No. 299
Zaterdag 21 September 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
v-ROSSEM's ZEEPAARD IScr
NEDERLANDSCH-INDIË
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De Overheid kan niet alles.
BANK-ASSOCIATIE N.v. - GOES
Meer en betere Eieren
Voedert steeds
JOH. QUINTEN
Buitenland.
Binnenland
LICHTE MARYLAND BAAI
IN PATENTVERPAKKING 1
Belangrijkste Nieuws.
Staten-Generaal.
Directeur-Hoofdredacteur:
Ft. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259,
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers fO.OR
Prijs der A d v e r t e n t i n
14 regels f1.20, elke regel meer 30
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met. 1 October a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
Bij al de teleurstelling die de jongste
Kabinetsformatie heeft gebracht, stemt
het toch tot dankbaarheid, dat we een
Kabinet hebben, dat bij zijn eerste pu
bliek optreden begint met ootmoedige er
kentenis uit te spreken voor de zegenin
gen die de Almachtige God ook dit jaar
ons volk beeft geschonken en voor den
wachtenden arbeid Gods zegen inroept.
Dit neemt echter niet weg het feit, dat
de Troonrede waarmede H. M. de Konin
gin j.l. Dinsdag de zitting der Staten-
Generaal opende, volstrekt niet alles geeft
wat wij gaarne zouden wenschen. Het
kloeke geluid van 1925, toen met beslist
heid werd uitgesproken, dat zoowel voor
wetgeving als'bestuur handhaving van de
Christelijke grondslagen van ons volksle
ven richtsnoer bleef, werd thans gemist.
Wanneer wij deze Troonrede leggen
naast het program van actie der Anti-
Revolutionaire partij, dan zien we een niet
onbelangrijk verschil. Denk slechts aan
wat daar gevraagd wordt inzake Zon
dagsrust, stemplicht, land- en tuinbouw-
onderwijs, middelbaar- en hooger onder
wijs, staatsloterij, enz.
Nu behoeft dit niet te verwonderen.
In de eerste plaats al omdat in een
Troonrede slechts hoofdpunten worden
aangegeven, maar dan ook, omdat de
A.-R. partij gevormd wordt door slechts
een klein onderdeel van de bevolking, zoo
dat men niet kan verwachten dat naar
haar program ons volk zal worden gere
geerd.
Daarbij komt nóg, dat haar directe in
vloed door de gebeurtenissen van den
laatsten tijd zeker niet is versterkt. Zij
moge dan in sommige opzichten vrijer
staan, nu we niet hebben een met haar
hulp tot stand' gebracht parlementair
Kabinet, aan den anderen kant moet niet
worden vergeten, dat zij nu ook niet in
staat was op het Regeeringsprogram in
vloed uit te oefenen.
Degenen, die zoo hard juichten over de
verbreking van de rechtsche samenwer
king, mogen aan deze zijde van de zaak
weleens ernstig aandacht schenken. Zij
zijn. het geweest die de Prot. Ohr. partij
voor een deel van haar invloed hebben
beroofd,, Onder een rechtsch parlementair
Kabinet zou ongetwijfeld voor onze be
ginselen meer bereikt zijn, dan thans het
geval is.
Overigens 'kan 'het misschien goed zijn
er nogeens aan te herinneren, dat aan
een Regeeringsprogram ook weer niet al
te groote beteekenis moet worden gehecht,
en dat we volstrekt niet moeten meenen,
dat met een rechtsch parlementair Kabi
net alles gewonnen zou zijn.
Zulk een Kabinet, het verleden heeft
het geleerd, kan van zeer groote beteeke
nis zijn. Maar tenslotte is ook de macht
van de Overheid beperkt en kan zij op den
duur alleen invloed uitoefenen, wanneer
daar overeenstemming is tusschen wetten
en zeden.
