ial
No. 75
Zaferdag 28 December 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Heodrikse Go's Bank N.V. Boes
EERSTE BLAD.
De beste PIANO
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
IMPERIUM IN IMPERI0.
koopt U bij HEES Co.
N.V. HEES Co. - DELFT
Buitenland.
Binnenland
A. C. VAN DERFEST
Aparte, wèl verzorgde afdeeling
TOILETARTIKELEN.
Stukken voor den Gemeenteraad
van Goes.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 Januari vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit d@ Provincie.
.00
.05
.15
.30
.40
.50
.00
.15
.00
.05
.15
.30
,40
.50
i.OO
.15
7.00
7.05
7.15
7.30
7.40
7.50
8.00
8.15
7.00
7.05
7.15
7.30
7.4o
7.50
8,00
8.15
GOES
tN 230.
Di recteur- H oof d redact eur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—*
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ci
Bij abonnement belangrijke korting
Dat staat bijster geleerd, zöo'n opschrift
en daarom beginnen we met in herinne
ring te brengen, dat het is ontleend aan
het bekende werk van Groen van Prin
ster er: „Ongeloof en "Revolutie".
In dit werk wordt o.m. aangetoond,
dat de revolutie niet werd veroorzaakt
door de verkeerdheid van het Staatsrecht
en dat onjuist is de opvatting, dat de ver
warring in den Staat een gevolg zou zijn
van de zelfstandigheid aan de deelen en
onderdeelen toegekend.
Betoogd was, dat aan den regel: „geen
imperium in imperio" (geen rijk in het
rijk) te weinig aandacht was geschon
ken, en dat nu 'daaruit het uitbreken van
de revolutie te verklaren viel.
Groen van Prinsterer deelde deze mee
ning niet.
Het: „geen imperium in imperio" zegt
hij, is een nuttige waarschuwing, indien
zij beteekent, dat in een welgeordend Rijk
of Gemeenehest niemand volkomen af
hankelijkheid bezit.
„Maar", zegt hij, „de nuttige waar
schuwing wordt valsche en gevaarlijke
machtspreuk, wanneer zij voor onderge
schiktheid lijdelijkheid verlangt, zelfstan
digheid met onafhankelijkheid verwart,
elke vrije werking voor wederspannig-
'heid houdt; al wat zich op staatsgebied
bevindt aan de willekeur van den Staat
onderwerpt; zelfbestuur der individuen
en corporatiën niet in de afwijkingen,
maar in het wezen bestrijdt en aldus
onder den schijn eener betamelijke hand
having van 'het gezag, naar vernietiging
van echte vrijheden leidt".
Groen wijst er dan verder op, dat de
leer en de practijk der vaderen een ande
re was. De algemeene welvaart werd on
afscheidelijk gerekend aan de vrije ont
wikkeling der S t e n 4 e n, dat is der Sta
ten in den Staat De heiligheid van de
rechten der Stenden, werd als hoeksteen
van het staatsgebouw gewaardeerd, tot
dat, toen men omverwerping ten doel
had, in den hoeksteen een steen des aan
stoots werd gezien.
Waarom wij hierop de .aandacht vesti
gen?
Omdat ook in onzen tijd door velen het
geen imperium in imperio met
kracht op den voorgrond wordt gesteld.
Omdat hoeksteenen van ons staatsgebouw
ook in onze dagen als steenen des aan
stoots worden beschouwd.
Er is een streven om alles te normali-
seeren en te nivelleeren: alles naar één
maat en model te knippen.
Het algemeen belang is het motief,
waarmee alles wordt verdedigd en goed
gepraat. Maar het is niet waar, dat op
deze wijze het algemeen belang wordt ge
diend.
Het belang van land en volk wordt
gediend als de deelen zich zooveel moge
lijk naar eigen aard kunnen ontwikkelen
en als in alle kringen het verantwoorde
lijkheidsgevoel wordt gekweekt.
Een legkaart heeft geen innerlijke
kracht. Maar wanneer de deelen zich
ieder op zijn plaats gaan ontwikkelen,
dan wordt een gezonde groei en een sterk
organisme verkregen.
Wij" vatten de souvereiniteit in eigen
kring niet op in dien zin, als zouden de
verschillende levenskringen volkomen
souverein zijn en onafhankelijk.
