No. 7 Dinsdag 8 October 1929 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Co's Bank N.V. Boes EERSTE BLAD. Buitehland. Belangrijkste Nieuws. COUPONS ËN LOSSINGEN Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle Dit nummer bestaat uit 2 bladen. ALLE per 1 October vervallende worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DiiUIJ, L. Burg. Tel. No. 259. f)e Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs' Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersf 0.0S Prijs der Advertentiën: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 h Bij abonnement belangrijke korting. Tegen de pacificatie. Dat de schoolstrijd nog volstrekt niet uit is, blijkt behalve uit wat wij gisteren mee deelden, ook uit het verslag van de alge meen© vergadering van „Volksonderwijs". Uit dit verslag krijgt men zeer sterk den indruk, dat de werkzaamheden van deze organisatie een in hoofdzaak negatief ka rakter dragen en dut zij het volksonderwijs in de eerste plaats zoekt te bevorderen door de z.g. pacificatie ongedaan te maken en het bijzonder onderwijs van de hem toe gekende rechten te berooven. Het begon al met de openingsrede van Mr Smeenge, die klaagde dat we hoe lan ger hoe dieper in het moeras komen, dat tal van ontoelaatbare practijken worden toegepast om maar te komen aan het wet telijk aantal kinderen voor een bijzondere school, om daaraan dan tce te voegen, dat in den strijd voor het lager onderwijs ons volk een van zin moet zijn en dat men niet tegenover maar naast elkaar moet staan. Waarmee dan natuurlijk bedoeld is één van zin vóór de openbare school en naast elkaar om het hijzonder onderwijs in zijn ontwikkeling te stuiten. Verder kwam aan de orde een voorstel van de afdeelingen Appingedam en Delfzijl luidende: „De algemeene vergadering spreekt zich uit tegen de huidige toepassing der pacifi catie en draagt het hoofdbestuur op er bij de regeering op aan te dringen, dat de noodige wijzigingen worden aangebracht; en: dat de lijsten met haridteekeningen, noodig VOor 'het stichten van een bijzon dere school, eenigen tijd ter inzage moeten liggen, alvorens rechtsgeldigheid te ver krijgen. Voorts een voorstel van de afdeeling Den Haag, waarin uitgesproken werd, dat de pacificatie in haar huidigen vorin niet gehandhaafd kan blijven, „Volksonder wijs" haar standpunt in deze dient te wij zigen, en een commissie zal worden be noemd, welke zal dienen te onderzoeken welken weg in dezen moet worden ingesla gen. En dan was er nog sen voorstel van de afdeeling Zwolle, om aan het hoofdbestuur op te dragen, na kennisneming van het rapport-Rutgers te onderzoeken, welke maatregelen tegen de huidige toepassing der pacificatie kunnen worden genomen. Deze voorstellen, zegt het verslag in de N. R. Crt., gaven aanleiding tot een le vendige gedachtenwisseling. Op de toepas sing der pacificatie werd daarbij felle c r i t i e k geoefend. Gelukkig kon de heer Oud namens het hoofdbestuur bevredigende toezeggingen doen. Hij gaf de verzekering, dat het hoofd bestuur zal blijven waker voor de belangen van 'het onde rwijs - pardon, voor die van het openbaar onderewijs en dat zöo noodig na het verschijnen van het Rap- port-Rutg-rs een speciaal congres zal wor den' bijeengeroepen. Eenig nader commentaar is hierbij overbodig. Het is duidelijk als de dag dat het hier niet gaat tegen misbruiken die mogelijk hier en daar zijn voorgekomen, maar in den grond der zaak tegen de gelijkstelling zelve. Was dat niet het geval, dan zou men ook even sterk hebben afgekeurd