No. 72
Maandag 23 December 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Heiidrikse Go's Bank N.V. Goes
9§I"È
h -
rsi
n
li
Is!
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Gesprongen
Handen
Winterhanden
Wintervoeten
Rif we Mtifcd
A. G. VAN DER REST
ALLE Verbandartikeien.
Verstrekt credieten aan
Handel en Landbouw.
Neemt geiden ih deposito
tegen hooge rentevergoeding
52 SS CL
M Ui
0 fï
IN 3
O 0
|P *0 r~
l~- 3 9
uL 0
C=3
Icc
e.' 2.c g
n* m c- o S,
3 3 3 O
■c
|o
■<r
05
O*
B
crq
O-
3
0
C/3 *-• K*.
ET 3 2
cr
?r >i
*ëf-
o-^
0
3<g O
I'S
3 O B
P. PT DL.
'O (D
P P
N
E.cS
CD
P
3
CD
P
V
9
b
p: P
c era'
o
c c.
tP: (t>
p a
C l
Q -
- 3
3 P
ca: T
- PT
3 3
w
fa
O
fa
p
O-
0Q O
O <r+-
N
3
!T Q
q o
P PT
CD
CD
O
CD
CD
O
3
C
CD
CD
CD
Ui
3 0
CD
3'o
CTQ
Jö
O
O
9-
pt w
P° sr
p g
i.t?r
I O
a C P
3
0 TSJ
P 2
l- P
g i
p-
cT
N?
1=1 w
'ff
3 °5:<S
r7ï 1—1 P
g P
g*,
3 5J*
Ö-'
CL
p
Ui
O
N
-§
3
CD
P
cro Pu
3 3
~m c
CD
- P
cl
2-
«a
PT
»-j CD
sip
tF*
O.™
pg O
rra' 5
&*S g
oi
g
Cr 0
B 8=1
r3 P-
^.ög cr
p* S w 2
S m Q.
p C? p 1
SO p
a o
d a-
P
3"
p
&a
>•- t_r
51g" s-
P cTca:
p *-i
^2d
CD
P
^P-
O
2 g
P
P-
P- C cr
U R m
S -
P CD
Q H-CfQ v'
B g 5
'-' ►-< - 0
a
w-o cr
P P 9 P
cr
- o
r 3
r- CD
B
O
OS
s-5
cw' 3 o
3
g- p
o r1
p
n öj
CD p
tM
O
a
crq ca:
CD
B O
e.
S- N
ct> ca:
P P
Ui
!g
CD P
P
0 P-
CD P
a crq
Ui
s
e. a
0Q S
O
g-
N-^
5>
w
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goës.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4445S.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, fS.*—
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cl.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Januari a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
Om de beginselen.
Wij hebben de vorige week gewezen op
het stelselmatig pogen van de communis
ten om mede door de bekende celvor
ming hunne beginselen ingang te
doen vinden.
Van het communistisch gevaar
meenden wij in dat verband te mogen
spreken.
Misschien vindt menigeen dat althans
wat ons land betreft, wel wat sterk uit
gedrukt, gezien de weinige invloed, die de
communistische partij tot nog toe in ons
land uitoefent.
Vergeten mag echter niet worden, dat
het hier een beginselstrijd geldt
en dat als eenmaal de verkeerde begin
selen ingang hebben gevonden de toe
passing daarvan niet uitblijft.
Groen van Prinsterer heeft daarop in
zijn dagen reeds de aandacht gevestigd,
toen hij schreef:
„Het moet gezegd, men kan het niet
zeker genoeg weten: alles hangt af
van leers te Hingen: de zeden, de
literatuur, de staatsregelingen, de wetten,
het geluk der staten en hun tegenspoe
den, de beschaving, de barbaarschheid
en deze verschrikkelijke crisis, die de vol
ken meesleepen of ze vernieuwen al naar
gelang er meer of minder leven bij hen
is."
Deze uitspraken zijn ook nu nog van
belang.
Alles hangt af van leerstellingen, be
ginselen.
Wanneer het den Communisten gelukt
de harten te revolutioneeren, dan heb
ben zij den strijd gewonnen en kan niets
hun invloed meer stuiten.
Daarom hebben wij den strijd die de
Antirevolutionaire partij heeft te voeren,
in de eerste plaats te zien als een b e-
ginselstrijd.
De groote vraag waarom het gaat op
elk levensterrein is of wij Gods souverei-
niteit erkennen ,of wij ons in ootmoed
wenschen te buigen voor den te Bethle
hem geboren Koning.
