No. 301
Dinsdag 24 September 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
1
•Ifl-
STER-TABAK
Hendrikse Go's Bank N.tf. Goes
EERSTE BLAD.
ouw
s.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Stomen In Ihjef Buitenland.
Gee ff rook genot
smaakt als room
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 October vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Binnenland
L. de K. tal
©a L. K. te
i.
eïv met ©en
ere snelheid
m over een
Douwde "fcom
Gissingen, H.
1. W'. te Vlis-
tegen èen
el) staan: A.
3 d.h.
ipembare we
inet een ka-
lelburg: Vrif-
La acht diagen
van gewijsde
jslaggenomen
nber-nummer
e van N.V.
M. te Am-
e bijdragen:
Inca's door
Stift St.-Flo-
ïoningin der
Maurits Wa
door A. G.
Java, door
and der dui-
E. Boerman;
bergte, door
Venn, door
nte ..artikelen
e September-
dschrift voor
een goeden
reep uit den
eneeskunde;
irganen met
rauwe 'kost-
behandeling;
le medische
interessants
;s ingeruimd,
ière Voor-
I.
Duitschland
ijkt wat een
geweest van
in Juli, al-
n Juli 1928
waarvan 10
6 millioen
van d'it jaar
illioen K.G.
ar Italië 20
hoeveelheid
land op de
■id. Dat het
was, spreekt
ji dat Italië
veel betere
rkt komt en
roote vorde-
racht onzen
tland in de
n veel groo-
k was naar
gevolg, dat
den.
ebeurde de
tuinders de
g belangrijk
snee export-
.ijn kan. Wij
ima tomaat,
eui onze Ita-
m exportee-
iet in twij-
kastomaten
renaten zijn.
©n goede en
de impasse
nu groot ge-
24 Sept..
uur 1071 M.
moert. 1.15
.00 Vrouweu-
uziek. 8.25
vocale solist.
0.15 Morgen-
het Tusohins-
unuziek. 2.00
Praatje over
04.00 Maak
ofoon-debutan-
k. 6.01—7.15
Christiaau
sfceuhalfuurtje.
roeporkest. 9
richten. 10.15
nporkest.
Morgen wt'iding
Orgelconcert,
cestconcert en
erf. Sopraan,
M. 12.50—'
noert. Orkest
8.55 Concert.
-8.15 Gramo-
iaert. 10.35
k. 1.25—2.50
noert. Instru-
jat concert.
-concert. 6.60
moert.
en 2.20—2.50
toert uit Leipt
r
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tell: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs.'
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers
f 0.0?
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
0 n d eir wijs-verlianpns.
De paedagogische medewerker van het
„Vaderland" maakt enkele opmerkingen
naar aanleiding van de inderdaad magere
onderwijs-alinea in de Trooinrede.
Hij; is van oordeel, dat vooral twee
dingen noodig zij».
In' de eerste plaats moet de Minister
begrijpen, dat de rechtvaardigheid eischt,
dat het openbaar onderwijs gelijk gesteld
wordt met het bijzonder onderwijs.
Vooral in de dorpen, zegt hij, vindt
men prachtige bijzondere scholen met
daarnaast een zestig- of zeventig-jarig
kanalje van een openbare schoolmet
het gevolg, dat deze een kwijnend be
staan leidt, om ten slotte den laatste»
adem uit te blazen."
Volgens dezen paedagoog ligt de oor
zaak van achteruitgang van het open
baar onderwijs dus in... de gehou
wen. Dat is voorzoover ons bekend de
nieuwste vinding op dit gebied.
Maar er moet nog meer gebeuren, nt.l.s
„dit ergerlijke ding betreffende de finan
ciering zal uit de wereld moeten worden
geholpen, dat men maar scholen kan
oprichten, terwijl de leerlingen ervoor
van overal en dichtbij met de haren erin
worden gesleept. Aan het gewroet met
handteekeningen zal een einde moeten
worden gemaakt: honderd vaders ver
klaren ,dat zij een bepaalde school wen-
schen; als de gemeenschap de school
heeft neergezet, dan komen ex twintig,
dertig kindertjes."
Volgens dezen paedagogischen mede
werker zouden er dus wel een masSa
dezer bijzondere scholen leeg moeten
staan enmaar daaraan heeft hg waar
schijnlijk in de haast niet gedacht, zou
den de besturen van dergelijke scholen
op niet te betalen lasten zitten.