de verkeerde practijken die soms worden toegepast om kunstmatig openbare scholen in stand te houden en bet pogen van tal van ge meentebesturen om de pacificatie zoo mo gelijk ongedaan te maken en het bijzonder onderwijs de hem toekomen le rechten, te onthouden. Maar daarvan werd niet gerept. Bevordering van het volksonderwijs wil voor deze organisatie zeggen: bestrijding van het bijzonder onderwijs; pogen om de pacificatie ongedaan te maken; en de steeds meer afbrokkelende openbare school zoo mogelijk nog weer op het oude voetstuk te plaatsen. Het spreekt vanzelf, dat dit een ijdel po gen is. Maar toch blijkt uit dit alles, dat het noodig blijft, ook in de toekomst, te w a- ken voor de rechten van het bijzonder onderwijs. Greinsvetoterkinigen In België. In de „Soir" stelt majoor Tasnier de vraag, wat men in België gedaan heeft, ten opzichte van de versterking van V lands Oostelijke grens? In 1927, zegt hij, besloot een militaire commissie, dat die permanente verdedi- gingS organisatie v,au de Oostgrens zou moeten omvatten1: voor den rechter Maas- Oiever een sterk opi de rivier aanleunend ibrugenhoofd, ten Noorden en ten Zuiden van de Luifcsche voorsteden. Verder, dat "de permanente defensieve stellingen zich moeten uitstrekken over de geheede lengte van de Maas stroom- I afwaarts van Luik; 'zij! moeten rond de enclave van Maastricht draaien en ver tafckingen hebben in de streek van Mae- seycfe. Het besluit der commissie luidde ver- der: De oude forten van Luik moeten1 in bepaalde gevallen gebruikt worden vol gens de ondervindingen in den oorlog opgedaan. Zoo zullen de „abris" of. schuilplaatsen sterk genoeg moeten ge- bouwd, om aan zware artillerie te kun nen weerstand bieden. Anderzijds zullen de garnizoenstroepiec tegen gasaanvallen .moeten beschermd worden. In 1928 werd, zooals destijds gemeld, een eerste crediet van 10 millioen francs beschikbaar gesteld, om tot de verwezen lijking van dit defensief plan ever te gaan. Een nieuw crediet, ditmaal van 20 millioen francs, werd in 1929 goedge- k'eurd ea er werd verder nog een bedrag van 3 (millioen francs uitgetrokken, vooo een z.g. veiligheidsbewapeninig van be paalde Maasforten. Wat is thans met deze credieten tot stand gebracht? Majoor Tasnier, (die een broer heeft, die in den Belgischen .generalen staf zei- tol t) meent te weten, dat de forten van Biarchon, Evegnée en Fléron werden her steld en dat in 1930 de forten van Chaud- fonttaine, Embourg, Boncelles en Polities® zullen hersteld en opnieuw bewapend werden. Verder zou eön fort worden ge bouwd ter hoogte van Lixhe, waar men reeds begonnen is met het onteigenen der voor dit doel noodige gronden. De door deze steunpunten geschapen verdedigingslijn, zal verstevigd worden met „abris" of schuilplaatsen van beton. Het versterkte front, dat zal beschik ken over kanonnen van een draagkracht van 18 k 20 K.M., zal bezaaid worden met voorposten, die een gebruskeerden aanval moeten verijdelen. In 1928 schatte men het bedrag, dat noiodig was om de Oostgrens in staat van verdediging te stellen, op fr. 30.185.000. Thans wordt algemeen aan genomen, dat dit bedrag aanmerkelijk zal verhoogd moeten worden. EeW vorstelijk legaat. Een vorstelijk legaat is door den vroe ger en Spaanschen ambassadeur in Rus land, graaï Cartagena, aan den Spaan schen staat vermaakt, n.l. een som van 10 millioen peseta's (ongeveer 3.744.00C gulden). Zulk een groot bedrag is nog plmmer door één persoon aan Spanje geschonken. De koninklijke academie voor talen kennis, de academie voor