No. §20 Maandag 23 September 1929 43e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Go's Bank N.V. Goes N.V. Veevoederfabriek „Zeeland" te Goes, NEDERLANDSCH-1NDIË EERSTE BLAD. KRACHTVOEDERS 100° ïingen, ptember'29 t Schuurtje, 94, Goes 00. - TREKE- N VAN VIEZEN ober a. s., en ÏHEN, die hun ietarlef. Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Jhr Lobman. Buitenland. worden steeds met de uiterste zorg gefabriceerd, en munten uit in kwaliteit, afwerking en verpakking. Specialiteit in GRONDNOTENKOEKJES N.V. Veevoederfabriek „Zeeland" GOES. Belangrijkste Nieuws. 41/2 0 Obligatieleening Koor» 967* ELE Jz. tc irnemens in het rkoopen ).T.)( ten ver- de Vrie, op de hofstede te IIGEN i. uit: 12 jaargrijze bruine jaarling vette Koe 1 Va-jarige Ós; :n assen, Drie- ggen in soort, rden, Rolblok, [machine, Pee- s met stangen, erboom. Reep en, Harnasse- alsOntroo- Karn, Koelbak, mmers, Boter- :r te voorschijn i morgen van er wordt aan ers crediet ver- voor koopen ig contant. stalling, sen. /AN DISSEL lober 1929, (Zomertijd), te het Café Van C. WESTDORP, oopen eerenhoek, a.d. sot 6 A. 50 c.A. Detaling. igen. /o QQU 0/ 2 o ren o. a. de EKERINGS- DIRECTIE. Registratie te 1) zal op [jnen kantore in schrijving voor pen: dijke, aan den 25 t/m 28, in Betaling vóór alen moeten ver weken na gun- f 25.— per dag leeland wenschen E ZEEUW" het voor advertentie- Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L Burg. Tel. No. 259. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs' Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummer9fO.Of Pr ij s der AdvertentlSn: 14 regels f1.20, elke regel meer 30* Bij abonnement belangrijke korting. Zij, die zich met 1 October a.s. op „De Zeeuw" abonneeren, ontvangen da nog in deze maand verschijnende nummers gratis. Een krasse beschuldiging. In het „Rrot. Zuiden" komt een artikel voor van C. E. van Koetsveld, over den achteruitgang der A. R. partjj bij de verkiezingen. Als hoofdreden meent hij te mogen noe men, „dat bij deze p'artij het beginsel in de machtsbegeerte wegzonk. Machtsbegeerte dreef haar. Bezetting van het Regeeringskasteel was haar doel. En hel middel waardoor zij dit doel hoopte te bereiken, was de vorming van een sterken meerderheiidsbond, waarin zij óók ons gaarne zal opgenomen, maar dien zij allereerst zocht in hechte aan sluiting aan Rome, tot eiken prijs, o.a. zelfs tot den prijs van een gezantschap bjj dan Paus. Zij heeft haar spel verloren. Zjj heeft ervaren wat tenslotte al is "t soms na tijdelijk gewin altjfd de ervaring worden zal van wie vergeet, dat de ma joriteit der stemtaen niet mag gezocht worden ten koste van da autoriteit der beginselen." Op de vraag waar die kiezers bleven, antwoordt hij, dat het grootste deel ging in de richting van Ets Kersten, wat z.i. zeer verklaarbaar is, want: „„Conse quentie" heeft voor velen' een lokkende bekoring, zelfs al gaat Zij op dwaalwegen. Zelfs de uitwassen van het goede vinden waaxdeering, omdat zij toch uitwassen van het goede zjju." „De partij van Kersten .ontleent dus haar groeiende kracht aan eigen be ginselen, al zijn er daarbij, die wj} dwa ling en dwaasheid achten." Een ander gedeelte is, naar de schrijver meent, gegaan in de richting van de Chr. Hist. Unie en hij verheugt er zich over, omdat zjj dit deden om principieele rei- denen, en omdat het zijn menschen, wier toetreding niet bevreesd kan maken voor verdoezeling van de scherpe principieele Geheel zuiver is deze redeneering niet. Het meest principieele gedeelte heet overgegaan te zijn op een partij, wier be ginselen, althans voor een deel, dwaling