Maandag 2 December 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
I
BIGGELMB't
ISTEYAEB
(D
Hendrikse&Co's Bank NI Goes
EERSTE BLADl
Buitenland.
Binnenland
LANG ZULLEN
ZE LEVEN!L
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 December vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUI DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeJL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. Tel. No. 259,
VERSCHIJNT. ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Lossb nummers f 0.05
Prijs der Advertentie n:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 eL
Bij abonnement belangrijke korting.
V Werkloosheid.
Bij „Edeeea" te Hoorn is verschenen'
eeh rapport over de wettelijke regeling
der -werkloosheidsverzekering, uitgebracht
door >e:en commissie uit de Chrietelijik-Sö-
ciale Studieclub te 's Gravemhage.
Bit rapport bevat meerdere belangrijk©
gedeelten.
Wij denken hierbij aan vrat gezegd
wordt omtrent den invloed van de werk
loosheid op den werkloaze.
Zeker, er zijn wierkloozen, die met otr-
verschillig, door eigen schuld, werkloos
zijn. Maar de gewone .werklooee behoort
tot die groeip niet.
En voor hein. is de werkloosheid iets
verschrikkelijks.
Op de vraag wat de invloed is dia
de werkloosheid op den werklaaze uit
oefent, wordt geantwoord
Niet ieder reageert gelijk op zjjto er
varingen. Aanleg, ontwikkeling en levens
omstandigheden oefenen daaroip bedui
denden. invloed. 1
Toch zijin enkele algemeene trekken wel
aanwijsbaar. Wanneer werkloosheid dreigjt
de dreiging is er in sommige bedrijven
Voprtduxenid staat de arbeider voor de
groota onzekerheid of hij straks nog in
staat zal zijn voor zich en zijn gezin
te kubnen zorgen. Men beweert wel, dat
velen dit niet zwaar aanvoelen, doch dat
valt te betwijlfeien. Zij, die deze drei
ging niet zwaar opnemen; zijin misschien
door de voortduring daarvan, daaraan ge-
woon geraakt, doch die vermindering van
zorg is een eierste syptooim van verslapt-
pende energie.
Erger wordt dit, wanneer de werkloos
heid een feit wordt. Eerst zoekt de werk1-
lopze, vol moed, overal werk, doch dam
komt de tegenslag. Overal afgewezen, er
is geen werk. Te willen en te kunnen wer
ken, maar gedwongen werkloos blijken
römdloapem, het is .ellendig. Dikwijls ont
staat daardoor een gevoel van lusteloos
heid, dat aan werkschuwheid denken doiet.
Aanvankelijk ontvangt de wefklooze een
uitkeering uit zijin werkloozenkas. Hij staat
daarvoor onder strenge controle, maar
hij weet, dat hij' r e o h t op uitkeering
heeft. Daarvoor heieft hijl eerst zware of
fers gebracht. De uitkeeringsdagen zijn
echter nieit vele, zoodat hij spoedig „uit
getrokken" geraakt. Bovendien z.ijn de
bedragen te laag, om, zij het ook bekrom
pen, rond te komen. Er is snelle mate
rieels achteruitgang en tenslotte komt
„Maatschappelijk Hulpbetojon" (Burg. Arm-
best.) er aan tei pas, met alle noodzaket-
lijka ondervraging en controle, waardoor
het gevoel, een bedeelde te zijin, sterk
wordt opgedrongen.
Eta bij dat alles blijft de armoede.
Het wordt een worsteling om bet bestaan
te rekken, waarbij de een vloekt, .de an
der schreit en -een derdie versuft, doch
waaronder allen lijden. Het moeten buiten
gewoon hoogstaande figuren zijn, die in
dergelijke omstandigheden gaaf blijven."
Het "is goed vah deze dingen kennis te
fteimen.
Immers, naarmate meer het leed gepeild
wordt, zal ook da belangstelling voor
maatregelen' die dit leed kunnen' voorko
men of verzachten grooter worden.
Hef „Volksbegehren" in Duiischland.
