No. 302
Woensdag 25 September 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse&Co's Bank K.V. Goes
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 October vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs'
Per 3 maanden, franco per post, f3.-—
Losse nummers f 0.0R
Prijs der Advertentlfin:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 n
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog In
deze maand verschijnende nummers
gratis.
Wat geeft het?
Het is een veel voorkomend verschijn
sel, dat bij allerlei zaten in de eerste
plaats gevraagd wordt: wat geeft het?
Men wil nog wel iets doen, zich nog
wel ergens voor geven, mits maar voor
uit vaststaat, dat het wat geeft, dat men
er beter van wordt.
De groote moeilijkheid, om iets tot
stand te brengen, om iets te organisee-
ren, is vaak, dat niet kan worden aange
toond, dat de contributie, die gevraagd
wordt, onmiddellijk rjjke rente afwerpt.
Middenstanders voelen weinig voor or
ganisatie, want: wat geeft het? Nu ,ja,
men moge dan in het algemeen iets
bereiken, maar het is volstrekt niet zeker
dat de contributie die men betaalt, een
geljjk bedrag aan baten afwerpt.
Boeren eu tuinders, ze hebben niets
tegen organisatie, maar: wat geeft hetl
Wordt men er werkelijk beter van? En
is de contributie, die men in de hand
heeft, niet beter ,dan mogelijke vooruit
gang, die nog in de lucht zweeft.
Organisaties als „Patrimonium" hebben
met hetzelfde euvel te kampen.
Als men een dubbeltje per week moet
contribueeren, dan is men dat alvast
kwijt, en wat krijgt men er voor terug?
Niet zoo weinigen beschouwen e'en on
ganisatie als een automaat, waarin een
zeker bedrag gestort wordt en die on
middellijk in ruil daarvoor iets teruggeeft.
En als dat niet het geval bljjkt te zijn, als
niet onmiddellijk geconstateerd kan wor
den ,dat het wat geeft, dan is de aardig,
heid er al spoedig af.
In het staatkundige leven zien we het
zelfde verschijnsel.
Als men er op uitgaat leden te winnen
voor de Kiesvereeniging dan is een der
eerste vragen: wat geeft dat nu allemaal?
Waar is 'tgoed voor? Worden we er
beter van?
En dan komt men er al heel gauw-
toe, om de als regel toch al zeer lage
contributie als weggegooid geld te be
schouwen.
Wat geeft het? Dat is een vraag, die
ook wel met andere oogmerken gedaan
wordt. Wat geeft nu al die politieke actie,
het zich druk maken voor de verkiezin
gen, het organiseeren van de kiezeTs,
voor de verbreiding van de beginselen,
voor de bevordering van de belangen
van land en volk, voor (le komst van
Gods Koninkrijk?
En dan is men vaak wel zoo vriende
lijk om meteen maar uit te maken, dat
het toch niets geeft, dat het toch maar
alles lood om pud ijzer is, en dat men
dus zijn tijd en zfn kracht en zijn geld
wel beter gebruiken kan.
En daarom doet men dan niet mee-
j nu eenmaal niet anders kan, wel
nu, dan wil men nog wel enkele kwart-
les per jaar „offeren", maar meer moet
men dan ook niet verlangen.
Dat is feitelijk al een heele gunst, die
men de goede zaak bewijst, maar daas
moet het dan ook mee uit zjjn.
Want-het-geeft-toch-niets.
Zoo zegt men.
Maar men heeft het mis.
De ervaring leert het tegendeel.
Wq willen dit gaarne met enkele voor
beelden aantoonen.
Maar niet, dan nadat we er eerst aan
herinnerd hebben dat al dat vragen: wat
geeft het? misplaatst ia, en zondig.
De nieuwe overstrooming in de
Scheldestreek.
De schade aan het eind dar vorige
week, door de onverwachte overstrooming
der Schelde, tusschm Antwerpen1 en Den-
deriuqade teweeggebracht, blijkt heel wat
aanzienlijker te zijn dan men, van offi-
cieele zijde, wal wil toegeven. Schelle
liep gedeeltelijk onder en ook op de wer
ken aan de groiote eilactrische centrale,
welke aldaar wordt gebouwd voor da
Stad Antwerpen, stond 50 centimeter wa
ter. Verscheidene- scheepswerven, uit den
omtrek, liepen eveneens schade op.
