Hcnro
Uit de Provincie.
Gemengd Nieuws.
Radio-Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
Dammen,
Het Vrouwenhoekje.
Vöoïhet/Hcfe
y/eekzette/i
Warmwater. Aanleg centrale
verwarming en warmwater: J. M. Polder
man, Goes. Tel. 129. Adv.
Gewenschte combinatie? In
de Dinsdag gehouden vergadering van den
raad van Poortvliet legde de burgemees
ter-secretaris de vereischte eeden als
raadslid ia eigen handen af.
Tot notaris te Koudekerke is be
noemd mr P. Loeff, candidaat-notaxis al
daar.
0. en W. Souburg. Een groot aantal
winkeliers heeft een gezamenlijk adres
tot den Raad dezer gemeente gericht,
waarin om vaststelling van een verplich
te winkelsluitriig wordt verzocht.
Hansweert. Geslaagd voor het diploma
ziekenverpleging dhr L. Janse, afkomstig
van Biggekerke, thans verpleger in het
Ziekenhuis te Den Haag. Hij is mot ingang
van 2 Nov. a.s. geplaatst bij den genees
kundigen dienst der Philipsfabrieken te
Eindhoven.
Ovezand. De Raad vergaderde gisteren.
Afwezig dhr F. J. Schuerman. met ken
nisgeving. Op een verzoejk van de Vereeni-
ging van Nederl. Gemeenten om een bij
drage in. de f 15000 voor de aankleeding
van een bestuurskamer wordt afwijzend
beschikt.
De uitkeeringen voor de bijzondere
scholen over 1928, ingevolge artikel 103,
werden vastgesteld.
Tot lid der Commissie van Toezicht
op het Lager Onderwijs werd herbenoemd
dhr W. H. Zinkstok.
Een suppletoir kohier hondenbelasting
1929 werd vastgesteld voor twee honden
tot een bedrag van f 6.
In verband met een nieuw ontworpen
regeling betreffende de jaarwedden van
de gemeenteveldwachters wordt besloten
de jaarwedde van den veldwachter in
overeenstemming te brengen met de nieu
we regeling, doch voor de vrije kleeding
de oude .regeling te handhaven, daar de
Raad de nieuwe regeling op dit punt
totaal onaannemelijk vond.
In de luoht gevlogen. Uit Hous
ton, in den staat Texas, komt het ietwat zon
derlinge bericht, dat aldaar vieir Mexicanen
die hun twaalfuurtje gebruikten, gezeten op
een kist met dynamiet in da lucht zijn gevlogen
Dat moet natuurlijk voor de betrokkenen een
ellendige dood zijn geweest. Maar men zal
toch ook geneigd zijn de vraag te stallen,
of da wereld dan tegenwoordig niet groot ge-
noeg tnioer is om een veilige plek' te kunnen
bieden, waar lunchende Mexicanen hun hon
ger kunnen stillen.
St Bureaucratius in actie. Blij
het jongste spoorwegongeluk in .Kroatië werd,
daar er geen dokter in den trein was, om
geneeskundige hulp geseind naar het naaste
station. De 'dokter, die gewaarschuwd werd,
ging onverwijld naar het station om op een-
juist op vertrek staand-en goederentrein te
etappen en zonder vertraging naar da- plaats
des .onheils te gaan. Maar de chef beduidde
hem, dat een goedereintrein geen reizigers
vervoert en dat hij slechts als „begeleider van
een levend dier" kon meerijden. Er was geen
praten tegen. De dokter wist er tenslotte
niets anders op, dan in vliegende vaart in
het eerste het beste huis een haan. te grijpen,
die van den eigenaar te konpan era met het
dier onder den arm weer naar den stations
chef te stappen. Nu was deze discipel van
St Bureaucratius bevredigd, eu mocht de dok
ter met zijn haan op den goederentrein stap
pen.
Toen hij later bij de spoorwegdirectie re
clameerde, kreeg hij den kous op dan kop.
Want, zed de directie, de ambtenaar heeft
enkel maar zijn instruetio opgevolgd.
