No. 20
Woensdag 23 October 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank H.V. Boes
Handwondjes
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-oontrdle
FEUILLETON
BOEREN VAN LOBITH.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
EFFECTEN
COUPONS
DEPOSITO'S
ASSURANTIËN
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprsjs:
Per 3 maendew, franco per post, f3.
Lesse nummers f(MK5
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 36 ei
BIJ abonnement belangrijks korting.
Kamer en Kabinet.
Aan het nieuwe Kabinet is blijkens
heit Voorl. Verslag der Tweede Kamer,
geen geestdriftige ontvangst bereid.
Het wordt niet met blijdschap inge
haald.
Vele leden waren van oordeel, dat na
de mislukte formatie van een parlemen
tair Kabinet dezelfde staatsman niet had
moeten optreden als formateur van een
extra-parlementair Kabinet.
Verscheidene leden spraken hom leed
wezen en teleurstelling nit dat in de
Troonrede gemist wordt een kloieke be
ginselverklaring.
Voorts waren er verscheidene leden
die zich ongerust maakten over de fi-
namcieele paragraaf iu de Troianrede en
die vreesden dat ten opzichte van het
onderwijs en de sociale wetgeving een
te voorzichtige politiek zal worden ge
voerd.
En dan werd verder ö.a. nog vrij scher
pe critiek geoefend op de wijze waarop
het Kabinet werd samengesteld en de
overhaaste wijze waarop bij de keuze
van ministers werd te werk gegaan.
Een hartelijke ontvangst is anders.
Hieruit volgt echter niet, dat er voor
het Kabinet ook maar eanige reden zou
zijn om zich ongerust te maken.
De -kracht ook van dit Ministerie, is
de machteloosheid van het parlement.
Vooral met het oog daarop valt bet
te betreuren dat de pogingen om een
parlementair Kabinet te formeeren, mis
lukten.
Verkeerde methode.
Terecht werd door de „N. R. Crt."
aanmerking gemaakt over de wijze waar
op in de afdeel ingen van de Tweede Ka
mer over de personen van do Ministers
den staf werd gebroken nog voor deze
één daad gedaan hebben.
„Wat de formateur zelf betreft: „dez-s
staatsman had niet moetan optreden als
formateur van een extra-parlementair kal
binet". De heer Terpstra is „iemand, van
wien slechts bekend is, dat hij met de
financieele betrekkingen tusschen het Rijk
en het lager onderwijs vertrouwd is, maar
van wiens bekwaamheid op wijder ge
bied niet is gebleken". Minister de Geeï
werd gekenschetst als „een nadrukkelijks
manifestatie van heit anti-democratisch- ka
rakter van het kabinet". De benoeming
van den heer De Graaff had „de groot
ste verbazing gewekt". Rustiger overwe
ging had den beer Reymnr als minister
moeten doen afwijzen. Jq, zelfs had de
overhaasting, waarmee het kabinet werd
samengesteld, volgens sommigen, doen
voorbijzien, „dat ook aan het Departe
ment van Buitenlandsche Zaken de benoe
ming van een anderen bewindsman wen-
schelijk ware 'geweest."
Dit is al een heel zonderlinge methode.
Laat men de Ministers beoordeelen naar
hunne daden en ze dan als het noodig
blijkt het vertrouwen ontzeggen.
Maar een persoonlijke beoordeeling als
54) o
O, Aart, die er- aan liep te denken,
terwijl de Lobithere na hun vruchteloos
zoeken naar hun tenten terugkeerden,
klemde de tanden op elkaar. Luitenant
Beekman, die hun veel vertelde van wat
hij vertellen mócht, had hem weer vol
ledig op de hoogte gebracht van de laffe
daad, die verricht was.
Het was weer het werk van den Raad
pensionaris Johan de Witt geweest, die
in de Staten had doorgedreven, dat er
een gezantschap naar den koning van
Frankrijk zou gezonden worden om van
hem de voorwaarden voor overgave te
vragen.
De gezanten waren in het kamp van
den Prins verschenen, om heem mee te
deelen, dat zij naar koning Lodewijk wa
ren gezonden. Maar Oranje had de ver
tegenwoordigers der Staten smadelijk het
kamp uitgejaagd en gezegd, dat zij het
land aan Frankrijk konden overgeven,
maar dat hij het zou blijven verdedi
gen tot den laatsten voet gronds. Hij
wilde van dat laffe gedoe niets weten.
