No. 2
Woensdag 2 October 1029
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
flsndrikse Cos Sank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contróle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 October vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tal.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
éF%. nr
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs'
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers f O.Oft
Pr ij s der AdvertentlSn:
14 regels f 1.20, elks regel meer 30 t
Bij abonnement belangrijke korting.
Religieus socialisme»
Zaterdag en Zondag is te Amsterdam
een religieus-socialistisch, congres gebon
den.
Er was voor dit'congres vrij veel be
langstelling. Het was bezocht door 71.9
personen, van, wie 431 van buiten Am
sterdam.
Eein bewijs dat er ook in socialistische
kringen nog wel belangstelling is voor
iets hoogers dan den materialistische®
klassenstrijd, dat er toch nog wei een.
hang is naar religie.
Dat verwondert niet.
De mensch is van. Gods geslacht. God
heeft de eeuw in het hart gelegd. Het
materialisme kan op den duur gee® be
vrediging geven.
Jammer genoeg moeten we hieraan; on
middellijk toevoegen, dat deze religieuse
socialisten niets anders kregen dan steei-
can voor brood; het verslag in de bladen
spreekt althans slechts va® een pseuido-
religie, van een godsdienst van mensche-
lijke makelij.
De eerste spreekster Mevr. Henr. Roland
Holst sprak over de zedelijke factoren
in het Socialisme,, in verband waarmee
er door haar op gewezen werd dat de
arbeidersklasse zich moet laten leiden niet
door eigenbelang en groepsbelang, maar
dat ze in toenemende mate door deö
drang naar gerechtigheid pioot worden
bewogen. De Marxistische prediking van
den Idassehaat waardoor thans het Socia
lisme gedreven wordt, werd afgewezen,
en daartegenover gesteld de eisch van
schuldbesef, het geloof in een honger
rijk van onverganlijke waarde, het leyen
uit dea Geest. Verstaan moet worden dat
de mensch leeft door goedheid en trouw,
dat alle menschelijke kracht zich moet
toetsen, aan de absolute eischeni en dan
zal er komen een nieuwe phase van het
Socialisme: het religieuse.
Men zal moeten toegeven dat het geen
gebrek aan; waardeering verraadt als wij
zeggen, dat we hier te doen hebben met
een religie zonder godsdienst.
Merkwaardig wajs in dit verband ook
het woord gesproken door Mej. E. Ribbius
Pelletier, als officieel vertegenwoor
digster van de S. D. A. P.
Zooals gewoonlijk werd ook nu weer
opgemerkt, dat voo® de partij godsdienst
privaatzaak is, d.w.z. dat ieder vrij is
om te geloovén wat hjj wensoht en daar
aan werd dan nog toegevoegd, dat het
partijbestuur dit congres met belangstel
ling volgt omdat het weet dat er onder
de religieuse socialisten ijverige werkers
zijn voor de partij. Het is dus niet
het religieuze wat het P. B. in deze
groep aantrekt, maar het werken van de
partij.
Van religie werd verder niet gesproken.
Wij kunnen toch moeilijk als een reli
gieuze uitjag aanmerken, wat Ds D1. Bak
ker namens ds Vereen, van Vrijz. Herv.
sprak, n.1. dat het gemeenschappelijk stre
ven1 is de Herv. Kerk tot een cultuur-
macht te hervormen.
Voor het Sooialisme heeft deze z.g.
religieuse beweging misschien oenige be-
yeekenis, in zooverre dat langzamerhand
ook andere factoren dan de Marxistische
in de S. D. A. P. gaan werke® en haar
karakter op den duur misschien gaan
wijzigen.
Maar religieuze waaj.de heeft deze
beweging niet.
Althans niet, wanneer men onder re
ligie verstaat het dienen van God, zooals
deze zich i® Zij® WcïïTfJ heeft geopen
baard.
Het is hoodig hierop te wijzen.
Als de S, D. A, P, er op uit gaat
om de Christelijke arbeiders in' hare net-
tea te vaag&n, ds» wwdt niet verzuimd
gewag te maken van de religieuze strea
ming in de S. D. A. P.
Maar men verzuimt er bij te zeggen,
dat het is een religie naar de® mensch.
Een eigenwillige godsdienst.
Een refigie los van Gods Woord, die
ia den grond der zaak vijandig staat
tegenover den Christus Gads.
Duur en goedkoop graan.
