entstof inrichting te Amsterdam koepokstof voor 682 personen, door de entstofinrichting Binnenland. Het Kamerlid Sannes overleden. Alcoholvergiftiginig te Rotterdam. Drie dooden. De tweede Haagsche conferentie. Buitenland. Vreeselijke bioscoopbrand in het Schot- sche plaatsje Paisley. Boulogne door een grondafschuiving be dreigd. Storm in verschillende landen. Sod om ontdekt? te Rotterdam koepokstof voor 361 perso nen, door de entstofinrichting te Gronin gen koepokstof voor 20 personen, totaal voor 1063 personen. Het grenskantoor Putte. Op d© onlangs gepubliceerde vragen van het Tweede Kamerlid Kersten hoeft -de minister van. financiën geantwoord: Sedert 1 November 1929 kunnen voor langs het Nederiandsehe grensgebied Put te ingevoerde automobielen en ander© goederen de invoerrechten ook aldaar da delijk betaald worden. De invoerders be hoeven zich hiervoor du© niet meer op een verder binnenwaarts gelegen losplaats ten ©ntvangkantore aan te melden. Wel moeten zij de .goederen op die losplaats nader ter visitatie aanbieden, ter beoor deeling van de juiste aangifte van soort, hoeveelheid en waarde. In tegenstelling met het verkeer lamgp Wernhout is dat langs Putte niet van voldoenden omvang om aldaar den dienst volledig in te rich ten. Het groote verschil in belangrijkheid tusschen 'beide kantoren blijkt reeds hier uit, dat dit jaar tat 1 December lanjgs Putte slechts 120 automobielen ter vrij making zijn ingevoerd, en langs Wem hout 5162, van welk laatste aantal er naar schatting pl.m. 100 voor Zeeland bestemd waren. In den regel behoeft de eindvisitatie te Bergen op Zoom, Middelburg en el ders van de langs Putte ingevoerde auto mobielen niet veel oponthoud te geven. In het in de tweede vraag bedoelde ge val is de visitatie opgeschort, omdat de aan belanghebbenden ter inzage gevraag de facturen niet te Middelburg, aanwezig waren en hij die dus eerst van zijn hoofdkantoor 't© Goes diende te gaan1 ha len. Dit had. zich bij visitatie te Putte ook kunnen voordoen en zou wegenis den grooteren afstand van Goes nog meer oponthoud gegeven hebben. In een en ander kan dan ook geen aanleiding, gevonden worden om aanwij zing van 'Putte voor de .volledige vrij making van automobielen te bevorderen. G. W. van Someren. f Gisternacht is te Utrecht overleden in den ouderdom van 44 jaar de heer G. W. van Someren, anti-rev. raadslid, be stuurslid van de Utrechtsche Jlandels- vereeniging, secretaris der Anti-Rev. Kies- vereeniging en directeur van „de N. V. Drukkerij den Boer. Onze taal en de in België te honden Tentoonstelling. Van verschillende zijden is bij het be stuur van het Algemeen Nederiandsch Verbond aangedrongen op het doen van stappen bij de betrokken autoriteiten in het bijzonder bij de door de Nederland- sche Regeering benoemde Comité's voor de voorbereiding der deelneming aan da in 1930 in België te houden tentoonstel lingen om er voor te waken, dat bij die deelneming van Nederlandsche zijde, onze taal de plaats zou krijgen, die haar van rechtswege toekomt, zoowel van de zijde der Nederlandsche overheid als van de zijde der Nederlandsche inzenders. Na rijp beraad heeft het bestuur daar van voorloopig afgezien. Het bestuur meent er op te mogen re kenen, dat de Nederlandsche Regeering

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1