No. 37
Dinsdag 12 November 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
STER-TABAK
HendfikseGo'sBankN.V.Goes
EERSTE BLAD~
"Vfyj nat-Koud
Weer
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
HANDEL en LANDBOUW
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
JL ichf cyeurxcy
verstrekt credieten aan
neemt gelden in deposito
tegen hooge rentevergoeding
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers
f 0.05
Prijs der Advertentlën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cf
B(j abonnement belangrijke korting.
***Kcriziöhtig ©n verblind.
Met groote verbazing hebben wij ken
nis genomen van de réde door Ds Kers
ten gehouden bij het algemeen begroo-
tingsdebat.
Onze verbazing werd niet gewekt dooi
het feit, dat die rede tot groote vreug
de van de revolutionaire partijen weer
een doorloopende bestrijding was van
de 'Anti-revolutionaire partij.
Dat zijn we nu zoo langzamerhand wel
gewoon. Het wekt geen verwondering
meer.
Maar wat 'ons wèl verbaasde, het is
dit, dat Ds Kersten nadrukkelijk ver
klaarde, het niet noodig te achten,
aan het optreden der revoluti
onair ©partij en veel woorden te
verspillen.
De rechtsche partijen en met name de
Antirevolutionaire partij, werden fel en
met hartstocht bestreden.
Toen Ds Kersten, even terloops wees
op de gevaren die van die revolutie drei
gen, heette bet:
„Ik acht het niet noodig, hieraan veel
worden te verspillen. Hoewel ik geens
zins bet gevaar der revolutionaire mach
ten onderschat, en de toekomst met zorg
en vreeze tegemoet zie, is er hij hen, dis
de waarheid Gods belijden, nog genoeg
zaam besef, dat tassehen hen en de revo
lutie een onheelbare kloof ligt".
Met andere woorden: met bet gevaar
van ongeloof en revolutie zal het zooVr
vaart niet lob-pen. De revolutionaire theo-
riën zullen niet zoo gemakkelijk vat krij
gen cup ons volk.
Welk een zeldzame kortzich
tigheid, om niet ta zeggen Ver
blindheid.
Immers, Gods Woord leert het
tegendeel.
Groen van Prisxster er, die zijn
leven besteed heeft aan den strijd tegen
ongeloof en revolutie, heeft het heel an
ders ingezien.
Ein bovendien, de feiten, de aanwijs
bare feiten zijn er, dat de gevaren die van
de zijde van ongeloof en revolutie drei
gen, grooter zijn, dan ooit tevoren.
Alleen wie absoluut blind is voor de
feiten, wie zoo kortzichtig i®, dat hp da
■waarheid niet meer kan onderscheiden,
kan met het betoog van Ds Kersten ia-
fetemmen.
Wal de volkstelling leerde.
Om duidelijk te maken, hoe zeldzaam
oppervlakkig en daarom gevaarlijk het
betoog van Ds Kersten was, willen 'wij
even herinneren aan wat da laatste volks
telling leerde.
Naar aanleiding van die volkstelling
schreef indertijd Prof. Mr W. A. Banger
ia de „Socialistische Gids":
„Het meest opvallende feit, dat uit de
gegevens der laatste volkstelling op te
maken valt is de toename der „niet
tot een Kerkgenootschap" be
hoorenden, in overgroote mate
derhalve der ongeloovigen.
In absoluten zin gaat het met. deze
toename nog steeds presoendo, in de
eerste twee 10-jarige perioden (1879—
1889, 18891899) met ongeveer 5000
per jaar, in de daaraanvolgende (1899
1909) met ruim 17.000 per jaar en in
de laatste 11 jaar met meer dan 22.000
per jaar.
Deze toename ie uit twee 'factoren
ontstaan.
In de eerste plaats doordat volwas-
oenen, in religieuze sfeer opgegroeid met
en godsdienst breken en net leger der
tigeloovigen gaan versterken.