Wij willen gaarne aannemen, dat deze
medewerker van het liberale „Vaderland"
een bekwaam paedagoog is.
Maar van onderwijs-zaken schrjht hg
niet veel verstand te hebben.
En de afkeer van het 'bijzonder on
derwijs is blijkbaar bjj' hem zóó sterk,
dat_ hg zich niet kan weerhouden, het
giftige wapen van leugen en verdachtma-
kign te gebruiken.
Intusschen blijkt uit dit schrijven, dat
in het voorname liberale orgaan een
eereplaats kreeg, dat de schoolstrijd waar
lijk nog niet uit is. W© zouden hoogstens
van een „bestand" kunnen spreken.
Als de verkiezingen maar eens anders
waren uitgevallen I
Als de linkerzgde het maar eens voor
het zeggen had gekregen I
Laten we dankbaar zijn, dat dit niet
het geval is, en dat al is er dan niet
een rechtsch parlementair Kabinet, de
rechterzijde toch van haar invloed in de
Staten-Generaal niet beroofd is.
Het hoeft de aandacht getrokken dait
in de jongste Troonrede de middenstand
met name genoemd werd.
Met den middenstand, zo© heette het
daar, zal nog nauwer dan! tot heden
voeling worden gehouden.
Natuurlijk is daarmee bedoeld de ge
organiseerde middenstand.
Het is voor de Regeering niet mogelijk
zich met den eenling te bemoeien, contact
is alleen mogelijk daar middel van de
organisaties.
Minister Verschuur heeft daarop nog
de vorige week de aandacht gevestigd,
toen hij schreef:
„Voortdurend zij de middenstander
op den uitkijk om zijn maatschappe-
lijk-nuttige functie naar den nieuw-
sten eisch te modelleeren. Waax ik zeg
middenstander bedoel ik hem vooral
niet individueel. Alléénbeteekent
hjj bijster weinig. Slechts een
zeer verlichte leiding, te geven door
het bestuur eener hechte organisa
tie, ia ini staat den middenstand te
voeren daarj waar zijn bestaan, om
moreel© redenen zoo hopgst gewenschj.
ook economisch is gemotiveerd.
Op dp heirig bewogen wateren van
het economisch leven houdt thans ze
ker een eigenwijs eenling in zijn vlotje
zich niet drijvende.
Bouwt uw organisatie breed, uit.
Maakt uw bestuur sterk en geeft hel
de noodige bevoegdheid. Verwacht de
middenstand iets van d© Regeering,,
dan mag m.i. ©en Regeering van der:
middenstand verwachten, dat hij zich
behoorlijk organiseert"
Onze middenstanders zullen verstandig
doen, met wat hier gezegd werd reke
ning te houden.
Zij moeten, willen zij invloed uitoefe
nen en1 hunne belangen behoorlijk behar
tigd zien, zich organiseeren, en natuur
lijk, onder eigen banier, naar eigen
beginsel.
In den loop van Zondag heeft haven
Berlijh een hevige storm gewoed. Dak
goten, stellages1, reclameborden1 Werden af-
an omgerukt. Die brandweer werd 20 maal
gealarmeerd. Ook het tramverkeer onder
vond vertraging.
Veel kelders stroomden onider, terwijl
een groote brand den brandweerlieden tei-
veus handen vol Werk gaf.
In heit geheel© Elbegebied hebben storm
en slagregens groote schade aangericht.
Het water staat buitengewoon boog, zoo
dat in de Hamburger haven verscheidene
waarschuwingsschoten moesten worden
gelost. De kustvisseberij .moest worden
stopgezet. D© scbepen hebben echter ge
lukkig nog tijdig de havens kunnen be
reiken.
Door den hevigen Noord-Westerstorm,
die Zaterdag en Zondag bpven Sjlt
woedde, en die een snelheid van 10 tot 11
meter per seconde bereikte, werden uit
den Duitschen Bocht groote Watermassa's]
de Waddenzee ingedreven, die zich op
stuwden tegen den Hindenburgdam en die
de landerijen tusschen Keitum en Arch-
sum tot den spoordijk onder water zetten.
Volgens mededeelingen van den marine-
inlichtingendienst te List was de water
stand 1.50 M. hoven normaal. Het geheeie
Waddengebied was één schuimende wa
termassa. Gedurende den nacht haastten
de hoeren zich hun ve© in veiligheid te
brengen. Die gehoele fruitoogst werd ver
nield.
