DE ZEEUW DERDE BLAD. Gemengd Nieuws. Rechtzaken Land- en Tuinbouw. Staten-Generaal. VAN K ZATERDAG 19 OCT. 1929. No. 17. V Grof materialisme. In het schrijven in de N. R. Crt. over den Zondagstocht van de Zeppelin, waar van wij gisteren melding maaiden, wordt betoogd, dat er voor ontstemming wegens ontheiliging van den Zondag en verstoring van de godsdienstoefeningen, niet de min ste reden bestaat. Om dit duidelijk te maken wordt als volgt geredeneerd; Of bet luchtschip op Zondag of op een anderen dag gekomen was, in beide geval len moet een offer gebracht worden, „óf door de 'kerk, óf door de maatschappij. „Nu de Zeppelin op Zondagmorgen is gekomen, heeft heel het volk het historisch oogenbiik mee kunnen beleven, zonder dat de maatschappelijke arbeid er schade dooT leed. Inderdaad, er is nu gespijbeld door kerkgangers en er is tijdens de pree'k min der op ge lel Maar op een werkdag zou in alle fabriexen, scholen, verkeersmiddelen, bedrijven en zaken gespijbeld en niet op gelet zijn. De maatschappij had de schade moeten dragen, die economisch niet weg te cijferen ware geweest. En ondanks dit ver lies had het volk ;het plechtige, voor velen inderdaad heilige moment, niet rustig voorbereid en in de stille, gewijde stem ming van dezen Zondagmorgen kunnen beleven. De Zeppelin op werkdag ware een verzetje geweest, de Zeppelin op Zondag is een gebeurtenis geworden, voor menige menschenziel van verhevener strekking dan de beste preek". Ondanks de modern-religieuze uitlatin gen aan het slot ligt het materialisme hier duimendik op. Goed bezien is het nog voordeelig dat het luchtschip op Zondag kwam, Er behoefde nu niet „verzuimd" te wor den. De maatschappij had nu geen schade te draeen. Niemand 'behoefde van zijn werk te worden gehaald. 't Is waar, de rust werd verstoord, de Zondagsheiliging kreeg weer een knauw, de godsdienstoefeningen hadden er onder te lijden, maar wat zou dat? Is 'i zien van zoo'n luchtschip, waaruit de grootheid van het menschelijk kunnen spreekt, voor menige menschen ziel niet van verhevener strekking dan de beste preek? Wij verstaan deze redeneering. Immers hier behoefde de mensch nieit het hoofd te 'buigen, zooals in de kerk waar hem zijn onmacht en de onmisbaar heid van genade wordt voorgehouden, maar hier kon 'hij roemen in menschelijke kracht en menschelijk vernuft. Hoe verheffend! Dat is wat anders dan in de kerk. Intusschen wat een vrij-zinnigheid niet alleen, maar ook wat een grof materialis me, spreekt er uit dit betoog. TWEEDE KAMER. I nterpellatie-Wijnkoop. Aan de orde is de behandeling van het verzoek van den heer Wijnkoop om verlof tot het richten van vragen over de heftige botsingen, die hebben plaats gevonden tus- schen de politie en arbeiders naar aanlei ding van de staking aan de Zinkwitfabriek te Maastricht. De heer Schokking, C.-H., ziet geen enkele reden om deze interpellatie toe te staan. De zaak kan bij de begrooting van Binnenlandsche Zaken worden besproken. De Voorzitter meent dat in een ac- cuut geval als dit, dat niet van ernst ont bloot is, de gelegenheid moet bestaan oin aan de regeering vragen te stellen en stelt voor de interpellatie toe te staan en haar te plaatsen op de agenda na de conclusie- v. d. Velde. Aldus wordt besloten. Regeling van werkzaamheden. De Voorzitter stelt voor het wets ontwerp tot herziening van de Gemeente wet te verzenden naar een commissie van voorbereiding. Aldus wordt besloten. In de commissie worden door den voor zitter benoemd tot leden de 'heeren Kete laar, K. ter Laan, Schokking, Van Vuuren, 1 leskens, De Wilde en Dr Vos en tot bun plaatsvervangers de heeren Ebels, Ger hard, Rutgers van Rozenburg, van Hellen- berg