Woensdag 13 November 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
PP ROL
Hendrikse Go's Bank N.V. Soes
HetWtegdtimd
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
verstrekt credieten aan
KANDEL en LANDBOUW
neemt gelden in deposito
tegen hooge rentevergoeding
Kerknieuws.
D irecfeur-Hoofdredacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUI J, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prjjs der A d ve r t e n 11 n
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ef
Bij abonnement belangrijke korting.
V Ongeloof en revolutie.
Da Kersten heeft, toen hij! zijn van
zeldzame kortzichtigheid getuigende uit
spraak ten opzichte van de revolutionaire
machten ten beste gaf, misschien uitslui
tend gedacht aan de uiterste revo
lutionairen, de Communisten.
Maar dan blijkt daaruit dat hij toch wel
heel oppervlakkig heeft geoordeeld, en
dat hij weinig aandacht heeft geschonken
aan wat Groen van Prinsterer dienaan
gaande geleerd heeft.
Groien van Prinsterer dacht er niet aan,
de revolutiebeweging slechts terloops te
bestrijden.
Hij had wel degelijk oog voor het ont
zettende gevaar, dat spreekt uit het
betoog van een Prof. Burger.
Duidelijk heeft hij aangetoond, dat
ongeloof en revolutie hand aan hand
gaan.
Een volk dat van God vervreemdt,
dat dus feitelijk gerevolutioneerd is, wordt
ook rijipi voor de revolutie in den gewonen
zin des woords.
De strijd van alle revolutionairen gaat
dan ook in de allereerste plaats tegen
den godsdienst.
Wij moeten, schreef enkele jaren gele
den het socialistische hoofdorgaan, be
ginnen met de harten te revolutionee-
ren. Als dat doel bereikt is, dan is de
slag in beginsel gewonnen.
En de Russische bolsjewisten weten
dat ook wel.
Het is niet toevallig dat hun optredeta
een sterk anti-godsdienstig karakter
draagt.
Met groote 'kracht wordt in onze dagen
de ongeioofspropaganda ter hand geno
men.
^Met volle handen wordt het revolutie
zaad gezaaid.
Voor die ernstige en ontroerende werke
lijkheid mogen wij de oog ai niet sluiten.
En vooral niet, nu zelfs een leidende
figuur als Ds Kersten het durft uitspre
ken, dat thans de bestrijding van de
revolutiemachten niet in de eerste plaats
de aandacht vraagt.
Inplaats van die machten te bestrijden,
plaatst hij zich met den rug naar dien
vijand, om de A.R. partij des te heter on
der vuur te kunnen nemen.
En hiji bemerkt niet, naar het schijnt,
dat tegelijkertijd die vijanden bezig zijn
den grond van onder zijne stellingen weg
te graven, en dat, terwijl hij een .niets
ontzienden strijd voert tegen de A.R. par
tij in zijn eigen omgeving ongeloof en re
volutie hunne slachtoffers pogen te ma
ken.
Fransdh—Duitsche toenadering.
De voorzitter van de Fransche Kamer,
Boisson, heeft ter gelegenheid van den
elfden verjaardag van den wapenstilstand
te Charleville, een rede gehouden, waar
in hij vo'or een duurzamen vrede en toe
nadering tusschen Duitschland en Frank
rijk pleitte.
De president van de Kamer herinnerde
aan de woorden vanBriandin de Kamer,
toen deze uitdrukking gaf aan den
wensch, dat de Fransche troepen het be
zette gebied met vertrouwen en in
vriendschap tot de bevolking zullen ver
laten.
Om een duurzamen vrede te verzeke
ren, moeten tusschen Frankrijk en zijn
Oostelijke buren goede betrekkingen be
staan, niet slechts tusschen de verschil
lende economische groepen, doch ook
individueel van mensch tot mensch.
Fransche sportbeoefenaars en studen
ten worden thans regelmatig in Duitsch
land ontvangen en omgekeerd. Frankrijk
begroet de'' Duitsche geleerden, zooals
het thans dr Einstein begroet heeft.
Dagelijks verschijnen boeken van Duit
sche schrijvers in Fransche vertaling op
de markt.
Vooral de Duitsche oorlogsboeken heb
ben in Frankrijk beter doen begrijpen,
boe men in Duitschland tijdens de vier
oorlogsjaren geleefd heeft en hoe mea
aan het Duitsche front leefde.