Naar de „Bierl. Ztg." uit Kam'pen in Al-
gaur meldt, heeft het jn de Algauer ber
gen ten gevolge van het plotselinge om
slaan van het weer vriji zwaai' gesneeuwd.
De bergen zijn hoven 1500 M. hoogte
in ©en sneeuwkleed gehuld.
Zware Zuidwester stormen hebben ook
het scheeipvaartveifceier in de havens van
Liverpool stopgezet. Eerst Zondag konden
de groote Amerika- en Ganada-stoomers,
die reeds Vrijdag zee hadden moeten
kiezen, d© haven verlaten.
Uit de provincie Basilicata (Italië) ko
men. berichten over zware stomen. De
spoorlijn BattigliaBotenza is door
aardverschuivingen op meerdere plaatsen
onderbroken. Het station Sicignano is
overstroomd. D© rivier Tanagro is bui
ten haar oevers getreden en heeft ver
scheidene bruggen meegesleurd. Het
spoorwegverkeer moest worden stopgezet.
Kardinaal Dubois, f
De aartsbisschop van Parijs, kardi
naal Dubois, is gistermiddag overleden.
In October 1920 werd Kardinaal Du
bois tot aartsbisschop van Parijs be-
noemd. In deze positie nam hij voorna
melijk een bemiddelende houding aan
tusschen de Fransche regeering en de
katholieke kerk.
Vermelding verdient, dat kardinaal Du
bois door de Fransche regeering met
een missie naar Klein-Azië en Afrika
werd gezonden en daarvoor het Kruis
van het Legioen van Eer verkreeg.
Eon nieuwe burgeroorlog in China?
Naar gemeld wordt, heeft Se opperbe
velhebber der Chineesche troepen, gene
raal Wo© Fo© Lin, de provincie Hoe Pe,
onafhankelijk verklaard.
De provincie heeft een nieuwe regee
ring gevormd en zal haar betrekkingen
mot de Nanking-regeering verbreken on
LlCHTEOEURIGS Nvn
ROOKTABAK i||
ROODE'STIR li
THEODORUS nnx
NIEMEIJER
GRONINGEN
een zelfstandig Chineesch leger vormen.
Woe Foe Lin verklaarde, dat bijl de
politiek van generaal Feng en 7an Sin
Tsjang tegen de Nanking-regeering zal
ondersteunen en de onmiddellijke ont
binding zal eiscben van de Nanking-re
geering met aan haar hoofd maarschalk
Tsjang Kai Shek-
Naar officieel medegedeeld wordt, heeft
maarschalk Tsjang Kai Shek troepen naar
de provincie Hoe Pe gezonden.
Het officiéél© Japansche telegraaf-
aigentschap meldt, 'een bericht uit Peking
ontvangen te hebben, volgens hetwela
ook de provincie Goean Si de Nanking-
regeering medegedeeld beeft, da.t zij' haar
betrekkingen met de Nankingregeering
heeft verbroken.
Tsjang Kai Shek heeft een bijeenkomst
van zijn militaire bevelvoerders gecon
voceerd. Hiji verklaarde, dat hij in staat
zal zijn, de opstanden in China te onder
drukken.
De regeering te Nanking beschikt over
voldoende troepen om de opstandige be
weging te onderdrukken.
Hij beweerde verder, dat de tegen Nan
king gerichte opstandige beweging door
een groote mogendheid wordt onder
steund, welke mogendheid belang heeft
biji onlusten in China. Hij is er ook zeker
van, dat communisten de hand in het
spel hebben.
In de provincie Hoé Pe hebben reed's
de eerste schermutselingen plaats ge
grepen tusschen de opstandelingen en
de Nanking-troepen. Chineesche oor
logsschepen hebben twee uur lang de
stad Itsjang beschoten. Het is den op
standelingen gelukt een Chineesch© tor
pedo boot in beslag te nemen.
Die droogte te Londen.
Londen heeft van de grootste droogte
sinds 70 jaren te lijden. Gedurende 31
dagen is in de City geen regen gevallen
en de bron in de Livally is nagenoeg
droog.
Er werd een dringend beroep gedaan
op de inwoners van Londen, 'óm zoo
zuinig mogelijk met water te zijn. Er
worden maatregelen genomen, om tot
rantsoeneering van water over te gaan.
De plannen van den Graf Zeppelin.
Het reisplan van de „Graf Zeppelin"
heeft eenige wijlziging ondergaan. Zoo zal
de tocht naar Berlijh niet op 5 of 6
October, doch reeds op 1 of 2 October
plaats vinden. Dez© tocht is, evenals die
haar Zwitserland, reeds geheel uitver
kocht.