Met geestdrift had de jonge luitenant
het aan zijn vrienden verteld, opmerkend,
dat van den Prins geen andere houding
kon worden verwacht
Ei was nameljjk nog meer gebeurd.
nu gegeven werd strookt niet met de
waardigheid van het parlement en 'kan
niet bevorderlijk zijn aan een vrucht
bare samenwerking van Regeering en
Volksvertegenwoordiging.
MINISTERCRISIS IN FRANKRIJK.
Briiahd afgetreden.
Gisteravond heeft een votum van de
Franische Kamer het ministerie-Briaad om
ver geworpen.
Na een buitengewoon gespannen, maar
uiterst kalme zitting sprak da kamer met
288 tegen 275 stemmen uit, dat zij een
debat over de buitenlandsche politiek, dus
in het bijzonder over de Haagsche Confe
rentie en de voorwaarden van de Rijn
land-ontruiming wenschte, welke wensch
door Briand, die de vertrouwenskwestie
stelde, was afgewezen.
De rechterzijde, onder aanvoering van
Marin, de radicalen onder lei-ding van
Montigny, gesteund door de socialisten),
ontmoetten elkaar in een stemming tegen
het ministerie, alhoewel de motieven der
beide uitersten geheel verschillend waren.
De crisis,,die absoluut niet verwacht-
word, wekte een ware consternatie.
De kamerzitting, die noodlottig zou wor
den voor bet 13e ministerschap en het 7e
presidentschap van Briand had aanvan
kelijk het aanzien van een giewone zitting.
De afgevaardigden waren zeer talrijk
opgekomen en de publieke tribunes dicht
bezet.
Een. ieder verwachtte een] korte zitting,
alhoewel men wist, dat men beproeven
zou Briand en Painlevé aan de ooren te
trekken om iets naders te vernemen over
de Haagsche Conferentie en speciaal over
de voorwaarden van de opheffing van
de Rijnlandbezetting.
Toen minister Painlevé zich achter
Briand bleef verschuilen, oofc nadat de
beer Marin zijn mededeeüngem deed, die
inl strijd met het voorgeven van Painlevé
aantoonden, welke belangrijke troepen-
contingenten reeds uit het Rijnland zijn
teruggetrokken welke mededeelingen
op de kamer grootea indruk maakten
bleek het wel, dat een toestand van on
zekerheid was geboren, die door de kamer
niet aanvaard kon worden.
Onder die omstandigheden hadden de
de radicalen de baan vrij voor een ma
noeuvre, die trouwens door de socialisten
op zeer ondubbelzinnige wijze werd ge
steund.
Briand zeide, het zeer te betreuren, dat
de 'gesloten overeenkomsten nog niet on
middellijk in bespreking konden komen.
De interpellaties, die die Rijnland-ontrui
ming betreffen, achtte hij meer op haar
plaats,wanneer de overeenkomsten zelf
in de kamer behandeld zullen worden ter
ratificatie m.a.w. Briand weigerde een
debat, dat hem de handen zou kunnen
binden op het oogenblik, dat hij. nog on
derhandelaar was.
Eenige dagen geleden had er op een
boerderij in de buurt een samenkomst
plaats gevonden tusschen den kapitein-
generaal en afgezanten van zijn oom,
den koning van Engeland. Het was uit
gelekt, dat den Prins verleidelijke aan
biedingen waren gedaan. Hij zon koning
worden over een groot stuk der Repu
bliek, als hij het verzet opgaf, terwijl
dan de rest van het land onder de aan
vallers verdeeld zou worden. Maar Oran
je had alles van de hand gewezen en
gezegd, dat hij liever sterven zou bij
de verdediging der laatste gracht.
Toen had luitenant Beekman den vrien
den van Lobith eerlijk verklaard, dat
hij zich in den Prins vergist had; dat
deze, hoewel men hem al die lange
jaren achteruitgezet had, er geen oogen
blik aan dacht, Holland ontrouw te won
den, maar zou blijveu vechten, als het
moest, tot hij er dood bij neerviel.
