Maandag 16 December 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Cos Bank N.V. Boes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contróle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Verstrekt credieten aan
Handel en Landbouw.
Neemt gelden in deposito
tegen hooge rentevergoeding
Directeur-Hoofdredacteur.:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentie n:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl,
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Januari a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
Lessen uit Engeland.
Toen enkele maanden geleden in Enge
land de Arbeidersregeering aan het be
wind kwam, raakte de socialistische pers
niet uitgepraat over dit groote gebeuren.
Men sprak van een keerpunt in de ge
schiedenis.
Nu moest men eens opletten. Nu zou
men dan eens kunnen zien, waartoe een
socialistische regeering in staat was.
De ontwapening zou nu krachtig wor
den aangepakt, aan de werkloosheid zou
een einde worden .gemaakt en de moei
lijkheden in de steenkoolnijverheid zouden
nu definitief worden opgelost.
Was er bij de burgerlijke regeeringen
die deze vraagstukken niet tot oplossing
hadden gebracht, onwil of misverstand
of misschien beide, de socialistische re-
geering zou toonen, dat bij haar was
hét Willen en het kunnen.
Vol verwachting klopten vele harten.
Wij zijn nu eenige maanden verder.
Dat men met het .ontwapeningsvraag-
stuk niet verder 'kwam dan dat nieuwe
conferenties worden gehouden, zal nie
mand deze regeering Jtwalijk nemen. De
tijd was tekort om op dit gebied iets tot
stand te brengen. Wij blijven dus rustig
afwachten.
Wat betreft het werkloosheidsvraagstuk
hebben we nog weinig anders gehoord,
dan dat bet een uiterst moeilijke kwestie
is. iets wat de vorige regeering ook al
wist. Practische resultaten werden op dit
gebied nog niet bereikt. Maar, wie weet,
wat niet is kan komen.
Anders staat het met het vraagstuk
van de steenkoolnijverheid.
Hieromtrent is de regeering met een
voorstel gekomen, waarover het Lagerhuis
zich binnenkort zal hebben uit te spreken.
Wr willen er iets van mededeelen.
Een der voornaamste eischen van de
mijnwerkers, welker vervulling door de
Arbeiderspartij was toegezegd, wordt al
vast niet ingewilligd. De zeven-urige werk
dag wordt niet ingevoerd. De reg,eering
durft voorloopig niet verder te gaan dan
zeven en een half uur.
Als een andere regeering met een der
gelijk voorstel was gekomen, dan zou
dat een bewijs geweest zijn van haar
arbeiders-vijandig karakter, haar conser
vatisme, enz. Nu heet het een verstandige
maatregel, waardoor onnoodiga schokken
worden voorkomen.
Aan den eisch van "de mijnwerkers
om de loonen niet meer districtsgewijs
te regelen, maar een uniforme regeling
voor het geheele land te maken, zal de
regeering tegemoet komen, door 'de in
stelling van een nationalen loonraad.
Maar daar staat tegenover, .dat de mijn
eigenaars, geholpen worden door de prijs
regeling van de steenkolen, die natuur
lijk alleen beteekenis heeft als de rege
ling verhooging beteekent endoor
bet invoeren van een premiestelsel voor
de uitvoer-industrie.
Van elke ton steenkool die gedolven
wordt, wordt een percentage van de waar
de geheven en met dit geld zal de uit
voer bevorderd worden. In de practijk
komt dit stelsel dus neer op het verleenen
van uitvoer-premies.
Wanneer in ons land een enkele maal
een noodlijdende industrie geholpen wordt
zooals de laatste jaren een paar maal
gebeurde, dan regent het uit den socialis-
tischen hoek protesten.
Maar nu de Engelsche arbeidersregee
ring met een dergelijk voorstel komt,
nu hoort men „van geen protest.
„Let op Engeland", schreven indertijd
de roode organen.
Het loont inderdaad de moeite.
Er valt daar wel een en ander te
leeren.
Do spoorwegramp van Namen.
Het parket koestert ernstige verdenkin-
6en tegen den machinist van den veronge
lukten trein. Het is n.l. van oordeel, dat
hij, op het oogenblik dat de ramp zich
voordeed, niet zou gereden hebben met
de op de helling van Rhimes reglemen
taire snelheid van 30 K.M., doch dat deze
wel 90 K.M. zou hebben bedragen.