Wanneer wij Zijn gezag verwerpen,
we mogen dan nog zoo gematigd zijn en
nog zoo bevreesd voor revolutionaire
uitspattingen, dan staan we tegenover het
revolutionair drijven machteloos.
Alleen wanneer wij ons stellen buiten
den invloed der revolutie-begrippen op
het terrein der anti-revolutionaire begin
selen, zullen we de revolutie met vrucht
kunnen bestrijden.
Nog altijd blijft van kracht het woord:'
De revolutie is begonnen met de verkla
ring van de rechten van den mensch; zij
zal alleen eindigen door de verklaring
van de rechten van God.
Voor dat Goddelijk recht dan den
strijd aangebonden ook in het maat
schappelijke en het staatkundige leven.
Minister Hilferding afgetreden.
Dr Hilferding, da soia-dam. Duitsoha
minister van financiën, is afgetreden,
evenals da staatssecretaris in het rijks-
ministerie van financiën, prof. Popitz,
die op zijn verzoek voorloopig met pen
sioen gaat.
Een en ander is het gevolg van de
laatste beraadslagingen tu.ssob.en het rijks-
kabinet en den president van de rijks
bank Dr Sohaoht.
Na als Duitscb deskundige deelgeno
men te hebben aan de internationale
conferentie van Genua, werd bij in 1923
voor het eerst rijksminister van finan
ciën in het eerste kabinet-Stresemann.
Tjjdens de zeven weken van zijn mi
nisterschap bereidde hij de nieuwe plan
nen voor, volgens welk later de stabilisa
tie van de mark plaats had, dia in Oc
tober 1923 onder hot tweede kabinet-
Stresemann, met Dr Luther als minister
van financiën, haar beslag kreeg.
In Juni .1928 trad Hilferding voor de
tweede maal als rijksminister raa liaan-
den Q&.
Het winterweer.
In midden-Italië,. in de steden Aquila,
Perugia, Spoleto en Tolentino, is veel
sneeuw gevallen. Te Venetië daalde de
temperatuur tot drie graden onder nul.
Een koude luohtgolf uit het Westen
bereikte New-York.
In bet midden Westen dreigen over
stroomingen van de rivieren.
De tunnel onder de Schelde.
Het volgend jaar zal de .reeds zoo
lang hangende kwestie van de Antwerp-
sohe oever-verbinding definitief worden
aangepakt. Gelijk men weet, heeft men
in het begin van '29 een intercommu
nale maatschappij gesticht tot het graven
van een tunnel onder de Schelde.
Deze maatschappij^ heeft zich tot nu
toe bezig gehouden' met den aankoop
van den benoodigden grond en thans kon
digt zij een wedstrijd-aanbesteding aan
voor het bouwen van een tunnel voor
voertuigen en voetgangers.
Da tunnel zal beginnen op de Oude
Leeuwenrui, dan bij bet museum Steen
onder de Schelde doorgaan en eindigen
achter het St. Anneke, op den weg Ant-
werpen-Gent.
Geïnteresseerden zal een tijd van negen
maanden gelaten worden om studie van
het werk te maken en hun inschrijvin
gen in te dienen.
De opening der inschrijvingen zal plaats
hebben op 16 September 1930.
De maatschappij zal .binnen de drie
maanden een beslissing nemen, zoodat
voor het einde 1930 de aannemer zal
zijn aangewezen.
De werkloosheid in Engeland.
In het Engelsche lagerhuis hadden Vrij
dag da debatten plaats over de werkloos-
beid.
Wheatley, een lid van den linkervleugel
der labourpartij, oefende scherpe critiek
oip het rapport van den minister over de
werkloosheid. Hij verklaarde, dat men
voor het ernstige feit stond, dat Thomas
geen verbetering bracht in de werkloos-
Baldwin, de leider der conservatieven,
verklaarde, dat Thomas hetzelfde verkon
digde, dat vier jaren geleden al door
de conservatieve regeering was gezegd.
Thomas antwoordde, dat gedurende de
zes maanden, dat deze regeering aan het
bewind is, alleen de oommissie voor de
werkloos ens tudie dertien en een half mil-
lioen bad toegestaan voor 630 verschillen
de plannen en op bet oogenblik zijn
er 923 nieuwe plannen in studie, voor
een totaal bedrag van 18 millioen pond
sterling.
Een uitgave van acht en: een half mil
lioen was goedgekeurd voor de ontwikke
ling van de electriciteitsbedrijven.
