No. 3
Donderdag 3 October 1929
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
PIANO of ORGEL
A. S. J. DEKKER,
Hendrikse Go's Bank K.V. Goes
BOliS
EERSTE BLAD.
STERK VERLAAGDE PRIJZEN.
ORGELFABRIEK - GOES.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Indien ge aankoop van een
overweegt, vraagt thans ter vergelijking aan de
OUDE en NIEUWE noteering van onze Orgels.
(Ook in huurkoop.)
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 October vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
D irecteur- Hoofd redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burfl. Tel. No. 259.
f)e Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs'
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.0?
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30
Bij abonnement belangrijke korting.
Rflldio-ftensuur.
„Het Volk" is erg verontwaardigd om
dat men het gewaagd heeft een radio-
uitzending van den Vrijdenkers-Omroep
te onderbreken, toen omtrent het hoofd
van «en bevriende mogendheid beledi
gende uitdrukkingen werften gebezigd.
Zulk een oensuur komt, naar het socia
listische hoofdorgaan, meent, niet te pas.
„En voorts is het ergerlijk, dat tal
van godsdienstige toespraken nog mo
gen worden uitgezonden, maar dat vrij
denkers-toespraken aan zoo hatelijke sa
botage bloot staan".
Een teekenende uitspraak, waaruit weer
eens duidelijk blijkt, hoe de S. D. A. P.
tegenover den godsdienst staat Enl waar
uit tevens blijkt, hoe weinig het bevor
deren van goede internationale verhou
dingen aan die zijde op prijs wordt ge
steld.
Maar gelukkig, dat de autoriteiten ver
standiger zijn, dan de leiders van de
S. D. A. P.
Een andere vraag is, of hier niet ver
der moet worden gegaan.
Het valt té prijzen, dat men beleedigen-
de aanvallen op het hoofd van een be
vriende mogendheid tracht te verhinderen.
Maar moet er dan wel gelegenheid wor
den gegeven, om tot op zekere hoogte
met medewerking van de Regeering, de
Majesteit van den Koning der Koningen
aan te randen?
De radio staat met de drukpers en de
gewone, openbare vergadering niet op
één lijn.
De Regeering verleent bij de uitzendin
gen zijdelingsche medewerking. Zij beeft
het in haar macht, uitzendingen te ver
hinderen.
Moet van die macht geen gebruik won
den gemaakt?
Is scherpere controle pp wat door mid
del van de radio wordt uitgezonden niet
noodzakelijk?
DE APPLICATIE-CURSUSSEN.
In b'ijha alle gemeenteraden komen aan
de orde verzoeken oim vergoeding van
les- en reiskosten voor onderwijzers die
aan de z.g. applicatie-cursussen in de
lichamelijke oefening deelnamen.
Het is waarschijnlijk dat over niet te
langen tijd het onderwijs in dit vak aan
alle scholen verplichtend wordt gesteld.
Men staat daarbij echter voor het, feit,
dat zoo goed als heit geheele onderwij
zende personeel form'eel tot het geven
van dit onderwijs bevoegd is op grond
der akte j, maar practisch aan- de eischen
van het nieuwe omderwijls nieit beant
woordt, waaxotni nu cursus&en worden
voorbereid, waar da ontbrekende kennis
Kal kunnen warden aangevuld-.
Aan de gemeentebesturen' wordt ver
zocht de les- en reiskosten ^oor de deel
nemers bij het openbaar onderwijs uit
hun gemeente te willen vergoeden, daar
de leerkrachten reeds vrijwillig hun vrjj-
«n tijd beschikbaar stellen.
Maar, zoo vraagt de „Rotter da mi-
toer": hoe nu mieit het bijzonder on
derwijs?
Ziehier een punt, waarop wel eens de
aandacht mag worden gevestigd.
