No. 35
Zaterdag 9 November 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
FLOBi'S BOENBEBBESCBDIT
PU ROL M
Dendrikse Cos Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. WILKING
m
«V»
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Aangesloten bl] het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 4 bladen.
EEN NATIONALE PARTIJ.
Buitenland.
SAFE-LOKETTEN
BANK-ASSOCIATIE rt.v. GOES.
C. J00SSE, St. Adriaanstr., GOES
Meer en betere Eieren
Voedert steeds
JOH. QUINTEN
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
verstrekt credieten aan
HANDEL en LANDBOUW
neemt geiden in deposito
tegen hooge rentevergoeding
4.05 PLano-
raam, tenor,
I Bijbellezing,
ext. Koor,
zijn zoon,
lie terstond
vader bet
|uik' gemaakt
lerzoekingen
Iden beer Ir.
verden in de
|a onder lei-
Wagemingen
terwijl vo
let personeel
filing in En-
te gaan den
J>p den groei
Itboomen.
samengaan
kis onderdeel
gekomen een
adonderzoek.
luinbouwkun-
beeft daar-
|am- gekregen
van bieten-
[eenige firma
fen op weten-
IHaar Groen-
lan ook offi-
ut voor plan-
ierbiet van
Ir firma Van
llvarende Ka-
10 H.A. groot
|0 man per-
overdrijiving
hn de groot-
Iste van dien
|en wat er in
vindt men
at, wier ver-
|abkondigden.
er een drukte
oppervlakte
Irdt beoefend,
aanvoer van
veilingen te
te betee'kenis
pr Have heb-
veilingwezen
Op' bet dit
lesohe veiling
Ikbaarheid de
Ider Have ge>-
Jtzelfde feest,
lave ook de
lie, om bun
(te veilen,
dus gezegd,
zeker reden
te vie-
aan of zij* zal,
vkringen, vele
hebben te ne
vel. Moge ook
viteit de tuln-
toenemen.
Iden wij nog,
kerij-afdeeling,
mige maanden
in dienst der
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Bureau: Langs Vorststraat 70, Goes,
Tal.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44453.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Te). No, 259.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Prfjs dar AdvartantlSn;
14 regels f 1.20, elke regal meer 30 0#
Bij abonnement belangrijke korting.
Als in „Schrift en Historie" de hoofd
trekken, der Antirevolutionaire partij in
bet licht warden gesteld, dan wordt ear
op gewezen, dat zij niet alleen is een
y o 1 k s p a rt ij, maar ook, een natio
nale partij.
Dit nationale karakter blijkt reeds da
delijk uit haar beginselprogram, waar het
in Artikel 1 heet:
„De Antirevolutionaire of Christelijk
Historische richting, vertegenwoordigt
voor zooveel ons land. aangaat, den grond
toon van ons volkskarakter, gelijk dit,
door Oranje geleid, onder invloed der
Hervorming, omstreeks 1572 zijn stempel
ontving; en wenscht dit, overeenkomstig
den gewijzigden volkstoestand, in een
vorm, die aan de behoeften van onzen
tjjd voldoet, te ontwikkelen."
Met dit artikel wordt uitgedrukt, dat de
A.-R. partij ia het nationale leven hot
terrein vindt, waarop zij hare beginselen
tot doorwerking zoekt te brengen, ter-
wjjl het tevens met ondubbelzinnige woor
den heenwijst naar den wortel waaruit
ons nationale leven in de 17de eeuw
zoo heerlijk opbloeide, en tegelijkertijd
beoogt ontwikkeling van de oude plant
voor den eisch van, deze eeuw.
Door de verwijzing naar het karakter
der Hervorming in deze laaiden, die
niet Lutherscb was maar Gereformeerd,
wordt tevens gevraagd om erkenning van
het gereformeerd karakter van den Ne-
derlandschen volksaard.
Hiermee is natuurlijk niet bedoeld te
zeggen, dat er voor 1572 niet van een
eigen Nederlandsch volksleven gerept zou
mogen worden, maar wel dat het leven
der Nederlanders n a de Hervorming een
ander was dan vóór dien tijd en óók,
dat dit nationale leven uit da Hervorming
naar Calvijn geboren is.