Hij had een commissie van autoriteiten
uit het dotkbedrijf uitgenoodigd om met
hem te beraadslagen' en er waren plan
nen gioedgekeurd voor vele plaatsen.
„Ik geloof niet" zeide bij, dat eenige
regeering het werkloosheidsprobleem kan
oplossen met plannen van welken aard
ook. Ik geloof inderdaad, dat bij allen
vooruitgang, welken ik genoemd heb, uw
aandacht moet geschonken worden aan
den exporthondel."
Zooals zijn, voorganger de rein aan
zette, zette hij de versnelling aan.
De motie tegen de regeering werd daar
op verworpen met 222 tegen 146 stem
men.
Hoofden van groots gezinnen beloond.
De Fransche Academie heeft zich in
deze laatste dagen van het jaar als giet-
woonlijik bezig gehouden met het toe
kennen van prezen, geenszins voor let
terkundige deugden alleen. Dank zijl de
mildheid van wijlen het echtpaar Coignacq-
Jay kan de academie jaarlijks belooningen
toekennen o.a. aan do hoofden van gezin
nen met veel kinderen. Wanneer men
rekent, dat er alleen uit het Seine-depar-
teinent duizend candidaten d.w.z. echtpa
ren dieten minste negen kinderen heb
ben naar den prijs meedongen, dan
moet men erkennen, dat, hoe njjpend
het bevolkingsvraagstuk ook mag zijn, een
groot gezin niet zulk een zeldzaamheid is
als men misschien zou denken. Dit jaar
zijn er dan ook niet minder dan negentig
belooningen van 25.000 frank elk en vele
andere van 10.000 frank toegekend. Er
was onder de beloonde gezinnen één ge
zin met vjjftien en één gezin met veer
tien kinderen. Zeven gezinnen waren er
met dertien kinderen; vjjt en twintig met
twaalf; negen en twintig met elf; negen
tien met tien kinderen.
De Fransche Marinefaegrooting.
De Fransche Kamer beeft de begrooting
van Marine behandeld. De rapporteur be-
tocgde, dat een machtige defensie
ve marine in evenredigheid met
de geografische positie van
F r an k r ijk n o o d z ak e 1 ijk is.
De begrooting sluit met een bedrag van
2.683 millioen .francs tegien 631 mil li oer,
gouden francs in 1914 of 3.155 millioen
francs van thans.
De rapporteur verklaarde, dat Frank
rijk naar Londen zal gaan, maar niet van
plan is, bet beginsel van afschaffing der
duikbooten te aanvaarde
Frankrijk kan piet dulden dat een of
andere mogendheid zich het -recht aan
matigt, op zee als politie op te treden.
De Paus buiten het Vaticaan.
Het was Vrijdag voor Rome een histori
sche dag. Voor het eerst sedert 1870
kwam de paus buiten het Vaticaan en ven
toonde zich in .de straten van Rome.
Sedert den oorlog van 1870, toen de
kerkelijke staat was opgeheyen en de we
reldlijke heerschappij van den paus een
einde had genomen* beschouwde de.paus
alles buiten- het Vaticaan als vijandelijk
gebied. Zoo kwam bij er toe zich zelf
als een gevangene te beschouwen en
nooit een voet te zetten op het gebied
buiten bet Vaticaan.
Deze vijandige verhouding tusschen het.
pausdom en den Italiaanschen staat heeft
bijna zestig jaar geduurd. Zooals men
weet, is er eerst in dit jaar door toedoen
van Mussolini een verzoeningsverdrag tot
stand gekomen.
Reeds geruimen tijld was- het bekend
dat de paus thans ook het einde gekomen
achtte van zijn vrijwillige gevangenschap
en dat hij op den een of anderen dag het
Vaticaan zou verlaten.
Vrijdag is bat gebeurd, gahaal omeri
wacht.
Zonder dat de buitenwereld iets van
zj|n voornemen afwist en geheel onopge
merkt incognito heeft de paus toen
het Vaticaan verlaten, om in de St. Jan-
baseliek een mis op te dragen ter gelegen
heid van zijn gouden priesterfeest.
Korte berichten.
In de eerste helft van December
is het aantal werkloozen in Oostenrijk
met ongeveer 30.0JG gestegen. Het be
draagt thans 277.000, wat 18.000 meer
is dan verleden jaar om denzeifden tijd.
Aan een Hongaarsclie statistiek be
treffende de „sociale positie en de ar
beidstoestanden der verdienende vrouw"
ontleenen wij, dat in Hongarije 27.5 pot.
der vrouwen eigen verdiensten heeft, to
gen 34.8 pet. in Oostenrijk, 4.84 pot. in
Bulgarije, 4ö.9y pet. in jistland en 9.8
in Spanje. Het getal der in fabrieken
werkende vrouwen nam in Hongarije van
19221926 met 14.4 pot. toe.