Toen hij bij een dergelijke snelheid
remde zou de locomotief door den schok
uit de rails zijn gesprongen, juist op het
oogenblik dat zij zich ,qp da splitsing
bevond van twee lijnen.
De werkloosheid in Zweden.
Door bemiddeling van de staatscommis
sie voor de werkloosheid in Zweden zijn
gedurende het tijdvak 19141924 £500
K.M. straatwegen, 160 K.M. spoor- en 450
K.M. tramwegen aangelegd. Voorts zijn
door bemiddeling van dezelfde commissie
49413 H.A. woeste grond gedraineerd en
54 sportterreinen aangelegd.
In totaal hebben de uitgaven tot bestrij
ding van de werkloosheid in 'Zweden in
dit tijdvak ongeveer 150 millioen gulden
bedragen, waartoe de staat 100, de pro
vincies 6 millioen gulden en de gemeen
ten het overige hebben bijgedragen. Voor
steunwerken werd 120 millioen gulden uit
gegeven, terwijl in contanten 27 millioen
werd uitgekeerd. Het overige was voor
administratiekosten noodig.
Sedert 1924 is de werkloosheid geleide
lijk afgenomen, zo-odat thans weer nor
male toestanden op de .arbeidsmarkt heer-
schen.
De Dnitsche Rijksdag.
De tweede bijeenkomst van den Rijks
dag heeft Zaterdag slechts een half uur
geduurd en eindigde met het aanvaarden
van de motie van vertrouwen, ingediend
door de fractie van de Duitsche volks
partij, het centrum, de democraten en so
ciaal-democraten. De motie werd aange
nomen met 222 stemmen tegen 156 met
22 onthoudingen. De sociaal-democraten,
democraten en het centrum hebben eens
gezind vóór de motie gestemd. Voorts slo
ten zich 24 leden van de fractie der Duit
sche volkspartij bij hen aan. Tegen stem
den Duitsch-nationalen, communisten, de
oeconomische partij, de .christelijk natio
nale Arbeidsgemeenschap, nationaal-socia-
listen en 14 afgevaardigden van de Duit
sche volkspartij. De 22 leden, die zich
hebben onthouden van stemming, behoo-
ren op drie leden van de Duitsche volks
partij .na, tot de Beiersche volkspartij.
Aankondiging van het einde der Spaan-
sche dictatuur.
In een officieel communiqué deelt de
Spaansche regeering mede, dat de dicta
tuur op 13 September 1930 als geëindigd
zal kunnen worden beschouwd. Over de
toekomstige politieke constellatie in den
staat bevat het communiqué geen nadere
mededeelingen. Hieromtrent zou het Kabi
net ook nog geen positieve besluiten heb
ben genomen.
De nieuwe president der Grieksehe
republiek.
Zaimis is met groote meerderheid tot
president van de Grieksehe republiek ge
kozen.
In de politiek heeft hij sinds ,1890 als
als minister of premier in verschillende
regeeringen een leidende plaats ingenoi-
men en dat vaak in moeilijke tijden.
Onder het derde oorlogskabinet Zaimis
(Mei tot Juni .1917) moest koning Ron
stan tij n aftreden. Het daarop volgende ka-
binet-Venizelos besloot tot den oorlog.
In het kabinet Rhallis, dat einde 1920
den koning terugriep, zat Zaimis als 'mi
nister van onderwijs.
Na de nederlaag in Klein-Azië geraakte
Zaimis op den achtergrond tot Dec. 1926,
toen hij na 'den val van generaal Pangar
los als dictator, zijn vierde kabinet vorm
de. In Mei 1928 verscheen Venizelos weer
plotseling op bet politieke tooneel en
moest Zaimis aftreden, om echter later
toch weer tot heit premierschap te worden
geroepen.
Thans zal hg zijn vaderland dienen
als president van de republiek.
Korte berichten.
Te Berlijn-Wilmersdorf is gisternacht
weder hevig gevochten tusschen nationaal
socialisten en communisten. Een nationaal
socialist werd doodgeschoten, "een tweede
zwaar gewond. Twee communisten zijn in
hechtenis genomen.
