JUr
Kerknieuws.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Berichten over onze Adverteerders.
Land- en Tuinbouw
Rechtzaken
Financieële Berichten.
Scheepstijdingen.
11111111
Z. D. H. Mgr. Henricus van de Wete
ring, aartsbisschop van Utrecht, die
Maandagmorgen te 5 uur is overleden.
spreekster stil bij! Paulus lijdensweg met
betrekking tot zijn Zendingsreizen en ein
digde zij met zijta. onthoofding te Rome,
om daarna haar aandachtig gehoor er
voor te waarschuwen dat deze lijdensweg
ons niet al te zeer moge verwonderen,
aatagezien de grondwet van het Koninkrijk
Gods is: door lijden tot heerlijkheid, de
weg van het tarwe graan.
leirseike. Ds G. Th. van Beusekom,
Ned. Herv. predikant alhier, hoopt af-
écheid te nemen van zijn tegenwoordige
gemeente op 19 Januari 1930, en Zondag
d.a.v. zijn intrede te doen te Aarlander-
veen.
Voor den bouw van een Herv. kerk
op den Paaschberg te Arnhem zijn vo
rige week giften van f5000 en een van
f1000 ingekomen;.een week tevoren wa
ren giften ontvangen van f2000 en een
van f 1000.
Tholen. Benoemd tot tijdelijk onderwij-
zer a,an de O. L. school te Poortvliet,
da heer J. Deurloo alhier.
Door den beer L. de Klerck, sedert
1 Juni 1884 onderwijzer aan de Openb.
Lagere schooi te Gadzand, is tegen 1
Maart a.s. ontslag uit zijn betrekking ge
vraagd.
Colifnsplaat. Daar Mej. M. Minderhoud
te Westkapelle, die als nr. 1 voorkwam oip'
de voordracht voor onderwijzeres aan de
O. L. school alhier, inmiddels benoemd is
te Stavenisse, is door B. en W. een
nieuwe voordracht opgemaakt. Deze luidt
adst volgt: 1. Mej. Kwaak te Oost- en
West-Souburg; 2. Mej. Dekker te N. en
St. Joosland; 3. Mej. de Bruine te Middel
burg.
Examens handteekenen L.
O. Het bijvoegsel tot de Nederlandsche
Staatscourant van Vrijdag 15 en Zaterdag
16 dezer bevat het verslag der commissie,
in 1929 belast geweest met het afnemen
der examens in handteekenen (lager on
derwijs). Daaraan, is ontleend:
Het aantal candidaten vertoonde in ver
gelijking met het vorige jaar een niet
onbelangrijke stijging. Hadden zich in 1928
161 candidaten opgegeven, waarvan 156
werden geëxamineerd, thans bedroegen
deze aantallen a.e.v. 196 en 185. Deze
185 candidaten bestonden uit 62 vrouwe
lijke en 123 mannelijke candidaten.
De commissie verheugt zich over het
feit, dat het aantal candidaten voor de
akte handteekenen L. O. dit jaar weder
in stijgende lijn was. Dit zal aan het
teekenonderwijs-op de lagere scholen ze
ker ten goede komen. Toch zou dat onder
wijs (en daardoor ook het voortgezet
onderwijst nog veel meer bevorderd wor
den, wanneer de geldelijke waardeiering
aan bet onderwijzend personeel voor het
bezit van deze jikte wederom werd in
gesteld, en daardoor de achterstelling van
de akte voor handteekenen L. O. bij de
akten voor Fransch, Duitsch, Engelsch
en Wiskunde L. O. zou worden opgeheven.
Voorts meent de commissie, dat het
gewenscht is, dat er eenige wijziging in
de eischen voor het examen wordt ge
bracht. Vooropstellende, dat de totale
duur van het examen niet moet worden
verlengd, meent de commissie in het bij
zonder,, dat het aanbeveling verdient, den
eisch betreffende het reliefornament, hoe
belangrijk deze ook voor de voorbereiding
van de onderwijzers in het handteekenen
kan zijn, te vervangen door een anderen
eisch (of andere eischen), welke een
rechtstreekscher verband met het teeken-
onderwijs, zooals dit volgens de tegen
woordige opvattingen op. de lagere scho
len behoort te worden gegeven, houdt
(houden).