„De Nederlandsche nationaliteit zooals
die uit en na de Hervorming is opgebloeid
was naar haar geestelijken kant van gere
formeerd type. En ze is dit, in algamee-
nen zin genomen, gebleven, ook al heb
ben de sterke toeneming der Roomsch-
Katholieke bevolking en het veldwinnend
Humanisme in de 19de eeuw poli
tiek als Liberalisme van allerlei gading
opgetreden daaraan afbreuk gedaan.
Ondanks deze beide sterk verzwakken
de invloeden kan nog altijd worden ge
zegd, dat dit gereformeerde type weer
nationaal van kracht bleef. En claaïoral
is het streven om het te behouden en,
zoo mogeljjk, te versterken een uiting
van een gezond nationaal leven.
Immers wordt het door niemand be
twist, dat het tijdsgewricht, waarin dia
Christeljjk-gereformeerde nationaliteit het
meest tot uiting kwam, met recht onze
„gouden eeuw" wordt genoemd."
„Het Calvinisme is met den oorsprong
en den bloei van den Nederlamdschem
Staat op het nauwst verbonden geweest.
Het bevorderen van de staatkundige ten-
denzen, die in het Calvinism® verscholen
liggen, is dus: voeren van nationale poli
tiek."
Komende tot de meer onmiddellijk
zichtbare uitingen Yan het nationale ka
rakter der A.-R. partij, wordt er door den
schrijver nadrukkelijk op gewezen, dat we
hier te doen hebben met verschijningsvor
men op verschillend terrein van eenzelfde
dieper liggend beginsel.
„Wanneer de A.R. partij in haar plei
dooi voor de vrije school telkens zoo met
nadruk wijst op de beteekenis onzer volks
historie, dan is dat, omdat zij zoo diep
beseft, dat een gedegen kennis der historie
voor de handhaving onzer nationale zelf
standigheid van uitermate groot gewicht
moet worden geacht. Wie de historie
van zijn volk veronachtzaamt, wordt op
den duur een „vaderlandlooze".
Als de A.-R. staatkunde pleit voor ©en
behoorlijke behartiging van 's lands de
fensie, dan is dat zeker ook op gronden,
die we met anderen gemeen hebben, maar
dan is dat naar luid van ons program
ook als protest tegen het voorbijzien
van God in de geschiedenis der natiën".
Ook hierbji wordt door de A.-R. paitjj
gerekend met „Schrift en Historie", die
duideljjk leeren de schepping der men-
Bcbea uit éénesn bloede, en tevens de
opzettelijke splitsing in zelfstandige groe
pen.
Met beide feiten wenscht de A. R. par
tij rekening te houden.
Zij erkent, dat zij een roeping heeft,
zoowel ten opzichte van het nationale als
van het internationale leven.
Daarom geen in chauvinisme ontaar
dend nationalisme, maar tegelijkertijd
handhaving der nationale zelfstandigheid.
Aan de eene zijde krachtige en hartelij
ke medewerking tot beperking van het
oorlogsgevaar, en de versterking van den
vrede, en aan deü anderen kant alles doen
wat mogelijk is om te voorkomen, dat on
ze zelfstandigheid zou worden geschaad.
Vandaar, dat de A. R. partij steeds haar
plicht heeft betracht als het er om ging
onze weermacht in staat te stellen zich
van haar plicht te kwijten, en dat zij in
spannende dagen als in 1903 en 1918 met
kracht- heeft meegeholpen de dreigende
nationale ontbinding tegen te gaan.
En vandaar ook, dat zij er niet voor te
rug gedeinsd is, het offer van het partij
belang te brengen voor de nationale zaak,
toen enkele jaren geleden financiëele ram
pen ons volksbestaan dreigden te scha
den.
„Tot in heit jongste verleden toe heeft de
A. R. partij getoond, dat zij den moed be
zit te staan voor dingen, die zij in het na
tionaal welzijn noodzakelijk acht, ook al
kost haar dit verlies van stemmen.