In Rusland zijn de geschriften van
de Duitsche filosofen Kant, Schopenhauer
en Nietzsche en van den Griekschen wijs
geer PLato verboden. Da weduwe van
Lenin. 'die het bureau voor politieke op
voeding leidt, beeft last gegeven, deze ge
schriften te vernietigen. Mevr. Lenin heeft
onlangs ook in de Russische openbare
bibliotheken aanwezige exemplaren van
den bijbel, de talmud en de koran laten
verbranden.
Volgens een bericht uit Warschau
heerscht in het Noordwesten van Polen
een voor dezen tijd van heit jaar bui
tengewoon warm weer. Heit gevolg daar
van is, dat op het oogenblik op de mark
ten in de steden nog versch geplukte vi
ooltjes worden aangeboden, terwijl "in de
bosschen nog groote hoeveelheden padde
stoelen worden gevonden.
Zaterdag zijn te Lowest oil twee van
djsl nog vermiste drie trailers binnenge-
geloopen en de derde is uocr het oorlogs
schip Trinidad opgespoord en wordt naar
Yarmouth gesleept. Met het krimpen van
den wind is de temperatuur zoo gestegen,
dat het gisternacht te Ross aan de Wye
55 graden was, oï wel een zelfde nacht-
temperatuur, die als normaal geldt voor
de derde week van Juli.
Majoor Larre Borgasj de ümgeesche
vlieger en kapitein Challe, de Fransche
vlieger, zijin gisteren van Sevilla in Spanje
vertrokken voor een vlucht naar Zuid!-
Ameiika.
Urengeld voor Spoorwegpersoneel.
Op de vragen van het Tweede Kamen
lid, den heer Van Blraambeek, betreffen
de het niet in aanmerking brengen van
het aan het rijdende spoorwegpersoneel
toekomende urengeld voor dien aanslag
in de inkomstenbelasting, heeft de mi
nister van Financiën am. geantwoord.,
dat de Hoogle Raad bijl arrest van 27
Sept. 1929 beslist heeft, dat vergoeding
voor reis- en verblijfkosten wegens dienst
reizen als opbrengst van onderneming
en arbeid moet worden aangemerkt, voor
zooveel daaruit voordeel is genoten. Ver
mits den minister is gleibléken, dat aan het
hier bedoelde urengeld de bedoeling ten
grondslag ligt, slechts de werkelijk ge
maakte onkosten te vergoeden, zal de mi
nister de aanslagregeiende ambtenaren
aanschrijven, dat liet genoemde urengeld
bij de bepaling van het inkomen buiten
beschouwing kan worden gelaten.
Burgemeesters.
De heer P, Biess'elaar, burgemeester van
Bunschoten en Spakenburg, is in den
ouderdom van 62 Jaar overleden. De over
ledene behoorde tot de A.P. partij.
Opheffing Raad van Arbeid.
Bh Kon. Besluit van 23 Nov. is de
Raad van Arbeid te Roosendaal opge
hesen. De bij dezen Raad ingeschreven
verzekerden krachtens de Invaliditeitswet
de Ouderdomswet 1919 en dei Ziektewet,
zoomede de werkgevers, ingeschreven bij
dien Raad krachtens de Invaliditeitswet,
de Ongevallenwet 1921, de Land- en Tuin-
bouwongevallenwet 1922 en de Ziektewet,
worden na de opheffing van genoemden
Raad overgeschreven in de registers van
den Raad van Arbeid te Breda.
Gemeentesecretaris geschorst.
Na een door eenige leden aangevraagde
spoedeischende vergadering van den ge
meenteraad van Oss stelde wethouder
Ploegmakers den Raad voor om den ge
meentesecretaris J. A. P., wegens verre
gaande onachtzaamheden en slordigheid
en 't niet tijdig of niet uitvoeren van
den door B. en W. opgegeven last, waar
onder de gemeente schade leed, over
wegende dat reeds meerdere malen de
heer secretaris door het college door
B. en W. op onachtzaamheden en tekort
komingen is gewezen gedurende veer
tien dagen te schorsen en dit als een
laatste en zeer ernstige waarschuwing
te beschouwen waarna bij herhaling
ontslag uit gemeentelijken dienst zou
moeten volgen.