In den Duitschen Rijksdag is de eerste
paragraaf van de z.g, „wet 'tegen de
Slavernq" met 318 tegen 82 stemmen
au vier onthoudingen verworpen. Par. 2
en par. 3 werden met dezelfde stemmen1-
cijfers verworpen'. Par. 4 echter (betrek
king hebbend op de vervolging en bestraf
fing van 'de ministers en gemachtigden^
die het plan-Y oung aanvaardden) werd
met 312 tegen 60 stemmen verworpen.
Nadat de Rijksdag het ontwerp had ver
worpen, hoeft de rijksminister -van bin-
neinlamdsche zaken' krachtens het besluit
der Rijfcsreegering de verordening betref
fende het tweede referendum' uitgevaar
digd.
Het onderwerp der volksstemming is
da vraag of het ih het Volksbegehren ver
langde en. door dien Rpsdag verworpen
wetsontwerp wiet zal worden.
GRATIS ADVIES.
Spreekuren te GOES in Hotel „Nieuw
Goes", Wilhelminastraat 98, Dinsdag 3
December, 11 1 uur, 2—5 uur en
'savonds 7—9 uur voor lijdenden en
zwakken.
De stemming zal op Zondag 22 Decem
ber worden gehouden.
De studentenrelletjes te Gent en Leuven,
Zocals gemeld, hadden Donderdag
avond de Franskiljonsche .studenten van
Gent een betooging georganiseerd tegen,
de vervlaamsching der hoogeschool.
Onder ben bevonden zich ook tal van
vreemde elementen.
Ten getale van ongeveer driehonderd
kwamen zij aan het vroegere station van
Gent-Zuid bijeen.
Hun aanvankelijk heldhaftige strijd-kre-
ten weerklonken ietwat benauwd, toen
zij .een leger zagen oprukken van een
paar honderd Vlaamsche studenten, waar
bij zich vele Vlaamsche arbeiders en bur
gers hadden gevoegd, om hen wat mores
te loeren.
De Franskiljons werden, toen hun stoet
zich in beweging zette, door een sterk
cordon politiemannen beschermd, doch dit
werd al heel spoedig in de Vlaanderen-
straat, letterlijk onder de voeten geloopen
en er ontstond een geregeld gevecht,
waarbij harde klappen vielen.
De Franskiljons werden deerlijk toege
takeld en moesten in volslagen wanorde
van het „slagveld" vluchten. Twee hunner
mcesten in een apotheek verzorgd wor
den. Toen hun overwinning volledig was
en op het slagveld van Gent geen enkel
Franskiljonsch student meer te ontwaren
was, hebben de Vlaamsche studenten, ar
beiders en burgers in de stad gemani
festeerd achter het leeuwenvaandel, dat
aan het hoofd van den stoet werd. ge
dragen.
De „Nation Beige" meldt, dat de bur
gemeester van Leuven, naar aanleiding
van de jongste botsingen tusschen Vlaam
sche en anti-Vlaamsdie studenten, gede
creteerd heeft, dat optochten en samen
scholingen van meer dan vijf personen
voortaan zijn verboden.
De „Peuple" meldt, dat de burgemees
ter van Gent het blad niet verheelde, dat
de toestand te Gent ernstig was. Indien
de rust niet terugkeert is de burgemeester
voornemens, spoedig maatregelen te ne
men tot het handhaven van de orde.
De tweede zone in het Rijnland ontruimd.
De Fransche vlag op de vesting Efcrem-
breitstein is Zaterdagmorgen om kwart
over elf plechtig neergehaald. Tegenwoor
dig waren da president van de Rijn
land-commissie, de twee oppercommis-
sarissen en een Fransch generaal.
Na het neerhalen van1 de Fransche
vlag jnarcheerden de troepen naar het
Moezelgoederanstation, waar zijl plaats na
men in de gereedstaande treinen. Om
12,55 zette het troepentransport zich in
bewegim* naar Metz. Later volgde een
auto-fcolonne van 60 wagens op den weg
naar Maintz. Het vertrek verliep volkomen
rustig. Behalve journalisten en persfoto
grafen waren slechts weinige nieuwsgie
rigen verschenen.