In de eerste plaats schijnt mem lang
niet overal eraan te denken, dat deze
zaak ,ook belangstelling zou kunnen vin
den bij de schoolbesturen an de Christe
lijke onderwijzers en komt het zelfs voor,
dat men deze categorie kalm voorbij
gaat.
Wat ^oortg de kostmrogriih'g aangaat
handelt men ia vele gevalle®, vrij! »on-
derling. I
Dat de vraag aan Se orde wiordt ge
steld hoe hot Christelijk onderwijs in
deze materie ia te betrekken), ia meer
Uitzondering da» regel.
Toch heeft de bijzondere school' bier
haar onbetwistbaar recht.
Daar zijn enkele gemeenten die, van
dé idee der gelijkstelling doordrongen,
regelrecht voor eiken deelnemer bijl het
bijzonder .onderwijs hetzelfde bedrag be
schikbaar stellen .als voor da openbare
onderwijzers werd toegestaan.
Wij willen niet zeggen dat deze metho
de, dia zeker de eenvoudigste is for-
meel-w<ett.eljjk lm den haak is, maar
hier komt 'de gedachte van gelijkstelling
althans tot haar recht.
Doch, er is een wettel jke weg, die
overtuigende aanspraken geeft en dien
men veilig bewandelen kan om. gemeente
besturen, die met de Lageronderwij'swet
1920 nog altijd moeite hebben, de behulp
zame hand te bieden.
Zonder eenigen twjjfel behooren deze
les- en reiskosten tot die uitgaven, wel
ken den goeden gang van het onderwijs
bevorderen.
Waar dus de gemeenteraad zich der
gelijke kosten voor het openbaar onder
wijs getroost, zullen onze schoolbesturen
deze moeten terugvinden in het bedrag
pOT leerling daargelaten of onze Chris
telijke onderwijzers van de applicatie-cur
sussen gebruik maken of niet.
En waar dit wel het geval is, zijn deze
uitgaven ook op te nemen onder de kos
ten ,die voor vergoeding in aanmerking
komen.
Ten slotte blijft nog de oatagorie van
gemeenten, waar de Raad voor deze zaak
niet voeit of geen deelnemers bij het
openbaar onderwijs zich aanbieden
en hier is het bijzonder onderwijs auto
matisch van vergoeding verstoken.
Op dit punt wringt de bekende oneven
redigheid onzer wet wel heel sterk.
In ieder geval: mien ziji diligentI
De ervaring leert, dat diligentie op dit
stuk nuttig kan werken.
Geen regeeringscrisis in Duiischiand.
Gisteren dreigde er in den Rijksdag een
crisis, veroorzaakt door het wetsontwerp
betreffende de werkloosheidsverzekering.
Gisteravond werd echter de toestand ia
den Rijksdag overwegend rustig beoor
deeld.
De Vossisohe Zeitung meldt, dat de le
den van het kabinet zich hebben kunnen
vereenigen met het voorstel om de beslis
sing over de verhooging van de pretmie
voor de verzekering tegen de werkloos
heid uit te stellen tot het einde van den
herfst. De Rijksregeering heeft er voorts
geen bezwaar tegen, dat de Duitsche
Volkspartij haar meening, die in deze
aangelegenheid van die der andere regee-
ringigparfijen afwijkt, samenvat in een
in den Rijksdag af te leggen verklaring.
De Rijksregeering zal echter niet kunnen
dulden, dat de Duitsche Volkspartij hij de
derde lezing tegen de wet in haar geheel
zal stemmen. De Rijkskanselier zal uit
een dergelijke breuk in de coalitie de noo-
dige conclusies trekken, hetgeen aanlei
ding tot het ontslag van het RijkskaMnet
zou geven.
De fractie van de Duitsche Volkspartij
heeft gisteravond echter besloten zich hij
de stemming over de wet op de verzeke
ring tegen de werkloosheid te .onthouden.
Het tot stand komen van een meerderheid
voor de wet is hiermede gewaarborgd,
tenzij het Centrum nieuwe moeilijkheden
maakt.