Wij vragen, om maar iets te noemen,
krachtige bevordering van de Zondags
rust, maar het valt niet te ontkennen, dat
wat deze zaak betreft, meer vrije opvat
tingen steeds meer tot uiting komen. Het
gevolg is, dat het voor de Overheid niet
gemakkelijker wordt in te grijpen. De ze
den worden losser en de kans dus grooter,
dat er bij een meer beslist optreden van
de Regeering zooals wij dat verlangen,
zouden komen wetten en bepalingen die
met de volkszeden niet kloppen.
Wij wijzen hierop niet om daaruit te
concludeeren, dat er dus voor de Over
heid niets te doen zou zijn, maar wel om
er aan te herinneren dat niet teveel van
de Overheid moet worden verwacht, en
dat de zaak- ook van een anderen kant 'kan
en moet worden aangepakt.
Een ander voorbeeld. Van Staatk.
Geref. zijde ziet men in het stemrecht van
de vrouwen een overtreding van het ge
bod Gods. Maar de practijk leert, dat, ter
wijl men toch niet behoeft te stemmen
de wet kent alleen opkomstplicht
slechts betrekkelijk weinigen werkelijk
principieel bezwaar blijken te 'hebben.
Het spreekt vanzelf, dat onder die om
standigheden een beroep op de Overheid
weinig klemt, en dat op deze wijze niet
gemakkelijk een basis gevonden kan wor
den waarop zij kan steunen.
En zoo zijn er tal van voorbeelden te
noemen.
Daarom is het goed dat wij onze poli
tieke programs opstellen en mogen wij het
betreuren dat door de onnoodige verbrok
keling van de Prot. Chr. bevolking op het
staatsbestuur de invloed van dit volks
deel is verzwakt en steeds meer zal ver
zwakken, mits we maar niet vergeten dat
we daarmee niet klaar zijn en dat wij
ieder voor zich meer nog dan de Overheid
op menigerlei gebied een taak hebben.
't Is tenslotte gemakkelijk bij de stem
bus mooie leuzen aan te heffen.
Maar wij moeten er voor waken, dat het
niet worden,holle leuzen, die veel geluid
geven, maar geen wezenlijken inhoud
hebben.
Toen de schoolstrijd gestreden moest
worden is er niet alleen een beroep gedaan
op de Overheid, maar er is ook voor ge
worsteld, gebeden, geofferd, toet het re
sultaat dat er eindelijk recht gedaan
moest worden.
En zóó moet het gaan op elk gebied.
Als dat niet wordt verstaan, dan zal
alle andere actie tenslotte vruchteloos
blijken.
SPAARBOEKJES 4.08 OCt.
SPAARBUSJES
Hoofdvertegenwoordiger:
Heernisseweg 6 GOES.
Woidemaras afgetreden.
Blijkens een telegram van het Litausch
Tel. Ag. uit Kowno is het geheele kabinet-
Woldemaras afgetreden.
President Smetona heeft den minister
van financiën Tubelis tot kabinetsforma
teur benoemd.
Men neemt aan, dat Woidemaras in
het nieuwe kabinet minister van buiten-
landsche zaken zal worden.
Naar verluidt werd Woidemaras ge
dwongen af te treden wegens oneenigheid
met zijn collega's, in het bijzonder met
den minister van binnenlandsche zaken.
Een later bericht meldt, dat hij uit de po
litiek gaat.
Een vorstelijk huwelijk?
De koning van België, die in Italië ver
toeft, zal tot het einde van de volgende
week daar blijven en bij deze gelegenheid
een bezoek brengen aan de Italiaansche
koninklijke familie.
Het verluidt, dat de reis van den ko
ning in verband staat met de reeds ver
scheidene malen aangekondigde, doch
steeds weër tegengesproken verloving
van den Italiaanschen troonopvolger met
de Belgische prinses Marie José. Men
neemt aan, dat de officieele verloving
binnen een maand en het huwelijk in 'Fe
bruari 1930 zal plaats vinden.
Het verbruik van alcoholhoudende
dranken in Engeland.