Zilveren ambtsjubileumprof.
m r. P. A. Diepenhors t. Gisterenmiddag
is in het Paviljoen Vondelpark te Amsterdam
gelegenheid geweest om prof. mr, P. A. Die
penhorst geluk te werachein ter gelegenheid
van zijn 25-jarig .hoogleeraarsahap aan de
Vrjje Universiteit.
Als woordvoerder van do huldigingsöotm-
missie, waarvan de voorzitter de heer Colijin,
wegens verblijf in het buitenland hier moest
ontbreken, trad op xnr S. de Vries Czn. Jijj
zeide dat het begrijpelijk is te achten, dat voor
dit jubileum in de eerste plaats belangstel
ling bestaat in de kringen der Vrije Uni
versiteit. Maar naast zijn werkzaamheid als
hooglearaar staat nog de arbeid die prof.
Diepenhorst heeft verricht in den gemeente-
raad van Amsterdam, in- Staten en Kamer; zijn
arbeid aan de anti-revolutionaire pers; zijn
plaats in de actieve handelspolitiek.
Reeds als advocaat toonde mr Diepenhorst
dat hij de gave der welsprekendheid bezat. Nog
zeer jong werd hij- geroepen- tot heit hoog-
leeraarsambt; door de wijze waarop hij het be
kleed heeft, heeft hij mede tie Vrije Universiteit
tot bloei gebracht. Gij hebt vele juristen ge
vormd, aldus spr., en een- Calvinistische ju
ridische school gemaakt. Uw schrifturen vor
men bijna een .bibliotheek. Spr. bad den ju
bilaris nog een lang en werkzaam leven toe,
met zijn eohtgeooote aan zijn zijde, en bood
als feestgeschenk aan een sopt gelds, waarvan
de bestemming is om een studiereis van
prof. Diepenhorst naar Indië mogelijk te ma-
ben. Het gesohenk ging vergezeld van een
album, bevattende de namen van de velen die
eraan hebben- bijgedragen.
Prof. Diepenhorst beeft daarna vol ontroer-
ring allen gedankt die hem op dezen dag
van hun vriendschappelijkste gevoelens en van
de waardeering voor zijb arbeid hebben blijk
gegeven; in- het bijzonder het comité.
Den geheelen middag was het daarna een
komen en gaan van p-artioulieren, deputaties
en autoriteiten, die den jubileerenden hoog
leeraar kwamen gelukwenischen.
Ongelukken. De 18-jarige mijn
werker H. uit Brunssum, is in Staatsmijn
„Hendrik" bekneld geraakt tusschen een
stilstaanden en een aanrollenden wagen.
Zw mwendig gekneusd werd hij naar
het Ziekenhuis, te Heerlen overgebracht
waar hij aan de gevolgen is overleden.
Tijdens een klopjacht onder Princen-
hage kreeg de boschwachter v. T. een
schot hagel in het hoofd. ITij moest per
auto naar het ziekenhuis te Breda ver
voerd worden; zijn toestand is ernstig,
doch niet hopeloos.
Felle brand te Winscho
ten. Te Winschoten brak gisteren tegen
halftien een felle brand uit in het schoe
nenmagazijn der firma Koolhof en het
hoedenmagazijn der firma Wielenga bei
de gevestigd in de drukke Torenstraat.
B, „fzenden van het bericht bestond
er groot gevaar voor de aangrenzende
panden.
Kinderverlamming. In de ge
meente Middelstum zijn in een dokters
gezin twee gevallen van kinderverlam
ming geconstateerd. De patiënten zijn
naar het academisch ziekenhuis te Gro
ningen vervoerd. Te Vaals zijn verschil
lende niet-kwaadaardige gevallen van
kinderverlamming geconstateerd.
Indische gemoedelijkheid
en nog erger! Het moet een paar
maanden geleden op het station Ban
doeng gebeurd zijn, dat een dame een
enkele seconde te laat op het perron
kwam om nog in den expresstrein van
2.21 naar Batavia te stappen.
Dit nu is op zichzelf piets bijzonders,
het zal wel eens meer gebeuren, dat da
mes een trein missen, maar dit speci
ale geval wordt vermeldenswaard door
het feit, dat de wd. inspecteur van ver
voer, die toevallig ook op het perron was
en de dame-in-kwestie een vergeefschen
ren naar den trein zag maken, een trein-
beambte toeriep om aan de noodrem te
trekken.