Zoo was het ook te begrijpen, dat
de afgezanten, op weg naar den koning
van Frankrijk, om de voorwaarden der
overgave namens de Staten te gaan vra
gen, niet vriendelijk door den Prins waren
ontvangen en ten slotte, ja, dat was het
goede 'woord I uit het kamp weggejaagd
waren
Volbrengend den last, hun door de
Staten opgelegd, waren de afgezanten
toch naar koning Lodewijk gegaan, om
terug te keeren met zulke harde voor
waarden, dat den Staten de schrik om
De radicaal-socialist Montigny kwlalmi
aantoonen, dat een opschorting van be
handeling der interpellaties eenvoudig zou
beteekenen, de kamer voor een fait ac
compli te stellen.
Louis Marin vroeg namens de rechter
zijde zeer pertinent, of, als de kamer voor
de ratificatie zal worden geplaatst, de
vraagstukken reeds nieit hun definitieve
oplossing zullen hebben ontvangen. De
ontruiming is reeds begonnen.
Franklin Bouillon werpt dan de kwestie
van het Saargebied in het debat.
Mandei werpt Briand vooral Poincaré's
verklaringen toe, waarmede de kamer be
loofd werd, dat de derde zone niet ont
ruimd zou worden zoolang de uitvoering
van het Yo-ung-pian niet is gewaarborgd,
een politiek waarop Briand zijn mandaat
voor Den Haag kreeg.
Briand poogde wel te doen uitkomen,
dat niets buiten de kamer zal warden ge
daan, dat de vrijheid van de kamer om al
of niet te ratificeeren volkomen intact is,
Imaar juist die alle preciseering ontwij
kende verklaringen prikkelden de kamer
en deden de ongerustheid stijgen.
Er werd gestemd en het was reeds aan
de kleur der briefjes te zien, dat het
spannen zou.
Na de schorsing der zitting werd de
stemmingsuitslag meegedeeld, die voor
niemand ©en geheim meer was.
In de wandelgangen van de kamer toon
de men te begrijpen voor ©en zeer moei
lijke crisis te staan ear er was niemand,
die zich er over durfde uitlaten in welke
richting een oplossing is te vinden.
Men had den indruk, dat de crisis van
langen duur zou zijn.
De samenzweringen lit Rusland.
Het telegraaf-agentschap der Sovjet-urn©
maakt wederom melding van de ontdek
king van een anti-revolutionair complot
in de leger-industrie der Sovjet-unie, wel
ke een ondermijning der weerkracht ten
doel had en streefde naar buitenlandsche
interventie.
De organisatie bestond voor het groot
ste deel uit gewezen hoogera officieren
van het tsarenleger.
De voormalige generaals Michailoff,
Wyssotschenski, Dymman, Dachamoff en
Schulga zijn schuldig bevonden, ter dood
veroordeeld en reeds terechtgesteld.
De andere beklaagden' zijn tot intefr-
neering in de concentratie-kampen veroor
deeld.
Mao Donald In Canada.
Aanstaanden Vrijdagavond zal Ramsay
MacDonald zich in Quebec inschepen.
Waarschijnlijk zal bij op 1 November
te Liverpool aankomen.
Gisteren sprak MacDonald in Montreal
voor 1200 leden van de Canadeesch©
Club. Sprekend over zijn zending om te
probeeren de basis voor den vrede te
verbreeden, bracht hij hulde aan d© poli
tieke bekwaamheden van Hoover, Briand,
en Stresemann.
Er schuilt gevaar in dat de opgroeiende
het hart sloeg. Inwilliging der voorwaar
den beteekende eenvoudig: hot land op
genade of ongenade overgeven. En daar
voor deinsde men in Den Haag toch terug.
Nu al een kleine twee weken waren
alle vijandelijkheden gestaakt, daar den
koning van Frankrijk uitstel van antwoord
was verzocht. Over een week zou echter
het besluit naar Zeist moeten gaan.
Wat zou het zijn? vroeg Aart zich af.
En vroegen zich ook af de officieren
en soldaten in het kamp van Bodegraven,
onder wie zeer veel vrijwilligers waren,
die dagelijks In den wapenhandel ge
oefend werden. Maar het antwoord kon
nog niet gegeven worden.
Daar kwam nog bij, dat een aanslag op
Raadpensionaris De Witte was gepleegd,
waardoor deze gewond was en het bed
houden moest Zijn werk werd waar
genomen door den griffier Caspar Fagel,
die herhaaldelijk in het kamp van Bode
graven verscheen, om met den Prins een
onderhoud te hebben.
