No. 77
Dinsdag 31 December 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Bij de jaarwisseling 1923-1930
Hendrikse Go's Bank H.V. Goes
EERSTE BLAD.
„HET SPECIAALHUIS"
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle
Dit nummer bestaat uit 4 bladen.
Daarom bepalen wjj ons er toe, in her-
Wie een dageljjksch middel wenschf Ier opwekkingen verkwikking,
kan IBM 11I1C1I pepermunl niet missen.
A. C. VAN DER REST
P. H. Rechsteiner - L. Giststraat 180 - Middelburg
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 Januari vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZU1DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.<—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl.
Bij abonnement belangrijke korting.
Op 1 Januari 1930 zal „Da Zeeuw" niet
verschijnen.
Een jaar zinkt in dar tij
den nacht.
We staan weer aan het einde van
een oud en bijl het begin van een nieuw
jaar.
Een jaar zonk in der tijden nacht.
En we trachten ons te realiseerden wat
dit jaar geweest is voor ons zelf, onze
betrekkingen, voor land en volk en voor
heel het wereldleven.
De moest kenmerkende karaktertrek van
het wegzinkende jaar is waarschijnlijk,
dat 'er was eien zoeken en jagen naar
den vrede, terwijl toch de wereld vol
onrust was en onvrede, terwijl overal
gehoord werd het morren en zuchten van
de onvoldane menschheid, waarbij men
telkens het gevoel kreeg van te leven op
een vulkaan.
Wij geven geen overzicht van wat in
het belang van den wereldvrede onderno
men werd. We zouden dan moeten gewa
gen van conferenties zonder tal, waarvan
de beteekenis misschien eerst na vele
jaren zal blijken.
De voorloop'ige indruk is, dat we niet
veel dichter zijta, gekomen hij het ge-
wenschte ideaal. Er werden wel afspra
ken gemaakt en er werden pogingen ge
daan .mn tot bindende afspraken te ko
men, maar het eigenbelang en de vrees
voor anderen spelen nog altijd een veel te
groote rol, dan dat resultaten van be
teekenis bereikt zouden kunnen worden.
Dit neemt echter niet weg, dat we met
dankbaarheid zien, hoe de gehouden con
ferenties tot beperking der bewapening
door andere soortgelijke conferenties zul
len worden gevólgd en dat er musi
sch i e n meer dan vroeger een streven
is om den vrede te dienen door heit
recht.
We zouden echter meer optimistisch
rijn wanneer bij al dit pogen ook tot
uiting kwam het zoeken van den vrede
met God, indien er meer was een vragen
naar het recht Gods, en wanneer
het bouwen van den vredestoren onderno
men werd, niet om een naam te maken
voor de menschen, maar om de aere
des Heeren uit te roepen sa Gods hei
ligen wil tot uitdrukking te brengen.
In China bleef het heel dit jaar on
rustig. En 'bij de binnenlandsche on!-
lusten kwam nog het geschil met Rus
land, terwijl de verhouding met Japan en
Amerika ook niet bepaald gunstig kan
worden genoemd. Wat er uit dit alles
in de toekomst nog geboren zal worden,
wagen wij1 niet te voorspellen, maar dat
zich hier dreigende donkere wolken ver-
toonen, is openbaar.
Hetzelfde geldt van Rusland, waar
de biimeulandsche toestand nog altijd zeer
veel te wenschen overlaat, terwijl de po
gingen om de satanische beginselen van
het Communisme te pro page eren onver
moeid worden voortgezet.
Met welk resultaat? De toekomst zal
het leeren. Maar gunstig zjjn hier de
voorteiekenen zeker niet.
Voegen we hieraan nog toe de onrust
die niet alleen in onze Indiën, maar
niet minder in R r i t s c h-I n d i valt.
waar te nemen, dan is het duidelijk,
dat bij alle waardeering van wat voor de
verbetering van de internationale
verhoudingen en voor het behoud
van den wereldvrede gedaan wordt,
toch som® de vrees de overhand krijgt.
En dan is het een voorrecht, als we
bet niet alleen weten, maar het ook ge-
looven met heel ons hart, dat God re
geert, dat Hij' zal regeeren ook in 1930;
als we bijl de wisseling der jaren met
een geloovig hart mogen zingen:
Van eeuwigheid, o God, die eeuwig leeft,
Zijt Gij de God, die eind noch oorsprong
heeft 1
Wanneer we de voornaamste gebeurte
nissen uit het afgeloopen jaar wilden
releveeren, dan zouden we veel meer
kolommen noodig hebben, dan waarover
wij .kunnen beschikken.