Het voorstel werd met 122 stemmen
aangenomen.
De storm.
D« d(jlk op Ameland. In een later
bericht over de doorbraak van den dijk
van het waterschap Nes op Ameland
wordt gezegd, dat de schade duizenden
guldens beloopt.
Begrooting Wegenfonds 1930.
Blijkens de Memorie van Antwoord in
zake de begrooting van inkomsten en
uitgaven van het Wegenfonds voor 1930
zal naar de thans bekende gegevens in
1929 aan de wegen rond 20 millioen ver
werkt zijn. In 1930 zal aan de wegen
(met inbegrip van de bruggen) ongeveer
18,4 millioen verwerkt worden.
De Minister deelt mede, dat het vraag
stuk van de verbinding van Rotterdam
met het Zuiden en het Oosten van ons
land thans bij de beide wegencommis-
siën in beschouwing is genomen.
De vraag naar de grondslagen, die bij
de voorziening van Nederland met een
aan' de nieuwe eischen van het verkeer
beantwoordend wegennet tot richtsnoer
zullen dienen, zal bij de herziening van
het Rijkswegenplan althans voor de door
het Rijk uit te voeren verbeteringen een
antwoord ontvangen.
Zoo spoedig het herziene Rijkswegen
plan is vastgesteld, zal op grond daar
van een programma van urgentie en een
financiëel werkplan worden samenge
steld.
Ook de minister is van meening, dat
maatregelen behooren te worden geno
men om de lintbebouwing langs de Rijks
wegen tegen te gaan. Welke die maat
regelen zouden moeten zijn, kan hij thans
nog niet aangeven. Wel kan hij mede
deelen, dat de allerwegen tegen de lint
bebouwing gerezen bezwaren de beide
Rijkswegencommissies aanleiding hebben
gegeven om deze aangelegenheid in stu
die te nemen. Naar de minister is in
gelicht zal hem een eerste rapport van
die commissie binnenkort bereiken.
Het ligt in het voornemen het door
gaande verkeer op de wegen van het
rijksplan, wanneer de doorgangen door
de bebouwde kommen geen voldoende
ruimte voor dat verkeer bieden, buiten
die kommen om te leiden, ten behoeve
waarvan nieuwe wegen om die kommen
zullen worden aangelegd of bestaande
wegen verbeterd.
Het ligt in het voornemen de overne
ming van de wegen van het Rijkswegen
plan voor zoover deze bij anderen in be
heer en onderhoud zijn, te bevorderen.
De minister wijst er voorts nog op, dat
de kosten van hetgeen voor rijwielen ge
schiedt, geenszins onbeduidend zijn. De
rijwielpaden zullen in zeer vele geval
len grondaankoop vorderen. Bij een groo
te lengte van wegen, die reeds over een
voldoend wegdek beschikken, zal de ver
betering in hoofdzaak uit het aanleggen
van rijwielpaden bestaan.
HET ZUIDERZEEFONDS.
Memorie van Antwoord.
Verschenen is de memorie van ant
woord op bet voorloopig verslag aan
gaande de begrooting van inkomsten ein
uitgaven van het Zuiderzeefouds.
De Minister merkt daarin op, dat op dit
oogenblik nog slechts in uitvoering zijn de
afsluiting van de Zuiderzee en de droog
making van de Wieringermeer. Over
voortzetting van de droogmaking zal later
bij nieuwe wetsvoorstellen moe'ea worlea
beslist. Alvorens voorstellen voor volgen
de droogmakingen te doen, zullen eeirst
de huidige ervaringen bekend moeten zijn.
De minister meent daarom, dat verdere
gedachtenwisseling over de waarschijnlij
ke financieele uitkomsten van latere
droogmakingen thans weinig vruchtdra
gend zou zijn.
De minister deelt verder o.m. mede, dat
naar het zich laat aanzien, de afsluiting
van de Zuiderzee reeds in 1932, dus nog
een! jaar eer dan laatstelijk werd ver
wacht, tot stand gebracht zal kunnen
worden. Daar is gebleken, dat de kosten
van de dijkwerken in 1929 ongeveer 81/2
pCt. lager zijn geweest dan deze op grond
van de in 1928 geldende prijzen geweest
zouden zijn (in 1928 werden op grond
van de toen geldende prijzen de kosten
der afsluiting oip 128 millioen geraamd)
mag worden verwacht, dat de kosten van
den afsluitdijk als de prijzen van 1929
ook verder gelden, op 120 millioen of
8 millioen lager zullen kunnen worden
gesteld.
