Donderdag 14 November 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Batik N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
HANDEL en LANDBOUW
Kerknieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contróle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
verstrekt credieten aan
neemt geiden in deposito
tegen hoogs rentevergoeding
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der AdvartentiSn:
1—4 regels f1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
*j* Die etem plicht
Opnieuw is in de afdeelingen der Twee
de Kamer de afschaffing van 'den door
plets gemotiveerder! en.zelfs schadelijken
Stemplicht ter sprake gebracht.
Het zal moeilijk vallen aan je tooneu
dat het landsbelang gediend 'kan worden
door personen, die tegenover de politieke
zaaJk absoluut onverschillig staan, naar de
stemhus te drijSren.
Het eenige waarneembare gevolg; van
deze zonderlinge verplichting, is, dat som
mige partijen misschien iets minder voor
hunne vërfciezingsactie uitgeven en dat
thans allerlei elementen gekozen worden,
dia anders geen schijn van 'kans zouden
hebben.
De verkiezing van candidaten van twijL
felachtig gehalte in sommige gemeentera
den, van z.g. „wilden" en misschien vain
een enkele communist, is van de z.g.
stemplicht het meest voor de hand .lig
gende gevolg.
Verder kan nog worden gewezen op'
massa's overbodig werk voor de secreta
rieën en de burgemeesters, en voorts
op de vervolging door den rechter van
opwilligen en menschen die gemoodsbe
zwaren hebben, met mama tegen het
vrouwenkiesrecht.
Het is dan nok jammer, dat de Regeei-
ring niet van zins schijht te zijn aan
den niet alleen overhodigen, maar zelfs
v,o;or het landsbelang schadelijken stem
plicht een einde te maken.
LarrdbouwondieirwSjis en leerplicht.
Ini de afdeelingen der Tweede Kamer
werd de vraag gesteld, of wellicht de te
genwoordige Minister bereid is mat zijn
ambtgenoot van Onderwijb, Kunsten en
Wetenschappen in .overleg te treden om
trent de vraag, of niet in art. 7, sub 3, der
Leerplichtwet het landbouwonderwijs met
het aldaar genoemde onderwijs kaai wor
den gelijk gesteld.
Een zeer verstandige vraag.
Hat is volstrekt, niet noodig dat alle kin
deren precies naar één model worden
ontwikkeld.
En het schijlnt ons niet van veel levens
wijsheid te getuigen, wanneer het land
bouwonderwijs van minder belang wordt
geacht voor onze jongens dan het vaak
weinig practische schoolonderwijb.
Als er dan toch de zevenjarige otf
achtjarige leerplicht moet zijn, laat men
dan tenminste gelegenheid geven opdat
de kinderen zich overeenkomstig hun aard
aim behoefte kunnen ontwikkelen.
Die vorige Regeerinig wilde van da hier
gevraagde gelijkstelling niet weten.
Laten wij' hopen dat de tegenwoordige
Regeering de zaken wat ruimer zal be
zien, opdat het platteland van den ver
lengden schooltijd meer dan tot nu toe
kan profiteeren.
De crisis in de Engelsche mijnindustrie.
De mijneigenaars van West- en Zuid-
Yorkshire hebben zich van de, Vereenigimg
van Mijneigenaren afgescheiden voor zoo-
vei" het de tegenover het regeeringsontfc-
werp aan te nemen houding betreft. Zij
hebben besloten dit ontwerp aan te ne
men.
Ge-durende de laatste zes maanden,
waarover statistieken beschikbaar zijn,
hebben de mijnen in Yorkshire ongeveer
iy3 millioem ton kolen meer opgeleverd
en aan duizenden mannen meer werk
verschaft dan eeajg ander kolengebied.
De Rijnlandontruiming.
Da centrumsafgevaaxdigden dr Bockius,
Esser en dr Schetter hebben in opdracht
van de rijksdagfractie, een onderhoud met
den rijkskanselier gehad, waaraan ook
dr Wirth als Minister voor het bezette
gebied deelnam.
De bespreking gold vooral vraag
stukken, welke met de ontruiming van
de tweede zóne verband houden, in het
bijzonder bet onderhond van de rijksge
bouwen en terreinen', welke thans weer
aan het rijk teruggegeven zijn.