Uit Aken wordt gemeld: Duizenden
mienschen hadden zich Zaterdagochtend
tegen 11 uur in de straten tusschen het
station te Aken en de woning van den
Belgischen bevelhebbenden generaal Pon-
leur, verzameld, om het schouwspel van
de afreis van de Belgische troepen bij.
te wonen. Velen uit den omtrek waren
met auto's naar Aken gekomen'. Aan den
vlaggestok van de woning van den Bel
gischen generaal wapperde fier de Bel
gische vlag. Voor het huis had zich een
bataljon infanterie opgesteld. Toen gene
raal Pouleur verscheen presenteerden' de
troepen het geweer, de staf muziek speel
de en een Belgisch sergeant haalde plech
tig de Belgische vlag neer.
De toeschouwers verkeerden in ariem-
looze stilte en duizenden paren oogem
richtten zich op het dundoek, met welks
verdwijnen een periode van een 10-jarige
bezetting werd afgesloten. Kort daarop
namen de generaal met zijn echtgenoote
plaats in een auto en gevolgd door den
staf reden zij in de richting van de Bel
gische grens. Onmiddellijk ma het vertrek
van de troepen per trein toonde de be-
vodking haar enthousiasme door het aller
wegen ontplooien van de Duitsobe vlag.
De tweede zóne heeft hiermede haar
politieke vrijheid herkregen.
De .ordonnanties van de Rijnlandciqmi-
missie zijn thans voor de tweede zóne
niet meer geldig.
De opperpresident van het Rijnland
ontving van rijkspresident von Hinden
burg, van den rijkskanselier en den Prui-
sischen minister-president telegrammen
waarin de bevolking geluk wordt ge-
wenscht met haar bevrijding, terwijl ook
dank wordt gebracht voor de trouw tij
dens de bezetting aan het rijk bewezen.
Zaterdagmiddag begon te Cohlenz reeds
da feestvreugde. Overal wapperden de
vlaggen en een onafzienbare menscben-
meaigte kwam van alle kanten naar de
stad gestroomd. De treinen brachten dui
zenden naar de stad.
Rij het feest aan den „Deutschlanjd
Eek" werden op de bergen, aan den
Rijn en den Moezel groote vuren ontsto
ken.
Huiszoeking in communHlsche bureaux.
In de bureaux der communistische par
tijl te Essen heeft een nauwgezette huis
zoeking plaats gehad in verband met een
door de procureur-generaal te Leipzig ge
opende instructie wegens voorbereiding
tot hoogverraad.
Ook de kamers', welke de communisti
sche afgevaardigden in deze bureaux
hebben, vooral de kamer van den landdag-
afgevaardigde Boytkowski, werden nauw
keurig onderzocht. Een groote hoeveelheid
materiaal is in beslag genomen. De huis
zoeking duurde drie uur. Incidenten; heb
ben zich niet voorgedaan.
Hei Sklarek-schandaal.
Naar thans is vastgesteld, hebben de
drie gebroeders Sklarek z,ich ook aan
ontduiking van" belastingen op groote
schaal schuldig gemaakt, waardoor de
staat voor belangrijke bedragen benadeeld
is. Zoo hebben zij b.v. hun omzet vootr
1928 met 1.8 millioen mark opgegeven,
terwijl deze in werkelijkheid ongeveer
drie maal zooveel heeft bedragen.
De officier van justitie heeft reeds se
dert geruimen tijd den koopman L. ver
hoord, die naar het personeel van de klee-
dingsmaalschappij verklaarde, de boeken
van de firma „in orde" bracht. Bij hel
verhoor is gebleken, dat L. Van- d0 ven
valschingen in de hoofdboeken heeft ge*
weten en dat hem bekend was, dat de
Sklarefcs vervalschte documenten aan dg
stedelijke ban'k hebben gegeven. L. kreeg
voor zijn bemoeiingen van de Sklaröks
maandelijks 400 Mk. gedurende twee jaar
lang.
Op grond hiervan wordt tegen hem
'n instructie wegens passieve omkooping
en .medeplichtigheid aan bedrog geopend.
Korte berichten,
Die bankier Rocbel-Mueller, uit Go-
tha, directeur van het sedert 1905 be
staande bankiersbuis Max Mueller, aldaar,
is wegens gepleegde verduisteringen ge
arresteerd.