Nog meer ambtschandalen.
De Sociaal-Democratische c,Dresdcner
Volkszeitung" deelt mede, dat de vroe
gere burgemeester van Augustushurg,
Rosefeld, die als bedrijfsleider optrad van
verschillende coöperaties in hetErts-ge
bergte, deze voor belangrijke sommen
heeft benadeeld.
Alleen reeds voor de coöperatie te
Oelsnitz bedragen de verduisterde gelden
de som van 36000 Mark.
De chef van het bureau van den in
tendant-generaal der leger-adminisratie te
Oslo is gearresteerd wegens verduistering
van een bedrag van 75.000 kronen uit het
brandverzekeringsfonds.
Hoewel de administratie telkens op ge
zette tijden werd gecontroleerd, was het
hem toch gelukt, zijn verduisteringen ja
ren lang verborgen te houden door de
boeken te vervalschen.
Een groote slag in China?
Volgens berichten uit Sjanghai is het
in de provincie Honan tot een groote'n'
slag gekomen, waaraan 250.000 Chinee-
zen deelnemen en waarbij moderne strijd
middelen als tanks, vliegtuigen en gif
gassen gebruikt worden. Naar verluidt,
rukt het leger van generaal Feng op
naar den Ioenghai spoorweg. De toepas
sing van gifgassen door de troepen van
Feng moet een groote verrassing zijn
voor de regeeringstroepen.
Korte berichten.
Bij den storm van Maandag is een
aantal visschersbooten in de fjord van
Droutheim door het noodweer overval
len. Drie booten zonken en twee vis-
schers kwamen in de golven om.
Uit Napels wordt gemeld, dat een
trein naar Cosenza ontspoord is, tenge
volge van een aardschuiving. Onder de
reizigers ontstond een paniek, doch er
werd niemand gewond. Ook in de buurt
van Cetraro is een trein tengevolge van
een aardverschuiving ontspoord. De sto
ker werd gewond.
Te Berlijn is een conflict ontstaan
tusschen den rector der universiteit en
het studentencorps. Bij een st id enten-
betooging in het universiteitsgebouw is
bet tot ernstige botsingen gekomen tus
schen nationaal-socialisten en studenten-
groepen.
De socialisten-betoogingen te Wee-
nen, in verband met den mationalen feest
dag der Oostenrijksche republiek, hebben
een rustig verloop gehad.
DE ALASTRIM.
Week van 3 tot 9 November.
In de week van 3 tot en met 9 Novem
ber 1929 zijn in Rotterdam geen gevallen
voorgekomen. Wel werd 1 patiënt uit Hil-
legersberg in de barak opgenomen. Een
der reeds vroeger opgenomen patiënten
welke in Rotterdam logeerde, maar in
's Gravenhage woonde, is overleden.
In ''s Gravenhage 'breidt de ziekte zich
verder uit. Hier werden in de week van
3 to't en met 9 November 1929 waargeno
men 22 ziektegevallen. 1 patiënt, afkom
stig uit Rijswijk, is overleden.
Encephalitis na inenting.
In de week van 3 tot en met 9 Novem
ber 1929 werd 1 geval van encephalitis na
inenting ter 'kennis van het Staatstoezicht
op de Volksgezondheid overgebracht.
Aflevering van entstof.
In de week van 3 tot en met 9 Novem
ber 1929 werd afgeleverd: door de entstof-
inrichtingen te Amsterdam: koepokstof
voor 17.128 personen; Rotterdam: koepok
stof voor 2.660 personen; Groningen: koe
pokstof voor 161 personen. Totaal voor
19.949 personen.
Postvluchten naar Indië.
Het K. L. M.-vliegtuig, dat Donderdag
14 dezer naar Indië vertrekt, zal, behalve
post, ook een zending monsters en pa-
troonteekeningen meenemen van de tex-
tielexporteurs Denns te Manchester.
Wellicht zal dit Engelisohe voorbeeld
door onze Nederlandsche textielexpor-
beurs spoedig worden opgevolgd.
Gouverneur L. A. Fruytier.