Hubar, Kampschöer, Snieenk en Bierema. Mevr. D e V r i e s'B ruins, S.D.A.P., vraagt verlof tot den Minister van Arbeid, Handel ep Nijverheid eenige vragen te mogen richten over de behandeling en be strijding van de pokken. Op dit verzoek zal in de volgende verga dering worden beslist. Voortgezet wordt de behandeling van de Ambtenarenwet. De heer J. t e r L a a n, S. D., verdedigt :en amendement, om het ambtenarenge recht voor de helft te doen benoemen op «oordracht van de centrale commissie yoot •eoxganiseerd overleg. De heer Boon, lib., verdedigt een mandement, om de commissie de gelegen- leid te geven candidaten aan te bevelen. De heer S a n n e a, S. D., heeft bezwaar egea vorming van het leidend gedeelte der jnbtenaren-gerechten uit de raden van woep en tegen de aanwijzing van leden door Gedep. Staten, waarbij waarborg voor deskundigheid ontbreekt. De heer van Wijnbergen, 'R.-K., is uit zuinigheidsoverwegingen voor ge bruikmaking van de raden van beroep; bij bestrijdt het amendement-ter Laan, doch heeft geen bezwaar tegen het amendement- Boon. De heer Schaper, S. D., ontkent te genover den heer Sannes de onpartijdig heid van vertegenwoordigers van organi saties, die naar zijn ervaring in scheids gerechten zich steeds verdedigers van een •der partijen in geschil voelen. De beer Schok king, C.-H., heeft geen bezwaar tegen benoeming van amb tenaren, doch wel tegen voordraoht door de centrale commissie. De heer Heemskerk, A.-R., bestrijdt den invloed van de ambtenaren organisa ties op de samenstelling van de gerechten, daar de gerechten dientengevolge niet on partijdig zullen zijn. De heer Schouten, A.-R., sluit zich hierbij aan en verdedigt de aanwijzing van leden der gerechten door den ministeg van justitie in plaats van door Ged. Staten. De heer van den B e r g 'h, S. D., merkt op, dat in bet ontwerp-Heemskerk zelfs een bepaling voorkwam, dat de leden der gerechten ambtenaren moesten zijn, of geweest zijn, en begrijpt de houding van den heer Heemskerk thans niet. De heer Marchant, V.-D., sluit zich aan 'bij den heer Schouten. Minister Donner verdedigt het verband tussohen de ambtenarengerechten en de raden van beroep, daar de laatsten niet met den procesgang der administra tieve rechtspraak vertrouwd zijn. Gedep. Staten zijn onpartijdige colleges en administratieve rechters, en dus het meest geschikt om de leden der gerechten aan te wijzen, doch spr. zal zich niet ver zetten, ala de Kamer aanwijzing door den minister van justitie wil. Spr. bestrijdt de amendementen-ter Laan en -Boon. De heer Schouten dient een amende ment in, om de benoeming te doen geschie den door den minister van justitie. Dit amendement wordt na breede dis cussie aangenomen. Het amendement-Ter Laan, bet gerecht voor de helft te benoemen op voordracht van de centr. comm. voor georganiseerd overleg, wordt met 47 tegen 26 st. verwor pen. Sadhoe Soendar Singh. Men maakt zich ongerust over „Sadhoe" 0eeraar) Soendar Singh, den Britsch-Indischen Chris- telijiken prediker, die jaren geleden ook in ons land ia geweest. Sinds April heeft men niets meer van hem gehoord. Een van zijin intiemste vrienden in Enge land, een oud-zendieling, heeft volgens da „Daily News" juist een brief ontvangen van den baptistiscban zendeling T. E. Ridldle te Muasorie (Noord Britsch-Indië) met de me- dedeeling dat schrijver met iemand andiers vier weken lang in de buurt van de grens van Tibet vergeefs naar dien sadhoe heeft gezooht. Singh is uit een plaats Soebathoe vertrok ken op 19 April, orm een Tibetaanschen han delaar te ontmoeten, die een pelgrimstocht had: gemaakt naar Boeddhistische tempels bij' Benares. Daarna heeft men niets meer van hem .gehoord. Het