Anti Rev. Jongeren Actie.
Zaterdagmiddag werd te Utrecht de
tweede algemeene vergadering der A.R.
J.Aj (Anti-Rev. Jongeren Actie) gehouden.
De vo.orz. de heer Joh. H. Scheurer
opende de vergadering en dieelde mee, dat
een saamspreking was gehouden met den
heer H. Colijh over het vtaorstel der A.
R. Propagandaclubs tot fusie. De heer
Golijh had gieadviseerd, dat hot eerste
jaar nog geen fusie zou plaats vinden!,
Opdat men1 eerst eens kop. zieml hoe het
instituut der A.R.J.A. zich zou ontwik
kelen. Was dat geschied, dan kon men
nog verder zien. Het maandblad „Neder
land en Oranje" van de A.R. Propogand'a-
clubs wordt voor de A.R.J.A. ter ben
schikking gesteld om -dei leidraden in ie
De bruidsdagen van Pijpeanaa
En „Bestevaer" zijn bruid,
-Die bieden veel gelegenheid
Tot herrie en geluid.
U ziet bier Juist "n rondedans* 1
De pijpen hebben lol
Want van het bruidje „Bestevaas'*
Daar Is ban hart van voll
Het slof van "t verbaal
de volgende tnaali
Zondt tl ook 'n beetje In stem
ming willen komen? Wel Uw
pijp, 'n pak Bestevaer-Rooktabak
en Uzelf dat "s voldoende.
publiGeereü. Spr. wekte op tot krachtige
actie. Nu moeten We 'dezen winter laten
zien wat we kunneml. Het gaat bij bet
aantal clubs om de kwantiteit, doch
niet bij het aantal leden van elke club.
Bij' een kleiner aantal leden kan eien
club juist te beter studie maken van de
beginselen. Het gevaar voor de A.R. Partij
schuilt niet in de breedte, maar in de
diepte en de toekomstige .leden der A.R.
Partij moeten kwalitatief worden opg;a-
voerd.
Besloten werd vooriioolpig nog geen fu
sie met de A.R. Prop. clubs aan te gaan.
Er zal een contactcommissie worden ge
vormd, waarin zitting hebben twee leden
der A. R. J. A., twee leden, der Propa
ganda 'Clubs, terwijl de heer Colijh
zich bereid verklaarde ,als vijfde man' op
te treden.
De Statuten werden na breedvoerige
bespreking vastgesteld.
Bia'sloten werd, dat voorlioojpig elke club
een kwartje 'per lid per jaar zal beta
len.
Toen aan de orde fcwaml b®sPï®ki'ng'
van het orgaan én leidraden maakte de
beer v. d. Bierg van 's Gravendeel er
bezwaar tegqn, dat in .„Nederland! en
Granje" de leidraden zonden warden' oip-
gepomen. Wanneer ze apart gedrukt we
den, dan zou dat naar hiii meende, voor
de leden goedkooper uitkomen, dan dat
men .een abonnement on ^Nederland en
Oranje" zou. moeten nemen.
De voorz. zei do to e met „Nederland1 en
Oranje" te zullen bespreken de mogelijk
heid oim van de leidraden een bepaald
aaintal overdrukken te krijigen. Het be
stuur stelt zich voor een redactieooinmisi-
sie te benoemen, die belast zal worden
met de samenstelling der leidraden.
Ds van der Vliet van Utrecht trad
uit het bestuur, daar het beter werd
geacht, dat de functies van bestuurslid
en raadsman niet vareenigd zijh. Drs S.
Roosjen van -Groningen, die raadsmlan
was, trad als zoodanig af en werd in
het bestuur benoemd: Het bestuur is nu
als volgt: Mr Joh. H. Scheurer, Amerst-
foort, voorz.; Dr L. W. G. Schotten,
Utrecht, secr.; J. Cl. Jongieneel, Oud-Al-
blas, H. v. d. "Berg, 's Gravendeel, Drs
S. Roosjen, Groningen, J. B. Tiemens'.
Apeldoorn. Als studentenafgevaardigde
werd aangewezen de heer P. F. Oosterhof
tei Amsterdam. i
Binnenland.