Al dagen heerschte er zoodoende een
spanning in het kamp, als vermoedde
men, dat grootsche gebeurtenissen op til
waren.
En intusschen was het dagelijksche le
ven eentonig en saai
Het was ruim een uur later, dat de
Prins van Oranje, terugkomend van een
inspectietocht, zijn tent betrad, toen Ben
tinck iemand aandiende, die beweerde
te komen namens den koning van Enge-
doem pifn bij den arbeid en leiden
vaak tot verzwering of bloecfj-
vergiftiging. Reinig ze altijd dade
lijk en behandel ze verder met
Dools 30-60-90 ©L PUROL
generatie niet woet, hoe wij geleden en
gegruwd hebben over de opofferingen on
zer dooden. Dat was een gevaar voor de
komende generatie, tenzij zij die den oor
log hebben meegemaakt hun plicht deden
als christen en mensch. Zij moesten de
moreele verplichtingen, als politieke fei
ten verstaan en dit was da reden voor
zijn Amierikaainsche reis. I
Anti-aotóiaijsten-rellctj&a te Leipzïgi.
Op de door de nationaal-socialistisch3
arbeiderspartij te houden vergadering, in
de arbeiderswijk Plagwitz te Leipzig, waai
de Pruisische landdag-afgevaardigde Ulle
over „Zwait-rood-go-uden Sklarek-gees-t"
wilde spreken, wa,s een groot aantal poli
tieke tegenstanders verschenen.
Toen de vergadering na het binnentrek
ken der nationaal-socialistischa storm-af-
deeling geopend zou worden, ontstond er
plotseling een algemeens vechtpartij.
Het gereed staande ovierval-comm-ando
ontruimde de zaal. De vergadering werd
door de politie gesloten. Vijf en twintig
personen werden als licht gewond en
drie als zwaar gewond vastgesteld. Twee
hunner moesten naar het ziekenhuis ver
voerd worden.
De afmarsch der nationaal-socialisten
werd onder dekking der politie uitgevoerd.
In de nachturen kwam 'het nog tot bot
singen op verschillende plaatsen der stad.
Economisch Volkenbondscomité.
De agenda van de dertigste zitting van
het Economisch Volkenbondscomité, welke
24 dezer onder voorzitterschap van dr
Trendelenburg (Duitschland) begint, is be
kend gemaakt.
Verreweg het belangrijkste punt is de
voorbereiding van een „wapenstilstands
verdrag" op het gebied der handels tarie
ven. Dit verdrag zal tot basis dienen van
een internationale conferentie, welke d©
Volkenbondsxaad bij gebleken voldoende
deelneming tegen ednd Januari zal bijeen
roepen. i
Het comité zal de studie van heft steefn-
kolenvraagstuk voortzetten aan d© hand
van de adviezen, die onlangs door een
groep van steenkooldeskundigen aan heit
comité zijn gegeven.
De voorzitter van het comité zal voor
stellen, een nieuw onderwerp in studie
te nemen, n.l. het vraagstuk] van de
granen. Verder zullen de besprekingen
loopen over de mogelijkheid van tarief-
verlagingen voor bepaalde groepen van
producten door collectieve overeenkom
sten. Hiervoor zullen door een aantal
leden van het comité rapporten uitge
bracht worden, waarin de mogelijkheid
land, om nieuwe onderhandelingen te
beginnen, geheel buiten den koning van
Frankrijk om.
De bruine oogen van Oranje, wiens
doel het was, Engeland van Frankrijk
te scheiden, tintelden bij dit bericht en
hij gelastte Bentinck,den man in zijn
tent te brengen.
Toen, in een punt des tjjds, speelde
zich het geval af
Slenterend door het kamp, zij hadden
nog geen dienst, liepen Aart van Gelderen
en Jan van Engelen, die nog steeds stok
stijf vasthield, dat hij den spion van
Frankrijk gezien had, in de nabijheid
van 's Prinsen tent, toen Bentinck naderde
met den bezoeker, die zich bjj Oranje
had laten aandienen als een boodschap
per van den Engelschen koning.
„Daar héb je heml" schreeuwde Van
Engelen opeens. „Hij i s het, de spion van
Frankrijk, die in LobithHij gaat naar
den PrinsI Als.... als hij hem maar
niet vermoordt!"