Of de man het bevel niet verstond,
weten we niet, maar een feit is, dat
de trein doorreed, en spoedig met volle
vaart in de richting Tjimahi verdween,
een verbolgen S.S.-inspecteur en een
wanhopige dame op het station achter
latend.
De hoofdambtenaar liet het er niet bij
zitten. Hij had het nu eenmaal in zijn
hoofd gezet, dat de dame er in zou sla
gen om met den express van 2.21 naar
Batavia te vertrekken en dus zou dat ge
beuren.
Hij bezorgde de dame een auto, liet
haar naar Padalarang rijden en seinde
intusschen naar dat station, dat de ex
press daar zou wachten tot de ontbreken
de passagier gearriveerd was.
Hetgeen prompt geschiedde. De express
wachtte op het station Padalarang pre
cies 17 minuten langer dan volgens de
dienstregeling voorgeschreven was, en
kon toen eindelijk vertrekken met den
liefelijken last, die per auto was nage
zonden.
Uit bovenstaand vorbeeld blijkt weer
eens, hoe ver de gemoedelijkheid in In
dië soms kan worden doorgedreven.
Dertig jaar opgesloten. Gen
darmen hebben te Rosswitz in Silezië een
veertigjarige krankzinnige vrouw, de
dochter van een zekeren Stolle, in lom
pen gehuld in een volkomen vervuild
vertrek der ouderlijke woning gevonden;
de ongelukkige was een geraamte gelijk.
De ouders en broers van de krank
zinnige boden den gendarmen, toen de
zen haar wilden bevrijden, heftigen te
genstand; de beide broers konden pas
nadat versterkingen te hulp waren ge
roepen, worden geboeid; eerst daarna
konden de gendarmen tot het vertrek,
waarin de vrouw was opgesloten, door
dringen.
Het bleek, dat men de vrouw bijna
dertig jaar gevangen had gehouden. Zij
is met een ziekenauto naar een krankzin
nigengesticht vervoerd.
Het grootste deel van een
dorp verwoest. Zaterdagavond brak in
het dorp Gaustritz nabij Dresden op een
boerenhofstede een ernstige brand uit.
De Nederlandsche gezant te Parijs, Jhr Loudon, heeft Zaterdag den eersten
steen gelegd voor het tehuis voor Nederlandsche studenten te Parijs. Een foto
van de plechtigheid.
Hoewel onmiddellijk pogingen in het 1
werk gesteld werden om het vuur te blus-
schen, grepen de vlammen zoo snel om
zich heen, dat binnen korten tijd ook de
aangrenzende boerderijen door vuur wer
den aangetast.
Tegen 10 uur werd de brandweer uit
Dresden gealarmeerd, die weldra ter
plaatse verscheen. Later moest de brand
weer groot materiaal laten uitrukken,
daar de brand reeds een groot deel van
het dorp in de asch gelegd had.
Het grootste deel van het dorp zou ver
woest zijn.
Na den kindermoord t Rot
terdam. In verband met Idiezem moord op
9 October op Marietje Van O. gepleegd, wordi
door de politie op het oogenblik ijverig ge
zocht naar dm rondreizenden koopman, die
zich kortgeleden bij' de politie te Middelburg
meldde en daar verschillende belangrijke ver-
klaringen aflegde. ,Na dien is hij- uit Zeeland
met onbekende bestemming vertrokken, en tof
nog toe onvindbaar gebleven. Het proces-ver
baal, dat van zijn verklaringen werd opge
maakt, is aan den recht-er-commisSaris mr
Franke en aan den inspecteur van het bureau
Gr. Paauwensteeg te R'dain toegezonden.
Uit dit proc.-verbaal blijkt, dat de door den
koopman verstrekte inlichtingen inderdaad van
zeer groot© beteekanis te raoemiein zijn. Hij
verklaarde nl. dat hij Willem Visser op den
dag van dem moord in Rotterdam ontmoet
heeft en na den moord in Limburg heefl
gegproken. Dit klopt dus geheel met hetgeen
ook andere getuigen hebben medegedeeld. Bo
vendien, indien waar mO'cht blijken te zijn,
wat \yillem Visser in Limburg aan dezen
koopman heeft gezegd, dan staat vrijwel vast,
dat de nu, in voorarrest zittende verdachte
Visser, tegen wien trouwens meer sterke aan
wijzingen blijken te bestaan, dan moord op
zijn geweten- heeft. (Tel.).