Antwerpen door een kanaal aan de
Noordzee verbonden.
Het vori'g jaar werd reeds gesproken
over een kanaalontwerp van den vroege-
ren chef van den generalen staf, luite
nant-generaal de Selliebs de Moranville,
die het plan 'had uitgewerkt om Antwer
pen door een kanaal uitsluitend op Bel
gisch grondgebied aan de Noordzee te
verbinden.
Thans heeft de luitenant-generaal zijn
plannen volledig uitgewerkt en in een
boek samengevat: Anvers rel'ie a Ia haute
Mer par territoire beige et lihéré de I'in-
gérence étrangère.
Het project voorziet, dat het kanaal in
de Schelde zou uitmonden te Galloo (St.
Maria&rt) en anderzijds ,in de Noordzee
ou een punt tusschen 'Zeebru'gge en de
sluizen van Heyct. Het tracé loopt ten
Noorden van Sint Gillis-Waes, Stekene,
Selzaete, waar het kanaal van Terneuzen
doorkruist wordt, verder door het lage
Noordelijk gedeelte der provincie Oost-
Vlaanderen, naar het punt waar het (ka
naal van Schipdonok en het Leopolds-
kanaal samenvloeien, van waar het
rechtstreeks naar de kust geleid wordt.
Het kanaalpróTiel is berekend voor
schepen van 11 tot 12 M. diepgang, die
met een snelheid van maximum 15 K.M.
varen.
De diepte, ofBchoon 15 M. zou ge-
vrenscht zijn, zou voorloopig op 13.50 M.
i, M- i-v H
kunnen beperkt worden. 'Op heide uitein
den zouden een of verscheidene sluizen
worden gebouwd van het type der Kruis-
schans te Antwerpen.
De tornado.
Uit Georgia wordt gemeld: Uitloopers
van den wervelstorm, die in noord-ooste
lijke richting voorbijtrokken, en weer de
richting naar den Atlantischen Oceaan
insloegen, hebben door vernieling der
verkeersverbindingen aanzienlijke schade
aangericht.
Twee personen werden door brokstuk
ken gedood.
Een schip van 250 'ton werd van de
Bahama-eilanden in de richting van deze
streek gedreven.
Spionnage te New-York.
Aan de „B. Z." wordt nit New-York
gemeld, dat men tot de ontdekking is ge
komen, dat op het stadhuis te New-York
spionnage op groote schaal is gepleegd.
Den laatsten tijd waren herhaaldelijk
storingen in de telefoon voorgekomen,
zoodat ambtenaren van de New-Yorksche
telefoonmij, ontboden waren, om een on
derzoek in te stellen en.de storingen te
verhelpen.
Zij stelden vast, dat 17 lijnen, die op het
bureau van den burgemeester samenkwa
men, afgetakt waren, zoodat meegeluis
terd kon worden.
Het schijnt dat alle 'gesprekken, welke
de burgemeester de laatste weken met zijn
ambtenaren voerde, door onbevoegden af
geluisterd zijn. Ook de directe lijn, waar
door de burgemeester in verbinding met
de politie stond, was aldus behandeld.
Men neemt aan, dat een en ander ver
band houdt met de verkiezingen, die in
November zullen plaats hebben. De re
cherche tracht de zaak thans op te hel
deren.
Korte berichten.
Ih Palestina hebhen nieuwe overval
len op Joodsche kolonisten plaats gehad,
waardoor in het land weer een paniek
stemming heerscht. De troepen te Jaffa
zijn versterkt, aangezien hier twee jood
sche arbeiders op straat doodgeschoten
zijn. -I 1-iWJ
Wederom zijn twee Britsche zendo
lingen door roovers ontvoerd in het Zuid-
Westen der provincie Keichow (Ohina)
Naar verluidt, zon de Belgische re
geering, in verband met de eeuwfeesten
van 1930, van zin zijn, aan het staatsper-
soneel tweemaal een salarisverhooging
van 8 pet. toe te staan: ééns op 1 Januari
1930, en eens in de tweede helft van-het
jaar.