en dwaasheid worden geacht. We zouden zoo zeggen, dat hét dan met die beginselvastheid wel niet hee- lemaal in orde zal zijn geweest. Ook op den overgang naar de Chr. Hist. Unie zou nog wel een fcantteeko- ning te maken zijn, maar wij doen dat thans liever niet, omdat wij ons wenschen te bepalen tot de hoofdzaak. De heer v. Koetsveld komt mlet een ernstige beschuldiging. Bij de A.R. partij, zoo zegt hjjl, ia het cegmgel in de machtsbegeerte weggezon den. Zij heeft de majoriteit der stemmen gezocht, ten koste van de autoriteit der beginselen1. Ons was dat niet bekend. Wij wisten wel, dat b.v. in 1923 de heer wign zich bereid verklaarde dé financiën ra redderen, terwijl hij wist dat dit aan de partij duizenden stemmen zou kosten. Ook is het bekend, dat de A. R. Kamerfractie nem bij gat moeilijke werk trouw heeft terzijde gestaan, hoewel zij wist, dat dit de partij op het verlies van één of meer zetels zou komen te staan. Was het om de majoriteit der stem men te doen geweest, dan had zij heel ^oers moeten optreden. Wij zijn dan ook erg benieuwd naar de brengen011' ^al bjj- pat te 4o®n is zijn plicht. Iemand die een partij beschuldigt dat terwille van de macht haar beginsel verloochende, het ergste wat een partij Kan overkomen, ia gehouden znlk een be schuldiging te bew) jjzen. «l Prof. Jhr. Mr B. G. da Saroinin Loh- 'han kan tevreden zijn. Men herinnert zich, dat de Ohr. Histo- dsche Statenleden in Zeeland in verband ■flet de Rotterdamsc'he kwestie bezwaar naakten hem opnieuw naar da Eerste Kamer ai te vaardigen. Zij achtten zijn optreden tegenover de Unie van dien aard, dat zijn mandaat niet vernieuwd diende te worden. De heer Lo'hAan werd echter toch 'her kozen. En thans meldt het „Nederl. Week blad", dat hjj', in de plaats van) den beer de Vos van Steenwijk tot leider van de Chr. Hist, fractie der Eerste Kamer werd aangewezen. Hij werd dus niet alleen' waardig ge keurd een plaats in den Senaat in te nemen, maar hem werd zelfs de eer ste plaats aangeboden. De collega's erkennen1 hem als bun leider. r De heer Lobman kan' tevreden zijd. Jhr. Loudon over de ontwapening. Jhr. Loudon voerde te 'Genève het woord en deed uitdrukkelijk uitkomen, dat hij eergisteren uitsluitend als voorzit ter van de voorbereidende ontwapenings commissie had gesproken, maar thans het standpunt van de Nederlandsche re geering zou uiteenzetten. Hij herinnerde aan het Fransch-Ameri- kaansche compromis inzake het oorlogs- materieel, waarbij de Nederlandsche de legatie in de voorbereidende commissie zich heeft aangesloten, hoewel hij van meening was, dat het oorlogsmaterieel be perkt moest worden. De Nederlandsche regeering erkent, dat op het oogenblik geen andere oplossing mogelijk is, dan dit compromis, dat zij aanvaardt in de hoop, dat het later mo gelijk zal zijn een betere methode voor de beperking te vinden. Jhr. Loudon wees er nog eens uitdruk kelijk opt, dat het standpunt van de Neder landsche regeering inzake de geoefende reserves en het oorlogsmaterieel niet ge wijzigd is, ondanks de aanvaarding van bovengenoemd compromis inzake het ma terieel. De Nederlandsche regeering is van meening, dat de voorbereidende commis sie zoo spoedig mogelijk haar Werkzaam heden zal moeten besluiten nadat de zea- ■mogendheden tot overeenstetaning zullen zijn gekomen. De Raad moet de ontwape ningsconferentie bijieenroeipien, zelfs wan neer de voorbereidende werkzaamheden niet zoo bevredigend zijn als men wel zou Wenschen. Jhr. Loudon deelde tenslotte nog mede, dat het denkbeeld van controle op de nar leving van de ontwapeningsconventie de volle sympathie