De Holland-vlucht zal opi veler
verlangen in plaats van 14 uur 18 uur
duren.
De transatlantische luchtdienst.
Volgens de Berlijbsche bladen heeft Dr
Eckener verklaard, dat hij er niet aan
denkt, het Bierlijhsche vliegterrein, Staar
ken, te béstemlmen als Europeesch eind
punt voor den op te richten trans-atlaatï-
schen Zeppelin-luchtdienst, doch dat hiji
daarvoor een punt z,al uitzoeken of in de
hoven-Rijh-vallai, of aan da monding van
de 'Rhöne in Frankrijk.
Deze verklaring heeft te Bierlijh groote
teleurstelling verwekt, temeer daar het
stadsbestuur reeds een 8 millioen mark
heeft uitgegeven, om Staaken als luchtha-
ven tot ontwikkeling te brengen.
Vertegenwoordigers van de Zeppelin-
Maatschappij! daarover ondervraagd, ver
klaarden, dat bijl het kiezen .van ©en
hoofdstation voor de EuropaAmerika-
Zeppelin-luchüijh in de eerste plaats ge
dacht moet wohden aan Sa meteorologi
sche zijde van het dienstvraagstufc. Het
meest geschikt lijkt hun het Rijn-district,
tusschen Bazel en Baden-Baden, terwijl in
de tweede plaats gedacht is aan de
Rhóne-vallei.
Verder wordt bericht, dat de minister
der posterijen, Schaetzel, zich tegen het
tot ontwikkeling brengen van een trans-
atlantisch Zeppelin-verkeer heeft ver
klaard, en dat hij twijfelt, of het rijk
met de Zeppelin-Maatschappiji contracten
zal afsluiten betreffende het vervoer van
post.
Schaetzel acht ook voor de toekomst de
tijdwinst, die tie Zeppelin tegenover de
trans-atlantische scheepsverbinding ver
mag te bieden, te gering, om de kosten
te billijken, die de Zeppelin-verbinding
zal meebrengen.
Weer een vulcaan in actie.
Uit Kingstown o jp het eiland St. Vincent
van de Kleine Antillen, de zoogenaamde
eilanden hoven den wind, wordt gemeld,
dat de vulkaan Soufrière, een uitgedoofde
vulkaan op het .eiland St. Vincent, tee-
k'enen geeft van activiteit, evenals het ge
val was in 1902, toen de Mant Pelée op
Martinique is uitgebarsten, waardoor de
stad St. Pierre met 40.000 inwoners werd
verwoest.
Mysterieus ondaraardsch gerommel
deèd zich eergisteren hooren en de inlan
ders begonnen reeds een schuilplaats' te
zoeken op veilige plaatsen. Gisteren was
da vulkaan schijnbaar kalm bij mooien
zonneschijn, doch het water in de krater
steeg.
De hevigste uitbarsting van de Sou
frière had plaats in 1812 toen 1565 per
sonen zijn omgekomen.
De tariefvrede te Genève.
Die Rijksdagafgevaardigde Dr Breit-
scheid heeft in de Volfcenbondsvergadei-
ring van gisteren het rapport uitgebracht
over de economische werkzaamheden van
den Volkenbond, dat in de betreffende
commissie reeds is goedgekeurd. Het be
langrijkste punt van het rapport is het
voorstel voor een tariefwapenstilstand,
ten eerste een uitnoodiging aan de mo
gendheden voor .31 December 1929 te
willen mededeelen of zij willen deelne
men aan een conferentie over een tarief-
wapenstilstand, ten tweede het onderzoek
der antwoorden door den Raad van den
Volkenbond en ten derde de bijëenro.eping
van een diplomatieke conferentie van de
deelnemende Staten tegen einde Januari
1930 en ten vierde verdere onderhande
lingen tusschen de staten, die de overeen
komst voor den jariefvreida zullen heb
ben geteëkend.
Het denkbeeld van! den tariefvrede
vormt het eenige practische resultaat van
de Volkenbondsvergadëring van dit 'jaar,
terwijl op ander gebied geen belangrijke
vorderingen zijn gemaakt.
Korte berichten.
Gisteren zijn in da Zuid-Slavische
stad Pirot, dicht bijl de Brdgaarsche grens,
de onderhandelingen tusschen Bulgarije
en Joego-Slavië begonnen, welke ten doel
hebben een toenadering tusschen beide
landen lo,t stand te brengen. De onderhan
delingen hebben betrekking op de regeling
van het grensverkeer.