Thans is bij Kon. Beslulit aan den 'heer
L. A. Fruytier op zijn verzoelk eervol ont
slag verleend als gouverneur van Cura-
Moeders nemen voor de roode,
gesmette of ontstoken huid van
de kleine, uitsluitend
het allerbeste, en dat is
Doos 30 en 60 ct. Tube ÖO ct. Bij Acoih.en Drogisten
gao onder dankbetuiging voor de d'oor
hem in dat ambt aan den lande bewezen
diensten.
Geldigheidsduur rijbewijzen.
De minister van waterstaat brengt on
der de aandacht van houders van rijbewiji-
zen, als bedoeld in art. 9, lid 1, onder 3°.,
der Motor- en Rijwielwet, dat:
de geldigheidsduur van alle rijbewijzen
afgegeven vóór 1 November 1925, thans
geëindigd is;
de geldigheidsduur van rijbewijzen, af
gegeven tusschen 1 November 1925 en 1
November 1927, in elk geval eindigt twee
jaar en acht maanden na den dag van af
gifte;
de geldigheidsduur van rijbewijzen, af
gegeven na 1 November 1927, eindigt twee
jaar na den dag van 'afgifte;
■het bovenstaande geldt zoowel ten aan
zien van rijbewijzen, waarop de laatste
dag van geldigheid staat aangegeven, als
ten aanzien van die, waarop deze niet
staat aangegeven;
het belang van bestuurders van motor
rijtuigen, wier rijbewijzen overeenkomstig
het voorgaande hunne geldigheid verloren
hebben, medebrengt zich tijdig van een
nieuw rijbewijs te voorzien. (Stct.)
Spoorwegpersoneel.
Naar het Hbld. verneemt, is in de
Maandag onder leiding van den Perso-
neelraad gehouden gecombineerde verga
dering van de 'hoofdbesturen van de vijf
erkende spoorw3g-vakbonden, na uitvoe
rige besprekingen, met algemeene stem
men besloten, aan de directie 'der Neder
landsche Spoorwegen te verzoeken, in ver
band met de gunstige bedrijfsresultaten,
aan het personeel over 1929 een uitkeer
ring te verleenen van drie welken extra
loon met een minimum bedrag van f 90.
Onbewaakte overwegen.
De minister van Waterstaat 'heeft aan
de commissarissen der Koningin geschre
ven:
Ik heb beslist, dat 'door de Nederland
sche Spoorwegen proeven zullen moeten
worden genomen met het aanbrengen van
flikkerlichten op overwegen, gelegen in
wegen met snelverkeer, waar de plaats
van een overweg weinig de aandacht
trekt.
Deze flikkerlichten zullen waarschijn
lijk worden aangebracht op de nabij: de
overwegen geplaatste andreaskruisen
(waarschuwingsborden)
Uit den aard der zaak is het wensöhe-
lijik, dat deze 'lichten, zooals trouwens oolk
de waarschuwingsborden, reflectoren en
andere seinen," welke dienen om onbe
waakte overwegen aan te duiden, door helt
publiek worden ontzien, daar vernieling
of beschadiging hiervan ernstige gevolgen
kan hebben.
In aansluiting aan een brief van 30 No
vember 1922, noodig i'k u ui't, het voren
staande onder de aandacht van de ge
meentebesturen te brengen, met verzoelk,
daaraan algemeene bekendheid te -geven
en alle inrichtingen van onderwijs te wil
len uitnoodigen, 'de leerlingen ernstig te
d'oen wijzen op het onverantwoordelijke
van vernieling en beschadiging als voren
bedoeld, en op de ernstige gevolgen, die
daaruit 'kunnen voortvloeien.
Bovendien zou nog kunnen worden ver
wezen naar art. 163 van het Wetboek van
Strafrecht.
Invalidifeits- en Ouderdomswet.
Op 1 October j.l. werden 13.557 wedu
wen-renten en 11.404 weezenrenten krach
tens de Invaliditeitswet genoten, terwijl
op genoemden datum krachtens art. 373
dier wet 76.238 personen in het genot ver
keerden van een als vrucht van hun ver
zekering verkregen ouderdomsrente van
drie gulden per week.
Voorts genoten 24.835 personen een in
valid! teitsrente als bedoeld in art. 71 dier
wet.
Krachten® art. 24 der Ouderdomswet
1919 gesubsidieerde verzekeringen) wa
ren op b o ven genoemden datum 127.865
personen in het genot van een als vrucht
van hun verzekering verkregen ouder
domsrente van 'drie galden per week.
