Dinsdag 15 October 1929
44e Jaargang
Dagblad voor-de Provincie Zeeland
FRIESCHE HEERENBAAI
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
VOOR FIJNPROEVERS
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag»contr6le
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
EFFECTEN
COUPONS
DEPOSITO'S
ASSURANTIËN
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUI3EMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. li.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor ie Middelburg:
Firma F. P. DKUiJ, L. Burg. Tel. Nu. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs'
Per 3 maanden, franco per post, #3.
Losse nummers fü.OS
Prijs der AdvBrtenfiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 e
Bij abonnement belangrijke korting.
Wat ja ite oorzaak?
Op de vraag, boe het k'r/mt, dat de
klacht over de waardeering der beginse
len zoo algemeen, is, ook bij andere par
tijen era in andere landen, antwoordt de
Standa ard door te wijzen op de gees
telijke vervlakking van de laaide jaren,
gepaard aan het feit, 'dat de leiders in
onzen tijld! zoto volkomen ja .beslag worden
genomen door de snelle wisseling van
de practische vragen van den dag, dat er
geen tijldi voor verdieping, overblijft.
De veranderingen; dia zich in de laat
ste halve eeuw voltrokken hebben, in de
levenswijze van ons volk als geheel, zijn
metterdaad bijna met oen omwenteling
gelijk te stellen. Ieder die tusschen de
60 en 70 is, kan dit voor zichzelf vaisi}-
«tellen.
En die verandering heeft afgevoerd van
het rustige, het bespiegelende, dat het
leven van vóór 50 jaar nog veelszins!
kenmerkte.
Stel boek, tijdschrift eni courant van'
omtrent 1880 eens tegenover die van onze
dagen; vergelijk het gezinsleven van toen
eens met de uithuizigheid van het hei
den; tracht eens in de herinnering terug
te roepen de gesprekken in den huis et-
lijken kring van oen Christelijk gezin uit
de tachtiger jaren, en- toets daaraan eens
de onderwerpen, waarvoor men nu in
de eerste plaats belangstelling koestert.
Let er iOiok eens op wat er nu nog
gelezen wordt. H nevel en onder onze z.g.
intellectueel en kennen Groen of Kuyp-erï
We bedoelen nu niet of ze de titels hun
ner werken kennen, al of niet aangevuld
met opschriften der hoofdstukken era ver
dere inhoudsopgave, omdat op een exa
men kennis der titels alleen wel wat
erg scherp,-b\j-den-wind-zedlera was; maar
wat hebben ze «r van gelezen, om maar
Biet te zeggen bestudeerd? Wat weet
men van de geschiedenis van onzen strijd
in de Statera-Generaal en daar buiten?
We vreezen zeer, dat een onderzoek dien
aangaande, bij de mannen die nog on
der de 40 zijn, tot teleurstellende uit
komst zou voeren.
Het beste resultaat zou waarschijnlijk
nog verkregen worden in de kringen van
hen, die in hunne jongere jaren lid een er
goede jongelingsvereenigjng zijn geweest.
Maar daar stuit men dan. soms weer
toipi 'het bezwaar, dat het wol eens hapert
aam de moedige voorlichting, om van'het
algemeene text het bijzondere te komen,
;orai de Ijjh te trekken van de principieele
kern naar een punt aan den omtrek ges
legen. i
Dat kon Groen niet doen; dat kon
Euyper evenmin. Z jj hebben' grondstel
lingen gegeven, en wij moeten voor on
zen tijd de practische toepassing geven1
vo;or du vraagstukken dit thans op te
lossen zijh.
In diit opzicht hebben we het moeilij
ker, orodat vale vraagstukken meer dan
één kant hebbes, en de dingen dikwerf
heel wat minder eenvoudig zijn; dan
men' op bet eerste gezicht zou den
ken. De leidende personen van het heden
zouden dus meer tijd moeten hebben dan
die uit een vroegere periode. Maar velen
hunner hebben juist minder tijd, omdat de
ontzaglijke uitbreiding van het arbeidsveld
hun soms miaanden achtereera elke gele
genheid tof rustige stutte en nadenken
onthoudt. Ze worden gejaagd van' hot
eerae onderwerp' naar het asttere en naast
den dag is als regel een goed stuk .van
den nacht nog noodig, om door het dage-
ljjksch werk hero \an kamera.
En tooh liggen daar «Ie giooto vrageBi
van onzen' H0, raaf,, sale en internationale
aoms ook, die de Antirevolutionaire Par-
tij' wenscht opgelost te Zien in overeen
stemming mef naar beginsel; vragen
die zich aandio&'-ö om mat luchtvaart
epped tei worden behandeld.'^
La verhand; hiermede wordt verder ge-
wezen op de noodzakelijkheid dat da in-
tellectueele krachten, die ietwat buiten
de jachtende 'sfeer werkzaam zijn, zich
Zullen geven aan dp rustige behandeling
van allerlei vraagstukken, en yerd'er
a.m. op de weraschelijlkiheid dat onze Kies-
veneenigingea rustige cursusvergaderingen
houden, waar, onder doeltreffende leiding,
belangrijke vraagstukken besproken kun.
nen worden en 'bezwaren uit den. weg ge-
ruimidl.