Wij roemen daarop niet.
Indien het anders ware zou het met
de beginseltrouw niet in orde zijn.
Zooals bet ia, is het vrucht van ons
beginsel".
voor Manufacturen
Dames- en Kinderconfectie
Tapijten Gordijnen
Bedden Ledikanten eri
aanverwante artikelen Is
GOES HULST
Groots verduisteringen.
Uit Serajewa wordt gemeld, d&t de
procuratiehouder Prnjatowitsj van do Bos
nische Handels- en Industriebank zich
bij de politie heeft aangemeld en bekend
heeft, dat hij zich aan verduisteringen
tot een bedrag van ruim 500.000 dinar
schuldig heeft gemaakt. Verder is da in
tendant Manditsj gearresteierd, die zich
aan verduisteringen tot een bedrag van
450.000 dinar heeft schuldig gemaakt.
Te Londen zijn 2 ambtenaren van het
Clearing House voor den politierechter
geleid. Sedert 1925 namen zij een hooga
positie in en waren belast mot de ad
ministratie van in beslag genomen eigen
dommen van onderdanen uit de landen
van <j$n gewezen vijand.
Zjj worden beschuldigd omkoopimgsgel-
den te hebben aangenomen en effecten
van vroegere vijandelijke onderdanen, die
verkocht waren,, niet volgens deij gemaak-
ten koers verantwoord te hebben.
De Pooltocht van de Zeppelin toch fm
gevaar.
Naar bet Allianzkonzem mededeelt, zijn
de verzekerings -Maatschappijen tot de
overtuiging gekomen, dat zij de verzeke
ring van de Poolvlucht van de Graf Zep
pelin niet op zich kunnen nemen. Men
gelooft, dat het niet mogelijk is het ver
VANAF f 3.SO PER JAAR
zekeringscontract uit te strekken tot toch
ten, die enkel onderzoekingen beoqgen in
volstrekt onbekende gebieden en die
meestal volkomen afgesneden blijven van
elke hulpactie. Alle in den tijd na den
oorlog betaalde premies zouden niet eens
toereikend zijn om een ernstige beschadi
ging en nog minder om een geheel ver
lies te dekken.
BRILLEN BRILLEN
Gaat U een Bril koop n
Wij leveren vakkundig.
Ook op voorschrift van H.H. Doctoren.
Aanbevelend,
Briand pan het woord.
In die Kamerzitting van gisteren beeft
Brfand zijn beleid verdedigd.
Briand verklaarde, dat de tot nu toe
gevolgde politiek voortgezet zal worden.
Dit is overigens een krachtige én vast
beraden politiek geweest.
De politiek van Frankrijk kan- niet ge
scheiden worden van die van Europa.
Volgens zijn opvatting heeft Frankrijk
wel eenig recht, om aan de Europeesche
politiek voor den weHdvrede deel te
nemen. Aan voorzichtigheid heeft het
hem daarbij nooit ontbroken.
Na zijn terugkeer van 's Gravenhage
en Genève had hij geloofd tenminste het
recht te hebben op een sympathieke ont
vangst. Hij haxi een zuiver geweten, dat
hij de belangen van het land niet heeft
waarloosd. Merkwaardig is de manie om
steeds de staatslieden van andere landen
te prijzen, en op die van het eigen lanld
eritiek te oefenen.
Briand verdedigde Vervolgens de ont
ruiming van het Rijnland en 'betoogde,
dat Frankrijk niet alleen in het bezette
gebied kan blijven, als Engeland zijn troe
pen terugtrekt.
Hedenmorgen vroeg heeft de Fransche
Kamer met 332 tegen 253 stemmen een
motie van vertrouwen in de regeeilng
aangenomen.
De Sklarek-affairs.
Door de crimineel® politie te Berlijn
is gelijk gemeld bij het nakijken der boe
ken der bontfirma Golicke, waar de go-
broeders Sklarek geschenken1 voor hun
vrienden kochten, geconstateerd, dat daar-
in ook de naam voorkomt van den tegem-
woordigen directeur van de Berliner Ver-
kehrgesellscbaft, het gemeenteraadslid
Brolat.