Te Zele-Durmen, in Oost-Vlaanderen,
hadden niet, zooals in het officieels com
muniqué luidde, eenige doorsijpelingen
plaats, maar werd wel degelijk een gat,
van 20 meter breedte ongeveer, in den
dijk geslagen, liepen weiden en landerijen
onder en drong het water enkele huizen
binnen. Dertig door het gemeentebestuur
opgeroepen inwoners der gemeente Zede
zijn er in geslaagd hbt gat te stoppen.
De stemming onder de bevolking is zeer
treurig, meldt de „N. R. Gt." en ont
moediging maakt zich van velen meester
die met angst de winterstormen tegemoet
zien-
De ontruiming van het Rijnland.
Het Fransche opperbevel te Mainz heeft
medegedeeld, dat de Ehrenbreitstedn op
zijn laatst op 30 November ontruimd zal
zijn, zoodat op 1 December in de tweede
zone geen bezetting meer zal liggen.
Het tweede bataljon van heit te Zwei-
bruecken liggende Fransche 156e regiment
infanterie heeft bevel tot vertrek ontvan
gen. Het moet op zijn laatst op 15 Octo
ber uit het bezette gebied naar Frankrijk
vertrokken zijn. Van het 156e regiment
blijft neg slechts een bataljon in Zwei-
bruacken.
Geen vorderingen inzake de
ontwapeningskwesiie.
Naar bij de verschillende particuliere
besprekingen tusschen de leiders der voor
naamste delegaties te Genève gebleken
moet zijn, is het niet waarschijnlijk, dat.
de voorbereidende ontwapeningscommis
sie voor Maart of April van het vol
gende jaar bijeen zal kunnen komen.
De vergadering van den' volkenbond
heeft dit jaar geen vorderingen in deze
richting gemaakt.
Het standpunt, dat door de Engelscbe
regeering met groote hardnekkigheid en
scherpte wordt verdedigd: dat de ontwa-
peningswerkzaamheden van den volken
bond onvoorwaardelijk ten1 spoedigste
voortgezet moeten worden, stuit op- den
tegenstand vani Frankrijk en die mogend
heden die bet Fransche standpunt deelen.
De Engelsche regeering heelt er op ge
wezen, dat de ontwapening te land voor
het Euroipeesche continent in de eerste
plaats beslissend is voor bet vermijden
van oorlogen en dat het daarom geen
zin heeft, om1 de voortzetting der onder
handelingen over de landontwapening af
hankelijk te stellen vani het resultaat der
conferentie dier groote zeemogendheden:.
Dit standpunt is echter doior de vergade
ring van den volkenbond niet aanvaard.
De beul van België overleden.
De beul van België, zekere Nieulandt,
die het beroep uitoefende van schoen
maker en wijnperser is te Brussel over
leden.. Sedert de practische afschaffing
van die toepassing der doodstraf, bestond
zijn functie alleen in bet verschijnen, ver
gezeld van eenige gen-darmen op de
Groote Markt der hoofdstad en het spij
keren aan een schandpaal van de door
het bof van gezworenen gevelde dood
vonnissen. De gestorven benl was de
eenige Belgische ambtenaar, wiens sal.ariis
sedert den oorlog niet verhoogd werd.
Een jaar geleden liet bij, het wachten
moede, een protest in de bladen ver
schijnen en dreigde zelfs met staking,
maar deze bedreiging beeft hij nimmer
ten uitvoer gebracht.
Dr Eckener en zijn mannen te Berlijn
gevraagd.
Namens de rijksregeering, de Pruisische
regeer,ing en de stad Berlijn heeft de
Rijksminister van Verkeerswezen dr Ecke
ner, dr Dürr, dr May bach en de bemain-
ning van hot luchtschip Graf Zeppelin
uitgenoodigd om met 't luchtschip den
6en of misschien 5 en 6 October naar
Berlijn te komen. Rijks- en staatsministe-
rie zullen gezamenlijk een déjeuner aan
bieden; verder zal de stad Berlijn de
gasten ontvangen in Staaken.
Duitschland en Frankrijk.
De beer Arnold Recbberg-, van wien de
zer dagen werd verteld, dat hij pogingen
had aangewend voor het tot stand bren
gen van een Franse h-Duitsc'h verbond,
beeft thans de hoofdlijnen meegedeeld van
het plan, dat ten grondslag heeft gelegen
aan de onderhandelingen tusschen de
Fransche politici en zijn persoon.