Worfk^a
Cr own
innering te brengen de presidentswisse-
ling jn Amerika, de regeling der herstel
betalingen, de ontruiming van het Rijn
land,- de verkiezingen in Engeland, die
de Arbeidersregeering aan het bewind
brachten, en de vrijlating van politieke
gevangenen als Dr Borms e.a. in België.
Voor ons land. was 1929 in vele op
zichten een gelukkig jaar.
Onze Koningin werd met heel haar
Huis voor land en volk gespaard, en onze
K o n i n g i n-M o e de r mocht den dag her
denken dat zij een halve eeuw geleden
naar ons land kwam. Met oprechte dank
baarheid is in het afgeloopen jaar her
dacht, wat deze edele Trouwe in deze
50 jaren voor ons land 'is geweest.
De dit jaar gehouden verkiezingen
voor de Tweede 'Kamer hadden het ge
lukkige gevolg, dat dit college in meer
derheid rechtsch bleef. Al betreuren wij
het, dat de A. R. partij ook nu weer ver
lies te boeken had, en dat het niet moge
lijk bleek een rechtsch parlementair Ka
binet samen te stellen, dit neemt niet
weg, .dat wij ons van harte verheugen
over het feit, dat als gevolg van de ver
kiezingen een Kabinet kon optreden, dat
het openlijk uitsprak, dat het de Christe
lijke grondslagen van ons volksleven
wenscht te beveiligen en te versterken.
Aan goed geslaagde pogingen om den
Hollandschen naam hoog te houden, heeft
het in het afgeloopen jaar niet ontbroken.
Wü denken daarbij zeer in 't bijzonder
aan de H o 11 a n d-I n d i ë-v 1 u c h t e n
die heel de wereld respect afdwongen en
voorts aan den radio-telefoon
dienst met Indië, die in 'tbegin
van 1929 geopend werd.
Een donkere schaduw werd op dit alles
geworpen door den overval op Cu
rasao; een weinig roemvolle bladzijde
in de geschiedenis van ons land.
De publicatie van een z.g. geheim
Fransch Belgisch militair
verdrag bracht aanvankelijk heel wat
opschudding teweeg, maar de storm
hierdoor veroorzaakt is betrekkelijk spoe
dig geluwd.
Hoe deze zaak precies in elkaar zat
is nooit duidelijk geworden; het voordeel
van deze publicatie is in elk geval ge
weest, dat eventueels verdragmakers een
duidelijke wenk hebben gehad, dat hun
bedrijf in breede kringen weerzin wekt.
Waaruit natuurlijk niet volgt dat er
niet tal van dergelijke geheime overeen
komsten werden of worden voorbereid.
De parlementaire molen, die ge
regeld pleegt te klepperen, maar die daar
om nog lang jiiet altijd politiek meel te
voorschijn brengt, heeft in dezen jaar
kring niet tevergeefs gedraaid.
Van de verschillende wetsontwerpen,
die tot stand kwamen, noemen wij de re
geling van de financiëele verhouding van
Rijk en Gemeenten, de wet op de Naam-
looze Vennootschappen en de Ziektewet.
Een poging door een der A.R. afgevaar
digden ondernomen om de beetwor
telsuikerindustrie financiëel
te steunen, verkreeg wel de goedkeu
ring van de Tweede Kamer, maar werd
door de Eerste Kamer afgewezen.
Voor tal van landbouwers was dit een
ernstige teleurstelling, vooral daar de toe
stand van land- en tuinbouw on
danks den rijken oogst, naar de meening
van tot oordeelen bevoegden veel te wen
schen overlaat.
En als land- en tuinbouw "kwijnen, dan
is dat van invloed op heel het maatschap
pelijk leven, niet het minst ook voor de
arbeiders, wier positie de laatste jaren
gelukkig veel verbeterd kon worden.
Maar al ontbraken dan de schaduw
zijden niet, er mag toch ook van veel
zegen worden gewaagd. De economische
toestand was hier gunstiger dan in ve
le landen en het feit dat de Rijksmid
delen meer dan ruim vloeiden mag als
een bewijs worden aangemerkt, dat er in
breede kringen een betrekkelijke wel
stand beersebt.
God heeft in 1929 ons land in vele op
zichten willen zegenen; groote voorrech
ten heeft Hij aan ons volk willen schen
ken.
Dat kan zeker ook worden gezegd in
verband met de dreigende Alastrim-
epidemie. De vrees, di. aanvankelijk
bestond dat ons volk door de pokken-
plaag zou worden geteisterd is gelukkig
niet bewaarheid.
Wat van het internationale leven ge
zegd werd, geldt ook hier: wanneer we
slechts de voornaamste gebeurtenissen
wilden releveeren, dan zouden we toch
veel meer ruimte noodig hebben, dan
ons ter beschikking staat.