'Maar wel erkennen we, dat ze een eigen
plaats innemen en "dat met die eigen
plaats en eigen behoeften moet worden
gerekend.
Wie rekent er in onze dagen nog met
de gezinnen?
Het algemeen belang eischt, naar men
meent, dat de kinderen op school worden
gevoed en gekleed en gebaad en genees
kundig behandeld. Maar dat kan alleen,
als met de beteekenis van de gezinnen en
de taak der ouders niet wordt gerekend.
En zoo wordt in dezen hoeksteen gezien
een steen des aanstoots, die moet worden
weggeruimd.
En zoo gaat het over de geheele linie.
En zoo dreigt het gevaar, dat ons maat
schappelijk leven zal vastloopen op de ge
vaarlijke klippen van staatsalvermogen.
Maar laten we voorzichtig zij».
Vraagt catalogus No. 166 bij de
Fabriek v. Muziekinstr.
Want als de hoeksteenen vernield wor
den en de revolutiestormen steken op, dan
zal het gebouw van staat en maatschappij
ineenstorten, omdat de fundamenten ont
breken.
Wij wenschen geen imperium in impe
rio, in den verkeerden zin.
Maar tevens hebben wij als Antirevolu
tionairen er voor te waken, dat alles aan
de willekeur van den Staat wordt onder
worpen en de vrijheid van de verschillen
de levenskringen wordt vernietigd.
De drankwetgeving in de Ver. Staten.
President Hoover is voornemens, de
drankwet in het volgende jaar belangrijk
te verscherpen.
De president verklaarde met nadruk,
dat hij zal trachten haar fouten op te
heffen.
Het ligt in de bedoeling, de grens
bewaking overal op dezelfde wijze te doen
geschieden, het aantal aanleghavens voor
Canada te beperken en de drankwetpoli-
tie uit te breiden.
Kerststorm boven Engeland.
ïn den nacht op den eersten Kerstdag
en in de vroege morgenuren van Woens
dag heerschte een zwaar stormweer boven
groote deelen van Engeland. In het bij
zonder heeft ook het Zuiden van Ierland
door dezen storm te lijden gehad.
In de straten van Tipperary werd groo
te schade aangericht door neervallende
dakpannen en afgerukte boomtakken.
Gedeelten der stad zijn overstroomd.
Uit Kirkwall wordt gemeld, dat alle
scheepvaartdiensten door den hevigen
storm zijn gestaakt. De storm had bij
tijden snelheden van meer dan 70 mijlen
per uur.
Groote bankkrach in Luik.
De „Chaudoir", een belangrijke bank
instelling in Luik, welke reeds vele ja
ren bestaat en van welke de minister
van Koloniën, Tscheffen, en de vroegere
minister van Handel, Berrijer, deel uit
maken, heeft haar betalingen gestaakt.
De opwinding in Luik is zeer groot. De
verliezen bedragen vele millioenen francs.
Een justitioneel onderzoek is aangevan
gen. Naar verder bekend wordt, heeft
de minister van Koloniën in verband
met deze krach zijn ontslag ingediend
bij den premier, welke dit ontslag be
reids heeft aanvaard.
Debat over de buitenlandsche politiek in
de Fransche Kamer.
De Fransche Kamer zette gisteren
het debat over de begroeting van buiten
landsche zaken voort. Tardieu, de pre
mier, drong er op aan, dat da Ka,mier
een duidelijke uitspraak zou doen aan
den vooravond van de aanstaande con
ferenties. Hij zeide verder, dat'de Fran-
scto ministers te Den Haag een vereand
front zouden bieden om de overwinning
te bezorgen aan het Fransche standpunt,
dat neerkwam op de vermindering tot
een minimum van de betwistbare pun
ten. Zij zouden vasthouden aan de on
aantastbare handhaving, van het beginsel
van bet onvoorwaardelijk deel van het
plan-Young voor zooveel Frankrijk be
treft.
Tardieu wees de beschuldigingen af,
volgens welke Frankrijk alleen a'les aan
Engeland afstond. Het was volgens Tar
dieu nutteloos zich te verdiepen in oude
tegenstrijdige documenten; men moest
zich op de toekomst richten.