Volgen-s dit plan garandeeren Duitsch
land en Frankrijk de wederzijdsche gren
zen. Er zou een verhouding van 5 3 tus
schen het Fransche en het Duitsche le
ger worden vastgesteld, zoodat, als het
Fransche leger 500.000 man zou tellen,
Duitschland een leger van 300.000 zou
kunnen uitrusten.
Er zou een gemeenschappelijk opperbe
vel worden gevormd, bestaande uit Fran
sche en Duitsche generaals, dat bet op
pergezag over bet Duitsche en bet Fran
sche leger zou voeren en bet recht tot be
zichtiging van alle Duitsche en Fransche
troepen zou bezitten en plannen voor een
eventueels gemeenschappelijke verdedi
ging van de Duitsche en Fransche gren
zen zou uitwerken.
Het Belgische leger zou 'bij deze mili
taire overeenkomst worden betrokken.
Naar Rechberg mededeelt, zijn -deze mi
litaire bepalingen voor bet eerst omschre
ven bij onderhandelingen, die reeds jaren
geleden met wijlen maarschalk Foch zijn
gevoerd. Focb was overtuigd, dat door
de verwezenlijking van een dergelijke mi
litaire overeenkomst tusschen Duitsch
land en Frankrijk een oorlog tusschen
beide landen feitelijk onmogelijk zou wor
den en daardoor tevens de vrede in
Europa gewaarborgd zou zijn. Van bij
zonder belang achtte Foch 'het, dat een
dergelijke militaire overeenkomst samen
gekoppeld werd met 'n gemeenschap der
Duitsch-Fransche industrieele belangen,
omdat daardoor de overeenkomst onont
bindbaar zou worden.
Voorts zouden alle door Frankrijk be
zette Duitsche gebieden warden ontruimd.
De door de Duitsche en Fransche re
geeringen tot nu toe onderteekende over
eenkomsten tot regeling van de schade
vergoeding zouden voorloopig blijven be
staan. Wijzigingen, welke zoowel in het
voordeel van Duitschland als van Frank
rijk zullen blijken, worden voorbehouden
aan een gemeenschappelijke overeenkomst
tusschen de heide regeeringen.
Polen zou den corridor van Danzig en
van de Weichsel aan Duitschland terug
geven. Danzig zou een Poolsche vrijhaven
blijven, waarbij Duitschland en Frankrijk
gemeenschappelijk aan Polen de vrij9
scheepvaart op de Weichsel waarborgen.
Evenzoo wordt de haven van Memel ter
beschikking van Polen gesteld.
In Opper-Silezië zou -zonder wijziging
van de tegenwoordige grens een gemeen
schap van Duitsche en Fransche indu
strieele belangen tot stand komen. Duitsch
land zou in Polen op voet van gelijke
rechten worden beha,ndeld, terwijl -als te
genprestatie Duitschland en Frankrijk
gemeenschappelijk alle overige Poolsche
grenzen garandeeren. Ook Polen wordt
bij de Duitsch-Fransche militaire over
eenkomst betrokken.
Door de onderteekening van dit veT-
dra-g van overeenkomst zouden de bepa
lingen van het vredesverdrag van Ver
sailles voorzoover deze uitsluitend betrek
king hebben op Duitschland en Frank
rijk o-f op Duitschland, Frankrijk en Bel
gië worden geannuleerd. De door het vre
desverdrag van Versailles geschapen
grenzen tusschen Duitschland en Frank
rijk en tusschen Duitschland en België
blijven bestaan.
Kleine spaarders gedupeerd.
Talrijke kleine luyden zijn benadeeld
door de déconfiture van de Berliner Spar
und Kreditverein. De Bank deelde aan
inleggers, die geld kwamen opvragen, me
de, geen contanten ter beschikking
te hebben, welk bericht zich spoedig on
der de klanten der firma verspreidde.
Tegen den middag verzamelde zich een
groote menschenmenigte voor het ge
bouw, waarop de directeur aankondigde,
dat de firma haar faillissement zou aan
vragen. Er ontstond een heftige wowdenr
wisseling en een man uit het publiek'
pakte den directeur vast om hem zijn
portefeuille te ontnemen. Deze trok zijin
revolver, waarmee hij zich de menschèn
van het lijf hield. De opwinding onder
het publiek is vooral groot, omdat "de.
bank nog gisteren deposito's in ontvangst
heeft genomen. De politie is met de zaak
in kennis gesteld.