We willen echter niet eindigen zonder
te herinneren aan een drietal belang
rijke branden (het Leidsche stadhuis, het
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam en
den Decemberbrand te Middelburg); aan
het drama te Grootegast waarvan 4 veld
wachters het slachtoffer werden; de ver
schrikkelijke ramp te Hoek van Holland,
waarbij 8 dappere redders het leven ver
loren en aan de groote staking te Gro
ningen, die tal van mamoden de arheids-
vrede verstoorde en het leed van den
arbeid te zwaarder deed drukken.
Het jaar 1929 behoort straks tot het
verleden.
Het nieuwe jaar vangt aan.
Wat het zal brengen ,is ons niet ge
openbaard.
De toekomst, zelfs de naaste toekomst is
voor ons verborgen.
Wij weten all.een dat ook van dit jaar
geldt, dat het is een jaar onzes Heeren.
Dat God regeert ook in den nieuwen
tijdkring.
Dat Hij is, ook in 1929:
de God der krachten,
Heer is Zijn naam,
Groot zijn Zijn werken 't achten,
Het gansch heelal is Zijn gebied.
Moge het nieuwe jaar voor ons land
en volk, zeer in 't bijzonder voor onze
lezers, onze agenten en corresponden
ten en voor allen, die op eenigerlei wij
ze aan ons blad verbonden zijn, een jaar
zijn, vol van heil en zegen.
En voorts komt tot allen bij de intrede
van 1930 de roeping de lendenen omgord
te houden en de lampen brandende:
De lendenen omgord! schikt weg wat
u zou hind'ren.
Om volgzaam, 't aller uur, langs
d'ongewisse pa&n,
Als knechten in Gods dienst, neen!
als geliefde kind'ren,
Den weg, dien Hij u wijst, te gaan.
Ass. Apotheker Goes.
Wij verzoeken ook weder
in 1930, Uwe welwillende
aandacht voor onze zaak
Lange Kerkstraat 42. B9
overal telegraafpalen over de lijnen lig
gen.
Te Brussel nam het noodweer de pro
porties aan van een cycloon en bereikte
de wind een snelheid van meer dan 50
meter per seconde of 180 K.M. per uur.
Het aantal vernielde schoorstéenen, ge
heel of gedeeltelijk afgerukte daken,
lichtreclames en ingebeukte winkelruiten
is eenvoudig niet te tellen. In de Minie-
menstraat werd een knaap door een
neerploffenden schoorsteen levensgevaar
lijk gewond. In de voorstad Ganshoren
stortte eeai bijna voltooid huis ia; nabij
de Beurs en op de Groote Markt liepen
•personen verwondingen op. De brandweer
moest herhaaldelijk uitrukken om hulp te
bieden wat ook te Antwerpen het ge
val was. -
In de haven geraakten vaartuigen op
drift, maar gelukkig kwam het daar niet
tot ernstige ongevallen. Het terrein van
de wereldtentoonstelling werd zwaar ge
teisterd. Te Mechelen werd een melkver
koopster door een neerploffend uithang
bord getroffen en met schedelbreuk op
genomen. Andere personen werden door
vallende dakpannen gewond.
Te Calais werd een spoorwegwagon
door den storm omvergeworpen ^aar-
door vier reizigers gewond werden.
Het dak van den wagon werd 40 meter
ver weggeslingerd.
Aan de West- en Zuid-West-kust van
Frankrijk moest Zondagmorgen het ge-
heele scheepvaartverkeer worden ge
staakt.
Te Havre werd een kraan door den
storm omvergeworpen, die op een aan de
kade liggende sleepboot terecht kwam
met het gevolg, dat de sleepboot zonk.
Drie leden van de bemanning zijn ver
dronken.
De sinds 36 uren langs de geheele kust
van Engeland en boven het grootste deel
van het land zelf woedende storm heeft
overal groote schade aangericht.
Het Duitsche motorschip „Hermine" is
Zondagmorgen bij stormweer voor Mar
gate in nood geraakt. De reddingsboot
wenscht kennissen en cliênfèle een voorspoedig 1930, zoowel in familie
kring als in zaken en houdt zich voor het leveren van Uw betere Heeren-
kleeding weer ten zeerste aanbevolen.
Storm en noodweer.
Te Münster in Westfalen is een onge
veer 20 meter hooge schoorsteen van een
graanmolen ingestort, terwijl ook een in
aanbouw zijnd pand, waarvan de ijzer
constructie reeds gereed was, verwoest
werd.
Van alle kanten komen uit België be
richten! over personen die door neerval
lende schoorsteenen of dakpannen letsel
hebben opgeloopen. De brandweer is over
al in de weer om de straten, vrij te ma
ken.