<5
Programma van Zondag 27 Oct.:
HILVERSUM, 1071 M. Van 5 uur tot
6.15 op 298 M. 12.402.00 Concert.
2.304.30 Concert door 't omroep
orkest. 6.15 Vrijlz. Dienst in die Ned.
Herv. Kerk te Zaandam. 8.10 Aansl.
van het Concertgebouw te Amsterdam.
HUIZEN, 1875 M. 8.30—9.30 R.K. Mor
genwijding. 9.50 NCRV Kerkdienst
vanuit de Ned. Herv. Gemeente te Bever
wijk. 12.301.30 Concert. 2.00—
2.30 Kamermuziek. Zang en pianoi.
2.304.30 Kamermuziek. 3.404.30
Gramofoonmuziek 5.50 NCRV Kerk
dienst vanuit de Geref. Kerk (P'arkkerk)
te Amsterdam: (Zuid) 8.10 10.4a Con
cert. Orkest en piano. 9.00—9.30 Gra-
mofoonmuziók. 9.3010.45 Voortzet
ting concert.
DAVENTRY, 1554.4 M. 3.50 Concert.
(Cello). Orkest. 5.20 Zang. 5.50
Biijhelleizing. 6.056.35 ca. Kerk-can-
tate No. 89 van Bach, Koor, orkest, or
gel en solisten. 8.15 Kerkdienst.
9.25 Concert. Orkest.
Over Zaagse 1 - K u ns t m oe d e rs en kippen
die zijde-rupsen eten in Budapest.
In Budapest bleak de minister van
landbouw zeer goed op de hoogte te zijn
van de problemen der pluimveehouderij
en kende ook de voor- en nadeelen der
verschillende rassen zeer goed. Op een
der grootste hoenderparken bleek mij,
dat men hier over de fokkerij der rassen
anders dacht dan, in Oostenrijk. Had men
De aanslag op Kroonprins IJmberfo van Italië. De Prins arriveert aan de graf
tombe van den Onbekenden Soldaat. Onmiddellijk na de opname van deze
foto weerklonk een schot.
in Oostenrijk op het door mij bezochte
park bij de Rhode Islands Reds geen be
langstelling voor de kleur, hier was dat
geheel anders. Op het bedrijf van den
heer en mevrouw Sonyey zag ik een
kleine duizend Rhode Islands, doch allen
van goede kleur en daarnaast een goede
productie. Er werd door aankoop van
goed fokmateriaal in het buitenland juist
voortdurend gewerkt pan kleiurverbete-
ring en instandhouding der kleur.
Hier maakte ik ook weer kennis met
wat .nieuws, n.l. een speciale Hongaarsche
kunstmoeder waarin zaagsel gestookt
werd en een speciaal kippenvoer, dat
ik niet kende, n.l. zijderupsen. Ik ben
altijd blij als ik weer wat nieuws zie,
want over het algemeen is er als men
vee! leest, geen nieuws moer onder de
zon. Nu wil ik niet zeggen dat deze Hon
gaarsche k'unstmoeder misschien elders
ook niet gebruikt wordt of niet beschre
ven is, maar ik kende ze niet. Daar komt
bij dat jammer genoeg de Ho-ngaarsche
taal voor mij absoluut onverstaanbaar
is, zoodat ik de pluimveepers in dat land
niet volgen Iran.
De betreffende kunstmo-eder is een aan
passing aan de houtindustrie, waarbij
veel zaagsel afvalt. Lu een groote bus
wordt in het midden een soort kachel
pijp gezet- en nu wordt de ruimte in de
bus tusschen buitenwand en kachelpijp
aangestampt met zaagsel. Daarna haalt
men de kachelpijp er weer uit en in het
gemaakte gat wordt onderin een bran
dende prop papier gebracht. Daarna
wordt de bus zoo goed als gesloten,
behalve den .schoorsteen en nu laat men
het geheel maar rustig branden. De heele
bus zaagsel brandt leeg in ongeveer een
etmaal, zoodat men op deze manier dus
over een prachtige k'unstmoeder beschikt,
die met heel goedkoop materiaal gestookt
kan worden. Ik heb idee dat in andere
landen dit systeem ook wel bruikbaar
zou zijn en als het volgend jaar deze
fcunstmoeder op de wereldtentoonstelling
in 'Londen komt, zal zij wel veel aan
dacht trekken.