Wij' veroorloven ons hier alleen op te
merken, dat degenen, die op grond van
en onmiskenbaar reveil in bepaalde krin-
m, tot optimistische conclusies over de
Laastbije toekomst der religie in het al-
emeen komen, goed zullen doen de be
seffende cijfers, dog eens aandachtig te
»ezien en zich af te vragen of het waar-
ïh'ijnlijk is, dat een zoo constant ver-
chijnsel als de sterke toename der óa-
eloovigen, dat nog wel ia een pen
de, die om allerlei redenen uitermate
matig voor opbloei van den godsdienst
-as weer spoedig tot het verleden zal
Iü de tweede plaats Ligt deze toename
op zuiver 'öemographisch terrein, n.l. ge
boorte en sterfte. Immers de traditie,
eens geheel aan de zijde yan de religie
staande, begint steeds meer ook aan de
andere zijde haar gewicht in de schaal
te leggen.
Wanneer men de cijfers beziet van de
09-jarigen, dus van den menschenvoor-
raad, waaruit in de toekomst de Kerkge
nootschappen bun kracht moeten put
ten, dan blijkt hoe exceptioneel het
woord is niet te sterk slecht de
overgroote meerderheid der
Kerkgenootschappen er in de
toekomst voor komen te staan.
Niet alleen zijn de percentages voor
9e jongste leeftijdsgroep in de afgeloo-
pen periode bij' hen gedaald, meestal sterk
doch zij zijn bijna alle een eind foenedeni
haar algemeen percentage komen te lig
gen.
Aan de andere zijde staan de ouden
van dagen. Eén blik op de desbetreffende
cijfers doet zien hoezeer de meeste Kerk
genootschappen op deze categorie steu
nen, een steun, dien zij door het sn|elLa
afsterven dezer groepen steeds meer zul
len moeten missen."
Wat Prof. B'Onger hier schreef, isf he
laas, niet voor tegenspraak vatbaar.
Het is niet juist, zooals Ds Kersten
schijnt te meenen, dat het gevaar, dat
vani de zijde van ongeloof en revolutie
dreigt, voldoende onderkend wordt, zoo
dat het niet noodig zou zijn daaraan bij
zondere aandacht te schenken.
Het tegendeel is waar.
Er is alles wijst er op, bij ons
volk een snelle afloop waai.- te
nemen.
In steeds versneld tempo teert
on® volk zich van den Christus af.
Het getal der ongeloovigen, die open
lijk verklaren tot geen enkel kerkgenoot
schap in eenige betrekking te willen
staan, neemt sterk toe.
Honderden en duizenden Idio in eeh
Christelijke sfeer zijn opgegroeid en die
het te eken van den Heiligen Doop ont
vangen hebben, breken met God en met
Zijnen dienst.
En terwijl het oudere geslaeht, waar
althans de traditie rtog nawerkte en waar
tenminste nog een uiterlijke band met de
Kerk was, wegsterft, groeien groote scha-»
ren van kinderen buiten allen, godsdienst
op, met het gevolg, dat straks een nieuw
geslacht opstaat dat van allen godsdienst
vervreemd is.
En het is wel heel droevig, wanheer
een man als Ds Kersten voor deze din
gen opzettelijk de oogen sluit en zich de
weelde meent te roggen veroorloven, .al
zijn kracht te gebruiken in den strijd
tegen de Antirevolutionaire partij.
Zeldzame verblindheid!
.een paar Wybe;t-
tabletten! Zij bescher
men tegen verkoud
heid en infectie.
Hei Russisch-Chineesch Conflict.
Naar uit Moskou gemeld wordt, hebben
in Mandsjoerije nieuwe massa-arrestaties
plaats gehad. De Chineesche politie arres
teerde aldaar behalve de reeds gevangen
genomen, 150, nog weer 350 tot 400 Rus
sen.
In Russische kringen vermoedt men,
dal zjj reads terechtgesteld sjja.
De Russische regeering is voornemens
zich met den Duitsoben consul-generaal
in Charbin in verbinding ta stellen en
dezen te verzoeken maatregelen ie nemen.
Australië en Rusland.