Terug uit Sovjet-Rusland. Maar nu
geen communist meer.
Onlangs bad de mijneigenaar Tilden
Smith op zich genomen de kosten van
een reis naar Sovjet-Rusland te betalen
voor vertegenwoordigers van de Engel-
eche mijnwerkers, die zich daar van den
toestand op de hoogte willen stellen-
Mevrouw Crane en de mijnwerker
Roone, die van dit aanbod gebruik heb
ben gemaakt, hebben nu in een vergade
ring, waarbij 750 van hun makkers tegen
woordig waren, verslag van hun bevin
dingen gedaan.
Beiden waren communisten toen zij
gingen, maar zij zijn bekeerd.
Roone zeide: Zoodra wij te Moskou
aankwamen, zagen wij tooneelen, waar
wij koud van werden. Zij waren zoo
stuitend, dat ze niet te beschrijven wa
ren gebrekkigen, oude bedelaars van
beiderlei kunne, die op de trottoirs of
in de goten stonden, zaten of lagen.
Wij vernamen, dat de Sovjet-regeering
in de eerste plaats o,p bet welzijn der
kinderen bedacht was en dat een moe
der zes weken rust kreeg vóór en na
haar bevalling, maar dat is niet waar.
De straten zijn vol winkels met uitstal-
lingen van dure sieraden en kleeren.
Sommige kostbaarheden zijn met 6000
gulden geprijsd.
Alles was heel duur en wij zagen
broodqueues, waarin duizenden van den
ochtend tot den avond stonden om bun
dagelijks-ch rantsoen te krijgen- De huis
vesting is slecht en in sommige geval
len wonen en slapen de gezinnen in één
kamer. Mevrouw Crane verwenschte
de Sovjets om hun huichelarij en zeide
dat dit nooit Lenin's bedoeling geweest
was. Wij hebben dingen gezien, die wij
niet hadden behooren te zien.
Ons bezoek aan de mijn van Breslri
was een vreeselijke beproeving. Ik vroeg
Mevrouw Crane naar haar meening en zij
zeide: „Goddank, dat bet voorbij is. Als
de mijnwerkers bij ons in Tilmanstone
in die sfeer moesten werken, zouden zij
er ellendig aan toe zijn. Tilmanstone is
in vergelijking hiermee prachtig." Met
deze opvatting was ik het eens. De Rus
sische mijnwerker ia op zijn 45ste jaar
een oude man.
Roone zeide, dat hp aan een sovjet
ambtenaar gevraagd had, waarom zij een
millioen roebels voor het bouwen van
een schouwburg uitgaven en de werk
lieden in overvolle gebouwen lieten wo
nen. Zijn antwoord was: „Als wij het
den werklieden te gemakkelijk geven, zul
len zij weigeren te strijden of actief
aan de politiek deel te nemen."
Korte berichten.
Naar ©en bericht uit Athene meldt,
is een groote brand uitgebroken in het
centrum van Salonik'i. Tengevolge van
den hevi-gen wind bkeidde het vuur zich
snel uit. Tachtig huizen zijn tot den
grond afgebrandvijf personen zijn daarbij
omgekomen. De materieele schade wordt
gescbat/ op 70 millioen drachmen.
De leiding van de tram te Manches
ter heeft besloten een order van 100.000
pond te plaatsen voor bet aanschaffen
van autobussen, die de trams in de druk
ke .stadsgedeelten moeten vervangen.
Volgens een bericht uit Mexico heb
ben in den; staat Vera Cruz ernstige ver-
kieziiigsonlusten en- vechtpartijen plaats
gehad. Zondag alleen moeten; reeds 130
personen gedood en ettelijke bon-derden
gewond zijn.
Van een personentrein op het traject
MoskouSiberië zijn, 80 K.M. van Wjatka
verwijderd, 6 wagons ontspoord, waarvan
ér 2 volkomen vernield werden. Vijf en
veertig personen werden gedood, 26 ern
stig en deels licht gewond.
Het aantal ingeschreven Deensohe
werkloo-zen is in de afgetoop-em week
weer met 436 afgenomen en bedraagt,
nu 25.573 tegen 34.600 op den-zelfden
datum in 1928 en 47.420 in 1927.
Het kanaal BathDintelsas.