Volgens de statistiek van het departe
ment van binnenlandsche zaken in Enge
land is in vergelijking met 1913, in 1928
de productie van bier tot 55 pet. en van
spiritualiën tot 42 pet. verminderd. In
Engeland en Wales daalde het aantal
veroordeelingen wegens dronkenschap
van 172.000 tot 55.000. Het aantal sterf
gevallen die aan alcoholisme geweten
worden, verminderde van 5000 tot 2000.
Het aantal veroordeelingen wegens
dronkenschap (ruim 46.000 mannen en
ruim 8000 vrouwen) was het laagste dat
opgeteekend is, met uitzondering van de
oorlogsjaren 1917 en 1918.
De wapenstilstand op tariefgebied.
De tweede Volkenbondscommissie nam
de resolutie over het tarieven-vraagstuk
aan. Deze resolutie is nog eenigszins ver
zwakt. Zoo wordt niet definitief de bijeen
roeping van de conferentie, die den wa
penstilstand op tariefgebied zal moeten
sluiten, gevraagd, maar aan den Raad
wordt ter beoordeeling overgelaten of op
grond van het aantal en den aard der lan
den, die de uitnoodiging aannemen, er
aanleiding bestaat de conferentie bijeen
te roepen. Komt die conferentie bijeen en
slaagt zij, dan zullen gedurende twee a
drie jaar onderhandelingen plaats hebben
voor de definitieve verlaging der tarieven
en de verwijdering der handelsbelemme
ringen, welke besloten zullen worden
door een definitieve., economische confe
rentie, die de resultaten zal moeten vast
leggen en ze zoo noodig zal moeten aan
vullen. Gedurende twe&a. drie jaar zullen
dan de staten hun protectionistische ta
rieven niet mogen verhoogen en geen
nieuwe handelsbelemmeringen mogen
scheppen. De fiscale rechten worden dus
niet aan banden gelegd.
Korte berichten.
Dez,er dagen heeft te Konstanz een
congres vergaderd van communistische
partijen uit Midden-Europa over den toe
stand in Oostenrijk. De Rote Fahne meldt,
dat besloten 'is tot „een internationale
campagne van de arbeidersklasse in alle
Europeesche landen voor een gemeen-
schappelijken strijd met het Oostenrijk-
sche proletariaat". Er zal een internatio
naal fonds worden gevormd ter bestrij
ding van het Oostenrijksche fascisme.
Bij de Litausche manoeuvres in het
Memelgebied is een ernstig vliegongeluk
geschied. In de nabijheid van Gut Althof
weigerde plotseling de motor van een mi
litair vliegtuig. De vliegers poogden te
dalen, doch stortten van een hoogte van
250 M. neer, waarbij de machine in brand
vloog. De beide inzittenden verbrandden.
In de buurt van Widin in Bulgarije
is een trein in een zwerm' sprinkhanen
gereden, die zoo dicht was, dat de trein
ten slotte moest stoppen. Het duurde ge-
ruimen tijd voor de zwerm voorbijgetrok
ken was en de trein zijn weg vervolgen
kon.
Uit betrouwbare bi-om' wordt mee
gedeeld, dat de Britsche regeering Japan
heeft uitgenoodigd om voorbasprekingiemi
te houden, vóórdat de vijf-mogendbedem-
comferemtie bijeenkomt. Japiam heeft deze
uitnoodiging aanvaiard.
Uit Londen wordt gemeld, dat Mac
Donald en D'awes, de Amerikaaïisch© am
bassadeur, wederom een. bespreking heb
ben gehouden over de a.s. vlooteonf er em-
tie.
De regeerirfg te Pretoria beeft ge
weigerd om een stuk grond naast de
Uniegebouwen af te staan voor een stand
beeld van Botha. Alleen voor standbeel
den van een zuiver nationaal karakter
kan grondgebied afgestaan worden.
In den nacht van Zaterdag 5 Octo
ber op Zondag 6 October zal in België de
wintertijd beginnen.