Hospitaal-kerkschip „De Hoop" is van: IJmniden vertrokken voor het maken van zjjn vierden kruistocht onder 0a haring- visschers op de Noordzee. Als geneesheer is weder meegegaan Dr de Jong en als geeste lijke verzorger De R. J. v. d;. Meulen, Ned. Harv. predikant te Purmerland. Kerkverlichting. Onlangs werd gemeld, dat het, nieuwe kerkgebouw der Geref. Gemeente te Krabbendijlke elec- trlsch zal worden verlicht. Hier schuwt men dus zeer terecht, het nieuwe niet. Toch is er een tijd geweest, dat er menschep, waren, die ook in de wijze van kerkverlichting een principieele kwes tie zagen. De heer G. v. Zeggelen heeft indertijd in de Geld. Kerkbode verteld, hoe het toeging toen men in de kerken gaslicht begon te gebruiken. „In 1834 kreeg een Engelsche Maat schappij, reeds in 1824 opgericht, ook in Amsterdam vergunning omi gas uit steen kolen te stoken en een buizennet aan te leggen. Natuurlijk werd het ook in de kerk gebouwen aangebracht. Dat niet ieder er van gediend was, bleek mij, toea jk een vera las, getiteld: Op het zien van het gaslicht, in de Groote Kapel, op 5 Oct, 1835. Met enkele regels, die ik uit bet groote gedicht overnam, wil ik thans eindigen: „Een ieder zag als vreemd in Godes Heiligdom* d'Em prees en laakte, de ander stond als stom. Die zeide: foei wat stank, de doodsch- lucht komt mij tegen. Die zei: dat in een Kerk, 'tzijn won derlijke wegen. Van alles, dat men ziet, in deez' verlichte dagen, Ik word er van ontroert, en wïl nu niet meer vragen. Och, arme Genieent', och dwaze pre dikant, Uw woord is enkel Gas, uw zinnen zijn verduisterd, Geheel de Kerkeraad is van haar eer i ontluistert, Die vrijheid gave, om 'Gas in 't Heiligdom te planten. De eer van God is weg, dit blijkt van alle Jtanten; De aankomst van de P.H.A.E.'Z. op het vliegveld Schip'hol. De heer Garbau was de eerste en eenige passagier die van Indië per postvliegtuig de reis heeft onderno men. Links mevrouw Garbau, in het midden de heer Plesman, directeur van de K.L.M., en rechts de 'heer Garbau. Ontwaakt toch spoedig, Hoer van woor den en van Kerk, Ach, drijf toch spoedig uit dit Gas verlichtingswerk 1 Drjjf uit den Sociaan, de Remonstrant sche Ieeret, Drijf uit lichtzinnigheid, clan, dan ont vangt gij eere." Rooversmatiieren. In Duitsoh- land heeft deze week des nachts op den weg tusschan Mainz en .Wiesbaden een ern stige roofoverval plaats gehad. Een jonge man had aan het statio-n te ^Mainz een huur auto genomen en probeerde tijdens den rit den chauffeur door middel van doeken, ge drenkt in een bedwelmend vocht, te verdoo- ven. De chauffeur bemerkte dit eohber biju tijds en sprong uit de auto. De inzittende sprong hem achterna en sloeg hem neer. Voorbijgangers wisten den man te grijpen en leverden hem aan de politie over. Het bleek da.t hij een student uit Marburg was, die door middel van roof aan geld trachtte te komen. Gas ontsnapt. Gistermorgen bleef de gashouder van de gasfabriek Öer N. V. Continental Gas Mij. te Oosterbeek haken, waardoor ruim 5000 M3. gas verloren ging. Het omliggend terrein werd onmiddellijk afgezet, terwijl de gemeentelijke motorbrand- sBinten jverdep. orttbpjten met bgt ofi-g iQf hgt groote brandgevaar. Koe onder den trein. Gisteren is door den trein, die om 7.54 van Zutphen te Dieren aankomt, juist voor de spoorbrug over het kanaal Dderen-Apeldoorn, een koe, die op de spoorbaan liep, gegrepen en aan stukken gereten. De machinist, die ongeveer een 100-tal meters verder den trein tot stil stand bracht, kon, toen een gedeeltevan het verminkte beest, dat Uit de weide ontsnapt was, tusschen het raderwerk verwijderen. VARKENSVLEESCH IN DE MIDDEL EEUWEN Het ia beh'emid, dat in de middeleeuwen reeds een