Het tweede punt dat mij! interesseerde
was het kippenvoer. Hierbij is de hoofd
zaak de eiwitvoorziening. Dit eiwit in
hot voer brengt de grootste kosten mee
en het geheim van economische productie
ligt dan ook in eiwithoudend voer dat
niet te duur is. Vandaar ook dat men
thans vrijwel op de geheele wereld bezig
is vischmeel-soorten en diermeel-soorten
onderling door proeven te vergelijken. Al
leen door dier proeven en voor ons kip
penhouders alleen bij1 kippen, kan men
bepalen welk voer het beste is en wat.
hot eigenlijk waard is als middel om
'kuikens op te fokken en om eieren te
produceeren. Vooral een land dat expor-
teeren wil moet er op letten zijn eiwit-
bronnen goedkoop te betrekken en voor
deze dure grondstoffen geen cent meer
te betalen- dan noodig is. In andere landen
wordt a,l krabbenmeel, kreeftenmeel, wal-
vischmeel, enz. enz. ook gebruikt. Verder
ken ik sprinkhanenmeel, doch in Buda
pest zag ik zijderupsenmeel gebruiken.
Hoe dit meel nu precies gemaakt wordt
weet ik niet en groote hoeveelheden zul
len er ook wel niet van gemaakt worden.
Zoover ik het begrepen heb worden de
zijderups-cocons, nadat de zijdedraadjes
er afgewikkeld zijp, gedroogd en tot meel
verwerkt. Het zijn dus gedroogde rupsen
of larven en dit meel schijnt bij kippen
goede resultaten te leveren.
Interessant is ook in Buda-pest het
prachtige museum van Landbouw. Dit is
een regeerings-instituut waar men zich
ten doel stelt door aanschouwelijk onder-
wijb de boeren die de stad bezoeken, alles
van hun vak te laten zien. In de pluim-
vee-afdeeling zag ik allerlei opgezette kip
pen van verschillende rassen, verder een
groote verzameling van verschillende
soorten veeren voor allerlei technische
doeleinden, doch het meest viel mij op
een prachtige verzameling Paascheieren.
Deze eieren worden zeer kunstig versierd
met allerlei figuren.
In ,bet museum zag ik groote modellen
van boerderijen zooals die in Hongarije
gebouwd worden en heele kamers met
verschillende tarwesoorten, LucerneHa-
verplanten met wortels van wel 5 meter
lang, allemaal dingen die den bezoeker
met bewondering vervullen. Dat dit mu
seum wel aan zijn doel beantwoord bleek
mij, toen ik hoorde, dat op een der
nationale Hongaarsche feestdagen, de z.g.
Staphaanadag (22 Aug.), dit museum door
niet minder dan 18.000 bezoekers be
zocht was.
Tenslotte werd; ik nog in de gelegenheid
gesteld het nieuwe diergeneeskundig-insti
tuut van Prof. Manninger te bezichtigen.
Dit is een instituut van grooten inter
nationalen naam en eenige jaren geleden
heeft een der bacteriologen daar een nieu
we entstof gevonden tegen diphtherie, die
ongeveer evenzoo werkt als de bekende
entstof van Prof. de Blieck en van Meels-
bergen in ons land. Het instituut heeft
twee dierenartsen in dienst, die speciaal
belast zijn met de pullorum-bestrijding.
Zij nemen zelf het bloed vah de kippen
en onderzoeken dit in het laboratorium.
Het instituut was verleden jaar in dit
nieuwe gebouw geïnstalleerd en kan als
voorbeeld strekken van allerlei instituten
op dit gebied.
Hiermede moet ik mijn reisbeschrijving
van Buda-Pest eindigen en gaan we ver
der. Gelukkig is dat deze stad thans meer
en meer vreemdelingen gaat trekken, wel
ke haar allen leeren waardeeren. De
Hongaar ziet gaarne vreemdelingen in zijn
land en met Duitsch kan men er zich
vrijwel overal redden.