Wij geven, wat hier gieizegd werd, gaar
ne door.
Studie ómfxent de beginselen en de
practische toepassing daarvan is brood-
noodig
De werkloosheid in Duitschland.
In de laatste helft van September is hét
aantal steuntrekkers in de werkloosheids
verzekering' in Luitsc'hland met ongeveer
14.000 personen (1,8 pet.) gestegen. Van
de 750.000 steuntrekkers op 30 September
waren er 566.000 mannen en 18.3ÖO vrou
wen. .Ook nu beperkt de stijging zich uit
sluitend tci de mannen, terwijl hot aantal
vrouwelijke steuntrekkers met 6500 is af
genomen. Hetzelfde doet rich voor ira de,
crisisondersteuning, waarbij het aantal
vrouwelijke ondersteunden met 1 pet. af
nam, terwijl hef aantel marmelij'ka onge
veer 2 pet; steeg.
Scheepsramp.
De Empress of Canada van de Carara-
deesche Stoomvaartlijn (22.000 ton) is gis
teren ia de Homersbaai hij Victoria Har
bour in Britsoh. Columbia tijdens .dikken
mist aan den .grond geloopen en gestrand.
Post en passagiers zijn onmiddellijk door
andere schepen gered,' maar als de Em
press niet spoedig vlot zon komen, zou het
schip verloren zijn.
Duikers zijn onder water gedaald om na
te gaan, of het mogelijk is met dynamiet
de rotsen te laten springen, waarop het
schip vaatgeloopen is.
De eerste proefvlucht van een Engelsch
luchtschip.
Het Engelsche luchtschip R 101 is gis
termiddag voor het eerst opgestegen om
een proeftocht te maken. Aan boord, waren
14 passagiers, terwijl de bemanning uit 38
personen bestaat.
Het luchtschip heeft zijn eerste proef
vlucht met goed gevolg afgelegd en is hij
vijven weer aan den arakermast te Car-
dington bevestigd. De commandant, ma,
joor Scott, gaf na de landing een beschrij
ving van den tocht. Deze is, zoo zeide hij,
in alle opzichten bevredigend verloopen.
Wij hebben niet getracht, aldus Scott, de
maximale snelheid te ontwikkelen; deze
proef zal later plaats vinden.
Het luchtschip koerste een half uur op
ongeveer 400 meter hoogte boven de stad
Londen. Alle daken waren -dicht bezet met
belangstellenden, terwijl het straatverkeer
een stagnatie van 20 minuten ondervond.
Die toesta-nd Ir» China.
Volgens een* bericht uit Peking heeft
generaal Feng een tegenregering gei-
vormd, welker zeteil te Peking is geves
tigd.
Feng heeft tot alle diplomatieke vor-
tegenwooriigors telegrammen gericht,
waarin ver klaas,1 .worcfo, dat de reg-aering
te Nanking voor hem era z>jn aanhangers
opgehouden heeft te bestaani.
Hjj stelt voor zoo spoedig mog-jijk met
2qjn regeering 'in verbinding te treden.
Als minister van buitenïandscfce za,
ken' treedt ih deze regeering de vroegere
minister van buitenlandsche zaken der
Narakingrege-ering Eugene Tsj-en oip>. In
de nieuwe regeerimgj hoeft ook mevrouw
Soeh Yat Sen, de weduwe van dien groo
tera hervormer, zitting.
D© woelingen In Palestina,
Volgens een bericht uit Jeruzalem Is
op ©en congres der Arabieren besloten,
Woensdag de algemeene staking af te
kondigen als protest tegen de nieuwe
bepaUniggn van den Engelschen ttioogeb
conjmiosaris, waarbij1 aan de ikwfon core
«essiea zijn gedaanvoor het verrichten
vara hm goï^enrijdf^feiig'b'tdeti bij dien
Klaagmuur.
Vendor besloot het congres 'de Eng el-
echo regeering ntedtt te deeiera diat de
tegenwoordige commissaris niet da ge
schikte man op rijn plaats is.
Oi© aplonnage.
Da „Sunday Express" verneemt, dat dé
Britsche regeering plararaera zou hebben
tot afschaffing van den geheimen dienst.