Hansweert. Maandagavond vergaderde
de postduiveavereeniging „De Blauwe
Doffer". Uit het jaarverslag van den secre
taris bleek dat gedurende het afgeioopea
vliegseizoen 170d duiven zijn verzonden.
Tot .bestuursleden werden gekozen dhrn.
M. krombeen voorz. (aftr.), J. P. Thee-
naart, secr. (aftr.), W. Rijn, penning[m.,
M. Willemstein, G. Smaüegange en L.
Nieuwenliuijse. Half December a.s. zal
alhier een tentoonstelling van postduiven
worden gehouden, ingoizoaden zal wor
den op de tentoonstelling te Roosen
daal (begin December) en vermoedelijk
ook oip de pluimveetentoonsteliing te
Goes (Kerstdag 1929).
Tusschen wachtpost 35 en het ka
naal braken enkele Koppelingen van een
bietentrein, waardoor deze tot .stilstand
werd gebracht. De personentrein van 5.u8
(richting Roosendaa.) ondervond hierdoor
een half uur vertraging.
0. en W.-Souburr, A.s. Vrijdagmiddag
vergadert de Gemeenteraad. Aan de ome
komen: Mededeeiingen en ingekomen
stukken, Gemeeniebegrooting 193U. Voor
stal aankoop grond. Verzoek M. Felius
om uitkeering ingehouden loon reinigings
dienst. Wijziging bouwverordening. Ver
zoek plaatsing lantaarn aan de Viissing-
sche weg. Voorstel bijdrage aan de Ver-
eeniging van Ned. Gemeenten A y< cent
per inwoner. Aanvulligskohier hondenbe
lasting. Bezwaarschriften schoolgeld.
B. en W. merken nog ter toelichting
op: Zooals bekend heeft Filius, als aan
nemer van den reinigingsdienst zijn werk
neergelegd in strijd met de voorwaarden
van aanbesteding. Door den Raad is reeds
vroeger te kennen gegeven Filius soepel
te behandelen, indien hij in strijd met
de aanbestedingsvoorwaarden mocht ge
raken. Dit nu is geschied, doordat slechts
het van de inschrijvingssom ingehouden
deel, overeenkomstig de aanbestedings
voorwaarden, na het verbreken van het
contract, niet aan Filius is uitbetaald.
B. en W. hadden de verdere uitvoering
van den reinigingsdienst, voor den tijd
der inschrijving door Filius, op diens
kosten kunnen doen uitvoeren. In ver
band met 's Raads wensch om adres
sant soepel te behandelen js tot dit laat
ste niet overgegaan. B. en W. kunnen
echter, ook om niet in strijd te komen
met de gegeven voorschriften in het con
tract van aanbesteding, niet anders voor
stellen dan afwijzend te beschikken op
het verzoek van Filius.
De 4e alinea van art. 53 der bouw
verordening bepaalt: „Nieuw gebouwde
of vernieuwde woningen mogen niet wor
den bewoond alvorens zij naar het oor
deel van B. en W. voldoende gedroogd
zijn en in geen geval vroeger dan zes
weken na de voltooiing". Deze bepaling
nu leidt in de praktijk 'herhaaldelijk tot
moeilijkheden in verband met het be
trekken van nieuwe woningen, waarom
E. en W. voorstellen, na ingewonnen ad
vies van de Gezondheidscommissie, de
bedoelde alinea van genoemd artikel te
doen luiden als volgt: „Nieuw gebouwde
of vernieuwde woningen mogen niet wor
den bewoond, alvorens zij naar het oor
deel van B. en W. geheel afgewerkt en
gedroogd zijn en .een bewoonbaarverkla-
ring js afgegeven".
Door deze wijziging behoeft men dus
niet altijd 6 weken te wachten na de
voltooiing, wat dikwijls niet noodzakelijk
is.
Bij den Gemeenteraad is ingekomefi
een adres van tal van winkeliers, die
gaarne zouden zien dat door den Raad
werd bepaald, dat. alle winkels in de
gemeente des avonds voor het publiek
ten acht uur moeten gesloten zijn met
uitzondering des Zaterdags ten tien uur.
Adressanten zijn van meening dat even
als in vele gemeenten, zonder eenig 'be
zwaar bast de inkoopen voor gezegd
uur kunnen worden gedaan en zij, win
keliers, op dien tijd ook wel rust mogen
genieten.