De presidenten van de Canadian- Na
tional Railways en van de Pacific Rail
ways hebben een gemeenschappelijke ver
klaring gepubliceerd in verband met den1
stilstand, die op het oogenblik is inge
treden in den- uitvoer van1 meel en graan
en de opeenhooping daarvan in da uit-
voerhavens.
In de verklaring wordt voorts gezegd,
dat dè graanbezitters in Westelijk Cana
da zich in verband piet da prima kwa
liteit van den oogst gerechtigd achter
om voor den export' hjofagjejije pilijz-en te
vragen, dan oorspronkelijk ware® gebo
den en dat zij het graan daarom in re
serve houden.
Verder zegt de verklaring, datde kee
pers in Engeland en het vaste land van
Europa van meening zijn, dat zij alles,
wat zij noodig hebben in Argentinië en.
de Vereenigde Staten kunnen koop en,
zoodat het niet noodig is, da duurdere
Canadeescbe tarwe te koopen. Het ge-
,volg hiervan is, dat de graan export uit
Westelijk Canada nagenoeg tot stilstand
is gekomen,
Ciemienoeiau ziek.
Clemeaceaiu ,is wederom ernstig ziek
Om 8 uur arriveerde op het landgoed var.
Clemenceau een ziekenauto, daaT de dok
ters de overbrenging van den voorma
lige® ministerpresident naar Parijs noodig
achtten.
Clemenceau is gisteravond te Parijsl
aangekomen.
PooNaairf Van ie „Graf Zeppelin".
Fridtjof N,ansen heeft meegedeeld, dat
hij voornemens is met de Graf Zeppelin
in het begin van het volgende jaar drie
groote vluchten tp maken over het Noord-
poolgebied. De eerste vlucht zal geschie
den van uit Tromsoe, en over het Pool-
bekken tusschen Noordpool en de Ca-
niadees-che grens van het Poolbékken
gaan. De afstand is circa 5200 kilometer.
De tweede vlucht zal' veel dieper in het
Poolgebied doordringen en. vermoedelijk
7000 kilometer lang zijn. De derde tocht
gaat van Fairbank pit tusschen de Pool
en de Siberische kust van bet Bool-
bekken weer naar Tromsoe terug.
Dn Engelsch—Russische besprekingen.
De onderhandelingen tusschen minister
Henderson en Dofg-alefs'ky zijn gistermor
gen voortgezet.
Volgens een bericht van Reuter, tvordt
een document, dat de Engelsch-Russi-
sche overeenkomst 'beh-'haamt, thans
voorbereid.
Het Britsche Parlement moei de over
eenkomst goedkeuren voor in werking
treedt,
Henderson heeft in een rede te Brigh
ton over de Engelsch-Kussische bespre
kingen gezegd: Ik waag het te geloovcn,
dat het uiteindelijke resultaat van de
heele zaak zal zijn, dat de betrekkingen
tusschen deze beide groote volkeren op
een bevredigende en permanente basis
gegrondvest zullen worden.
Ex-keizeir Wilhelm naar Duitschland?
In Cohurtg doen, naar de Telegraaf
meldt, hardnekkige geruchten de ronde,
dat de Duitsche ex-keizer zich aldaar z ou
willen vestigen- Hij heeft een kasteel
van de familie Von Imrnhoff gekocht en
zou voornemens zijn uit Doorn te ver
trekken- De terugkeer naar Duitschland
is hem thans mogelijk, aangezien de wet
tot bescherming der republiek is ver
vallen;
Een-talige straatnamen Irt Vlaanderen.
Na Brugge, Aalst, Sint-Amandsberg-
Gent en andere plaatsen in hei Vlaam-
sohe land, zal tba»3 ook de stad Meche
lon haar tweetalige straatnaambordjes
door èéntalig Nederlandsche vervangen.
In do Vlaamsche steden geven tweetalige
straatnamen trouwens enkel maar aan
leiding tot verwarring, vooral daar, als
te Gent b.v. waar de Donkersteeg, in
het Fransch, rue du Paradis heet en
Steendam en rue Saint-Georges dezelfde
straat moeten aanduiden.
Te voorzien valt, dat de vervla^m-
sching van hot uitzicht der -Vlaaimscha
steden, door het verdwijnen van twee
talige straatnamen en Fransche uithang
borden, geleidelijk, nog zal toenemen.