groot gebruik gemaakt werd van var'kensvleesch, dat a's hoofdschotel van jederen maaltijd werd beschouwd De meest geliefde vleeschsoort was bet vaj'kensvleesch, dat door de doctoren zeer werd aangeprezen. Als gevolg daarvan werd van varkens-fokkerij en -mesteiij -in het bijzonder in ons land heel veeï werk gemaakt. De bewoners der steden hielden er evengoed hun mestvorken op na als de bevolking ten plattelande. De krulstaarten wandelden langs straten en pleinen en zochten hun voedsel zelf bij den weg. Aan dezen „zwijnenboel" maakten de stadsbesturen echter vrij spoedig een .ein de door velschillende „kleuren" of ver bodsbepalingen. In het begin van de 15e eeuw mochten de varkentjes niet langer langs de straten zwerven, tenminste wan neer zij het eigendom der burgers wa ren. Anders stond het met varkens, die vanwege de kerken gevoed werden. Deze dieren kregen een onderscheidingsteekem op het lijf en mochten, aldus gesierd, door de steden „weiden". Zij waren zelfs een tijdlang voorwerpen van algemeene liefdadigheid en werden aan alle huizen gevoed i Een jong varkentje werd in de middel eeuwen op de volgende wijze bereid. Mem doodde het beest, „broeide" het (teneinde de borstels af te schrapen) en nam hart en ingewanden er uit. Vervolgens werd het geheel bestrooid met meel en gebra den. Nadat, als boven gezegd, in de mid deleeuwen varkensvleescli door de ge- neesheeren als een gezond voedsel werd aangeprezen, kwam er een tijd, waarin het oordeel luidde, dat het gebruik van var'kensvleesch schadelijk voor de gezond heid kon zijn. Men hoort die ste.ling nog heden ten dage verkondigen, waar schijnlijk als uitvloeisel van hèt feit, dat mager vaikensvleesch, hoewel het bijna evenveel eiwit bevat als rund- en kalfs- vleesch en, daarbij' dus in voedingswaarde niet ten achter staat, minder gemakkelijk verteert. (Hbld.) Oplichting: K. C., 51 jaar, werkman ts Ar- neumidiau, 1 maand gev straf. Dit moet zjjlti: 1 maand gov. straf voorwaar delijk. Door den Hoogan Raad is gedeeltelijk be vestigd en gedeeltelijk verworpen hei cassatie beroep, ingesteld door P. J. N., 15 jaar, leur der en: P. B. v. Z„ 15 jaar, werkman, beiden wonende te Breskens, tegen een vonnis van do Rechtbank te Middelburg, waarbij zij wegens Straatscnenderij werden vercoid «ld tot een geldboete van f 3 of 1 week tuchtschool, zulks met vernietiging van het vonnis van den Kantonrechter te Oostburg. Door K. J. II.. 28 jaar, schilder te Middel burg is hooger beroep aangeieebemd tajen ten vonnis van den Kantonrechter te Middlelburg, waarbij hij wegens overtreding van het Tram- wegreglement (op een in beweging zijnden tram springen) werd veroordeeld to' een geld boete van f 15 of 15 d. h. De' amb enaar van het 0. M. toekende eveneens appèl aan. Door den Amb'enaar van het O. M. was hooger beroep aange: eekend tegen een vonnis van den Kantonrechter te .Middelburg, waarbij' zekere P. de B„ 45 jaar, koopman te Middel burg was vrijgesproken van de hem. ten laste gelegde overtreding van do Jachtwet, n.l. het zich ini het veld buiten openbare wegen en voetpaden bevinden met een kanongeweer. Eisoh: bevestiging van het vonnis van den Kantonrechter. Deze zaak werd gistermiddag alsnog door de Rechtbank te Middelburg behandeld. In ons blad van gisteren stond onder de 1 uitspraak Rechtbank Middelburg vermeld: Bestrijding der aardappelziekte. Het bekend© verzoek aan tal van gemeente besturen, om de teelt van enkele, met name genoemde soorten van aardappelen, bij' ge meentelijke verordening te verbieden, daar die zeer vatbaar zijn. voor wratziefcte, heeft in de Vereeniging Proef- en Schooltuin Keu- nemerland een onderwerp van ernstige be sprekingen uitgemaakt. De