De gouverneur van Curasao benoefmld.
Verschillende ernstige auto ongel ukken.
Eeni man te Zierikzee verdronken.
Buitenland.
De Zuidpoolvlucht van Byrd gelukt.
De ontruiming van het Rijnland.
Het Sklarek-schandaal.
Studentenrelletjes te Gent.
In de plaats van Drs Roosjen zal als
raadsman gevraagd worden Ds H. A.
Geus van Huizen. Verder treden als
raadslieden op de heeren H. Amelink,
De Bilt; Drs J. van Andel, Den Haag;
Prof. Dr J. A. C. van Leeuwen, Utrecht;
P. van Nes Czn, Nijkerk; P. Pluyten,
Assen; Dr J. Severijn, Dordrecht; Ds P.
Ch. v. d. Vliet, Utrecht; Ds C. v. d. Zaal,
Deventer.
Bij de rondvraag kwam ter sprake het
vormen van provinciale afdeelingen. De
Voorz. zeide, dat het bestuur daar niet
zeer voor was, omdat het aantal verga
deringen niet onnoodig groot gemaakt
moest worden. Wel zal als er in een
A.R.J.A.-club een goede inleiding gehou
den is, deze kunnen worden uitgewisseld.
Men zal overwegen of nog verder contact
provinciegewijs noodig is. Binnenkort
verschijnt een propagandabrochure, waar
in do.el en werkwijze der A.R.J.A. wordt
uiteengezet.
Ds C. v. d. Zaal van Deventer sprak
nog een opwekkend slotwoord en ging-
daarna voor in dankzegging.
JOURNALISTIEKE MANIEREN.
Een te Middelburg verschijnend dagblad
(stijl „Middelb. Crt.") houdt er den laat-
sten tijd eigenaardige manieren op na,
die wel heel sterk afwijken van de wijze
waarop voorheen dit blad geredigeerd
werd
Men herinnert zich hoe onlangs de Anti
revolutionairen zonder vorm van proces
op dezelfde manier als dat een 50 jaar
geleden gebeurde, als onbruikbaren, als
onbekwamen en ongeschikten in. den hoek
werden gezet. Zelfs voor het burgemees
terschap van Veere, zoo decreteerde dit
orgaan, mocht in geen geval een Anti
revolutionair in aanmerking komen.
In datzelfde verband werd toen de
booge figuur van wijlen den Christen-
staatsman Jhr de Savo-rnin Lohman be
klad, door hem in één adem te noemen
met z.g. „milde" Chr. Historiscben, die
„een groote overeenkomst vertoornen met
wat wii zouden kunnen noemen, gods
dienstige, ©enigszins conservatieve libe
ralen."
En thans moet „De .Zeeuw" het weer
ontgelden. Maar hoe? De naam van ons
blad wil deze in hoogheid zetelende en
oordeelende redactie niet over de lippen.
Zij spreekt van een „te Goes verschijnend
dagblad", dat van de goede journalistieke
manieren zou zijn afgeweken.
Wat wij dan wel misdaan hebben?
Niets anders dan dit, dat wij aan een.
niet onbelangrijke organisatie, wie in de
„Midd. Crt." het woord geweigerd werd,
gelegenheid hebben gegeven, zich over
een zaak van algemeen belang zoo
mogen wij toch zeker het drankvraagstuk
wel bezien I uit te spreken en haar
optreden te rechtvaardigen.
De redactie van de „M. Crt." die eerst
de Anti-revolutionairen zoo ongeveer bui
ten de gemeenschap stelde en daarna de
nagedachtenis van een Christen-staatsman
besmeurde, is wel zoo vriendelijk bier aan
min-edele motieven te denken.
Wü zouden n.l. bedoeld schrijven heb
ben opgenomen om dit blad „,een hakje
te zetten".
Natuurlijk gaan wij onze houding niet
rechtvaardigen.
Ieder die dit fraais in d0 „Midd. Crt"
las. heeft onmiddellijk gedacht aan het
bekende spreekwoord van den waard en
zijne gasten.