De correspondent van de "N. R. Crt.
te Brussel meldt:
Het Nationale Comité ter verdediging
van binnenscheepvaart, waarbij 14 ver-
eenigingen van Belgische .schippers, rea
ders, loodsen en scheepbouwers blijken
te zijn aangesloten, heeft een open brief
gezonden aan den minister yan Buiten-
landsche zaken, Hymans, waarin bet zijn
advies geeft in zake het Nederlandsche
voorstel voor een nieuw kanaal tusschen
Bath en Dintelsas. Het comité zegt van
meening te zijn, dat het Nederlandsche
voorstel berekend is op behoud van de
Binnenland.
Uitvoer van groenten on fruit in
Augustus.
Vragen van het Kamerlid Vos over de
alastrim.
Conferentie inzake de staking te Sas van
Gent. 1 r
Buitenland.
Besprekingen over een FramschDuitsch
militair verbond.
De ontruiming van het Rijhland.
Met de ontwapening te'Genève niets op
geschoten. 1
meeste moeilijkheden, welke de scheep
vaart thans op bet traject Antwerpen
Moerdijk ontmoet, n.l. pp de Zeeschelde
en in bet Hellegat. Juist is het, dat door
het Nederlandsche voorstel de .afstand
in kilometers van het huidige traject
wordt verkort, maar dit voorstel, dat
honderden millioenen zou kosten, zou
zeer aanzienlijk verminderd worden door
verlies aan tijd en vertraging, welke zich
onvermijdelijk zouden voordoen bij de
Scheldesluizen van dit kanaal. Verder be
weert het comité nog, dat de uitmon
ding te Dintel slecht gelegen is en zegt
het te vreezen, dat de mentaliteit, welke
bij deze voorstellen tot uiting komt, vol
strekt funest moet worden voor de vol
tooiing van iederen nieuwen waterweg
Wil Nederland op zijn grondgebied het
kanaal Ba.thDintelsas graven, dan kan
bet dit doen, maar alle kosten door Bel
gië te doen dragen en dit land tevens
te doen afzien van zijn verkregen positie
in het verkeer op 'den Boven-Rijn, zou
voor ons, zegt het comité, dupeering be-
teekenen, waarbij de hoogste belangen
van het land in het gedrang zouden
komen.
Alastrim.
In de week van 15 tot en met 21
September zijh in de gemeente Rotterdam
waargenomen 27 ziektegevallen en 2 sterf
gevallen. Van 1 Sept. af kwamen voor
72 ziekte- met 7 sterfgevallen. Sedert
het eerste waarnemen van de ziekte te
Rotterdam zijn aldaar gemeld 278 ziekte
met 11 sterfgevallen, waarbij nog een
twaalfde sterfgeval moet worden gevoegd,
betreffende het kind, dat aanleiding heeft
gegeven tot de epidemie in het zieken
huis.
In de gemeente Delft breidt de ziekte
zich nog verder uit. Er werden vermeld
83 gevsdlen, 'zoodat het aantal sedert 1
September waargenomen gevallen 132 be
draagt, zonder sterfgevallen.
Voorts zijin in dezelfde week de volgen
de gevallen in andere gemeenten waar
genomen
Almelo 2, Amsterdam 1, Velsen 1, Ab-
coude-Proostdijk 1, Amersfoort 1, Maas
sluis 1, Pernis 1, Piershil 1, Schiedam 1,
Stompwijk 1, Poortvliet 1, Tholen 2, Bax-
neveld 1, Valburg 2, totaal 17 ziekte
gevallen.
Totaal generaal voor de maand Sep
tember 239 ziektegevallen met 7 sterf
gevallen.
Aflevering van entstof.
In de week van 15 tot en met 21
September is afgeleverd: door de entstof
inrichting te Amsterdam koepokstof voor
172.953 personen, te Rotterdam koepok
stof voor 31.582 personen (waarvan 252
vaccinaties en 7531 revaccinaties in de
koepokinrichting), te Groningen koepok
stof voor 9270 personen (waarvan 90
vaccinaties en 390 revaccinaties in de
koepokinrichting), totaal voor 213.751 pes
sonen. 1 i i I -
Encephalitis na inenting.
In "de week van 15 tot en met 21
September zijin acht gevallen van ence
phalitis na inenting Ter kennis van het
Staatstoezicht op de Volksgezondheid ge
bracht.