Drama te Kerkrad e. Zondag
ochtend circa half 10 heeft zich in den
stal van den z.g.n. Ouden Molen op de
grens van Eijgelshoven en Kerkrade-, een
drama afgespeeld, dat het leven gekost
heeft aan den ongehuwden vrachtrijder
Jansen, die woont in een gedeelte van
het gebouw. Tusschen J. en diens knecht,
den 20-jarigen A. M., afkomstig uit het
naburige Duitsche Menkstein, ontstond
twist, blijkbaar over betalingen. Reeds
Zaterdagavond hadden beiden hierover
woorden gehad, zoodat M. de hulp <ier
rijksveldwacht had ingeroepen. Toen men
bij de woordenwisseling Zondagochtend
tot handtastelijkheden overging heeft M.
zijn patroon met een .scherp voorwerp,
vermoedelijk een mes, in de hartstreek
gestoken. J. wankelde en trachtte M. met
een riek te lijf te gaan. Doch hij viel
dcyod achterover. M. werd door den mole
naar Eijdens gegrepen en in een kamer
opgesloten. Doch het was voor M. geen
kunst daaruit te ontvluchten. Het lijk is
naar het ziekenhuis te Kerkrade overge
bracht. Naar verluidt is de moordenaar
gearresteerd.
Uitslaande brand te Arn
hem. Zaterdagnamiddag ontdekten voor
bijgangers da.t er rook kwam uit de Dar
mesconfectiefabriek van gebr. Rees, in
de Driekoningenstraat te Arnhem. Onmid
dellijk werd de brandweer gealarmeerd,
die spoedig onder leiding van den com
mandant met groot materiaal ter plaatse
verscheen. De brand bleek te zijn ontstaan
in .de b-ojitafdeeling opi de eerste verdief-
ping, waar het vuur ruimschoots voed
sel vond, zoodat, in een minimum van
tijd de vlammen naar buiten sloegen en
zich ook aan de hooger gelegen verdie
ping der fabriek mededeelden.
Ofschoon onmiddellijk het vuur van
alle kanten werd aangetast, kon niet voor
komen worden, dat de eerste en tweede
verdieping geheel uitbrandden.
De schade wordt door verzekering ge
dekt. Omtrent de oorzaak tast men in het
duister.
Honderden kisten goede
groenten naar de mestvaalt. Met
goedkeuring van B. en W. van. Utrecht,
is in het reglement voor de groenten-
en vruchtenveiling een bepaling opgeno
men, krachtens welke door de vereeniging
voor de verschillende artikelen een prijs
wordt gesteld, waar beneden zij niet ma
gen worden verkocht. Bij het afdeelings-
onderzoek der gemeentebegrooting werd
medegedeeld, dat wagenvrachten groen
ten op de gemeentereiniging worden ver
nietigd. B. en W. antwoordden daarop, dat
het slechts bij uitzondering voorkomt,-dat
partijen groenten en fruit, .welke op de
veiling geen koopers vinden, worden ver
nietigd.
In de Vrijdagavond gehouden raads
zitting deelde nu het raadslid Van Dijk
mede, dat vele dagen achtereen een schuit
van tien ton nog lang niet alles kon
medenemen. Dagen achtereen is het voor
gekomen, dat 1300 tot 1400 kisten zoo
genaamd onverkoopbaare groenten, waar
onder echter zeer goede, die nog best
tegen redelijken prijs verkocht hadden
kannen worden, naar de gemeentereini
ging gebracht zijn, alleen om de prijzen
op peil te houden.
Een voorstel, waarbij de raad als zijn
oordeel uitspreekt, dat vernietiging van
voor het gebruik geschikte groenten, af
komstig van de gro-e-ntenveiling, niet wen-
schelijk is, en waarbij B. en W. uitgenoom
digd worden een onderzoek in te stellen
naar den omvang dier vernietiging, werd
door B- eti W. overgenomen.
A1 a s t r i m. In de gemeente Pernis
is wederom een geval van alastrim vast
gesteld, nu bij een vijf-jarig jongetje. Dit
is het derde geval in die gemeente; de
beide vorige patiënten zijn inmiddels ge
nezen.