Tardieu deeilde mede, dat de Kamer
zou werden verzocht, zich spoedig uit
te spreken over wetsontwerpen, tot ver
sterking van de grenzen. Hij gaf opnieuw
da verzekering, dat de regeering volko
men eensgezind was ten spijt van de
beweringen van hen, die haar tegenover
Briand willen stellen.
De Kamer sprak, nadat de regeering
de quaestie van vertrouwen had gesteld,
met 342 tegen 17 stammen haar ver
trouwen. uit in da buitenlandsche poli
tiek der regeering. (Een. nader bericht
meldt, dat de linkerzijde zich bijna een
parig van stemmen onthield.)
BerlijnNederl.-Indië.
Het draadloos telefonische verkeer tus-
schen Berlijn en Nederlandsch-Indië is
gisteren geopend. De eerste gesprekken
werden gevoerd door dr Schatzl, den
rijksminister van posterijen en mr Thor-
becke, gezantschapsraad aan Hr. Ms. ge
zantschap te Berlijn, mex dr de Jongh, di
recteur van de gemeentelijke bedrijven
te Bandoeng. Mr Thorbecke, die den uit-
stedigen graaf van Limburg Stirum aan
de telefoon verving, herdacht in den loop
van het gesprek ir. de Groot, die reeds
tijdens den oorlog er in was geslaagd, in
Indië gesprekken uit Nauen en van ande
re Europeesche posten op te vangen.
Ministerialdirektor dr Trautmannvan
het rijksdepartement van buitenlandsche
zaken heeft een gesprek gevoerd met dr
Wendler, waarnemend Duitsch consul-ge
neraal te Batavia. Dr Trautmann bracht
de groeten van de rijksregeering aan de
Duitsche kolonie in Nederlandsch-Indië
over.
Korte berichten.
Op den tweeden Kerstdag is in het
Zwarte Woud het weer geheel omgesla
gen. De temperatuur is belangrijk ge
daald en er is veel sneeuw gevallen, zoo
dat op sommige plaatsen een nieuwe
sneeuwlaag ter dikte van 50 cM. ligt.
In de Vereenigde Staten zijn tijdens
de Kerstdagen talrijke gevallen van alco
holvergiftiging voorgekomen. In de zie
kenhuizen te New York zijn ongeveer
100 patiënten met vergiftigingsverschijn
selen opgenomen. Verleden jaar bedroeg
dit aantal 59.
Naar uit Chicago wordt gemeld,
werden in het jaar 1929 in Cook (Illinois)
9669 echtscheidingen uitgesproken.
Volgens een bericht uit Washing
ton heeft het departement van de schat
kist 190.000.000 dollar aan teveel betaalde
belastingen terugbetaald.
De Litausche regeering heeft beslo
ten op 1 Januari a.s. den ex-premier
Woldemaras uit de woning te zetten,
die hij in gebruik heeft in het gebouw
der Staatsbank.
Een zekere Ledofsky heeft het we-
reldduurrecord in pianospelen verbe
terd. Hij heeft het 83 uur onafgebroken
uitgehouden.
Uit Tokio wordt gemeld dat aldaar
300 Koreanen in hechtenis zijn genomen,
die een complot hadden gesmeed om het
ministerie van binnenlandsche zaken te
bestormen.
Na eenige zachte dagen is in ge
heel Zwitserland het winterweer terug
gekeerd. In de hoogere streken is overal
veel sneeuw gevallen en de temperatuur
gedaald. Het is goed sportweer.
Uit Nice wordt gemeldt, dat gis
ternacht om vier uur een bom ontplofte
in de kantoren van het filiaal eener Mar-
seillaansche bank te Golfe Juan, die ge
heel werden verwoest. De brandkast
werd opengebroken, doch diefstal werd
niet gepleegd, daar de ontvangsten van
den dag eiken avond naar het filiaal
te Cannes worden overgebracht.
Het winkelwerkfijdenbesluit.
Er blijkt onzekerheid te bestaan over
de toepasselijkheid van het winkelwork-
tijdenbesluit op filiaalhouders. Daarom
acht de directeur-generaal van den arbeid
het nuttig, er belanghebbenden op
te wijzen, dat alleen die filiaal
houders voor zichzelf niet aan de
werktijdbepalingen zijn onderworpen,
die 9-an het hoofd staan van een win
kel, waarin drie of meer arbeiders- onder
Jien werkzaam zijn, benevens dezulken,
die uitsluitend of in hoofdzaak met lei
ding zijn .belast, waarmee de werkgever
heeft bedoeld hen, wier werkzaamheden
besjaan in leiding en die in den regel
niet aan de gewone bedrijfswerkzaamhe-
dien deelnemen.