Overigens werd het geheels complex
der vraagstukken betreffende een syste
matische ondersteuning van het Westen
lijk grensgebied besproken. WaaxschijP-
lijk zullea deze besprekingen het onder
werp voor beraadslagingen van het rijks-
kabinet vormen.
De corruptiezaak-Sklarek.
De commissaris van onderzoek in de
zaak-Sklarek, Oberregierungsrat Tapolski,
is volgens de „Voss. Ztg." met zijn on
derzoek bijna gereed. De commissie van
-onderzoek uit den Landdag, is tegen Maan
dag bijeengeroepen om zijn eerste rap
port te hooren, doch zij zal reeds mor
gen of overmorgen zelf getuigen oproepen
om voor haar te verschijnen.
De Oberprasident zal het definitieve
oordeel vellen] omtrent de schuld of de
onschuld der in da zaak verwikkelde
personen.
De premier van Irak doodgeschoten.
Uit Bagdad wordt gemeld: De eerste-
minister van Irak, Sir Kaboel Muhsin,
is gisteravond doodgeschoten. Bijzonder
heden ontbreken.
Een aanslag op Musaoiini?
De correspondent van de „Daily Mail"
te Ni-ce, het hoofdkwartier der samen
zweerders tegen Mussolini, meldt aan
zijn blad:
'Ondanks alle tegenspraken uit Rome,
op de berichten uit de Riviera, omtrent
een aanslag op het leven van "Mussolini,
publiceert de „Petit Nico-is", een plaatse
lijk blad, het volgende bericht van een
bijzonderen correspondent, die, naar het
heet, tien dagen op onderzoek is uit
geweest:
Op 10 October reisde de duce per
auto van Rome naar Ostia, waarbij hij
afwisselend In zijn eigen auto en in
dien van den minister van openbare wer
ken reed. Te Ostia werd een schot ge
lost op de auto van 4en duce door een
der aanwezige fascisten. Een officier
werd beschuldigd en werd zonder vorm
van proces terechtgesteld.
De godsdienstvervolging in Rusland.
Naar via Kowno uit Moskou wordt ge
meld, heeft de „Gpoe" in de Duitscbe
Wolga-republiek in da stad Pokrowsk
weer een groot aantal Duitscbe kolonis
ten gearresteerd, die beschuldigd worden
van propaganda tegen de sovjets.
De betrekkingen tusschen de Duitscbe
kolonisten en de sovjet-autoriteiten zijn
den laatsten tijd zeer gespannen, omdat
de communisten eischten, dat alle kerken
zouden worden gesloten.
In Pokrowsk zullen twee Evangelische
kerken met Kerstmis gesloten worden.
De ontstemming onder de Duitscbe ko
lonisten is in den laatsten tijd zoo toe
genomen, dat de communisten slechts' ge-,
wapend rondloopen.
I Anti-Bolsjewieiïsdhe sects voor hei
gerecht.
Naar uit Moskou wordt gemeld, ving
gisteren te Voroners de openbare be
handeling aan tegen 42 z.g. „Fyodorists",
leden van een religieuse anti-holsjewisti-
sche secte, die genoemd 'is Paar den lei
der Fyodor Ribalkin.
Zij worden beschuldigd van opzette
lijke brandstichting en anti-boJsjewidti-
sdhe agitatie.
De lieden van de secte droegen allen
witte mantels en hielden optochten in
verschillende dorpen in het Voroners-
district, waarbij zjj de oude Russische
driekleur ten toon spreidden. Op de vlag
stonden de woorden: „God redt den
tsaar."
De secte wordt voorts beschuldigd de
boeren te hebben opgezet tegen verschil
lende maatregelen der sovjet-regeering
o.a. tegen de belastingverbooging. Voorts
wordt aangevoerd, dat de Fyodoristen
pogingen hebben gedaan een militair de
tachement te vormen van 1000 man om
samen te werken hij de denkbeeldige
komst der anti-bolsjewistische strijd
krachten.
In Novaya Kalitua zouden zij huïzeti
van aanhangers yan het sov'et-regiem
hebben in brand gestoken, waarbij zij in
structies zouden hebben ontvangen van
het emigratie-centrum.