der Nederlandsche re- geering heeft. Een eerste étappe in de ont wapening wordt met den dag dringender noodzakelijk. Daarom is onlangs in de Nederlandsche troonrede nog gewezen op de noodzakelijkheid van de totstandko ming van een internationale ontwape- ningsoqnventie. De volgende Zeppelin-reizen, 'Op 25 of 26 September zal da „Zeppe lin" voor een 8-urige vaart over Zwitser land opstijgen, waaraan 24 passagiers kunnen deelnemen. Door de directie is de vrachtprijs op 400 mark gesteld. Eenige dagen later, op 28 of 29 Sep tember komt er een 8-urige reis over Zuid-Duitschland tot Kulmbach toe en dan terug over München. Er is ook op de zen tocht weer plaats voor 24 reizigers en ook de vrachtprijs is wieer dezelfde. Den derden tocht op 5 of 6 October maakt de „Zeppelin" over België naar Berlijn. Daar wordt bef luchtschip zoo mogelijk, aan den ankermast vastge maakt. De reis wordt dan voortgezet over Oost- Pruisen. De plaatsen voor dezen tocht zijn al uitverkocht. Tenslotte zal de „Graf Zeppelin" op 10 October een tocht naar Neder land maken, die 14 uur zal duren, en waaraan 20 passagiers kunnen deelnemen voor den prijs van 700 Mark per per soon. Muiterij in een gevangenis. In de Amerikaansche republiek 'Hondu ras is muiterij in een gevangenis uitge broken, waarbij 250 'gevangenen zijn uit gebroken. Deze verschansten zich in een sterke stelling en leverden daar slag tegen de troepen, die tegen hen uitgezonden wer den. Er ontstond «en verbitterd gevecht, van de Telef. 162. waarbij 3 officieren en verscheiden solda ten ernstig gewond werden. Ten slotte gelukte 'het den troepen, de muiters uit hun stellingen te verjagen en naar het gebergte terug te drijven. Nader meldt een Reuter-telegram nit Tegucigalpa nog, dat de muiterij uitbrak in de staatsgevangenis te Marcala. Vol gens dit telegram zouden 50 gevangenen zijn ontsnapt. De Volkenbond. Het presidium van de volkenbondsver gadering heeft Vrijdag den dringenden wensch uitgesproken naar een versnelde beëindiging der conferentiewerkzaam heden. Het presidium heeft voorbereidingen getroffen om de plenaire vergadering Woensdag a.s. gelijktijdig met den raad te sluiten. De begrooting van den volkenbond is thans definitief bepaald op een bedrag van 28.200.000 goudfrancs, dat is 1.200.000 hooger dan de begrooting voor het loopende jaar. De verhooging komt vrijwel uitsluitend voort uit het initiatief van deze daden- rijke volkenbondsvergadering, die zóóveel nieuwe voorstellen heeft aangenomen, dat daardoor een verhooging met een xnülioen goudfrancs noodig is geworden. Prof. v. Eysinga heeft ditmaal niet wil len tegenstemmen, doch wel gewezen op de noodzakelijkheid, in de toekomst zich wat te beperken. De Incidenten ie Hebron. De commissie, ingesteld om een onder zoek in te stellen naar de incidenten te Hebron, heeft een communiqué gepubli ceerd. Daarin deelt zij mede, dat twintig lijken van vermoorde Joden' werden on derzocht, door drie Jotodsché en drie Ara bische medici. De commissie heeft de overtuiging ge kregen, dat geen der lijken verminkt was, zoodat de beschuldiging van verminking, door de Joden uitgebracht, haar onjuist voorkomt. De Joden echter waren van oordeel, dat de lijken reeds te ver ontbonden waren, en het onderzoek geen nut had. Na het opgraven der twintig lijken wei gerden de Joden daarom aan een verder onderzoek deel te nemen. De politieke spanning in Oostenrijk. Op een 'bijeenkomst van Neder-Oosten- rijksche boerenbonden is met algemeene stemmen een motie van vertrouwen in de regeering aangenomen. De boeren klagen de sociaïistisichie leiders aan, die den klas