Voor de vrees, dat de raming der totale
kosten zich verder in een stijgende lijn
zou bewegen, bestaat voorshands geen
aanleiding. De moeilijkheden, die zich bij
de bedijking van de Wieringermeer heb
ben voorgedaan, zullen zich niet in gelijke
mate doen gevoelen bij volgende bedijkin-
Binnenland.
Het drama van het kinderlijkje te Amster
dam.
Huiszoeking bij communisten.
Brand te Amsterdam.
Memorie van Antwoord betreffende de
begroeting van bet Wegenfonds.
Buitenland.
De spoorwegramp te Nament
Neemt de dictatuur in Spanje een eind?
Motie van vertrouwen in de Duitsche
regeerirug aangenomen.
De nieuwe president der Grieksehe repu
bliek.
gen, omdat deze gemaakt zullen wiorden
binnen de afgesloten Zuiderzee.
Nu de Wieringermeer weldra in cultuur
zal worden gebracht, zal daarmede wor
den belast een dienst, waaraan de moodige
ter zake kundige krachten verbonden moe
ten worden. Het landbouw-tedbnisch deel
van den dienst zou de minister in nauwer
samenwerking willen brengen met het
werk der oommissie-Lovink, die in den
praefpolder te Andijk een rijke ervaring
opdeed en wier ervaring immers ook in
de toekomst voor de rageering niet ver
loren zal mogen gaan.
De vraag of en in hoever het oip den
weg ligt financieel en steun te verleenen
bij de voorziening in de godsdienstige be
hoeften van de toekomstige bevolking der
drooggelegde polders, is nog niet over
wogen. Dit onderwerp zal echter in studie
worden genomen.
Dammen. Vrijdagavond speelde
Goes I tegen Souburg I voor den Zeeuw-
schen Dambond. Uitslag Souburg I
Goes I alsvolgt:
W. Boogaard—A. Corstanje 20; J.
StroobandW. de Bruin 2—0; J. Roe-
landsK. L. Kramer 11; J. JanseJ.
v. Calmthout 20; A. CastelaarM. v.
d. Berghe 02; A. VermassenL. Dekker
20; T. v. Eenenaam—J. Snoodijk 2—0;
A. LeijnsenF. Hartog 02; A. Palmkoek
I. v. Houte 11; L. de Witte—Hen
driks 02. Totaal 128.
Faillissement. Door de Recht
bank te Middelburg is heden failliet ver
klaard: St. de Vos, winkelier te Middel
burg. Lange Burg.
Rechtercommissaris Mr J. H. Bybau,
rechter. Curator Mr J. F. van Deinse,
advocaat te Middelburg.
Middelburg. Voor den negenden keer
heeft vannacht een brandwacht bij de
ruïnes in de Langedelft gestaan en af en
toe smeulend puin bespoten. Men gaat
heden voort met het weghalen van puin
van de terreinen van de firma's Ooster
huis en De Jager.
Vllssingen. Gisterenavond moesten en
kele Duitschers, die hier werken, en die
„uit" waren, meermalen door de politie
tot de orde werden geroepen.
Vannacht hoorde een agent leven in
de Engelsche Kade en bleek daarin .een
man te liggen. Hij weigerde aan wal te
komen, doch werd daartoe met behulp
van burgers gedwongen. Naar het bureau
overgebracht, bleek het een der Duitschers
te zijn. De agent bad zijn rijwiel laten
staan aan de Kade, en toen hij het
ging halen, was het verdwenen. Het werd
deerlijk gehavend in het Bellamypark te
ruggevonden.
Gisteren heeft de politie een man
aangehouden, die debet was aan een
vechtpartij in het Bellamypark. Op het
politiebureau heeft deze arrestant de cel
geheel vernield.
Zaterdag werd een wielrijder, die
in verboden richting reed op den hoek
van de Kleine Markt en de Walstraat door
een automobiel aangereden. De man brak
daarbij een been.