wetenschappen, geschiedenis, schoon© kunsten en genees kunde krijigen flinke giften. De Prad,o-galerij| -ontvangt 300.000 pe seta's. Vele studiebeurzen worden gesticht en door den schenker is bepaald, dat de in stellingen, die 'bedacht zjjlni, het hun ge schonken geld niet aan hervormingen of nieuw.; .gebouwen mogen besteden. Staking van fiuLvervoftrcIers ta Ne w=Valk. Tweeduizend bestuurders van vracht auto's, die fruit van het spoorwegempla cement naar de detailverkoopers vervoe ren, zijn Zaterdag te New-York in staking gegaan. Ongeveer 2000 spoorwagons geladen1 niet fruit, worden opgehouden. Die waarde dezer zendingen bedraagt 5 millioen dol lar. De fruitprijlzen gingen zeer omhoog. De stakers eischen een achturigemi werkdag ©n uitbetaling van overwerkloon (50 .pet. extra). I Geweldig millioenenverfies. Blijkens een aan het Amerikaansche congres uitgebrachte verslag zijn er voor de Amerikaansche schatkist groote som- men verloren gegaan hij den verkoop van regeeringsschep-en Toór de ^Mer chant Fleet Corporation" in den loop der jaren. Driehonderd één en twintig schepen, ter waarde van meer dan 972 millioen gulden werden aan onverantwoorde!ijika maatschappijen overgelaten voor ruim 100 millioen, doch brachten in werke- lijkheid slechts ruim 36 millioen op. MacDonald te Washington. MacDonald en Ho-o-ver zijn om 10.30 nit Rap-idan te Washington teruggeko men. Vervolgens is de volgendegemeen schappelijke verklaring gepubliceerd: „Wij1 hebben eerlijk alle kwesties over wogen, die aanleiding zouden kunnen geven tot wijzigingen tusschen onze na ties- Bevredigende vorderingen zijn ge maakt en de besprekingen worden voort gezet." MacDonald heeft de zitting van het Huis van afgevaardigden en van den Senaat bijgewoond. In den Senaat ver klaard© hij, dat Engeland, noch de Ver- eenigde Staten van plan zijn een uitslui tend verbond van welken aard o.ok te vormen, dat tegen eenigen anderen staat of groep van staten gericht zou zijn. Reuter verneemt, dat de uitnoodigingen van de Brit&che regeering aan de regee ringen van Amerika, Japan, Frankrijk en Italië om deel te nemen aan de vloot- conferentie in de derde week van Ja- nuari gisteren aan de respectieve ge zanten te Londen overhandigd zouden worden- Het Amerikaansche Departement van Staat heeft deze uitnoodiging reeds ont vangen- Het zeekanaal van Antwerpen 'naar Zeebrugge. Wij lezen het volgende in de „Bouw. kroniek": Weer wordt een beweging op touw gezet ten voordeele van een zeekanaal AntwerpenZeebrugge, ditmaal volgens een ontwerp van generaal de Selliers de Moranville- Dit kanaal zou vertrekken van uit de Schelde te Calloo, eu zoo over Selzaete, langs- de Holl'andsche grens gaan uitmonden in d-e zee, tusschen Zee brugge en. Heij'st. Het zou 80 K.M. lang zijn (langs de Schelde is de afstand ongo veer 90 K.M.) en 130 tot 240M. breed zijn, met een diepte van 13.50 M. De kos ten ervan worden op iets meer dan 3 milliard frank geschat. De bedoeling der ontwerpers is, zich te onttrekken aan de Hollandsche souve- reiniteit o-ver de ScheM-emonding en 'aan de nadeelen en gevaren, die d-e scheep vaart langs de Zeeschelde oplevert, voor al voor schepen met ^roo-ten diepgang. Wij heb-ben -ons nooit kunnen %arm maken voor dat kanaal-ontwerp, waar van de uitvoering -echt ruineus zou zijn en de voordeelen zeer problematisch, te meer wijl de bestaande scheepvaartweg langs de Schelde met zeer geringe kos ten kan verbeterd worden. Verder is er, onzes inzien®, in deze kwestie, vo-or Antwerpen's welvaart een© zeer