Rijks,uinbouw- leeraar, de heer Hazeloop, gaf «en uitvoerige uiteenzetting dezer zaai en deelde o.a. aruedo, van Prof .Botjes een lang lijstje van aard- aardappelsoorten te hebben ontvangen, die vatbaar zijn voor de aardappalwrat fekte. Zoo zijn de Schotsohe muizen in Noord-Holland de vroege aardappelen zeer vatbaar voor da ziekte. Hij' ziet ia een ve.'bid weinig voor deel en wel groote nadoelen. Ook tal van af gevaardigden deelden deze meaning, zoodat do vergadering de wenschelijkheid uitsprak de zaak niet te foroeeren. PLUIMVEEHOUDERIJ IN HONGARIJE. Interessant is, als men het land be reist, de talrijke koppels ganzen en kal koenen, die eigenlijk overal meer apval- len dan de kippen en duiven, die men verspreid op en om de boerderijen ziet loopen. Hier vindt men nog de echte ganzenhoeders of hoedsters, meestal kin deren, die dag in, dag uit met de die ren in het veld trekken en ze behoeden voor te ver afdwalen en andere gevaren. Onlangs zijn er in Hongarije ook weer officieele statistieken verschenen, die men ofblijkbaar sedert 1895. niet meer gepubli ceerd had. Deze statistieken zijn natuur lijk zeer interessant en geven een aar dig beeld van de samenstelling van den pluimveestapel. Z everschijnen in drie talen, zoodat dus iemand, die de Hon- gaarsche taal niet machtig is, ze ook bestudeeren kan. Het tegenwoordige Hongarije i3 slechts een klein deel meer van het vroegere koninkrijk, doch de Hongaar heeft een zeer sterk vaderlandsl evend gevoel en is ontzettend diep vervuld van verdriet over de verkleining van zjjn land. In Oostenrijk valt dat niet zoo op, hoewel daar de .bevolking ook lijdt onder de verdeeling van het land. Men spreekt er in Oostenrijk weinig over. In Honga rije is dat totaal anders. Elke Hongaar is als het ware een levende propagandist tegen den tegenwoordigen toestand en deze kalme en uiterst vriendelijke men- schen komen onmiddellijk in het vuur, als ze maar even tegenover een buiten lander hun hart kunnen luchten. In de hotels, vanaf den gewonen kellner tot den deftigen portier, ieder beijvert zich om te laten zien, hoe Hongarije was en hoe het nu is. In de hotels liggen de drukwerken op de lessenaars, welke in allerlei talen ter wereld den vreemdeling uitleggen, wat er gebeurd is met het land en zelfs het kleine Nederland is niet vergeten. In neer zuiver Nederlandsck kon ik ook deze vlugschriften lezen. Het meest treffend vond ik echter ansicht kaarten van hard carton, waarbij men, door aan een papieren wieltje te draaien, plotseling het oude Hongarije in vijf stuk ken ziet uiteengaan. Alleen in het cen trum bleef Hongarije, de andere stukken vielen aan Oostenrijk, Tschechoslowakije, Roemenië en Joego-Slavië. Zelfs in mu sea spreken de opzichters er over. Dat 'n dergelijke actie wel de aandacht mlet trekken, bleek mij in een der hotels, waar maandelijks eenige honderden Ame rikanen logoeren, de allen (evenals ik zelf) vrijwel onwetend zijn van de toe standen in deze landen en van wat er eigenlijk gebeurd is en broeit. Al deze menseben interesseeren zich sterk, ais het hun op een dergelijke suggestieve wijze door woord en beeld gedemon streerd wordt en nemen stapels drukwerk mee naar huis. Door deze verdeeling nu van het land zijn er natuurlijk zeer productieve land bouwstreken afgegaan en ziet dus de statistiek van Hongarije er totaal anders uit dan voor den oorlog. Toch staat men nog te kijken als men de cijfers ziet. Ik geef deze in onderstaande tabel, tabel, waarbij het land verdeeld is in drie groote hoofdgebieden, .n.l.: 1. het land ,ten Oosten van den Donau, d e vrijwel van Noord naar Zuid loopt, het z.g. Trans-Donau Heuvelland; li. hut tweede gebied is dat der Alföld, de