senstrijd provoceeren. De tegenwoordige democratische republiek is voor hen slechts de springplank naar de socialisti sche dictatuur. De boeren zullen tezamen met de Heimwehren met alle wettige mid delen het onvermijdelijk zuiveringsproces volbrengen. Een Zaterdagmiddag door de Weensche burgerwacht op den Heidenplatz voor de Hofburg georganiseerde betooging is zon der ordeverstoring afgeloopen. Verschei dene leiders hebben het woord gevoerd. Op elke 8 nieuwgeboren Belgen: 1 Waal en 7 Vlamingen. Wij lezen in de '(Brusselsche) „Stan daard": Wat hier volgt is niets dan een ijskoude vaststelling van het onwederroepelijk feit dat de volken ten onder gaan aan zede lijke kwalen. Wallonië sterft uit, het Waalsche grondgebied zal door de sterke vreugdevolle Vlaamsche gezinnen moeten bezet worden. De „Avenir du Luxembourg" onder streept de onvruchtbaarheid van zoovele Waalsche gezinnen, de misdaad tegen het leven, als gevolg: de triomf van Vlaande ren. „Voor 1928 had Vlaanderen een over schot van geboorten van 9.50 pet., terwijl Wallonië er slechts 1.75 pet. had: 'tis te zeggen dat in Vlaanderen het overschot 36.321 geboorten bedroeg tegen 5077 in Wallonië. Thans zijn er van 8 nieuwe Belgen 7 Vamingen en 1 Waal, ziedaar het onbe twistbaar cijfer tegen hetwelk alle spits vondigheid schipbreuk lijdt." Tegenover deze onverbiddelijke vast stelling verzinkt alle haarklieverij over kwestie der minderheid enz. in het niet. Het conflict RuslandChina. Hoeveel steden, dorpen, fabrieken, kranten en andere instellingen in Rusland al niet, sedert het conflict met'China uit gebroken is, inzamelingen geopend 'heb ben om het Roode leger met een tank of vliegmachine te verrijken, is niet te zeg gen. Thans besloot het centraal bestuur van de boerenorganisatie tot onderlinge maatschappelijke hulpverleening in de republiek Rusland om voor i Januari a.s. 1.000.000 roebel bijeen te brengen. Daar van zal dan een heel eskader legervlieg tuigen gekocht worden. Nog steeds krijgsgevangenen. Dezer dagen is Johan Feisthammel, die indertijd als 20-jarig Oostenrijksch sol daat bij Lembemg door de Russen krijigis- gevangen werd gemaakt en met duizen den kameraden in verschillende plaatsen van Siberië werd gevangen gehouden (het laatst in Tomsk) naar zijn geboortedorp, Gegent'hau, teruggekeerd. In het jaar 1921 wist hij pas, dat de oorlog geëindigd was. Eerst in 1924 ver nam hij, dat het gedeelte van zijn vader land, waar hij vandaan 'kwam, thans aan Roemenië behoorde. Tot 1921 werd hij nog als krijgsgevan gene behandeld en moest hij allerlei zwaar grondwerk verrichten. Al zijn brie ven en kaarten, die 'hij naar 'huis zond, werden vernietigd. ■In zijn dorp dacht men, dat hij reeds lang dood was. Alleen zijn vrouw,- die in zijn afwezigheid gedurende 14 jaar geheel alleen de boerderij beheerde, wachtte ge duldig op den dag dat haar man zon te- rugkeeren. En zjj werd in haar hoop niet teleurgesteld. Drie volle jaren moest hij wachten op allerlei bescheiden, die de Russische re geering eisc'hte, vóór 'hij werd ontslagen. Tenslotte moest hij nog verklaren, dat 'hij geen belasting meer schuldig was aan de sovjet. Bij zijn terugkeer in het vaderland werd 'hem door zijn landslieden een grootscbe ontvangst bereid. Uit alle dor pen kwam men om den zoo lang vermis ten soldaat te zien en te-verwelkomen. Hij vertelde, dat er nog vele vroegere krijgs gevangenen in Rusland vertoeven. Op de vraag, waarom zij dan niet naar huis komen, antwoordde hij', dat ze het wel gaarne zouden doen, maar dat ze zonder de vereischxe paspoorten en papie ren Rusland niet mogen verlaten. Financieel