Op de marktplaats te Gorzkowicz
ontstond door een nog niet bekende oor
zaak brand. Het vuur breidde zich snel
uit, zoodat in vier uur tijds 16 huizen en
20 loodsen volkomen in de asch werden
gelegd. Aan blusschen was, wegens ge
brek aan water, niet te denken. Vijftig ge
zinnen zijn dakloos.
DE GEWIJZIGDE RIJKSTELEFOON
TARIEVEN.
De eindvoorstellen van het hoofd
bestuur der P. T. en T. betreffend© wij
ziging van de locale en interlocal© tele
foontarieven zijn koninklijk goedgekeurd.
De nieuwe tarieven zullen met ingang
van 1 Januari 1930 .in werking treden.
Voor de locale telefonie is het
zuivere gesprekkentarief als tariefsvorm
aanvaard met grondbedragen van f 24 tot
f 48 en een prijs van 2i/a cent voor elk
uitgaand gesprek. Ingevoerd is een reduc
tie van 25 pCt. resp. 50 pCt. boven een
bepaald aantal gesprekken per jaar. De
reductiegrenzen liggen dusdanig, dat de
voordeelen daarvan in het algemeen reeds
optreden vóórdat het bedrag, dat volgens
het bestaande tarief verschuldigd zou. zijn,
wordt bereikt.
De beteekenis van de reductie! blijkt
uit het biervolgend overzicht:
'Reductie
50 pet.
aanvangende
boven een
aantal uit
gaande ge
sprekken per
jaar van:
720
1200
1200
1440
19?0
2160
2160
N etten
met een aantal
aansluitingen
v.an:
50
100
300
500
1 t/ffi
51 t/m
101 t/mi
301 t/mi
501 t/m 1000
1001 t/m 2000
2001 t/m 3000
3001 t/m 4000
meer dan 4000
25 pet voor 'm
aantal uitg.
gesprekken
per jaar van:
361 t/m 720
601 t/m 1200
601 t/m 1200
721 t/m 1440
961 t/m 1920
1081 t/m 2160
1081 t/m 2160
1441 t/m 2880
2401 t/m 4800
4800
De interlocal© tarieven vermel
den uitbreiding van het tien-cents-tarief
tot afstanden van 10 K.M., terwijl voor
afstanden van 10 tot 15 K.M. een tarief
van f0.15 is vastgesteld. Van 15 tot
35 K.M. zal een tarief van f 0.35 gelden
en voor afstanden boven 35 K.M. is
f 0.50 verschuldigd.
Wat het districtstarief betreft zal niet
star worden vastgehouden aan vastge
stelde afstanden, indien innig economisch
verband tusschen bepaalde plaatsen be
staat en zal worden nagegaan of voor
zoodanige aanwijsbare gevallen een voor
de betrokkenen gunstige regeling kauwor
den getroffen.
Tenslotte is bet tarief voor de huur-
en uurlijnen verminderd en, van f 18.000
per jaar, voor afstanden boven 35 K.M.
(de bestaande huurlijnen overschrijden bij
na allen dezen afstand) teruggebracht tot
f 16.000 per jaar.
Tentoonstelling Antwerpen 1930.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot leden
van een eere-comité voor de deelneming
van Nederland aan d© in 1930 te Ant
werpen te houden Wereldtentoonstelling
voor Koloniën, Zeevaart en Vlaamsche
Kunst, de ministers van Buitenlandscbe
Zaken; van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen; van Waterstaat; van Arbeid,
Handel en Nijverheid, en van. Koloniën;
den gezant te Brussel; den Belgischen
gezant te 's-Gravenhageda burgemeesters
van Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht en
Vlissingeu; de voorzitters van de K. v. K.
voor Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht
en de Zeeuwsche Eilanden; den yoorzit-
ter van den Middenstandsraad.
De pastvluchtea naar Indië.
Bij de Kon. Luchtvaartmiji. is bericht
ingekomen, dat bet postvliegtuig de
PHAE 3 Vrijdagochtend 5.38 uit Akyab
is vertrokken en omi 13.18 te Bangkok
is aangekomen.