Ofschoon er in de laatste 48 uur in
Engeland regen is blijven vallen, heeft bet
bureau der drinkwatervoorziening beslo
ten, dat dit geen voldoende reden is, om
de beperkingen in het waterverbruik in
het district Londen op te heffen.
De Grieksche minister-president Ve-
nizeios is te Praag gearriveerd met zijn
echtgenoote en eenige 'hooge ambtenaren.
-President von Hindenburg ontving
naar aanleiding van zijn 82en verjaardag
talrijke gelukwensc'hen, o.a. van de Rijks
regeering en de Duitsche landsregeering.
Het kleine luchtschip D.R.K. 27 van
de Raab-Katzensteinfabrieken, dat on
langs te Maagdenburg een noodlanding
deed, is bij' een hevigen storm van de an-
kermast losgeslagen. De bestuurder
sprong er uit, doch brak bij het terecht
komen op den 'grond zijn dijbeen. Het
luchtschip kwam in een kanaal terecht en
werd vernield.
Burgemeesters.
Aan het einde van de raadsvergade
ring, die gistermiddag is gehouden, deed
de voorzitter mr A. baron Schiminelpen-
ninck v. d. Oye de mededeeling, dat hij
als burgemeester van Doorn tegen het
eind van dit jaar ontslag heeft aange
vraagd.
Trotzky niet naar ons land.
Het Tweede Kamerlid Aibarda 'heeft
indertijd aan de ministers van justitie en
van huitenlandsche zaken de volgende
vragen gesteld:
I. Zijn de ministers, bereid mede te dee-
len, of ook aan de Nederlandsche regee
ring, rechtstreeks of middellijk, de vraag
gesteld is, welke beslissing zij zou nemen
op een eventueel verzoek van den voor-
maligen Russischen volkscommissaris
Trotzki, om hier te lande te worden toe
gelaten, voor een verblijf tot herstel van
gezondheid?
II. Indien een vraag, zooals sub I is be
doeld, aan de regeering is gesteld, willen
de ministers dan mededeelen, welk ant
woord daarop is gegeven?
III. Als het antwoord op de vraag, sub
I bedoeld., niet toestemmend heeft geluid,
.willen de ministers dan de overwegingen
mededeelen, die tot dat antwoord hebben
geleid?
Thans hebben de heeren Donner en
BeelaertS' van Blokland, ministers van
justitie en van buitenlandsche zaken, den
afgevaardigde 'het volgende geantwoord:
1. Deze vraag wordt bevestigend beant
woord. Een vraag, als hier bedoeld, is
middellijk aan de Nederlandsche regee
ring gedaan.
2 en 3. De regeering was van oordeel,
dat de omstandigheden van het geval niet
van dien aard waren, dat voldoende ten-
men konden bestaan om de bezwaren te
aanvaarden, die aan een verblijf van den
betrokkene hier te lande zouden 'kunnen
blijken verbonden te zijn.
De staking te Groningen.
De heer Buiskool te Delfzijl, bijzondere
rijksbemiddelaar in het landarbeiderscon-
flict in Oostelijfc-Groningen heeft de be
trokken partijen tegen a.s. Zaterdag nog
maals tot een bijeenkomst uitgenoodigd.
Prof Slotemaker naar
Brussel.
Naar de Ned. verneemt, zal prof. dr J.
R. Slotemaker de Bruine op Zaterdag 26
en Zondag 27 October te Brussel eenige
lezingen houden over Christendom en
Maatschappij, uitgaande van de contact
commissie der vier samenwerkende pro-
testantsche kringen daar ter stede.
Besmettelijke ziekten.