De Engel&che minister van Buitenlarad-
scbe zaken Henderson zou reeds onder
handelingen met buitenlaüdscho regeerira-
g-en aan het voeren zjjin betreffende de
spjoraaagedieraBteh en hoopt ia sameta-
werking met de hangende vlootbeperlan
gen ook op dit gebied overeenstemming
te kunnen bereiken.
Korte berichten.
"—I In do omkoapingsaffaire van ambte
naren die ontdekt is door het failliet
gaan van de firma Tino Dunkel (electri-
«che installaties), zijn behalve de eigenaar
van de zaak, te Koblenz nog een groot
aantal koog-geplaatste ambtenaren gear
resteerd.
-
Italië heeft „zonder aarzelen" dj
uitraoodiging gezonden aan de vijf mo
gendheden voor het houden van een ma
ritieme conferentie in Jatouari, in Londen
aangenomen. Van gezaghebbende zijde
wordt medegedeeld, dat Italië bereid is
beperking te bespreken van alle soorten
oorlogsschepen, inclusief onderzeeërs.
De Groote Verzoendag is gisteren. +e
Jeruzalem zonder eenige verstoring der
orde verloopen. .Men was bevreesd geweest
voor relletjes bij den Klaagmuur, maar
een in de nabijheid gereed liggend es-ca^-
dron politietroepen 'heeft geen dienst be
hoeven te doen.
De Graf Zeppelin zal Dinsdag acht
uur vertrékken voor haar reis boven den
Balkan en Silezië.
Luchtpost voor India,
Do aandacht wordt er op -gevestigd, dat
in de vroege morgenuren van Donderdag
17 October wederom een vliegtuig zal ver
trekken van het Vliegveld Schiphol naar
Ned. Oost-Indië. (Liaatste buslichting te
Goes op 16 Oct. av. 19.45).
Behalve correspondentie voor Fed.-
Indië zullen met deze vliegtuigen ook
std'kken kunnen worden verzonden voor
Syrië, Mesopotamia (Irak), Perzië,
Britsoh-Indië (Birma inbegrepen), Siam,
Straits Settlements en verder -gelegen lan
den.
Het luchtrecht voor luchtp'ostcorrespou
den tie voor Ned. Oost-Indië boven de
gewone porten en rechten is
als volgt:
L hofkaarten en postwissels 40 cent per
©tuk.
Overige stukken tot een 'gewicht van 10
gram 40 cent, boven 10 gram 75 cent 'era
verder 75 cent per 20 gram.
De bepaling, dat voor -de kwij-ting van
bet luchtrecht uitsluitend van luchtpost-
zegels moet worden gebruik gemaakt, is
ingetrokken. Voortaan kan. het luchtrecht
dus eveneens door middel vara gewone
frankeerzegels warden voldaan.
De verantwoording van de gewone por
ten en rechten mag niet met luchtpostze
gels -geschieden.
D® PosMuc'fifen.
Bij do K. L. M. is bericht ontvangen,
dat het retourvli-egtuig gisteren te Aleppo
is aangekomen.
Het wordt Donderdag op Schiphol ver
wacht.
Do heer Stenhui».
Op de Zondag te Hoorn gehouden lan
delijke conferentie der Revolutionair So
cialistische Partij is bericht ingekomen,
dat da heer Stenhuis zich weer als lid
van deze partij aanmeldt.
In een begeleidend schrijven toonde de
heer ..Stenhuis zich zeer ontevreden over
het optreden van Snowden c.s. op de
Haagsche conferentie en over het werk
der Sociaal-Democratische ministers in
het algemeen. Hij verzocht o.m. 'in de op
d.eze conferentie te behandelen „Partij-
stellingen", de .opvatting in te lassehen,
dat er van „de hoeren der Socialistische
(afbelidersinternationale" voor de socia
listische arbeiders geen heil meer te wach
ten is. Oostenrijk o.m. zou volgens den
heer Stenhuis in de toekomst blijk geven
dat de Sociaal-Democratische partij al
daar haar optreden in meer revolutionaire
banen moest leiden. Waar hiervan to-t
op dezen dag niets bleek en de' fascisti
sche stroo-mïng daar steeds driester op
treedt, voorspelt de heer Stenhuis ook
in Oostenrijk een nederlaag van de socia
listische arbeiders. Over Rusland liet de
heer Stenhuis zich vergoelijkend uit.
In alle nuchterheid hoorde het congres
de mededeling van den heer Stenhuis
aan en maakte tegen zijn toelating als
lid der partij geen ernstig bezwaar.
Officieel© ontvangst van fdè A. J. O,
In de jongste vergadering vara' den Ge
meenteraad van Franeker is een levendige
en soms heftige discussie geveterd over
de offici-eele ontvangst door B. era W.
van de A. J. C. (Arbeiders Jeugdcentrale)
op 21 September j.L, waarbij de klokken
van de Ned. Herv. Kerk werden geluid.