gewichtige -sociaal-psychologisch© factor, die niet mag over het hoofd ge zien worden. Wie zou b.v. durven zwe ren, dat de Antwerps-che haven langs dit kanaal dezelfde aantrekkingskracht op de wereldsche-epvaart zou uitoefenen, als thans langs de Zeeschelde? Van den anderen kant hoeft het niet gezegd, boe onze "Noorderburen in hun vuist zouden lachen, als wij', onze on betwistbare rechten en rechtmatig-'e eischen wat betreft de scheepvaart op "de Zeeschelde prijsgevend, ons gingen arm bloeden om dit kostbare kanaal te gra ven, dat wellicht, in stede van Antwer pen'® voorspoed te bevorderen, geleide lijk een stagnatie of achteruitgang zou medebrengen- De internationale herstel bank. De met de voorbereiding van de 'hank voor internationale betalingen belaste oom missie heeft gisteren haar werkzaamheden voortgezet en de ingediende ontwerpen voor de statuten van de bank in behan deling genomen. De beraadslagingen daarover zullen waarschijnlijk vrij lang duren. Besloten is, de nieuwe hunk den in het Youngplan voorgestelden naam van bank voor internationale betalingen te geven. Over de kwestie, waar de bank geves tigd zal worden, is nog niet beraadslaagd. De busstaking te Londen. De busstaking blijkt in de Londênsche voorstad Barking uitgebroken te zijn, vol gens de chauffeurs om een o-ude, zware klok die in een garage te gevaarlijk hing, volgens den directeur, omdat de afdee ling van den personeelbond de intrekking van het ontslag van twee man, die hun plicht hadden verwaarloosd, had geëischt. Ofschoon het hoofdbestuur van den Lon- denschen bond" de mannen geraden heeft weer aan het werk te gaan, hebben ruim 500 man besloten te blijven staken, ten zij hun eischen voor middernacht zouden ingewilligd zijn. De garages in Barking en Ealing waren reeds gisteravond alle gesloten. <v Scheepsramp aan de Noorsche kust. Vele d o o den. Op de N-oorsche kust heeft gisternacht e-en scheepsramp plaats gehad, waarbij vele personen om het leven zijn geko men- Het kustvaartuig „Hakon VII" liep Zondagavond te 10 uur bij Floroe tus schen Bergen en Alestnnd aan den gronjd en is e-enige minuten later gezonken. Aan boord bevonden zich ongeveer 70 passagiers. Daar de meesten eerst kort tevoren aan boord waren gekomen, is het juiste aantal slachtoffers niet nauwkeurig >op te geven. Vast staat, dat 54 personen gered werden, waaronder alle 3e klasse- passagiers. Van de bemanning worden 7 personen venrüst. De kapitein werd ge red, d-och hiji iszoo. overspannen, 'dat hij niet in sitaat is, nauwkeurige inlichtingen te geven. Hiji bevond zich toen de ramp plaats bad -op de commandobrug- Heit schip kreeg een geweldige schok en zonk onmiddellijk. Een half uur later kwam het Noorsiche stoomschip Arufina Jarl" en liep op 500 M. afstand van de plek waar de „Hakon VII" is vergaan, eveneens aan den grond. De „Hakon VII" is door zijn toeristen tochten zeer bekend- Het schip is in 1907 gieb-ouwd en was 1300 ton groot". Een nader bericht- uit Berg,en meldt, dat de- Hakon VII, die bij1 Florae op de rotsen is geslagen en gezonken, leen passagiers- en goederenboiot was tusschen Dronthieim en Bergen. Er waren 80 tot 100 passagiers aan boord. Het juiste aan tal staat nog niet vast, omdat met Ide dorpjes tusschen beide steden, waar nu en dan een paar passagiers nit- en in stappen, nog geen verbinding was ver kregen. Er zouden echter meer slacht offers zijn dan in. het -eerste bericht is -opgegeven. De boot is d-ooï de roitis als een b-likje opengescheurd. Volgens latere berichten zouden hiji de schipbreuk