In de week van 22 tot 28 September
1929 zijn in ons land de volgende gevallen
van besmettelijke ziekten aangegeven, nl.:
22 gevallen van buiktyphus, waarvan 9 in
Zuid-Holland, 3 te Rotterdam en 8 in
Noord-Holland, 5 te Amsterdam, voort»
Binnenland.
Het derde postvliegtuig naar India ver
trokken.
De staking te Sas van Gent. Bemidde
lingspogingen.
Schoolfeest te Kapelle.
Moordaanslag te Rotterdam.
De route van de Zeppelin hoven Neder
land.
Buitenland.
De Duitsche minister Stresemann. over
leden.
Een kanaalverbinding van Antwerpen
naar de Noordzee?
Geen regeeringscrisis in Duitschland.
350 gevallen van roodvonk, waarvan 98
in Zuid-Holland en 48 te Rotterdam, dan
76 gevallen van diphterie (19 te Rotter
dam), 4 van dysenterie (3 te Rotterdam),
2 van nekkramp, 2 van slaapziekte, 27
van besmettelijke kinderverlamming en
71 van alastrim, waarvan 68 in. Zuid-
Holland .(51 te Delft en slechte 5 te Rot
terdam).
Na de thee een lange, eentonige attend.
Waarom Serveer een glaasje Bols likeur,
omstreeks tien uur. Ge kunt uit vele soor
ten kiezen. Bols likeur vei drijft de verveling.
Vrederust. Gisteravond werd on
der leiding van den voorzitter der plaat
selijke oommissie de prijzen uitgereikt
van den gehouden schietwedstrijd van de
B. V. L. aid. „Vrederust" aan de on
derstaande personen: Ie pr. W. Zomrui-
ter met 94 p.; 2e pr. P. Boons miK
93 p.; 3a pr. in 't Veld met 93 p.
4e pr, A. de Klerk met 93 p.; 5e pr.
D. v. Oosten met 93 p.; 6e pr. H. D. J.
Hoek met 92 p.; 7e pr. M. Pefcaar miet
90 p.; 8e pr. I. Adriaanse met 90 p.;
9e pr. A. Rietdijk met 89 p.; 10e pr.
H. Lindhout met 88 p.; lie pr. B. Qur-
td 88 p.12e pr. W. Dommisse met
86 p.; 13e pr. D- Bassie raat 80 p.;
14e pr. A. Schipper met 77 p.; 15e pr.
D. Broekhuizen met 73 p.; 16e pr. O.
Fossen met 68 p.; 17e pr, 0. Buitendijk
met 67 p.
Kapelle. Gistermiddag werd het 25-jarig
bestaan der Chr. School Kapelle Bisze-
linge m Eversdijk met de schoolgaande
kinderen herdacht.
In de versierde lokalen werden de kin
deren getenteerd, nadat eerst door de
kinderen met het personeel een rond
gang door de heide dorpen was gemaakt.
Verschillende daartoe vervaardigde lie
deren werden |g «zongen. De belangstel
ling was groot. Op de weide van dhr.
S. Vreeke naast de school werden kin
derspelen .uitgevoerd. Volop werd geno
ten door de jeugd. Aan ieder schoolgaand
'kind werd een prijsje verstrekt. Ook zul
len allen ©en jubileumbeker ontvangen
met inscriptie.
Om: 8 uur werd een feestelijke verga
dering gehouden onder voorzitterschap
van dhr. P. Scheels. De lokalen die door
een damescomité netjes waren, versierd
droegen bij tot da feestelijke stemming.
Van verschillende oudleerliügen waren
hartelijke gelukwenschen ingekomen, als
mede van oud-personeel, oud-bestuursle
den en verschillende predikanten, ook
van den Inspect. L. O', dhr. Abeleven, een
gelukstelegram van den Inspecteur van
het Chr. Nat. onderwijs, dhr. Weeda en
ook van Da R.A. Knoppers te Amster
dam.