Het Raadslid Merkx (V. D.) interpelleer
de over deze zaak era vroeg höt college
naar de motieven, waardoor het ten deze
was geleid.
De burgemeester oordeelde, dat, waar
er geen beperkende bepalingen t.a.v. de
gem. eigendommen zijn, B. era' W. daar
mede naar goeddunken kunnen bandelen
waarbij Wethouder Cats (S. B.) zich aan
sloot.
Als eind vara de discussie werdi een
motie Hamers (R. K.) houdende afkeu
ring van het beleid van B;. en Wt aan
genomen met 7 tegen 4 stemmen; (die
vara da S. D. A. P.) an '1 blanco.
Binnenland.
Gemeeratebegrootmg van Goes.
Coöp. Zuivelfabriek te Uzeradijke geopend.
Voorstellen voor Prov. Statera van "Zee
land.
Buitenland.
Werkloosheid in Duitschland.
Scheepsramp m Britsch Columbia.
Afschaffing der 'Engelsche ©pioranagei?
Da toestand in China.
Stukken voor de Provinciale Staten van
Zeeland.
Zondagsdienst Vlissingen—*
Bi-etskens.
Naar aanleiding van het verzoek va©
den heer Mes in de vergadering vara
25 Juli leggen 'Ged. Staten eera opgaaf
over van het aantal passagiers en auto's
vervoerd met den sinds 4 Augustus xn-
gelegdera middagdienst op Zondag op de
bjn VlissingenBreskens- Daaruit blijkt
dat op 4 Augustus werden vervoerd van
Vttssiagera om 13.20 28 passagiers en
2 auto's, era om 1.5.30 uit Breskena 10
passagiers en 2 auto's; op 11 Augustus
van Vlissingen 40 en 9, vara Breskens
27 en 6; 18 Augustus van Vlissmgera
36 en 1; van Breskens 51 en "4; op 25
Augustus van Vlissingen 20 era nul; van
Breskens 36 -en 5; op 1 September van
Vlissingen 8 en 2; vara Breskens 32 en
5; op 8 September van Vlissingen 18
en 4; van Breskens 14 en 1; pp 15 Sep
tember van Vlissingen 7 en 2, van Bres
kens '26 ©n 5; op 22 September van
Vlissingen 7 en 1; vara Breskens 14
en 4; op 29 September van Vlissingen
8 en nul; van Breskens 12 en 1.
Wijziging reglement van politie-
Daar in de praetijk moeilijkheden zijn
ontstaan over de toepassing van enkele
artikelen van het Reglement van Politie
voor de Polders of waterschappen, omdat
juiste toepassing buitengewone polder-
vergaderingem noodig zouden kunnen
maken, wat extrakostera met zich brengt
en omdat Ged. Staten meenen, dat ver
gunningen in vele gevallen ook door het
polderbestuur kunnen worden verleend,
stellen zij voor in art. 37 vara het regle
ment te lezen, dat, onder bevoegd gezag
wordt verstaan het bestuur van den
po-Ider of het waterschap, waartoe de
polder behoort en bij' calamiteuxe watev
keeringen het dij'kshestuur, voorzoovér de
verbodsbepalingen zaken betreffen, welke
door het dijksbestuur worden beheerd,
met uitzondering echter waar eene ver
gunning noodig is tot een handeling In
■strijd met het bepaalde in artikel 1, 2,
5, 16, 20 en 30, in welke gevallen de
toestemming van Ged- Staten wordt ver-
eischt. In gevallen, waarin een vergun
ning noodig is tot een handeling in strijd
met het bepaalde in de art. 21 en BS
voor zoover betreft demping, opruiming
of vermindering in afvoerend vermogen
van bij den polder of het waterschap
in onderhond zijnde waterleidingen en
de daarin gelegen kunstwerken, alsmede
met het bepaalde m art. 32 wordt het
besluit onderworpen aan de goedkeuring
va,ft Ged, S-taten.
Verbetering verbinding SI Jara-
eteenClingö.
Van bet bestuur van den St. Jarasteea
polder is een verzoek ingekomen om eera
renteloos voorschot uit dé Prov. Fond
sen voor de verbetering vara de verbin
ding tusscben St J.ansteéra ea Clingö,
waarvan de fco-sten wóbdéra geraamd op
f17.350. De bedoeling is het voetpad, ge
naamd Rospad, te verbouwen tot een
gewonen keiweg, met -een kruinbreedte
van 6 tot 9 M. en het grondwerk in den
winter 1929—'80 te d-o-en uitvoeren,
waardoor de werkloosheid, welke mert
f in de gemeente St. Jarasteera in dat sei
zoen verwacht, ©enigszins bestreden kan
worden. De onderhoudsplicht komt as,
de verbetering bij den St'. Jansteen-pol-
der. Als overleg gepleegd wordt met den