Vijf visschers van Clemskerke, die
zich op een kar te ver in zee hadden
gewaagd om er achtergebleven netten
binnen te halen, zijn door de golven ver
rast, met het gevolg, dat een 59- en een
20-jarige visscher verdronken.
Gisteren zou het personeel der trams
(de zoogenaamde buurtspoorwegen) in O.-
en West-Vlaanderen op zijn beurt voor
24 uren in staking gaan om te protestee
ren tegen het feit ,dat de maatschappij
de loonen niet naar wensch wil verhoo-
geru
Wij hebben dezer dagen melding
gemaakt van een financieel schandaal in
Japan, waarbij zeer hooggeplaatste regee-
ringspersonen en ambtenaren waren be
trokken. De Keizer heeft n.l. goedgekeurd
dat de gouverneur-generaal van Korea,
Hanze Jamanasji, in staat van beschul
diging werd gesteld wegens het aanne
men van steekpenningen in verband met
de vervulling van zijn ambt.
Een ander personage, Heikitsji Ogawa,
zit in de gevangenis, onder verdenking
van te hebben geknoeid met spoorweg
contracten.
oo» 30*60 eo
'libe 80 et. Bij Atfoth. en DfbgiiUo
Ass. Apotheker
Lange Kerkstraat, Goes
Telefoon 168
Gummi Hospiiaaidoek.
UIT DE METAALINDUSTRIE.
Het bondsbestuur en de bondsraad van
den Algem. Ned. Metaalbewerkersbond
hebben volgens „Het Volk" thans hun
standpunt bepaald tegenover het ontwerp-
collectief-contract in de metaalindustrie
en een gunstig advies aan de leden uit
gebracht.
„Het Volk" acht dit van buitengewoon
belang, daar, wordt het ontwerp aanvaard,
het contract direct zal gelden voor de
veertigduizend leden, werkzaam bij leden
van den Metaalbond en voorts tot basis
zal dienen voor de arbeidsvoorwaarden
van de overige veertigduizend werknemers
in dit bedrijf.
Het minimumloon is in dit contract
neergelegd. In artikel 9 wordt daarover
gezegd
„Naast het minimum gemiddelde uur
inkomen is een minimum-uurloon vast
gesteld, dat bij eiken werkgever zal wor
den betaald aan ten minste 85 procent
der werklieden van iedere vakgroep, voor
zoover die werklieden den 65sten ver
jaardag nog niet overschreden hebben."
De hoogte van het minimum-loon is
zestig cent.
Verder is in het ontwerp-contract de
medezeggenschap principieel aanvaard.
In artikel 17 wordt namelijk voorge
schreven
„Bij eiken werkgever is of wordt een
fabrieksraad ingesteld. Deze fabrieksraad
wordt bij geheime stemming rechtstreeks
door de werklieden van 18 jaar en ouder
gekozen uit de werklieden van 25 jaar
en ouder.
De fabrieksraad stelt zich ten doel in
alle fabrieksaangelegenheden de paoreele
en de materiëele belangen der werklieden
to bevorderen; hij zal zoowel adviseerend
als onderhandelend optreden."
De Zuiderzeewerken.
Tot en met 15 Februari a.s. heeft de
Maatschappij tot Uitvoering van de Zui
derzeewerken de werkzaamheden neerge
legd. Hierdoor krijgen nog 500 arbeiders
hun ontslag. Men hoopt, wanneer de vorst
het niet onmogelijk zal maken, 16 Febru
ari weer met de werkzaamheden te gun
nen beginnen.
Neüerlandsch vleesch voor het Neder-
landsche leger.
Sedert jaar en dag zijn de centrale
landbouworganisaties bezig te trachten de
Regeering te overtuigen van de rechtvaar
digheid van hun verlangen, dat aan het
Nederlandsche leger Nederlandsch, en
geen buitenlandsch, vleesch behoort te
worden verstrekt. Tot dusver hebben de
organisaties steeds nul op haar request
gekregen. Het buitenlandsch bevroren
vleesch is goedkooper zoo redeneerde de
Regeering, en dus geven we de voor
keur aan dit vleesch boven hef inland-
sche. Aan de door de organisaties te ber
de gebrachte argumenten, die pleitten
voor een ondanks het overigens tamelijk
geringe prijsverschil ander standpunt,
werd blijkbaar geen of weinig aandacht
geschonken.