schandaal ie Londen. Nadat het bestuur van de effectenbeurs reeds Vrijdag beurshandel in de effecten van de zoogenaamde Hatry-ondernemin- gen verboden had om een paniek te voor komen, zijn Zaterdagmorgen de 40-jarige Clarence Hatry,. directeur-generaal en de 31-jarige Edward Daniels, de 36jarige Albert Tabor en de 37-jarige John Dixon, directeuren, in hun woningen gearres teerd en voor den politie-rechter bij den Gildenhal gebracht. Binnenland. Het eerste postvliegtuig op Java aange komen. De Zeppelin komt naar Nederland. Staking te Bergen op Zoom opgeheven. Staking te Sas van Gent uitgebroken. Dreigende staking te 'Sluiskil. De schipbreuk bjj Hoek van Holland. Buitenland. Ontwapeningsdebatten te Genève. Woensdag sluiting der Volkenbondsverga dering. Financieel schandaal te Londen. Inschrijvingen worden tot Dinsdag 24 September a.». aangenomen. Hier verzocht de advocaat, Morgan, ten behoeve van zijn cliënt F. Russell rechtsingang te willen verleenen tegen alle vier, omdat zij tusschen Juli en Sep tember van dit jaar den 'heer Russell ruim 209.000 onder hedriegelijke voor wendsels hadden afgetroggeld. Zjj had den o.a. tegenwaarde gegeven in 150.000 zoogenaamde 4>a pet. Westminster Se curities en Photomaton-aandeelen, terwijl zij' wisten dat beide ondernemingen zeer wankel stonden en in alle geval de 4H pet. obligaties geen stuiver waard waren. Toen een rechercheur bovendien verklaar de, dat hij in de woningen van Hatry, Daniels en Tabor gereedliggende pas poorten op vandaag afgestempeld had ge vonden, verklaarde de rechter dat de vrees voor ontvluchting gewettigd was en weigerde hij borgstelling te aanvaarden. De vier heeren zijn daarop naar de Brix- ton-gevangenis gebracht en hun zaak zal over acht dagen weer dienen. Hatry, de eigenlijke leider van de groot scheeps opgezette handelsondernemingen, verklaarde dat de bedoeling om te be driegen niet bij hem 'had Voorgezeten, toen hij den heer Russell om steun had gevraagd. Advocaat Morgan zeide echter, dat Hatry den markies van Winchester had weten te bewegen voorzitter van den raad van commissarissen te worden en dat hij den naam van den markies be- driegelijk had uitgespeeld om de leening bij Russell te doen gelukken. Verwacht woirdt dat vandaiaig nog tal van klachten- tegen Hatry c. s. zullen loskomen. Korte betichten. Met de avond-editie van Zaterdag heeft het laatste Katholieke dagblad van Italië, de „Corxiere d'Italia", zijn verschij ning gestaakt, nadat het blad 54 jaren bestaan heeft. De Grieksche ministerpresident Venizelos zal den 29sten September te Beriijn arriveeren, waar hij meerdere da gen als gast der rijksregeering zal ver blijven. i I il Het Japanschie s.s. „Delimarae", onderweg van Swatan naar Hongkong, zond een draadloos bericht overmeesterd te zijn door zeeroovers en naar het be ruchte rooversnest in de Bias Baai te zijn opgebracht. De zeeroovers hebben alle officieren der „Botnia" op den lsten officier na, vrijgelaten. De „Botnia" is thans weer vlot gebracht. De opperpresident van de Rijnpro vincie verzoekt 'de bevolking van het ge bied, dat ontruimd wordt, bij het vertrek van de troepen betoogingen te vermijden en een gereserveerde houding aan te ne men. Naar uit Honoloeloe gemeld wordt, hebben op de Hawaï-eilanden 'hevige vul kanische uitbarstingen plaats gevonden welke gepaard gingen met sterke aardbe vingen. Siwas en Goemoesjkane zijn getrof fen door een krachtige aardbeving, waar bij tal van huizen ingestort zijn. Men vreest voor het verlies van menschen- levens.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1929 | | pagina 1