DR TE HENNEPE.
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door onze abormé's worden gezonden
aan Dr te Hennepe, Diergaardesingel 96 a
te Rotterdam. Postzegel van 71/3 cent
voor antwoord insluiten en blad vermel
den.
Gelieve alles, deze rubriek betreffende,
te adresseeren aan P. Mons, .Westerstraat
221, Amsterdam.
Probleem No. 116.
Auteur: D. A. L. Schroder, Amsterdam.
1 2 8 4 5
Zwart: 9 sch. op 12, 13, 15 tot 18, 21,
22 en 25.
Wit 9 sch. op 23, 26, 29 tot 33, 36
e t 39.
Wit speelt en wint.
Oplossingen
Oct.-problemen vóór 4 Now. in te zenden,
aan .bovenstaand adres.
Cursus voor beginners.
III.
In het vorige gedeelte zag men, dat
er vrije keuze bestaat in de wijze van
slaan. De volgende voorbeelden verdui
delijken nog het medegedeelde.
1 2 8 4 5
Zwart 3 sch. op 13, 14 en 19.
Wit 3 sch, op 25, 29 en 35.
Indien wit 2924 speelt moet zwart
19 X 30 slaan.
Daar men zoowel achteruit als vooruit
mag slaan, heeft wit hierna keuze tus
schen 25 X 34 als 35 X 24.
De bepaling, dat men gedwongen is
ta slaan, maakt den slagzei mogelijk. Een
eenvoudig voorbeeld geeft de volgende
stelling.
Zwart 5 sch. op 17. 18. 19, 24 en 28.
Wit 4 sch. op 25. 35. 39 en 40.
Wit behaalt winst door 2520. Zwart
24X15. Wit 39—33. Zwart 28X39. Wit
40—34. Zwart 39X30. Wit 35X13.
„Blazen", een aardigheid uit de oude
doos, komt dus nooit voor.
In het boven medegedeelde zag men,
dat er vrije keuze bestaat in de wijze
van slaan, indien dit, op meerdere manie
ren kan geschieden. Een uitzondering hier
op vormt de z.g. „meerslag".
1 2 3 4 5
47 48 49 50
Zwart 5 sch. op 14, 17. 19. 24 en 26.
Wit 5 sch. op 28. 32. 33. 37 en 39.
Wit speelt b.v. 2823. Zwart moet
19X28 slaan. Wit kan nu op twee wijzen
slaan, n.l. met 33x17 en 32x23, doch
is reglementair verplicht, den eersten slag
te nemen, omdat daardoor twee stukken
worden genomen en op de andere run
nier slechts één. Buiten deze verplichting
is de slag naar vak 11 ook de voordeelig-
ste voor wit, doch al ware dit nieit zoo,
dan moest deze slag toch geschieden.
De le-z-er kan nu geacht worden vol
doende met de wijze van noteeren op de
hoogte te zijn. Wij- geven nu eenige voor
beelden zonder diagram.
Indien een schijf op een der vakken
-komt, aan den kant waar de tegenstander
zit, wordt zij „dam" en verkrijgt hierdoor
een grootere werkingssfeer. Hierbij dient
echter nog een, bijzonderheid te worden
besproken.
De rij waarop Wit kan damiaemen, ba-
stand uit de vakken 1, 2. 3. 4 en 5; voor
Zwart zijn deze 46. 47. 48. 49 en 50.
Indien wit nu 93 of 94 speelt,
wordt de schijf dam. Ook in de volgende
stelling neemt wit dam.
Zwart 3 sch. op 4. 9. en 18.
Wit 3 sch. -op 25. 28 en 30.
Er wordt gespeeld Wit 2823. Zwart
18X29. Wit 30—24. Zwart 29x20. Wit 25
X3, eveneens dam.
Of de schijf door een zet of door een
slag op de damlijn wordt gebracht, maakt
dus geen verschil uit. Steeds wordt zei
dam en wordt ter onderscheiding een
tweede stuk op geplaatst. Slaat men ech
ter over de ;damliju heen, dan wordt
de schijf geen dam en blijft dus schijf.