Die bestrijding .der werkloosheid In
Engeland.
De minister voorde bestrijding der
werkloosheid in' Engeland Thomas heeft
op hot congres der Arbeiders partij het
woord gevoerd. Sprekende over de moei
lijkheden en de groote uitgave® verbonden
aan1 het brengen van verbetering in den-
toestand door openbaire Werken', zeidei hij,
dat het uitgeven van één millioen pond
sterling van de openbare geldmiddelen
aan; niet. meer dan; 2000 meuscheu recht
streeks en 2000 maftsphau zijdelings; werk
verschaft.
D,at was een iantwoord aan' degenen,
die aannamen dat. de'oplossing te vinden
was in; het enkel maar uitstrooien van
openbare gelden.
Als het parlement weer bijeenkwam
zouden er, sedert de regeering aan het
bewind kwam, meer dan zes milliois®
pond voor de gemeentebesturen zijn
goedgekeurd. De regeering had ook haat
goedkeuring gehecht aan een! wegenpro-
gram van vijf jaar, dat tien millioen
pond kost, terwiji er programma's waren
goedgekeurd ten bedrage van 28 millioien1
pond voor niet geclassificeerde wegen.
Voorts waren vertegenwoordigers van
spoorwegen, dokken, have®, electriciiteits-
e® gasfabrieken' dooi* de regeering tot
particuliere besprekingen uitgenoodigd.
Het' werkloosheidsprobleem zou ook
b'aat vinden Öij emigratie, maar Canada
had, naar de minister had ervaren, tegen
woordig zijn eigen moeilijkheid op het
gebied der werkloosheid. Ontwikkeling van
den handel met Canada; bood evenwel
belangrijke vooruitzichten.
Thomas deelde mede, dat hij erin' wtaJs
geslaagd, de Calnadeesche spoorwegen e®
de Canadeesehe Steamship Cy. ertoe te
bewegen de Britsche steenkool te po»
boeren, waarvan hij eau scheepslading
naar Canada had meegenomen. Wat bet
staal betrof kon hij definitief mededeiei-
leni, dat een der grootste Camadeeschei
firma's bij Engeland staal zou betrekke®.
Ook de katoenindustrie ini Lanoaishiza zoiu
naar Thema's' meening profifeere® van
zjjn bezoek aan Canada.
Thomas zeid.e, dat bij zich bewust was
van- de moeilijkheden zijner taak, het
werkelo'Oisheidsproibleemi op te lossen. Hij
kon -geien cijfers noemen, doch had het
vertrouwen dat tegen Februari het laan
tal werkeloiozen: geringer zau zijn dan
onder de vorige regeering.
De Beril jinsebe bedriegerijen.
De' Berlijnsche gemeenteraad is begon
nen met 'de behandeling van de zaak-
Sklarefc. Interpellaties dalarover waren i®-
gédiond door de Duitsch-nationalen, de
volkspartij, het Centrum, de sociaiai-deimo-
craten en de economische partij.
Uit naam van het gemeentebestuur var-
klaarde burgemeester Scboitz, dat de con
trole op de transacties van de gebroia-,
ders Sklarek niet scherp genoeg is ge
weest, zoadat dit heeft kunne®1 passeeren.
Bovendien hielden de gebr. Sklarek er
voor de stad Berlijn een bijzondere boek-
„iiO'Uding op na, waarbij verva.lschingen
werden gepleegd. Zoo kwam een schuld
van 7000 mark in da boeken met 700000
mark voor.
Het gemeentebestuur heeft daarop be
sloten de hulp van de justitie in te roe
pen om do bedriegers te late® arrestee-
ren, terwijl op hun vermogen beslag is
gelegd.
"Wat de ambtenaren betreft, heeft de
npvatting veld gewonnen, dat zij niets-
gedaan hebben dat strafrechtelijk vervolgd
kan worden.
Het totaal der verplichtingen Va® de
gebroeders Sklarek kan niemand nauwkeu
rig vaststellen. De passiva) zullen wellicht
IÓ1/2 millioen mark bedragen, waartegen
over aan goederen e® -uitstaande vorderin
gen oen actief van ongeveer 2 millioen
staat.
Waar de overige millioeUe® zijn geble
ven, is volkomen onduidelijk. Misschien
zijn zij naar het buitenland gebracht.
In ieder geval zal het gemeentebestuur
alles doen om het volle licht op deze
zaak. te doie® schenen,.