Onder de schoolkinderen van Rarm-
stadt en naaste omgeving is ©en epide
mische verlamming uitgebroken. Tot nu
toe zijh reeds drie gevallen met doodelij-
lijken afloop geconstateerd. Op bevel van
de politie zijh d© scholen vqor 14 dagen
gesloten.
Door den Raad van beheer van de
Nationale Mijl van Belgische Spoorwegen
is tot de bestelling, als eerste proef, van
20 groote metalen spoorwagens voor rei
zigers en 12 gelijksoortige wagens voor
den postdienst, besloten. Deze wagens
zullen voor den internationalen diepst
worden gebruikt.
Binnenland.
De Nederlandsche gedelegeerden ter inter
nationale arbeidsconferentie.
De staking te Sas van Gent.
D© schuldigen, van het spoorwegangeval
te Meppel gestraft.
Gaat de alastrim in pokken over?
Buitenland.
Weer burgeroorlog in China.
Storm in verschil! ende landen.
Droogte in Engeland.
Kardinaal Dubois overleden.
D© tariefkwestie en de Volkenbond.
DiE WETHOUDERSVERKIEZINQ
TE AMSTERDAM.
Het verloop van de wetboudersverkie-
zing te Amsterdam is, van den buiten
kant bezien, weinig bevredigend.
De oorzaak van de crisis is békend.
De heer Jan ter Haar (Christ-Hist.)
beloofde indertijd in den Raad, dat de
tarieven van bet electrische .bedrijf zou
den worden verlaagd. Die .belofte was
natuurlijk gegrond op de voordeelige uit
komsten van het bedrijf en werd door
de verbruikers met vreugde ontvangen,
want goedkoop is de electriciteit daar
niet. Maar toen B. en W. de begrooting
gingen opmaken bleek, dat ze de
f450.000, die aan de tariefsverlaging vast
zaten, niet konden .missen en besloten
ze tenminste dit jaar het tarief niet te
verlagen.
Dat was natuurlijk voor den heer ter
Haar onaangenaam. Maar dat hij daarin
aanleiding moest vinden om te bedan
ken als wethouder is niet zonder meer
duidelijk, tenzij hij de overtuiging had,
dat de gemeente dit bedrag wel zou kun
nen missen.
Maar boe dan ook, de heer ter Haar
bedankte als wethouder en tegelijkertijd
deelde de Chr.-Hist. Raadsfractie mede,
dat ze het college van B. en W. niet
meer zou kunnen steunen.
Daar dit college nu geen meerderheid
meer had in den Raad, was het natuurlijk
gevolg, dat ook de andere wethouders
bun .zetels ter beschikking stelden.
Er moest dus onderhandeld .worden
over de vorming van een nieuw ooilege.
En daarbij is het allervreemdst toege
gaan.
De Sociaal-Democraten verklaarden zich
bereid in het "Dag. Bestpur zitting te
nemen, mits aan hunne eischen vol
daan werd. Zij dicteerden een pro
gram, dat de andere partijen eenvoudig
hadden te slikken.
En wat voor een program.
Om te beginnen moesten er drie soc.-
dem. wethouders worden gekozen. Ver
der moest de tariefverlaging van het
electrisch licht worden doorgevoerd, een
voorgestelde halconbelasting niet worden
ingevoerd, de pensioenpremie voor het
gemeente-personeel verlaagd, 1500 wo
ningen worden gebouwd, die voor f 4
per week worden verhuurd, zoodat de
gemeente daarop f 2.30 per week zal moe
ten toeleggen enz. Hiertegenover staat
dan aan de andere zijde, dat de subsidie
voor het bijzonder bewaarschoolonderwijs
zal worden verhoogd.
Het spreekt vanzelf, dat de sociaal
democraten hoog van den toren blazen.
In een Zondag gehouden openluchtme
ting yerklaarde wethouder De Miranda:
„Wij zullen verwezenlijken datgene wat
de sociaal-democratie aan de burgerlijk?
partgen, met welke zij nu .samenwerkt,
heeft gedicteerd 1"
En da heer Wibaut zeide o.m.
„Wij geven er ons altijd rekenschap
van, dat het moet gaan in de rich
ting van de sociaal-democrati-
tische politiek. Als wij woningen
willen bouwen en beneden fien kostprijs