De heer Brolat geeft hieromtrent die
volgende verklaring: De. gebroeders Skla-
rek hebben mevrouw Brolat ongeveer te
gen Kerstmis 1928 de bontfirma Go
licke aanbevolen. Mevrouw Brolat bestel
de daar toen een' bontmantel vani 2000
maTk.
Het viel den! heer Brolat op, dat de
firma hem geen rekening stuurde en tot
Hoofdvertegenwoordiger)
Heernlsseweg 6 GOES.
zijn verwondering moest hij toen ver
nemen, 'dat het bedrag reeds door de
gebroeders Sklarek was betaald.
Hij heeft daarop den gebroeders Skla
rek, naar hij verklaart, "ernstige verwijten
hierover gemaakt en hun meermalen ge
vraagd het bedrag terug te nemen.
Tenslotte heeft hij in Maart 1929 na
een heftige woordenwisseling hieromtrent
in de Kommamdantenstrasse een der ge
broeders Sklarek 't bedrag in den zak ge
stopt. Toen heeft hij ook verklaard, dat
hij eiken verderen omgang met de Sklar
reks wenschte te verbreken.
De heer Brolat verklaart tot zijn leed
wezen nooit een kwitantie vara de ge
broeders Sklarek voor deze 2000 mark
te hebben ontvangen.
Da internationale Bank komt la
Zwitserland.
Het comité van organisatie voor de
Bank voor Internationale Betalingen heeft
de quaestie van het domicilie der Bank
herhaaldelijk besproken.
In de gisteren gehouden zitting werd
met algemeene stemmen besloten, dat
Zwitserland de zetel der nieuwe Baak
zal zijn.
Do taalkwestie in België.
De Belgische minister van justitie Jan-
son, heeft in een interview medegedeeld,
dat de regeering nog geen ontwerp inzake
de taalkwestie gereed heeft.
Indien de volgende wéék Jaspar zjjtn
collega's in de regeering niet op een
concrete formule heeft kunnen vereeni
gen, dan zal, aldus Janson, hij niet anders
kunnen doen dan met zijn regeering ont
slag te nemen.
De liberale ministers zullen nu trach
ten tot overeenstemming te komen.
De Rijnïarrdontruiming.
Volgens bij het Engelsche commando
te Wiesbaden ontvangen bevel, zal de
Engelsche bezetting op 13 December in
den loop van den ochtend eindigen.
Het vertrek zal op feestelijke wjjze
geschieden. De oudste kapitein zal de
oorlogsvlag van het hoofdkwartier neer
halen en de troepen zullen dan met deze
vlag voorop naajr het station afmar-
cheeren.
Korte berichten.
Naar „uit Belgrado bericht wordt,
viel in de buurt van het plaatsje Zajecar
een meteoor midden in een bruiloftsstoet,
doodde een vrouw en verwondde een an
dera.
In New-York ,vond men een oude
vrouw 'dood in haar woning. Zij was
van honger omgekomen. Een onderzoek
bracht aan het licht, dat zg effecten!
en) andere voorwerpen van waarde had
nagelaten, tezamen een kapitaal vertegen
woordigende va» meer .dan 1 millioen
gulden.
Het vertrek va» de „Graf Zeppelin"
naar Zwitserland is definitief vastgesteld
op van morgen half 9. Aan de reis ne
men ongeveer 30 passagiers, in hoofd
zaak Zwitsers, deel.
Nederland en België.
Aangaande de verklaringen in Mi
nister Beelaert's Memorie van Antwoord,
betoogt de „Libre Belgique", dat in Bel
gische bevoegde kringen die verklaringen
voldoening en verwondering hebben ver
wekt. Voldoening, omdat uit de verklarin
gen het bestaan van een beteren geest
blijkt, vooral, waar Beelaerta het bestaan
erkent van Belgisch recht op herziening
der tractaten van 1839 en tevens toegeeft^
dat Nederland tot die herziening moet
meewerken.