Tevens wordt er op gewezen, dat in
een onlangs aan de bladen gezonden com
muniqué een misstelling is blijven staan
betreffende den arbeidsduur in weken,
waarin een feestdag valt, waarop niet
gewerkt wordt. In die weken wordt de
wekelijkscbe arbeidsduur niet verlengd tot
62 uur, dioeh blijft maximaal 53 uur. 1
Ass. Apotheker
Lange Kerkstraat, Goes
Telefoon 168
Notariaat.
Bij Kon. besluit van 24 December is
aan J. Voorhorst op zijn verzoek met in
gang van 30 Maart eervol ontslag ver
leend uit zijn betrekking van notaris
te Doesburg.
Werkverschaffing. Naar aanlei
ding van het Raadsbesluit om de werk
verschaffing dezen winter wederom te
doen geschieden gelijk vorige jaren, bie
den B. en W. den Raad aan een door
den Directeur van Gemeentewerken sa
mengesteld programma van uit te voeren
werken. Zij geven den Raad in overwe-
ging, tot het doen verrichten dier werken
te besluiten.
Wat het loon betreft, verzoeken zij
machtiging, dit, in overleg met de daar
voor ingestelde Commissie, naar gelang
van bekwaamheid, zoodanig te regelen,
dat een maximum van 18 gulden per
week per te-werk-gesteldo kan worden
bereikt.
In een betrekkelijk kleine gemeente als
Goes, ,waar nu een aantal jaren achtereen
voor een werkprogramma met boven-om-
schreven doel, gezorgd is en waar door
de uitvoering dier programma's een aan
tal verbeteringen zijn aangebracht, is het
niet gemakkelijk telken jare opnieuw voor
die „werkverruiming" te zorgen.
Getracht is echter weer te zorgen, dat
behoorlijk nuttig en zelfs noodzakelijk
werk kan uitgevoerd worden.
Allereerst wordt voorgesteld het z.g.
„achterhaventje" achter de Matth. Smal-
legangesbuurt en de Adolf van Wester-
wijksbuurt thans een zeer veirvuilde
moddersloot geheel te dempen en te
rioleeren. Het dempen zou moeten ge
schieden met grond van de aan de Noord
en Oostzijde grenzende perceelen van de
heeren Van Heel en D. Dekker, die daar
voor een vorig jaar reeds eenige toezeg
ging hebben gedaan.
De kosten zullen ongeveer f2400 be
dragen. In dezen post zit ongeveer f 1500
aan loon.
Tegenover deze vrij belangrijke uitgave
staat, dat wanneer de vuile sloot geheel
gedempt en de grond goed geëgaliseerd is,
zeer vermoedelijk de aanwonende bewo
ners, gaarne het gedempte en genoteerde
gedeelte in pacht willen hebben, om bij
hun tuintjes te voegen; op een minimum
opbrengst van f 50 per jaar kan wel ge
rekend worden.
In de tweede plaats wordt voorgesteld
een zeer belangrijke verkeersverbetering
op den hoek OostsingelOude Singel,
(wegsverbreeding).
Aan dit werk werd eigenlijk reeds be
gonnen. Door de rioleering en .verstrating
van den Oostsingel en door de verbetering
van den Ouden Singel, 'kwam n.l. een
aantal voeren grond ter beschikking.
De bedoeling is hier .een belangrijke
wegverbreeding tot stand te brengen; de
hoek of draai is thans zeer smal en vrij
gevaarlijk en nu a.s. winter ook de ver
bindingsweg Voorstad (bij Verburg) tot
Rozenoord tot stand zal komen, kan zeker
gerekend worden op drukker verkeer tus-
schen de Voorstad en het haventerrein
over den Oostsingel.
De kosten van dit werk bedragen 2700
gulden. Hierbij is slechts op f 700 loon
te rekenen; de rest is noodig voor ma
terialen en vrachtwerk.