Van heinde en verre is het publiek
samengestroomd om. bet verloop van het
proces te volgen. De rechtszaal is vól
toehoorders, terwijl de menigte buiten het
gebouw door middel van luidsprekers op
de hoogte wordt gehouden van de onder
handelingen. 1 f
De presidentsverkiezing In Mexico.
Alle troepen van het federale district
zijn in de kazernes geconsigneerd in, ver
band met de mogelijkheid van onlusten
bij de campagne voor de presidentsver
kiezingen.
De verkiezingen zullen Zondag plaats
hebben.
Korte berichten.
Aan de krijgsscholen in de Sowjet-
Unie zullen thans ook meisjes worden
toegelaten.
In Noord-West-Rusland zal een
staatsaluminiumfabriek worden gesticht,
waarvan de kosten .op ruim $3 millioen
gulden worden geraamd.
De Amerikaansoho Minister van
oorlog, Good, is wegen., Umdedarmont-
steking geopereerd. Zijn toestand, zou
buitengewoon ernstig zijn.
Nabjj Scbeifling in Stiermarken zgn
drie personen die op een spocrwegdijk
liepen door den trein gedood.
Een Fransch verkenningsvliegtuig
bestuurd door den vlieger Maurice Weiss,
is nabij Garcbes te pletter geslagen, waar
bij de piloot om het leven kwam.
Voor de schepenenrechtbank te Al-
tona is een proces wegens ontduiking van
invoerrechten tegen vijf Denen, drie Duit-
schers en één Nederlander begonnen. Het
Duitscbe Rijk is door de ontduikingen
voor 133.000 mark benadeeld.
Uit Toulon .bericht Belga, dat er
aan boord va,n den torpedo-jager Trombe
een ontploffing heeft plaats gehad, waar
bij drie leden der bemanning' zijn. omge
komen. Eén is er gekwest.
Te Londen hebben 'de werkgevers
het besluit aangeplakt, waarbij 15.000
scheepstimmerlieden worden uitgesloten.
De Koningin maar Amsterdam.
Naar de „N. .R. Crt." meldt, heeft ÏÏ.M.
de Koningin het voornemen zich op 28
dezer naar Amsterdam te hegeven, iVten
einde gevolg te geven ,aan de uitnoodi-
ging van den Britsehen gezant, om in de
Engelsche kerk te Amsterdam twee ge
brandschilderde gedenkramen te onthul
len. Het eene raam, voorstellende den
koning-stadhouder Willem den Derde en
diens gemalin, koningin Maria, is door
Nederlanders aangeboden; het andere
raam is aangeboden door twee Britsche
regimenten, de Northhumerland Fusiliers
en het Royal Warwickshire Regiment ter
herinnering aan de door hen in do 17e
eeuw in de Nederlanden gedanen dienst.
Na afloop van deze plechtigheid zal
H.M. doorreizen naar da residentie, ten
einde aldaar hat winterverblijf te bétrék-
ken.
Ratlonaliseering vare de suikerbietenteelt.
Het Tweede Kamerlid de heer Van dier
Sluis beeft aan den minister van bintuen-
landsche zaken en landbouw de volgende
vragen gesteld:
1. Kan de minister van binn'eïiïahd-
sche zaken en landbouw mededeelan:,
welke de resultaten zijn van het voort
gezette onderzoek naar de rationalisee
ring der bietenteelt, welk onderzoek werd
toegezegd in de vergadering van de
Tweede Kamer op 18 April 1929 (Han
delingen biz. 1940)?
2. Kan Zijne Excellentie een overzicht
geven van hetgeen thans op dit gebied
wordt gedaan en wat er redelijkerwijs
nog aan ontbreekt?
Op wachtgeld gestelde onderwijzers.
De heer Suring heeft aan den Minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen de volgende schriftelijke vragen ge
steld:
I. Is het juist, dat in den laatsten tijd
aan op wachtgeld gestelde onderwijzers
door bet Departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen een schrijven
is gericht met het bevel, zich genees
kundig te doen onderzoeken ten einde
eventueel voor invaliditeitspensioen in
aanmerking te komen; dat onderwijzers,
die niet aan dit verzoek voldeden, dan
de kennisgeving kregen, dat hun wacht
geld vervallen was dat er reeds onderwij
zers zijn gedupeerd, doordat hun wacht
geld is ingetrokken, omdat zij' op het be
vel, om zich te doen keuren, niet vlug
genoeg reageerden.