Mislukte sp o or weg aansl ag.
Zondagavond om 10 uur is op de spoor
lijn MaagdenburgBrunswijk in de nabei-
beid van het station Weddel een aan
slag op de spoorlijn gedaan. Een lasch
was losgemaakt, terwijl verschillende stuk
ken rails over de rails gegooid werden.
Een goederentrein reed Over de plaats
heen, zonder echter te darailleeren. Daar
door werd de aanslag ontdekt. Onmi-dde-
lijk werd het onderzoek naar de daders
ter hand genomen, waarbij ook politie
honden gebruikt werden. De honden ver
loren echter na Jcorten iijd het spoor.
De spoorwegdirectie Maagdenburg heeft
1000 mark uitgeloofd voor opsporing der
daders.
De Harmonista.
Door de firma Goldschmeding (Lang©
Kerkstraat, Goes) is een apparaat in den
handel gebracht waarvan velen, die geen
of weinig muziekkennis hebben en die
toch gaarne een koraal of lied willen
spelen, zeker met belangstelling kennis
zullen nemen.
Wij waren in de gelegenheid de wer
king in ©ogenschouw te nemen en erkend
moet worden, dat men hier een instru
ment heeft, dat in tal van gevallen goede
diensten kan bewijzen.
Wij denken hierbij vooral aan de in het
orgel ingebouwde harmotnista.
Op de registerplank is boven de toetsen
een nummerschaal aangebracht. Met een
epkele handgreep 'kan nu door middel van
een hefboom het klavier worden verscho
ven zóóv dat de goede tqonhoogte
.kregen wordt. Is dat gedaan, dan drukt
men met één vinger -dèn toets van het kla
vier die het cijfer draagt van de te sper
len muziek naar benaden en men heeft
een vol accoord.
Het is heel eenvoudig en gemakkelijk;
z-onder -eenig© muziekkennis kan men zoo
goed als zonder voorbereiding een koraal
of lied spelen.
De Harmonista is dus in 'da eerste
plaats van belang voor hen die niet kun
nen spelen. Maar voor hen toch niet al
leen. B-.v. men wenscht te spelen viool
en orgel. Maar nu blijkt dat de toonhoogte
niet precies dezelfde is. Welnu even .'de
hefboom in beweging gebracht en de
gew-etoschte hoogte of laagte wordt ver
kregen.
Misschien zijin er lezers, die omtrent
dit apparaat nog verschillende vragen heb
ben. In dat geval kunnen ze niet beter
doen dan een bezoek te brengen aan
Goldschmedings magazijn in de L. Kerk
straat, waar de heer Wolzak gaarne be
reid, is de werking te demonstreeren.
Mond- en klauwzeer In Frankrijk.
In Frankrijk komt het mond- en klauw
zeer weder zeer verbreid voor. In het
tijdvak 1630 Sept. is daar de ziekte
in 280 gemeenten opnieuw uitgebroken
en wel op 2264 boerderijen. In dezelfde
periode bleken bovendien 651 gemeenten
en 2869 bedrijven, waar vóór 16 Sept.
reeds mond- en klauwzeer was gecon
stateerd, nog niet vrij van de ziekte
te zijn. Het is vooral in Midden-Frank
rijk dat thans de meeste gevallen wor
den aangetroffen, doch ook de andere
streken, zooals Normandië en de departs
menten van Noord-Frankrijk zijn geens
zins vrij. Ln Somme b-.v. kwam de ziekte
voor in 68 gemeenten en op 499 bedrij
ven.
De roofmoord te Ulven-
h o u t. Gistermorgen heeft het Gerechts
hof te 's Hertogenbosch uitspraak ge
daan in de zaak tegen F. M. en C. de V.
te Ginneken, die verdacht worden van
den roofmoord op den ouden P. v. d.
Burgt te Ulvenhout gepleegd. Het Hof
heeft beiden aan dit misdrijf schuldig
verklaard en veroordeeld tot twaalf ja
ren gevangenisstraf.
De rechtbank te Breda had hun des
tijds een gelijke straf opgelegd.