In de derde plaats zal in Bouwplan III
tveder voortgegaan - worden met den aan
leg van straten, rioolen, trottoirs. Voor
den a.s. winter zou gerekend kunnen
worden, dat zuiver aan arbeidsloon kan
worden uitgegeven, plm. f 1200.
In de vierde plaats zou thans ernstig
gedacht kunnen worden aan het dempen
van een gedeelte van de Oostvest tegen
over het Gasthuis; het verder maken van
een beteren toegangsweg vanaf den Oost
singel 'naar het Ziekenhuis m het ver-
Binnenland.
Het stoomschip „Madioen" op ©en rif
geloopen.
Draadloos telefonisch verkeer tusschen
Berlijn en Nelerlands-ch-Indië geopend.
De werkverschaffing te Goes.
Gent en het kanaal van Terneuzen.
Buitenland.
Debat over de buitenlandsche politiek
in de Fransche Kamer.
Een bankkrach te Luik, waardoor ©en
Minister moet aftrelen.
Kerststorm boven Engeland.
beteren van den plantsoenaanleg aldaar
tot aan de Korte Nieuwstraat.
Het gedempte terrein zal het eerste jaar
niet begaanbaar worden; in den volgenden
winter zal het zeker nog eens bij- en aan
gevuld moeten worden.
Twee dingen van beteekenis worden
echter bereikt: het terrein vóór het Gast
huis wordt gedempt en de Oostvest wordt
belangrijk gezuiverd van modder.
De Kosten worden geraamd op 10.200.
Onder dit totaal bedrag zit minstens
f5800 alleen aan arbeidsloon.
Verder zouden van deze uitgaven, in
dien het plan tot verbetering van den
afvoer der gemeentelijke rioleering door
gaat, minstens £6o00 op de rekening van
dat plan gebracht kunnen worden.
Ten slotte zullen nog eenige werken
moeten plaats hebben aan den Parallel
weg (verbetering van deiï weg; beplanung
en aanleg van een gedeelte plantsoen;
aanleg van een gedeelte bestraling), waar
voor nog geld op de begrooling beschik
baar is, en wat nog beschikbaar te stel
len:
L Voor verderen aanleg van rijwielpa
den langs beslaande bestratingen fcOj.
11. Voor het maken van betonplaten
voor verbetering van jte havonboorden
12U0 gulden.
Gent en het kanaal van Terneuzen.
Wij lezen in het Brusselsche „Laatste
Nieuws":
Zooais bekend, is de ontwikkeling van
de Gentsche haven van dien aam, dat. de
huidige zeesiuis te Terneuzen niet meer
de toenemende tonnenmaat aan verwer-
Ken. ve „DouwKromek" deelt dienaan
gaande de volgende bijzonderheden meae:
„De havenbeweging to bent neemt van
jaar tot jaar toe, en in i929 steeg het
verkeer met 790.UU0 ton tegenover 1928.
Het stadsbestuur laat thans weer u-ji
nieuwe havenKom graven, doch blijft met
een ten uiterste bekommerd om de kwes
tie der sluizen te Terneuzen.
De bestaande sluis is sedert lang ontoe
reikend, vooral voor schepen met groote
tonnenmaat, zoodat er al ettelijke jaren
spraak van is, aldaar een nieuwe, groote-
re zeesluis te graven, wat de verdere ont
wikkeling der Gentsche haven ten zeer
ste zou bevorderen. Ook de haven van
Terneuzen zou er mee gediend zijn, ver
mits de Kamer van Koophandel aldaar
er eveneens op aandringt.
Edoch, waar hier hoofdzakelijk Belgi
sche belangen op het spel staan, toont
zich de N ederlandsche regeering niet erg
gehaast om deze sluis te laten graven, ai
zou dit ook grootendeels op België's kos
ten geschieden. En zelfs, al kreeg de ha
ven van Terneuzen in ruil daarvoor van
het Belgische Spoor voorkeurtarieven,
dan nog vraagt men zich af, of Den Haag
zijn toestemming zal geven tot het bou
wen dezer sluis, zonder de gansche kwes
tie afhankelijk te maken van de oplossing
der andere Nederlandsch-Belgische ge
schilpunten".
Dat Gent voor zijn waterverbinding met
de zee en met de noordelijke waterwegen
een grootere sluis te Terneuzen noodig
heeft, wordt ook in Nederland niet be-