II. Zoo ja, is de Minister dan bereid
mede te doelen, op grond van welke
bepalingen der Lagcr-cmderwijswet 1920
èn der Pensioenwet 1922 deze maatrege*
len zijn getroffen?
III. Indien de eerste vraag bevestigend
wordt beantwoord, doch de daarin ge
noemde maatregelen niet overeenkomstig
bepalingen der Lager-onderwijswet 1920
èn der Pensioenwet 1922 zijn getroffen,
is da Minister dan bereid, deze ongé-
daan te maken?
Ontslagen bij Philips.
De aangekondigde ontslagen bij do Phi-
lipsfabrieken te Eindhoven zijn begonnen.
Gedurende enkele weken reeds doken er
geruchten op, dat veilen zoolden, zijn ont
slagen. Thans verneemt de „Morgen" uit
goede bron, dat Maandag, aan eenige hon
derden personen ontslag is aangezegd-
Militaire Pensioenraad;.
Naar verluidt, zou generaal-majoor G.
G. van Everdingen, oud-gouverneur van
de Kon. Militaire Academie te Breda,
in aanmerking komen voor het lidmaat
schap van den Militairen Pensioenraad.
Electrificatie- Voor aanleg
huisinstallaties in alle plaatsen: J. M.
Polderman. Goes. Tel. 129. Adv.
Prov. Staten. In het verslag
van de gisteren gehouden Statenzitting
staat, dat de heer P. G. Laernoes be
perking van den Zondagsdienst op de
tram bepleitte. Men maakt er ons op
opmerkzaam, dat dit niet geheel juist i-s.
De heer 'Laernoes vroeg aan het Col
lege van Ged. Staten te willen overleggen
met het bestuur van de P. Z. E. M. om
voor hert personeel van de tram Vlissin-
getnMiddelburg te komen tot het ge
ven van 26 vrjje Zondagen in het jaar,
zopals dit bij de Walchersche tram en
naar hij meende ook bij andere tramdien-
sten het geval is.
Bij dezen tramdienst zijn voel te weinig
vrije Zondagen voor het trampersoneel.
Oeverafschuivi n g. In den Ca-
lamiteuzen "Willem Anna-polder is D ins
dagmiddag hij dijkpaal 13 een oeveraf-
schuiving voorgekomen. De steenglooiing
is over een: lengte van pl.ia. 80 M. weg-
gevallien. Vanwege den Prov. Waterstaat
worden maatregelen genomen tot herstel
ling.
Middelburg. Woensdagavond jl. werd
alhier een propagandavergaderimg, z.g.n.
praatavond gehouden van de. leden van en
belangstellenden in de Nederlandsche
Christelijke Radio-Vereeniging, onder lei
ding van den heer J. W. van 't Hoff té
St Laurens, Voorzitter der Oorresponden
ten van den Kring Walcheren.
Met psalmgezang, Schriftlezing en ge
bed werd de vergadering geopend en de
vrij talrijke aanwezigen welkom geheeten.
De Voorzitter wijst op het doel dezer
samenkomst, beoogende de belangen der
N. C. R. V. te bespreken en de leden mert
elkaar in kennis te brengen.
Hierna trad als spreker op de heer
Van Renssen te Bennekom, propagandist
der N. C. R. V., die in een 'duidelijk be
toog het doel en streven van de Vereeni-
ging nader uiteenzette. In het bijzonder
vestigde spreker de aandacht erop, dat
de Vereeniging ook door middel van de
Radio, verbreiding van Gods Woord
wenscht door geheel ons land en ver daar
buiten, ja. zoo mogelijk binnenkort zelfs
ook in Ned. Indië. Het gaat evenwel met
veel strijd en moeite gepaard om dit alles
mogelijk te maken, doch cn's Christenvolk
verstaat in dezen, ge'zien haar offervaar
digheid, haar plicht en spreker wekt 'alle
aanwezigen op, mede te werken, opdat de
N. C. R. V. niet door andere omroepver-
eeniringen op den achtergrond wordt ge
drongen.