Plaatst men b.v. in het laatste voorbeeld
een zwarte f ehijf op vak 8 bij', dan moet
Wit in denzelfden spelgang met 25 slaan
naar vak 12. De s-cbijf is wel op de dam
lijn geweest, doch blijft daar niet staan,
want ze moest ook schijf 8 nemen. Stond
schijf 8 op vale 12, dan zou Wit na
28X3 dam 'hebben.
BEROUW.
In den schemer het angstige luistren
Naar den wind, die waait om de huizen
Van de wilgen stuiven de pluizen,
Wit in den regen van 't duister.
Vèr weg het bedwelmend bruisen
Van de zee: haar vage geluiden
Eentoonig, versmelt met het ruischen
Van het bloed, zoo warm en duister.
In het duisteren en het ruischen
Een buigend mensch, arm en donker
Op een heuvel stonden drie kruisen
Gij leedt daar, ik weende er onder.
WILLEM DE MÉRODE.
Moet men het groentewater weggooien of
gebruiken?
De meeste groenten, die we eten, zooals
erwten, hoonen, spinazie, aardappels, ap
pelen en nog vele andere, bevatten een
grootere of kleine hoeveelheid kalizouten.
Nu is het kaligehalte van deze gewassen
grooter als ze op een bodem gegroeid zijn,
die rijkelijk bemest werd met kalizout. Bij
de gekookte -groenten hangt het kaligehalte
af van de wijze van toebereiding. Ongeveer
de helft tot twee derde der mineraalzouten
worden in het groentewater opgenomen.
Wordt dit water, zooals dit vroeger meest
al geschiedde, afgegoten, dan bevatten de
groenten slechts ongeveer de helft van de
hoeveelheid kan. In wetenschappelijks*
en populaire geschriften wordt weieens de
meening verkondigd, dat men het groente
water niet af moet gieten, omdat de zich
daarin bevindende zouten voor de men-
schelijke voeding van bijzonder belang
zijn.
Prof. dr Rost heeft door een aantal
proeven onderzocht, of de regelmatige toe
voer van kleine hoeveelheden zouten, zoo
als dat bij kunstbemesting plaats beeft,
werkelijk zoo onschadelijk is, als tot dus
ver aangenomen werd. In de Umschau
vertelt hij de resultaten van dit onderzoek.
Witte ratten werden gedurende eenige ja
ren hoofdzakelijk gevoed met melk en wit
tebrood, waarbij ze goed gedijden, en bo
vendien dagelijks enkele druppels van ver
schillende zoutoplossingen. Het zoutper-
centage in deze oplossingen was zoo ge
ling, dat de dieren er hoegenaamd, geen
der* wasch alleen
.-lij
Henkel's Wasch- en Bleek-Soda
spaart U veel moeite en tijd.
Eenig Imp. L Ostcrmann Co'» Fabrikant*Henkei Ga. A. G.
Handel Mjj., Amsterdam Dducldorf
'hinder van ondervonden of zuek werden.
Echter bemerkte men in het volgende -ge
slacht, en zelfs dikwijls in het tweede en
derde geslacht, een veelvuldig optreden
van circulatiestoringen in staart en poo-
ten. Deze storingen waren uiterlijk herken
baar aan eenvoudige stuiting van den
bloedsomloop, waardoor de ledematen
donkerblauw-rood werden gekleurd, of
aan het vurig worden van de huid. Bij mi
croscopisch onderzoek bleek, dat deze ver
anderingen bloed stremmingen waren,
waardoor de bloedvaten verstopt raakten.
Deze abnormale verstoppingen (thrombo
se) kwamen bij de ratten in latere geslach
ten steeds weer voor, zoodat de dieren
vaak reeds bij de geboorte of enkele dagen
daarna vurige ledematen en staart kre
gen. Als de afgestorven ledematen afgeval
len waren, ontwikkelden de dieren zich
verder geheel normaal.
Wanneer de dieren nu verder
zonder kali gevoed werden!, ver
dween de neiging tot thrombosevor-
ming wederom geheel. Naast vele andere
proeven toont deze proef duidelijk aan,
dat inderdaad de neiging tot tkrombose-
vorming bij de witte ratten door 'toevoer
van zeer kleine hoeveelheden kali, en in
de eerste plaats kali-salpeter (dat ook in
kunstmest verwerkt wordt) wordt ver
hoogd.