Het ministerie van het Australische ge-
meenebest heeft zijn goedkeuring gehecht
aan de hervatting der betrekkingen tus-
schen de Britsche regeering en Sovjet-
Rusland. De premier Scullin heeft daarbij
aan Mac Donald te kennen gegeven te
wenschen dat het Gemeenebest ook zou
vallen onder de wederzijdsche belofte van
geen propaganda te voeren.
Communistische actie in Zuid-Afrika.
Volgens een telegram uit Johannesburg
hebben inlanders onder leiding van com
munisten een portret van den minister
van ipstitie Pirow verbrand. Pirow was
voornemens in het Parlement een voor
stel in te dienen, waarbij hij gemachtigd
zou worden buitenlandsche agitators pn-
der de inlanders uit het land te zetten
en toezicht te laten uitoefenen op ver
gaderingen van inlanders. Bij de ver
branding werden opruiende redevoerin
gen gehouden en verdere demonstraties
aangekondigd.
Politieke moord te Buenos Aires.
Dr Lencinas, een politieke tegenstan
der van president Irigoyen, is Zondag
avond doodgeschoten, terwijl bij een ver
kiezingsrede hield tot 'ongeveer 5000 van
zijn aanhangers.
Er volgde op dezen aanslag een alge
meen© schietpartij, waarbij nog 21 per
sonen werden gewond, o.a. een neef van
Lencinas' en de hoofdcommissaris van
politie.
Storm.
Naar uit Oslo gemeld wordt, heeft Zon
dag Doven het Zuidelijk gedeelte van
Noorwegen een hevige storm gewoed. 'Er
is groote .schade aan het telefoon- en
telegraafnet aangericht. Langs de kust
regende het, terwijl het in 'het binnen)-
land sneeuwde.
„Zakenvrienden van Wilhelm II".
De Berlijnsche „Morgenpost" heeft op
24 October een artikel gepubliceerd on
der den titel van „Zakenvrienden van
Wilbelm II", dat nog den ondertitel droeg
„Het leveringsmonopolie van Krupp-
Stumm". In dit artikel wordt beweerd,
dat de vroegere keizer financieel geïnte
resseerd is geweest bij de firma Krupp
en daarom wegens materieel© belangen
heeft doorgezet, dat de legerleiding uit
sluitend kanonnen van Krupp betrok, hoe
wel deze in vergelijking met die van an
dere firma's van mindere waarde waren.
Verder wordt in het artikel beweerd,
Öat de keizerlijke particuliere kas zich op
deze wijze ten koste van het Duitsche
volk en van het bloed zijner zonen heeft
verrijkt.
Naar 'aanleiding van dit artikel, zoo
meldt het W. B., wordt van een zijde,
met welke de ex-keizer in nauwe betrek
king staat, het volgende verklaard: Van
deze geheele mededeeling is geen1 woord
waar. Door deze schandelijke, met de
feiten in strijd zijnd© beweringen, wordt
niet alleen de ex-keizer, maar
worden ook de voormalige militaire auto
riteiten, wier hoog verantwoordelijkheids
gevoel over de geheele wereld bekend is,
zwaar beleedigd en belasterd.
Daar ieder (Duitscher er recht op heeft
te weten, dat zijn zonen niet door der
gelijke gewetenlooze handelingen zijn op-
geofferd, heeft de ex-keizer door den
advocaa t Block tegen de Bed. Morgenpost
een vervolging doen instellen.
De Noordpoolviuchf van de Zeppelin.
Dr Ecfcener, die op het oogenblik te
Berlijn vertoeft, heeft in peragespirekken
verklaard, dat hij de besluiten der ver
zekeringsondernemingen, om het risico
van den tocht van de Zoppélin naar
da Noardpuol aiet te aanvaarden, eerst
uit de bladen heeft vernomen. Deze beslis
sing heeft hem echter geenszins verraat.
daar het hem békend was, dat de betref
fende maatschappijen ernstige bezwaren
teil opzichte van de verzekering van het
luchtschip koesterden. Eckener hoopt ech
ter alsnog met hulp van Eagelsche krin
gen de bestaande moeilijkheden uit den
weg te zullen kinnen ruimen. Wat het
geschil met de bemanning van de Zep
pelin aangaat, dit is zoo goed als geheel
bijgelegd, nu voor den tocht naar de
Noordpool een toeslag op hot loon 'is
toegezegd.