Vervolgens werden tal van lichtbeelden
vertoond, betrekking hebbend op de uit
zendingen van de N. C. R. V. en op de
zendinstaliatie te Huizen. Hiervoor jrerd
door den heer R. U. Bastiaanse belang
loos een projectielantaarn afgestaan en
bediend.
Ter afwisseling van een en ander wer
den door den heer T. Winter, met een zij
ner zangklassem, eenige Christelijke lie
deren, op zeer verdienstelijke wijize ten
gehoore gebracht.
Door verschillende leden werden ten
slotte nog vragen gesteld betreffende den
Binnenland.
Het begrootingsdebat ia. de Tweede
Kiamei'.
De Koningin naar Amsterdam.
De Memorie van Antwoord betreffende
Binnenlands cbe Zaken $nr Landbouw,
De emcephalitishacil ontdekt?
Buitenland.
De corruptie-zaak Sklarek.
Een aanslag óp Mussolini?
omroep en het vereenigingsleven, welke
door den heer Van Renssen allen werden
beantwoord. Hieruit mag tevens blijken,
dat ook op Walcheren een ernstig mede
leven is in het werk van de N. C. R. V.
Meerderen gaven zich aan het eind der
vergadering op dit werk met hun gaven
en krachten te steunen.
Nadat de voorzitter allen had bedankt
voor het welslagen van dezen avond, werd
de vergadering met dankgebed bij monde
van den correspondent, Th. Kamertnanis,
uit Vlissingen gesloten.
lerseke. Gisteren heeft do knecht van
den landbouwer Vermue, A. de B., een
slag gehad van een paard, waarbij; zijn
bovenbeen geheel stukgeslagen werd. Hij
is naar de Ziekenverpleging St. Joanna
te Goes overgebracht.
Wesrkapelle. De wachtmeester bij de
Kon. Maréchaussee, Dogge, alhier, wordt
als zoodanig verplaatst naar Heusden.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Westmaas, P. Hofstede te
Noordwijkerhout. Te Hindedoopen, J. v. a.
Heide, cand. te Amersfoort. Te Marram,
F. Jonker te Jouxe. Te Bledswijk, J. G.
Woelderink te Hoornaar.
Aangenomen naar Hindeloopen, J, v. d.
Heide, cand. ta Amersfoort.
Bedankt voor Hollandscbeveld Z O.
Elim, H. Stegeman te Urmond.
Gerei Kerken.
Tweetal te Kralingeu (vac. J. D. v. d.
Velden), Dr J. Hoekstra te 's-Graverihage
en F. A. den Boeft te Amersfoort.
Aangenomen naar Groote Lindt (Zwjjn-
drechti, Dr H. W. v, d. Vaart Smit te
Zuid-Beijerland.
Bedankt voor Nieuwerkerk (Z.), J.
Snoek te 'B-Grevelduin-Vrijhoeven-Capellc.
Kerkelijke verkiezingen.
de gisteren gehouden verkiezing van elf
gemachtigden voor het kiescollege van
de Ned. Herv. Kerk .te Gorinehera zijn
de candidaten van de vrijzinnigen ge
kozen met 305 stemmen.
Gisteren is in de Ned. Herv. Gen», te
Groningen de stemming gehouden ter ver
kiezing van 53 gemachtigden in bet kies
college. Daarbij stonden de partijen scherp
tegenover elkaar. Er zijn ruim 2700 stem
men' uitgebracht; biervan verkregen de
reohtsche candidaten 1900, de vrijzinni
gen 800 stemmen. Het aantal kiezers
bedraagt ongeveer 4800. De orthodoxen
zijn dus oipnieuw in de meerderheid, en
de wensch der vrijzinnigen naar een eigen
predikaat zal dus niet vervuld worden.
Ds C. J. Warners. Bij1 Kon. Be
sluit is aan den vlootpredikamt ds O. J.
Warners met ingang van 9 December 1929
eervol ontslag verleend.
Bij de gehouden verkiezingen in de
Ned. Herv. gemeente te Alkmaar hebben
de candidaten der vrijzinnigen een meer
derheid van ruim 600 stemmen verwor-
van. I
Legation. De wijkvereeniging Nico-
laï-kerk der Ned. Herv. gemeente te Ut
recht heeft van wijlen 'jonkvr. Bloot van
Zwanenburg te Utrecht een legaat groot
f2000 ontvangen.