Bentinck, het geroep in da verte hoo-
rend, maar de woorden niet verstaande,
keek ©ven achterom. Meenende, dat de
heide soldaten onderling verschil van
meening hadden, liep hg evenwel verder.
„Weet je het zeker?" vroeg Aart met
heesche stem.
„Hij is hetl Tc Heb' hem in Lobith ge
zien, waar hjj Petersen
Aart hoorde de laatste woorden niet
meer. Opeens had hg een besluit genomen
Binnenland.
De Tweede Kamer over de ambtenaren
wet. t>
Behandeling middenstandsaangelegenher
den.
De verdachte van den moord te Rotter
dam is ter beschikking van den Off.
v. Justitie gesteld.
Zitting Pxov- Staten van Zeeland.
Buitenland.
Kabinetscrisis in Frankrijk.
Samenzweringen in, Rusland-
wordt nagegaan met betrekking tot hout,
cellulose, papier, vruchten, versöho groen
ten, leer, staal, rijst. Op verzoek van;
den econoimischen raad sullen deze stu
dies uitgebreid worden tot landbouwwerk
tuigen en machine®. Op initiatief van de
jongste Assemblée zal een studie wor
den gemaakt van het vraagstuk van de
toelating van vreemdelingen.
Ten slotte staan een aantal rapporten
op de agenda over onderwerpen, die reeds
eerder in studie zijn genomen, zooals de
industriëele trusts en kartels, de classi
ficeering van maatregelen die als econo
mische protectie worden beschouwd, en
de wettelijke voorschriften inzake de mer
ken van oorsprong.
Weer een Oceaanvluchi
Uit New-York wordt gemeld:
Gisteravond om 6 uur 15 is de vlieger
Diteman voor een aceaanvlucht, met als
doel Londen, gestart.
Zonder eenige andere aankondiging dan
een brief aan den commandant van het
vliegveld te Harbour Grace is de Am©-'
rikaan Diteman uit Montana, die daar
voor 14 dagen was aangekomen, zooge
naamd om geschiedkundige naspeuringen
te doen naar Sir Francis Drake, gisteren
in zijn vliegtuig Golden Hind voor een
Oceaanvlucht vertrokken. De weerberich
ten boven den Oceaan waren vrij goed.
Uit Billings in Montana wordt gemeld,
dat Diteman 40 jaar oud is, gehuwd en
vader van 2 kinderen. Hij is bekend als
veefokker, als hoedanig hij op een boer
derij werkzaam was.
Nadathij zijn brevet als vlieger ver
kregen had, kocht Diteman een paar
maanden geleden het vliegtuig, waarmee
hjj nu tracht den Atlantischen Oceaan
over te vliegen.
en holde naar een tent, die hij hals
over kop binnenvloog, roepend: „Luite
nant Beekman 1 Luitenant Beekman I"
In de tent sprongen tv©e officieren
grijpend als bij intuïtie naar pistool en
degen.
„Wat is er, Van Gelderen?" vroeg Beek
man haastig.
„BijdenPrinshijgde Aart,
„wordt nu iemand gebracht. Enhrj> is
een spion van Frankrijk IIn Lobith.
„Wat?!" schreeuwde graaf Styrum.
„Weet je dat wel zeker?"
Jan van Engelen, die Aart, over wiens
stoutmoedigheid hij verbaasd was, gevolgd
was, antwoordde: Ja, heer graaf, een
spion van Frankrijk 1 Ik ken hem wel.
Tc Heb hem in Lobith gezien, toen
Verder doorspreken kon hij niet. Want
graaf Styrum duwde hem ietwat hard
handig fflpzij en vloog naar buiten, naar
de tent van den kapitein-generaal, niet
opmerkend in zijn verbouwereerdheid, dat
een aantal karossen naderde;, die door
tal van soldaten werden aangegaapt
Struikelend bijna, over zijn eigen bee-
non, holde graaf Styrum de tent van den
Prins binnen, die zat te praten met den
bezoeker, terwijl Bentinck, wat achteraf,
het onderhoud bijwoonde, en stom van
verbazing zijn vriend Styrum aanstaarde.
„Hoogheid 1 Hoogheid I" rieip deze ge
jaagd.
(Wordt vervolgd.)