Korte berichten.
Te New-York worden groote toebe
reidselen gemaakt voor de aankomst van
Mao Donald. Ofschoon deze slechts twee
uur te New-York zal blijven vóór hij
naar. Washington, vertrekt, zal hij offi
cieel ontvangen worden..
Een officieel communiqué zegt, dat
op 20 Sept. de Chineesche stad Soeijoean
aan de Amoer door de Russische vloot
is gebombardeerd.
Dia formatie van1 'hef kabinet-Ruys.
De heer CiOilij'n aangezocht vo-or
Buitenlandsche Zaken?
De parlementaire medewexk'er van „Dia
Zuid Limb.", 'deelt 'het* volgende mede:
„Toen jhr. Ruys de B©erenbrouck op
Zaterdag 3 .Augustus de opdracht van
H.M. de Koningin gekregen had' tot vor
ming van een. extra-parlementair kabi
net, Énd hiji reeds op, 'dienzelfden Zater
dagmiddag 'n onderhoud met de® heer
Golijn, den leider van de anti-revolutio
naire partij). Het doel van dit onderhoud
was om den heer Colijn uit te mooöigen
de portefeuille van Buitenlandsche Za
ke® op 'zich te neme®. Maar do heer Colijn
wees de uitnoodiging afTe® eerste had hiji
principieel bezwaar, dat een ,politiek-lei-
der ging zitten in -een extra-parlementair
kabinet en ten tweede moest hij1 in elk
geval deze portefeuille weigeren met het
oog op 'den gezondheidstoestand van
Mevr. Colijn, die daardoor niet ih staat
was op een zoodanige wijze teirecipieene®,
als van een echtgenólote van den minister
van Buitenlandsche Zaten kan worden
verwacht.
Bijl dit onderhoud kwam ook ter sprake
de medewerking der anti-revolutio®a,ir'en
aan dit 'kabinet en daarbjj! deelde de heer
Colijn den formateur mede, dat dei par
tij besloten had, dat geen anti-revoluti
onair zich voor de tweede 'maal bóschife.
baar mocht stellen voor de portefeuille
van Financiën. De heer Ciolijn had zulks
eenmaal gedaan, de partij had dit groote
offers gekost, de anti-revolutionaire® had
den dus hun plicht gedaan.
In lie kringen behoefde da formateur
dan ook niet meer te zoeken. Het be
richt dat 'd'an ook de heer Do Wilde zou
zij® aangezocht is niet juist."
Vrijstelling dienstplicht tweelingbroeder».
Eenige dienstplichtigen van de lichting
1930 hebben aan de® Commissaris der
Koningin in Friesland vrijstelling wegens
broed erdienst gevraagd, op -grond, dat bun
tweelingbroeder, die voor dezelfde lich
ting Is ingeschreven, tot gewoon dienst
plichtige is bestemd. Da gevraagde ver
stelling is geweigerd, uit overweging dat
bedoelde'broeder eerst in de tweede helft
van Augustusj.l. tot gewoon dienstplich
tige is bestemd, zoodat de reden van
vrijstelling nog niet aanwezig was op 1
Januari j.l., zonals in. art. 24, 2e lid
van het Dienstplichtbesluit isi voorgeschre
ven. Belanghebbenden kunnen eerst vrij.
stelling verkrijgen, als hu® broeder 30
dagen in werkelijke® dienst is geweest.
Winteirdlenst K- L. M.
De winterdienst van de K. L. M. vangt
op Maandag 7 October aan. Hij omvat
©en dagelijksche® dienst heen en te-rug
op Londen en een dagelijfcsohen dienst
heen en terug op Brussel en Parijs. Das
Zondags wordt niet gevlogen. De lijn Am
sterdamHarnb urg—-Kop enhagenMaimö
v.v. zal in de week van 7 October tot
en met 12 October gehandhaafd worde®,
daarna wordt deze opgeheven.
De Deutsche Luit Hansa laat haar win-
terdiensiregeling eerst op 1 November
aanvangen. Tot dien datum) blijven alle
deel en van Noord-, Midden1- en Zuid-
Buitschlajiü dagelijks per vliegtuig beredk-
haar.
Prof. v&w Gijn.