Spoorwegongeluk bij Dessau.
Omtrent het spoorwegongeluk bij Des-
san, deelt de spoorwegdirectie voor het
district Halle mede: Op 10 Nov. 7.56
moest personentrein 402 Maagdenburg
Halle wegens verandering op de lijin bij
Dessau op een ander spbor rijden. Hier
bij ontspoorden de locomotief en de voor
ste wagens, welke daarbij ernstig werden
beschadigd. De gewonden zijn opgenomen
in het rijksziekenhuis te Dessau.
De oorzaak zal nog worden nagegaan.
De wissels' stonden' bij de vertakking op
veilig. De machinist Siemann uit Maag-
denlburg-Ro'thersee werd een uur na het
ongeval gevonden in hot remhokje van
een leeg en trein. Hij had zich daar op
gehangen-
Volgens een ooggetuige reed de machi
nist met groote snelheid door de dubbele
kruiswissels, hoewel daar het voorge
schreven en duidelijk zichtbare signaal
was gegeven.
Naar de „Montag" meldt is ook de
vrouw van een reeds tengevolge van h©t
ongeluk omgekomen boer, Heinrich ge
naamd, aan hare zware verwondingen
bezweken.
Spoorwegongeluk in de Vereen. Staten
Ds ochtendexpress Atlanta-Cincinnati is
gisteren bij Oakdale ontspoord. Er zijn
13 wagens omgevallen. Zes menschen
werden gedood; het aantal gewonden,
dat nog niet nauwkeurig is vastgesteld, be
draagt ongeveer 50.
Nader wordt nog gemeld:
Het ongeluk met den express Atlanta-
Cincinnati is geschied in een scherpen
bocht van den weg.
Volgens de laatste berichten zijn 3
spoorwegbeambten omgekomen en 1 rei
ziger. Da trein bestond uit negen rijtuigen,
waarin zich dagjesmenschea bevonden,
die Chattanooga ani den Lookhout-berg be
zocht hadden. Te Chattanooga is een
hulptreia met 40 gewonden aangekomen.
De uitbarsting in Guatemala.
Omtrent de nieuwe uitbarsting van den
vulkaan Santa Maria kan nog gemeld
worden, dat de lavastroom de bedding
van twee rivieren, volgt en de stad El
Palmar bedreigt. De bevolking is gevlucht.
Weer een crïtieke dag voor Oostenrijk.
Naar gemeld wordt, is het vandaag
voor Oostenrijk weer een dag van span
ning. Dit is de dag van de herdenking der
Oostenxijksehe republiek. Zoowel de soci
alistische Schutzbund als da 'burgerwach
ten hebben demonstraties in de meeste
plaatsen belegd. De gendarmerie en de
politie hebben in de steden, waar de de
monstraties dic'ht lang® elkaar gaan, ver
sterkingen opgeworpen, waardoor beide
groepen elkaar niet kunnen naderen. Graz
b.v. is ongeveer in tweeën gedeeld door
het opwerpen van z.g. Spaansche ruiters,
d.w.z. prikkeldraad.
Het huwelijk van prinses Maria José.
Het huwelijk vani prinses Marie José
met den Italiaanschen kroonprins is vast
gesteld op 8 Januari a.s.
Korte berichten.
Dé „Oisservatore Romano" brengt
heden de officieel© bevestiging van het
bericht, dat- Z.H. de Paus, den öden Dec.
a.s., het Jtaliaansche koningspaar ia het
Vaticaan zal ontvangen.
Een officieel communiqué meldt,
dat een overeenkomst gesloten is met de
Chineesche regeering inzake teruggave
aan China, op 15 dezer, van de Britsche
concessie van Tsjinfciang.