*0ok bij de mensch en bemerken
we in Duitschland en elders een sterke
toeneming van ziektegevallen, die in ver
band staan met thrombose. Volgens inge
wonnen berichten schijnt in Engeland niet
zoo'n sterke stijging van deze ziekte voor
te komen als in Duitschland. Na het on
derzoek, hierboven medegedeeld, is het
zeer goed mogelijk, dat deze verhoogde
neiging tót thrombosevorming voor een
de*el is toe te schrijven aan den
meerderen toevoer van kalizouten bij
de voeding, en het is, volgens dr
Rost, raadzaam het groon-
towater bij de bereiding der
groenten weer af te gieten,
z, 00 a Is dat vroeger steeds
geschiedde.
Enkele recepten.
Broodpudding. 1 ons bc-teir tot
room roeren, drie tot vijf geklutste eier
dooiers, een ons witte suiker, dertig gram
gemalen zoete amandelen en een halve
geraspte citroenschil toevoegen.
Intusschen 1/2 pond wittebrood met 7
deciliter melk koken, de massa door een
zeef wrijven en bij de rest voegen. Daarna
bet stijfgeklopte eiwit er luchtig door
mengen. Dit alles in een puddingvorm
doen die vooraf met boter ingewreven
en met paneermeel bestrooid werd. Stevig
sluiten en twee uur achtereen au bain
marie laten koken.
Volledigheidshalve zij medegedeeld, dat
men boter tot room maakt door ze in
een verwarmde kom te roeren.
Struif. Benoodigd: 5 eieren, 2 ©et-
lepels bloem, 8 lepels gesmolten boter,
een half theelepeltje zout, 2 theekopjes
melk en een kluitje boter.
Bereiding: Klop van de eieren ,3 met
en 2 zonder wit. Voeg daarbij steeds
Hoppende de bloem, do melk, het zont
en de gesmolten boter. Doe dit alles in
een koekepan waarin het kluitjeboter licht
bruin gebraden is en bak den struif aar
beide kanten mooi bruin.
Enksle wenken.
Roestvlekken kan men uit marmer
verwijderen met behulp van benzine en
krijt. Van deze beide ingrediënten tec
zamen maakt men een papje, waarmee
men de vlekken dik belegt. Zoo* noodig,
ververscht men het papje om de zes
uur. Helpt benzine onverhoopt niet, dan
gebruike men chloroform.
Beide vloeistoffen moeten met de groot
ste voorzichtigheid worden aangewend.
Men werke met benzine of met chloro
form bij open deur.
Witte wrijfwas. Smelt 1 ons witte
geschraapte bijenwas of i/a ons ceresine in
een geëmailleerd pannetje. Neem dan de
pan van het vuur en voeg er 1/4 L. witte
terpentijn bij. Het bijvoegen van de terpen
tijn, terwijl het pannetje op het vuur staat,
doet brandgevaar ontstaan en levert geen
voordeel op, daar de terpentijn even goed
koud bij de gesmolten was gevoegd kan
worden. Wordt er echte bijenwas gebruikt,
dan kan de terpentijn bij de ongesmolten
was gevoegd worden, daar deze er in op
lost bij gewone kamer-temperatuur.
Roode wrijfwas. Neem in plaats
van witte, roode terpentijn en in plaats
van witte, gele geschraapte was. Is de was
nog niet rood genoeg, voeg er dan eenige
korrels wasrood bij.
Zwarte wrijfwas. Maak witte
wrijfwas en voeg bij de aangegeven hoe
veelheid twee eetlepels zwartsel. Voeg er
d.L. terpentijn meer bij, daar door de
hoeveelheid zwartsel de was anders te dik
zou worden.
Bruine wrijfwas. Maak dit als
witte wrijfwas, maar gebruik gele ge
schaafde was' en kleur het bruin met wat
oker, notenbruin, eiken- of notehbeita of
Casaeloch aarde.
f