De oud-minister van financiën prof. dr
A. van Gijn, die zich niet meer ver
kiesbaar had gesteld voor da Tweede Ka-
Aner, vertrekt 12 Oct. a.s. per s.si. „Cot-
tica" van de Kon, Ned. Stoomboot Mg,
haar Venezuela.
Begin, 1930 hoopt hij over Oosta Rica
de terugreis te aanvaarden. Deze reis
biedt hem gelegenheid tot een kort be
zoek o.a. aan Paramaribo en "Curasao.
Alaatrim: lelrt encephalitis.
Sedert het eerste waarnemen dar ziefc-
Binnenland.
Alastrim- en encephalitis-gevallen.
De staking te Sas van Geut.
Wegverbetering bij Rilland-Bath,
Da ex-keizer naar Duitschland?
Buitenland.
Clemenceau ziek. i
Engelsch-Russische onderhandelingen.
Werkloosheidbesti-gding in Engeland.
Krijgt 'Britsch-Indië zelfbestuur?
te te Rotterdam zij® aldaar gemeld
283 ziekte- met 16 sterfgevallen1.
Als voorgekomen in de gemeente
Delft werden gemeld 51 gevallen, zoo
dat het'aantal sedert, 1 September 1929
aldaar waargenomen gevallen 183 be
draagt, zonder sterfgevallen.
Het totaal aantal gevallen voor de
maand September 1929 in het geheela
land is 310 ziekte- met 11 sterfge
vallen.
In da week van 22 September tof en
met 28 September 1929 werd afgeleverd:
koepokstof voor ,265.498 personen.
la de week van "22 tot en1 met ,28
September 1929 werdeln vijfti en ge
vallen van encephalitis na in
enting ter kennis van het Staatstoezicht
op de volksgezondheid gebracht.
Gisterenmiddag is te Schiedam aangifte
gedaan van een derde geval van alastrim.
Thans betreft bet de moeder van het
gazin ia de VisscherStraat, waarvan
reeds een zoon, en een dochter aan deze
ziekte lijden.
Te Delft zijb. gisteren weer 7 nieuwe
gevallen van alastrim geconstateerd.
Te Delft heeft zich een tweede geval
van encephalitis voorgedaan. Thans is
een 6-jarig meisje aangetast. Het kihd
is inmiddels overleden.
'3 Lands financiën.
Naar aanleiding van de meevallers van
de laatste jaren, maakt onze N. P"r. Gr.
Crt ónder meer .de volgende Opmerkin
gen
„Een minister van financiën blijft bij de
raming van uitgaven en .vooral van in
komsten het liefst aan den vediïgëü kant
De eerste stelt hij niet graag te laag, de
tweede niet te hoog. Dit gaat zoo met
eiken góeden penningmeester. Het is ook
het geval met den beheerder van 's lands
geldmiddelen.
Valt het mee, niemand neemt het hem
kwalijk. Valt hét tegen, men verwijt hem
lichtzinnigheid.
Daarbij komt dan nog, dat bij ér fei
telijk zoo weinig, van weet. Öifitrëtot de
uitgaven kan hij zich een tamelijk zuiver
denkbeeld vormen. Maar omtrent de in
komsten moet hij een slag slaan.
Dit mag niet worden .vergeten, als men
in de millio-enennota de groote overschot
ten ziet van de jaren 1927 en 1928. Het
gevaar dreigt toch, dat deze groote over
schotten, hoe aangenaam zij op zichzelva
ook zijn, den indruk wekk»nf dat een 'be
grooting weinig betrouwbaar is. Als de
minister van financiën een paar malen
een somber gelaat beeft getoond en ge
zegd heeft: het zal de vraag wezen of wij
wel uitkomen, wanneer hij verschillende
dingen heeft afgewezen op grond van den
toestand der financiën, en men ziet dan
later, dat er vijftig en meer millioenen
als overschot konden worden geboekt, dan
is men geneigd voor een volgenden keer
de verzekering van den Minister ttiëé heel
ernstig meer te nemen.
Bii, sommigen rijst zelfs de vraag, of
de minister niet m'et opzet de dingen
zoo somber zag. Het vertrouwen in de
waarde eener begrooting kan zoo worden
geschokt. ,De zucht kan opkomen, om
maar niet al te veel rekening te honden
met ons financieel kunnen. Het komt toch
altjjd weer terecht.
Deze stemming zou over een deel van
ons volk kunnen komen en daarop, is
het goed de dingen te zien zooals zij zjjn.