De heer J. Strijd deelt B. en W. mede,
dat hij dit adres niet heeft onderteekend
Red6ride Kiosk. De hoeren vertelden
mjj, dat zjj één Ijjn hebben getrokken;
Binnenland.
De begrootingsdebatten in de Tweede Ka
mer. De .ministers Ruys de Beeran-
brouck en de Geer aan het woord.
Prov. Staten van Zeeland. Wederom de
Zondags-kwestie.
Eervol ontslag verleend aan Gouverneur
Fruijtier.
Buitenland.
Mevrouw Zeebkoff overleden.
Het Belgische Kabinet zal aftreden.
Een groote slag in China?
uitsluitend winkelbedrijf. De Kiosk hebben
zij er buiten gelaten, daar deze nielt
onder winkelsluiting thuis hoort. Bij na
der informatie schijnt dat zoo te wezen.
Maar nu valt het voor alle zaken niet ge
schikt, en dat zijn de sigarenwinkeliers.
Adressant vraagt in de zomermaanden
sluiting vplgens zonnetijd, dus om 9 uur
zomertijd.
Nad. Herv. Kerk.
Beroepen te Trichf» A. Buurman te
Wijk bij Duurstede. Te Willige-Langerak,
J. Bakker, canid. te Benschop.
Aangenomen naar Oudemirdum, N. C.
Bakker te Benschop. Naar Eek en Wiel,
W. J. v. Lindonk te Hoedskanskerka.
Bedankt voor Dokkum, P. J. Vlieg te
Grijpskark.
Geref. Kerltenl.
Beroepen te Bolnes, M. van Wijk te
Oostburg.
Do'opsgöZu Gemeenten.
Beroepen te Ytens en Baard, J. H. van
Riemsdijk te Surhuistervean,.
Hoediekenskerke. Benoemd tot p.otabel
der Ned. Herv. Kerk alhier dhr J. L.
Allewijn ,(aftr.)
Ds J. L. Jaspers. Naar wij ver
nemen is de gezondheidstoestand van Ds
J. L. Jaspers, em.-pred. van de Geref.
Kerk te Lantaren, die enkela weken ge
leden meedeelde, dat zijn toestand zoo
veel verbeterd was, dAt hij' zich weer
beroepbaar zou kunnen steden, thuns weer
minder gunstig. Hij is genoodzaakt ab
solute rust 'te nemen en moet zich op
advies van zijn geneesheer van alle kerke
lijke actie onthouden.
Ds H. G. van Wiijmgaardent. In
den ouderdom van.' 53 jaar is dia H. G. van
Wijngaarden, voorganger der Vrijta Gemeente
te Amsterdam, gisterenmiddag vrij .plotseling
overleden.
Ds Van Wijngaarden was achtereenvolgens
predikant bij de Ned. Herv. gemeenten, te
Abbenbroek, Hauwert en 'Almelo. In 1917
werd hj benoemd tot voorganger der Vrije Ge
meente te Amsterdam.
Emeritaat. Naar de Amsterdam
mer verneemt, heeft Dr J. Hania, Geref.
predikant te Gelderm&lsem, wegens1 ernstige
ziekte emeritaat aangevraagd.
Nieuwe predikant s plaatsen.
In de Geref. Kerken van Amsterdam-Noord
bestaan plannen om over te giaan tot be
roeping van' een tweeden predikant.
Kerkelijke strijd. Het laat zich
aanzien, zegt bet Hdbl., dat in die Nedi. Herv.
Gem. te Groningen bij de verkiezing van 53
gemachtigden een gmgekand felle stembusstrijd
zal worden gevoerd. In bet „Grom. Kerkblad'"
wekken zoowel de besturen .van de confes-
sioneele en Ethische Kiesvereeniging, als dat
van de Vrijz. Herv. Kiesvereeniging de ge
meenteleden op hun oandidiaten te steunen.
Het bestuur van de pas opgerichte kiesver
eeniging „Beginsel en Recht", waarvan de
ethische prof. dr J. v. d'. Leeuw voorzitter
is en dat ijvert voor evenredige vertegen
woordiging, heeft een verkiezingscourant in
de stad verspreid in 20.000 ex. Ia dat blad
levert ds J. C. E. r. Herwerden een pleidooi
voos de erkenning van de vrijzinnigen .nis