Bij de K.L.M. is bericht ingekomen1,
dat bet tweede postvliegtuig gisteren om
16 u. 1 te Konstantinopel is aangekomen.
Alles was wel aan boord.
Binnenland.
Voorstellen voor deu Gemeenteraad van
Vlissingen.
Vergadering van Eerste en Tweede
Kamer.
Een kerk te Tilburg ingestort.
De gewijzigde telefoontarieven.
Buitenland.
Debat over de tarieven te Gemè'vte.
Ministercrisis in Litauen.
4 V2 0 o Obligatieleening
Koers SGVi °/o«
Inschrijvingen worden tot Dinsdag
24 September a.s. aangenomen.
Eerste Kamer.
Adres van Antwoord.
De Eerste Kamer had gisteren' te be
handelen hot ontwerp-adres van Antwoord
op de Troonrede, dat een weerslag bevatte
op alle onderdeelen van de door H. M.
de Koningin uitgesproken rede.
De heer van Embden, V.-D'., vond
bet adres te lang en zou in; bet vervolg
een veel korter antwoord willen hebben.
De beer Rink, Lib., steunde dit denk
beeld. Het adres moet uitsluitend een
daad van hoffelijkheid zijn jegens bel
hoofd van den Staat en daiarvoor zijn
10 regels voldoende.
De beer M e n d 1 s, S.-TJ1., zou het ge
bruik om- een adres van antwoord, te
zenden, willen afschaffen.
De heer Van Wassenaer van
Catwijck, C. H., betoogde, dat de Ka
mer door het'adres van antwoord, gelagen-
heid heeft zich uit te spreken over de
Troonrede, welke gelegenheid zij andera
eerst in Februari beeft Of het noodig
is, is een andere vraag, maar bet ia
in ieder geval beleefd.
De beer Briët, A.-R., waarschuwde
tegen het te vlug afschaffen van tradi-
tiën. De verhouding van de Eerste Ka-
mer tot (Je Koningin wordt ook uitge
drukt door het adres van antwoord.
De heer Van Voorst tot, Voorst,
R.-K., betoogde, dat met een paar sa
mengedrongen algemeenheden niet bereikt
wordt, dat de Kamer aan alle onderdeelen
van de Troonrede aandacht schenkt.
Het ontwerp-adres werd daarmaJ in be
handeling genomen en in zijn geheel aan
genomen z. h. s.
De voorzitter deelde mede, dat bet
adres aan do Koningin zal worden aan
geboden door den voorzitter ein de vijf
leden dor commissie van redactie. Spr.
deelde verder mee, dat het in zijn bedoe
ling ligt de Kamer weder bijeen L a ne
pen tegen 29 October. Aan, de orde zal
dan worden gesteld het Suiker-
wetje.
De vergadering werd daarna! verdaagd
tot 29 October.
Tweede Kamer.
In die vergadering van. gisteren aan
vaardde de voorzitter, mr van Schalk
het voorzitterschap met een rede, waarin
hij er o.m. den nadruk op legde, dat
men zich niet uit het veld moet laten
slaan door bepaalde doctrines, over het
parlementaire .stelsel en jiiet te sterk
aan ziekte-verschijnselen moet gelooven-
Een volksvertegenwoordiging, zoo ver
volgde Spr., die zich klaar van do groote
vraagstukken van dezen tijd bewust isi,
en die bezield is met den vastberaden
wil om de oplossing daarvan met allo
kracht te bevorderen, zal haren rechtma-
tigen invloed niet verliezen en veel ten
bate van het land kunnen tot stand
brengen.
Aan gezonden werkelijkheidszin, ge
paard met ernst en waardigheid, heeft
het dit college nooit ontbroken. Dit
maakt het leiding geven aan zijn beraad
slagingen, die reeds in 'het eerste jaar
dezer parlementaire periode meer dan
ooit belangrijk beloven te worden, tot
een onmiskenbaar voorrecht.