Onbevoegd uitoefenen van
de geneeskunde. De advocaat gene
raal hij den Hoogem Raad, heeft gecon
cludeerd tot verwerping van het cassa
tie-beroep van Q. W., magnetiseur, die
terecht heeft gestaan voor 'het kanton
gerecht "te Tiel wegens het onbevoegd
uitoefenen van de geneeskunde, nl- het
behandelen van twee personen. De kan
tonrechter veroordeelde hem tot twee
maal f200 boete. De rechtbank te Tiel
legde dezelfde straf op.
Arrest 16 December.
De gevolgen van de beursorisia.
New York is ook vorige week in de fi
nancieels weield weer de alle-sbeheer-
scheiide invloed geweest, schrijft het Han
delsblad.
De Europeesche beurzen hadden welis
waar geenszins van zulk een vloedgolf
van verkoopen te lijden, als in Wallstreet
het geval was, maar niettemin was de
stemming toch over de geheele linie flauw
en vroeg men zich angstig af, wat het
ei'nde Zou zijin van deze ineenstorting.
De vorige disconto-verlaging in New
York, welke op- October werd doorge
voerd, heeft op de fondsanmarkt nagenoeg
geen uitwerking gehad. Zal er ditmaal op
den duur meer invloed van uitgaan?
Alles wijlst er op-, dat men den eersten
tijd met een ruime geldmarkt in Amerika
ïekening zal hebben te houden en dat als
gevolg daarvan, de mogelijkheid van lcapi-
taalsafvloieiing naar Europa en vermoede
lijk ook van goudverschepingen, groot
moet worden geacht. D'it zal van ongun-
stig-en invloed zijn op den dollarkoers
en dienovereenkomstig den stand der lei
dende Europeesche wisselkoersen, doen
verbeteren. Ook moet daardoor een' ver
dere ontspanning van de gieldsituatie in
de Europeesche landen waarschijnlijk wor
den geacht. Op den duur zullen zich dus
de discontokoersen aan dezen gewijzigden
toestand mneten aanpassen. De Neder
landsche Bank heeft daaruit dain ook haar
consequenties getrokken en hee-ft het dis
conto verlaagd van 5 op 4,5 pc.t.
Het ziet er naar uit, dat men voor de
naaste toekomst met een lageren rentes-
stand op korten termijin rekening zal moe
ten houden en is dit het geval, dan zal
ook, vermoedelijk het aantrekken van den
rentevoet voor beleggingen op langen ter
mijin tot staan worden gebracht en zal
de kapitaalvoorziening wellicht minder
stroef gaan, dan in het loopende jaar het
geval is geweest. Wij kunnen onder die
omstandigheden de afbraak van het hoog-
opgeschioefde koerspeil dan ook niet uit
sluitend als een slecht voorteeken $ien.
Natuurlijk is het niet onmogelijk, dat de
zware verliezen, die over de geheele we
reld zijn geleden, remmend zullen werken
op den afzet van industrieels producten,
maar het komt ons toch- zeer voorbarig
voor, om er rekening miee te houden,
dat de toestand zich tot een werkelijke
crisis ontwikkelt.
Stoomvaart-Mij. Nederland.
SOEMBA, 17 v. Amst. te Batavia.
KAMBANGAN, thuisr., 17 v. Sabang.
MANOERAN, uitr., p. 15 Gibraltar.
ROTTI, thuisr., p. 17 Perim.
MOENA uitr., p. 16 Gibraltar.
BORNEO, Amst. n. Batavia 18 te Middlesbro.
GROTIUS, Batavia n. Amst. 16 -v. Padang.
PRINS DER NEDERLANDEN, Batavia n. Am
sterdam 15 v. Singapore.
J. P. COEN, thuisr., 18 v. P. Said.
Rotterdamsche Lloyd.
BUITENZORG, uitr., pass. 17 Perim.
GORONTALO, thuisr., 17 v. Gibraltar.
KOTA GEDE, thuisr., 16 v. Belawan.
KOTA RADJA, uitr., pass. 16 Pontellaria.
SITOER'ONDO, thuisr., 17 v. Marseille.
TABANAN, thuisr., pass. 18 r.m. 3 u. Gibral
tar.
TAMBORA, uitr., pass. 17 Finisterre.
TERN ATE, thuisr., 17 te en v. Port Soedan.
TOBA, uitr., 17 v. Suea.