De „Libre Belgique" neemt aan, dat dit
niet beteekent, dat Nederland zich aan
sluit bij; alle eischen van België, maar zij'
stelt de vraag, of, wat België vraagt, niet
redelijk is. Dat de Belgische eischen niet
onredelijk zijn, betoogt het katholieke blad
verder en dat Nederland dit niet inziet,
verwekt verwondering naast voldoening
Binnenland.
Algemeene beschouwingen over de Staats-
begrooting. De Minister aan het woord.
Electriciteitstoeslag voor '"de Zoesiwsch-
Vlaamsche vlasindustrie.
Een rapport over het cadeau-stolsel Spoe
dig te verwachten.
Buitenland.
Dreigende ministerscrisis in België?
Motie van vertrouwen iu het Fransche
kabinet.
De Rijnland-ontruiming.
De Internationale Bank komt tn. Zwitser
land.
over den veranderden geest tegenover
België.
Dat de maatregelen, die België sedert de
verwerping van het ontwerp-tractaat door
de Eerste Kamer heeft moeten treffen ter
vrijwaring van zijn trafic met Rijnland
in Nederlandsche seheepvaartkringen on
genoegen hebben verwekt, is te begrijpen,
nu vooral is gebleken, dat die maatregelen
Antwerpens belangen ten goede komen,
doch zoo besluit het blad „die poli
tiek kan België niet opgeven, zoolang het
niet in ruil wezenlijke en gelijkwaardige
voordeelen verkrijgt. Dit zal België des te
minder doen, daar het nieuwe Antwerpen
Dordrecht-kanaal, waartegen Beelaerta
zich definitief schijnt te verzetten, op Bel-
gië's kosten gegraven zou moeten worden,
zoo dat gezegd mag worden, dat de zaak,
na zoovele echecs en ontgoochelingen, ten
slotte in de oogen van België het karak
ter heeft aangenomen van een koopje. Bel
gië zal niet meer afstaan dan het krijgen
zal, 'n formule, die de Nederlanders, die
van oudsher goede kooplui zijn, uitstekend
zullen verstaan. Waren zij in België's
plaats, zeer zeker zou die formule hun
leus zijn.
Als conclusie schrijft de „Libre Bel
gique", dat, indien de verklaringen van
Beelaerts stof tot verheugen geven en
goede nabuurschap kunnen bevorderen,
België er, niettemin geen belang hij heeft,
een tractaat te sluiten, indien daarin niet
wordt voorzien in het graven van eon ka
naal, dat de groote bezwaren van den
huidigen toestand oplost.
Onbewaakts overwegen.
De minister va» Waterstaat heeft ont
bonden, met dank de commissie van on
derzoek inzake de veiligheid op- openbare,
niet-afgeslotea overwegen.
Prins Hendrik op reis.
D« Prins heeft bet voornemen zich
13 Nov. a.s. voor «enigen tijd naar
Duitschland te begeven. Op 19 Nov. zal
de Prins de gast zijn va» den Neder
landsche» gezant te Berlijh, mr J. P.
graaf van Limburg Stirum.
De vliegtochten naar en van indlfi.
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen,
dat het vijfde postvliegtuig gisterochtend
om 7.10 uxy van Karatsji is vertrokken
en om 12.20 uur te Nazirabad is geland.
Daar is men weer opgestegen om 13.02
uur, waarna het vliegtuig om 17.15 uur te
Alahabad aankwam. Alles was wel aan
boord. Vandaag wordt de reis voortgezet.
Het cadeau-stelsel.
Naar het Nederl. Weekblad voor Krui
denierswaren verneemt, is de Staatscom
missie-van Wijnbergen tot bestudeer!ng
van het cadeau-stelsel met haar taak e»
rapport gereed.
De commissie komt 18 November a.s.
voor bet laatst bjj'een tot het vaststellen
der eindredactie. De aanbieding van het
rapport kan vóór 28 November tegemoet
gezien worden.
De conclusies der staatscommissie zijn
gegoten in den vorm van een schets
van een wetsontwerp tot beperking van
het stelsel. Zij komt niet met een alge
heels verbodsbepaling.