ont zaglijke groote Ilongaarsche laagvlukle, ten Oosten van den Donau, doorstroomd door de Theisz; III. is het Noordelijk Heuvelland, waarvan de uitloopers al bij Boeda, tegenover Pest duidelijk te zien zijn. De cijfers zijn nu als volgt: (In duizend tallen uitgedrukt). Kippen: I 12500, II 12900 III 3350, totaal 28800. Kalkoenen: I 121, II 692, III 43, totaal 760. Ganzen: I 1800, II 2300, III 622, to taal 4726. Eenden: I 1250, II 1530, III 350, to tooi 3140. Duiven: 1 323, II 909, ILI 103, totaal 1340. Konijnen: I 166, II 86, III 107, totaal 359. Bijna 29 millioen kippen dus. Zeer in teressant is het echter te zien, dat ver reweg het grootste gedeelte dozer d e en in 1928 gebroed was, dus een plotselin ge sterke vermeerdering van den pluim veestapel. Van de totaal ongeveer 33 mil- lioe nstuks pluimvee kwamen er 23 mil lioen voor op de z.g. kleine landbouw bedrijven en slechts ongeveer 1.3 millioen op de groeete landgoederen. Het is dus de kleine man, die het gros van den pluimveestapel 'houdt, en die bij een verbetering en vermeerdering dus ook snel de voordeelen plukken zal. Naast de kippen vallen •-■na ook de enorme hoeveelheden ganzen op en de eenden, duiven en konijnen zijn ver in de minderheid, zooals we zien. Hongarije is zoowel een uilvoerend als een importeerend land, doch de uitvoer overtreft den invoer, volgt: Deze uitvoercijfers van 1928 waren als levend pluimvee 8.7 mill, pengo geslacht pluimvee 31.1 eieren 16,9 beddeveeren 21.4 ganzenlevers, leverpastij 2.6 ganzenvet 0.06 Een pengo is ongeveer een halve gul den. We zien dus daaruit, dat het geslacht pluimvee het meeste opbrengt, daarna beddeveeren en dan pas eieren. De gan zenlevers brengen ook nog heel wat op. Deze enorme vleesch en vetproductie hangt natuurlijk ook samen met de enor me productie van het kippenvoer bij uit nemendheid, de mais. Oceanen van mais, al maar mais, waar men met den trein doorstoomt, een groot luilekkerland voor de kippen- en ganzenmesterijen. De ex port heeft den laatsten tijd door allerlei omstandigheden nogal geleden. Als een der voornaamste redenen gaf men mij op de concurrentie met Rusland. Zoo voerde Hongarije in 1926 voor 87.4 millioen pengo uit, in 1927 voor 88.7 millioen en in 1928 maar voor 89.7 millioen. Dit is dus een zeer belangrijekn achteruitgang. Het schijnt dat Rusland eieren uitvoert die het a.an de producenten in Rusland inet papieren geild betaalt, en op de buitenlandsche markt voor matigen prijs verkoopt om maar aan contanten te ko men. Dit systeem dru'kt natuurlijk den 'xport van andere landen. Oo'k de vroe gere Ilongaarsche gebieden zijn nu con currenten geworden. Een voornaam punt is ook, dat de binnenlandsche consumptie toegenomen is. Dit brengt me nog event op een into ressant. gebruik dat wij in ons land zoo niet kennen, n.l. het eten van hardge kookte eieren in de restaurants. Overal in de restaurants worden veel hardgekookte eieren gegeten en in de bars der hotels enz. staan 'eveneens heeie schalen met harde eieren. Dit gebruik vond ik ook m de BaJkanlanden, waar men de eieren schijnbaar in uiensap kookt, zoodat ze een bruine kleur krijigen. Ze smaken er echter absoluut niet naar. Den geheelen dag door ziet men dergelijke eieren eten, 's morgens en 's avonds en dat lijkt me heel wat nuttiger en gezonder dan het. vei weiken van talloozei kopjes koffie of bittertjes, zooals dat in onze streken ge woonte is. DR. TE HENNEPE. Vragen, deze rubriek betreffende, kun nen door abonné's worden gezonden aan Dr te Hennepe, Dierga.ardesin.gal 96 a, te Rotterdam. Postzegel van 7i/2 cent voor antwoord insluiten «a blad vermelde*.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1929 | | pagina 11