Of men nu aan het begin van een
kentering staat? In ieder geval is de
hoop bij de organisaties herleefd, want de
minister van Defensie had de vertegen
woordigers der drie centrale landbouw
organisaties naar aanleiding van een op
nieuw door haar ingediend adres tot een
bespreking uitgenoodigd. Naar de Maas
bode vernam, heeft deze bespreking j.l.
Woensdag aan het bureau van den Hoofd
intendant plaats 'gehad. Geruimen t(jd is
tusschen de vertegenwoordigers van den
landbouw, den Hoofdintendant en het
Hoofd van de Vide afdeeling B van het
Departement van Defensie van gedachten
gewisseld. Het wachten is nu op de be
slissing van den Minister zelf.
Het typografen-pensloenlond».
Het „Grafisch Weekblad" meldt:
Het aantal niet-betalers verminderde
Binnenland.
Ontploffing bij het hoogovenbedrijf.
Vleesch voor het Nederlandsche leger.
Ernstig verkeersongeval bjj Wageningen.
Buitenland.
De werkloosheid in Engeland.
De paus buiten het vaticaan.
de deze week weer aanmerkelijk. Volgens
de rapporten die het hoofdbestuur uit de
afdeeïingen ontving, vielen er sedert de
vorige opgaaf meer dan tweehonderd af,
zoodat aan het einde der week nog hoog
stens 500 georganiseerden niet aan den
betalingsplicht hadden voldaan. Aan een
groote zaak in de hoofdstad verminderde
het aantal weigeraars van 43 op 13 en
waarschijnlijk is daar op het oogenblik,
dat dit blad verschijnt, geen enkele wan
betaler meer.
Nederlandsche Spoorwegen.
In de vergadering van den Personeel-
raad d.d. Vrijdag, heeft de voorzitter in
verband met het aftreden van den heer
J. Augustijn als lid yan den Raad, een
woord van dank gesproken voor de wijze
waarop ,deze gedurende vier jaar zijn taak
heeft vervuld.
Langdurige besprekingen werden ge
voerd over de classificatie-regeling.
Met algemeen© stemmen is vastgesteld,
dat de toepassing van dienstorder 2317
(extra-uitkeering) inzake het werkplaats-
personeel juist is geschied.
Voorts heeft de raad besloten zich als
nog tot de- directie te wenden om de
bepalingen van dienstorder 2317 voor
personeel onder R.D.V.-verband, dat we
gens ziekte afwezig is geweest en voor
personeel, wiens los dienstverband aan
sluit aan het R. D. V.-verband, ruim toe
te passen.
De suikerbietenteelt.
Het Tweede Kamerlid van den Heuvel
beeft den minister van binnenlandsche
zaken en landbouw, voorzitter van den
raad van ministers, de yolgende vragen
gesteld
1. Is de regeering reeds in staat en
bereid mede te doelen, welk resultaat
het overleg van den minister van bin
nen landsche zaken en landbouw, dat deze
bewindsman toegezegd heeft bij de be
handeling van hoofdstuk V der Rjjks-
begrooting, met de ministers van finan
ciën en van arbeid, handel en nijverheid,
inzake steunmaatregelen aan de suiker
bietenteelt heeft gehad?
2. Is de regeering bereid, met heit oog
op de steeds moeilijker wordende toe
standen in. de suikerindustrie, het nade>-
rende seizoen van den uitzaai en de nu
weer kort geleden door Frankrijk ver-
groote bescherming der suikerindustrie,
binnen zeer korten tijd met voorstellen tot
steun bij de Volksvertegenwoordiging te
komen?
Onderwijzers nit den vreemde in de
grensprovincie.
Mejuffrouw Westerman, lid van de
Tweede "Kamer, heeft den minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen de
volgende vragen gesteld:
lo. Is het juist, dat in onze grens
provincies, met name in Limburg, vrijj
veel vreemdelingen de vergunning der
Kroon, volgens het tweede lid van art.
1.29 der Lager-önderwijswet hebben ver
kregen, om lager onderwijs te geven?
2o. Vreest de minister daarvan geen
ongunstigen invloed op het onderwijs in
de Nederlandsche taal?
3o. Is de minister bereid een opgave
te verstrekken van het aantal dezer
vreemdelingen en hun nationaliteit?
Kerstmis. Gekleurde electrische
kaarsen. Geem brandgevaar, geen kaarsvet.
J. M. Polderman, Goes. Tel. 129. Adv.