van den kustvaarder Hakon VII 35 personen omgekomen zijd. De reederij' koestert nog hoop, dat de-ze mededeeling niet juist zal blijken te zijn. Een nader bericht nit Oslo 'meldt, dat als. vaststaande moet worden aangeno men, dat er '35 menschen oim-gikomen zijn, waarvan negen leden der beman ning. Het schip liep met een snelheid van 9 zeemijlen op een klip. De s-chiok was zoo hevig, dat de kapitein, die op de Binnenland. De stakingen in Zeauwsch-Vlaanderen. Relletjes te Sluiskil. Actie van radiohandetaren tegen Philips. Kolonel Utabgrove te Middelburg over leden. De tndië-Holiand-postvlucht. Oud-minister Lamh'oo-y wordt burgeimees1- ter van Hilversum. Een spoedig einde der landarbeidersstar king in Grpningen. Buitenland. MacDonald in Amerika. Scheepsramp aan de Noorsche kust. Een kanaal AntwerpenZeebrugge? commandobrug sfond, in zee geslingerd werd. Verscheidene passagiers hadden zich reeds ter ruste hegeven, toen de ramp plaats greep- Het electrische licht ging dadelijk uit. De passagiers snelden, som migen in nachtgewaad, naar het dék. Een der geredde passagiers vertelde, dat er van een "eigenlijke paniek geen sprake bon zijn, want alles had zich zon isnel afgespeeld, dat voor men goed -en wel besefte, was er gebeurd was, het schip met uitzondering van het voorschip, reeds onder water was. De bemanning en de passagiers sprongen in zee of kropen naar voren. Het gelukte ten slotte aan een bootsman om een lijn van hei schip naar een klip te spannen. Door middel hiervan bereikten ongeveer vijftig menschen de klip; waar zij omstreeks vier uren onder strenge koude moesten doorbrengen vo-or* zij1 door -een stoom schip gered konden worden, Er was toen nog een aantal menschen o-p het voor schip. In een derde klasse-hut van het voorschip bevonden zich nog verscheiden personen, die gelukkig later nog gered konden worden. Aan een bekend zakenman uit Bergen den consul Dan Hunn, die zelf gewond werd, gelukte het een deur van e'en der salons o-p-en te rukken toen het schip slagzij1 gekregen had en ajdus veel men schen uit het salon te redden. Deze men schen verzamelden zich toen o-p het voor schip, waarover toen reeds voor een "deel de golven sloegen. Storm. Uit vele plaatsen van Engeland komen berichten over schade, die 'de storm, die gedurende het weekend heeft gewoed, heeft aangericht. De redding sb-oo-ten van Dungeness en Swanage redden elk 2 mannen. Ook de reddingsboot van "Wey mouth 'moest uitvaren. Te Fifshire werd een jongen door den bliksem gedood. Te Aberavo-n liep de rivier de Avon buiten haar oevers1 en overstroomde een aantal huizen, waardoor 25 personen dakloos werden. In de haven van Brid lington veroorzaakten .zware zeeën veel schade. Te Falmouth en o-p vele andere plaat sen werden de telefoonverbindingen ver broken. Te Strabane ging de storm ver gezeld van hevigen regenval, waardoor de -straten overstroomden. Korte berichten. Zuid-Afrika i® door een wervelstorm geteisterd. Vooral twee voorsteden van johannish-urg heb-ben zeer -geleden. Tal rijke huizen zijn daar geheel verwoest, terwijl van ettelijke honderden huizen de daken afgerukt zijh. Dientengevolge zijn vele bewoners 'dakloos geworden. Naar uit het Noordelijk" d'eel van Ja-pian -gemeld wordt, heerscht aan de kust n'ébij het -eiland Lucucee een) hevige storm. De storm heeft in1 zes uren tjjida 1500 woningen; verwoest. 24 motorbooten zijh gezonken. 12 personen zouden gei- dood zijh. Het aantal weikloozen in Frank-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1929 | | pagina 1