Te Brussel zijn in de parken vele oude
boomen ontworteld., In de havens van
Antwerpen en Ostende hebben vele sche
pen schade opgeloopen. Het spoorwegver
keer ondervindt veel vertraging, doordien
van Margate voer uit en kon de beman
ning aan boord nemen en aan land bren
gen.
Aan de kust vaii Midden-Amerika is
Zondag een klein stoomschip gezonken,
waarbij de geheele bemanning en de
20 passagiers, die zich aan boord be
vonden, het leven hebben verloren.
Wordt Noorwegen drooggelegd?
Te beginnen met het Nieuwe Jaar zal
in de café's in Oslo en andere groote
Noorsche steden geen brandewijn meer
geschonken worden.
De bestuurden® vam de moinotpoli©-bezit
tende maatschappij hebben besloten, de
slijtersvergunnigen in te trekken en den
herbergiers een vaste uitkeering te doen.
Alle herbergiers hebben deze nieuwe
verordening van de hand gewezen en
afgezien van het recht spiritualiën te
schenken.
Binnenland.
Prinses Juliana eere-doctoar van de Leid
sche Universiteit.
Het wetsontwerp tot opschorting van, dein
vaccinatie-dwang door de Eerste Ka
mer aangenomen.
Da huiszoekingen bij de communisten
in Nederlandschrlndië.
Buitenland.
Stormweer.
De werkloosheid in Duitsohland.
Wordt Noorwegen; drooggelegd?
Dijkdoorbraak te Charleroi.
Te Couillet bij Charleroi is in den nacht
van Zondag op Maandag de dijk van het
twee hectaren oppervlakte hebbend reser
voir van tienduizend kubieke meter afval
water der Usines Métallurgiques du Hai-
naut Solvay, vermoedelijk onder den druk
van den geweldigen stormwind, doorge
broken. Het water stortte 50 meter in de
Rue de Chatelet en andere straten, alles
meesleepend op zijn doortocht. Weldra
stond er anderhalve meter water in de
meeste huizen, winkels, café's, waar groo
te schade aangericht werd. De bewoners
moesten op de etages vluchten. In de
meeste geteisterde huizen is in de kelders
en gelijkvloers alles vernield. De schade
wordt geraamd op 5 millioen francs. In
den loop van den dag stroomde het wa
ter geleidelijk weg. Allqen de kelders staan
nog boordevol. Ook het tramverkeer kon
weer worden hersteld.
Motorwagens op de Belgische
spoorwegen.
Met ingang van 6 Januari wordt, o<p
de lijn GentEecloo, de eerste moto-r-
watgieni voor personenvervoer, door de
Nationale Maatschappij van Belgische
Spoorwegen in gebruik genomen. De ma
xim unisnelhedd bedraagt 61 K.M. per uur.
De verwarming, der ooupé's geschiedt
door middel van het motorwabetr. Ook
zullen zij natuurlijk eieotrisah verlicht
zijn.
De wagen werd gebouwd te Wismar.
De motor en het drijfwerk komen uit
Friedricbshafeai.
Einde Februari worden nog een paar
wagens van hetzelfde model door de Bel
gisch® spoorwegen verwacht.
De werkloosheid in Daltschland.
Uit een gepubliceerde statistiek over de
werkloosheid in Duitschland op Maandag
15 December blijkt, dat op dezen datum
ongeveer 1.400.000 werkloozen onder
steund werden. Het aantal niet onder
steunde werkloozen wordt op 600.000
geschat, zoodat het aantal werkloozen op
het eind van het jaar ongeveer 2 mil
lioen bedraagt. Te Berlijn was het aan
tal werkloozen per 15 December 271.330
In het algemeen is die toestand op het
oogenblik veel ongunstiger dan een jaar
geleden, toen het totaal aantal werkloo
zen ongeveer 1.100.000 bedroeg. Op dui
zend inwoners worden op het oogenblik
30.39 in Duitschland ondersteund uit de
verzekering tegen de werkloosheid.
De daling van het Italiaansche geboorte
cijfer.
Alle Ital. bladen houden zich bezig met
de noodlottige daling van de geboortecij
fers in weerwil van de draconische maat
regelen, die Mussolini juist 2 jaar geleden
genomen heeft tegen den achteruitgang
van het geboortecijfer en waarvan men
voor de volgende jaren een buitengewone
stijging hoopte. De gepubliceerde stati
stieken voor 1929 hebben een verplette
renden indruk gemaakt. In de afgeloopen
elf maanden is de bevolking tegenover
1928 met 30.000 gedaald. De groote steden
hebben een geboorteoverschot van gemid
deld vijf personen per maand, terwijl
voor Triëst het overschot in November
zelfs maar één persoon bedroeg.