De Australische Rondsregeering
heeft, naar uit Canberra gemeld wordt,
de hervatting der diplomatieke betrekkin
gen tnsschen Engeland en Rusland goed
gekeurd.
Te Meiringen zijh ftrie werklieden
der electriciteitswerken bij het verrich
ten van betonwerk om hot teven gekomen,
Binnenland.
Vergadering: van de Piot. Staten van
Zeeland.
MoAedeelingen omtrent het gesprekken-
tarief.
Buitenland.
Spoorwegongelukken bjj Dessau en Sn
Amerika.
Het Russisch-Chineesche conflict.
Onrust in Oostenrijk.
terwyl er nog 7 werden gewond, waarvan
2 ernstig.
De sovjetregeering deelt mee, dat zij
er, dank pij de goede oogst, in is geslaagd
een graanreserve van li/3 millioen ton te
vormen, welke reserve, voor een even
tueel en oorlog zal worden bewaard.
Te Sargossa in Spanje is bij een
stierengevecht een woedende stier door de
omheining heen gebroken en heeft zich op
de toeschouwers gestort. Er ontstond een
ontzettende paniek, waarhij de stier, zelf
ernstig door de handerillos gewond, vier
personen doodde en acht anderen hevige
kwetsuren toebracht.
Te Londen is een staking der auto-
chauffeurs uitgebroken, ten gevolge waar
van een ernstige stagnatie in het verkeer
is ontstaan.
mi
Het gesprekkentarief.
De invoering op do locale
telefoonnetten.
Op de gestelde vragen van den heer
van den Heuvel omtrent deze materie
heeft de minister van Waterstaat geant
woord:
Ad. 1. Het gesprekkentarief is de ta-
riefvorm, dien de locale telefonie in een
bepaald stadium barer ontwikkeling voor
haar verderen groei behoeft. De jervaring,
in andere landen opgedaan, bevestigt de
juistheid van dit oordeel. Tegen elk tarief-
stelsel kunnen gegronde bezwaren worden
ingebracht; de vraag is slechts, of het een
verandering van stelsel wettigt en ei'scht.
Zulks was naar do overtuiging van den
ondergetsekende hier het geval.
Ad 2. De ondergeteekenda zon ter 'be
paling van de waarde der aangevoerde
bezwaren than® het woord aan de prao-
tijk willen laten.
Ad 3. De ondergetéekende meent deze
vraag zoo te moeten verstaan, dat wordt
gevraagd naar de bezwaren tegen da
handhaving van het abonnementstarief
binnen geautomatiseerde streeknetten.
Met verwijzing naar het antwoord op
vraag 1 'rij' medegedeeld, dat deze bezwa
ren niet zijn van technischen aard, maar
ontleend zijn aan het algemeens verkeers-
belang.
Ad 4. De ondergeteekende beantwoordt
deze vraag ontkennend. Het getsprekken-
aantal per aansluiting mag ten dezen
geenszins als opperste norm ter beoordee-
ling van de juiste maatschappelijke func
tie der locale telefonie worden aangemerkt
Ad 5 en 6. In het Verslag 1928 aan de
Koningin is in bijlage 81 ter verklaring,
als noot, het volgende opgenomen:
„In dit overzicht zijn niet, zooal® in
vori'ge jaarverslagen de locale gesprek
ken in duizendtallen weergegeven, aan
gezien voor een eenigszins nauwkeurige
vaststelling van die aantallen bijzondere
maatregelen getroffen dienen te worden,
waarvoor niet voldoende aanleiding be
stond".
De genoemde bijzondere maatregelen
zouden hebben bestaan in bet tellen der
gesprekken gedurende enkele dagen, wel
ke telling dan den 'grondslag zou opleve
ren voor de berekening van het gesprek-
kentaal over het geheele jaar. Nu bin
nenkort over volkomen juiste gegevens be
treffende de aantallen gesprekken kan
worden 'beschikt het tellen daarvan
wordt thans een onderdeel van de ontwik-
