No. 297
Donderdag 19 September 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
FE U I L L ETON.
BOEREN VAN LOBITH.
Buitenland.
„Van Gelderen? Hoe heet de baas van
M f% I
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
NioERLAN D S C H-fNDÏË
4V2 0 n Obligaiieieenmg
Koers 06% °/o.
Hefldiikse Cos Bank N.V. Saes
i (Wordt vervolgd.)
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 18,—
Losse nummers fO.Qfc
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nummers
gratis.
N,a den maaltijd.
Ia „De Rotterdammer" verschenen on
langs een drietal artikelen over dein uit
slag der verkiezingen in Zeeland, waar
in er o.m. op gewezen werd, dat in
Staatk. Geref. kringen de vrouwen al
heel weinig bezwaar bleken te bebbien
om te gaan stemmen.
Naar aanleiding daarvan schrijft de
„Banier", die dit feit niet ontkennen kan„
dat "dit de leiding der S. G. P. niét
naakt.
„Nooit is door ons beweerd> dat niet
één vrouw op ons stemde.
Maar indien dit gebeurt kan men ons
hiervoor niet aansprakelijk stellen. De
leiding der S. G. P. heeft steeds de
vrouw v.an de stembus trachten af te
houden, haar er op wijzende dat haar
plaats in het gezin is en niet aan de
stembus.
Dat deden de A.R. niet.
Zij moedigen juist de vrouwen aan om
van haar stemrecht gebruik te maten.
Indien de A.R. dit nu eens staakten
en met ons mede den strijd hiertegen,
aanbonden dam zouden zij zoovele twij
felende zielen niet in verzoeking brem-
gen om op de S.G.P. te stemmen.
Hoe het echter zij1, hoe meer voor
beelden men weet aan te .voeren vam
vrouwen, die op de S.G.P. gestemd zou
den hebben, hoe sterker wij in omze
overtuiging komen, dat de taak der S-
G. P. nog lange niet ten einde is, maar
dat zij onverzwakt moet doorgaan om
het den vrouwen toe te roepen, dat,
wil zij zich onderwerpen aan de orde
ning Gods, zij van haar stemrecht geen
gebruik mag maken, daar haar een plaats
is aangewezen in Gods Woord, waarmede
het stemrecht in strijd is."
Men zou hier met recht kunnen spre
ken van mosterd na den maaltijd.
Vóór de verkiezingen, toen het de tijd
was om te spreken, werd aan het stem
men der vrouwen in het Staatk- Geref.
orgaan heel weinig aandacht geschonken.
Nu echter, wordt den vrouwen toe
geroepen, dat zij1 als ze stemmen, wei
geren zich te onderwerpen aan
de ordening Gods> dat zij, door te
■stemmen handelen in strijd ,inet
Gods Woord-
Voor de verkiezingen ging geen dag
voorbij of de vermeende afdwalingen van
de A.R. partij werden in schrille kleuren
geteekend, maar terwijl men wist, dat
in eigen kring véle vrouwen zich boven
de ordeningen Gods 'zouden stellen, en
zouden handelen in Strijd met Gods
Woord, werd daarop niet dan terloops
gewezen.
Dat is toch vreemd-
'tls waar, wanneer deze vrouwen even
27)
Uit de kamer klonk een droog gekuch.
„Hoogdheid", zeide de binnentredende
gejaagd, „vergeef mij, dat ik Uwe Hoog
heid stoor. Er is een boer uit Lobith
„Laat hinnen, mijnheer Wirtz."
Het werd gezegd door een schorre stem
die bevelend klonk.
De officier wenkte. En Aart stond
midden in het hem welbekende vertrak
van zijn oom tegenover een jongeling
van zijn leeftijd, bleek en mager, die
aan de eikenhouten tafel zat te schrij
ven. Op een hoek van de tafel lagen
stukken van een kuras, een degen, een
hoed, handschoenen 'en een rijzweep1.
„Heb je mij wat te berichten?" vroeg
de Prins, Aart met half toegeknepen
oogen. aanziend.
Aart .kwam onder den invloed van
Oranjes kouden, gebiedenden blik en ver-
mor al zijn vrijmoedigheid, terwijl hij
hulpeloos keek naar zijn begeleider, dia
■?P den achtergrond was gaan staan, nadat
1 vun. den Prins een wenk had ontvan-
8™, in het vertrek te blijven.
„Nu, wat heb je mij te berichten?"
•meg de Prins weer.
„HoogHoogheid", stamelde Aart,
hard waren aangepakt als d;e Anti
revolutionairen werden beschuldigd, dan
zou dit aan de S.G.P. zonder eenigen
twijfel een zetel hebben gekost.
De cijfers hebben het uitgewezen, dat
de S. G. P. haar derden zetel dankt aan
het feit, dat de vrouwen, om in de
taal van de Banier te spreken, weiger
den zich te onderwerpen aan de orde
ning Gods.
Dit had de leiding kunnen voorkomen.
In elk geval had zij veel meer kunnen
doen om de vrouwen van dezen revo
lutionairen weg af te houden.
Naar de .oorzaken hiervan kunnen wij
slechts gissen.
Maar hoe dit zijl, het krachtig veroor-
deelen van het vrouwen-stemrecht, na
dat eerst de vrouwtjes een der leiders
naar de Kamer hebben gebracht, lijkt
veel op 't gebruik van mosterd na den
maaltijd.
Ernstige cnwedcrs in Engeland.
Hevige onweders, vergezeld van stort
regens, hebben gisteren gewoed in ver
schillende streken op een zekeren afstand
van Londen, een einde makend aan de
droogteperiode van ongeveer één maand.
In verschillende plaatsen werden de stra
ten tijdelijk in rivieren veranderd en her
haaldelijk sloeg de bliksem in.
In de badplaats Southend was het gis
termorgen half tien zoo donker, dat alle
trams en winkels het electrisch licht
moesten ontsteken.
Te Maidstone in Kent ontlastte zich
een wolkbreuk, die een goed half uur
duurde en in Sussex w.erden eenige dorp
jes overstroomd.
De Ver. Staten van Europa.
In de Volkenbondscommissie was gis
teren vooral interessant de redevoering
van den gedelegeerde van Japan, Ito, die
vrij duidelijk liet merken, dat Japan wei
nig sympathie gevoelt voor Briand's
denkbeeld der Ver. Staten van Europa.
Hij zinspeelde op de mogelijkheid, dat
een nauwere aaneensluiting der Europee-
sche staten ook een groepeering der bui-
tenlandsche staten zou kunnen ten gevolge
hebben, waardoor misschien twee tegen
elkaar strijdende' groepen zouden ont
staan.
De gedelegeerde van Zweden uitte zijn
sympathie met het denkbeeld van een
wapenstilstand op tariefgebied, doch met
het uitdrukkelijke voorbehoud van een
mogelijke weigering om de conventie te
teekenen.
Portugal aanvaardt het denkbeeld van
een wapenstilstand van twee jaar, doch
de gedelegeerde van Ierland diende een
amendement in, waarbij uitdrukkelijk aan
jonge staten zal worden veroorloofd, on
danks de bepalingen der conventie, hun
tarieven nog in bescheiden mate te ver-
hoogen.
Dit amendement werd door Loucheur
„ik kom uit Lobith. Misschien zijn da
Franschen al over den Rijn en
De Prins verschoot niet van kleur en
veranderde in geen enkel opzicht van
houding.
„Verklaar je nader", zei hij'. „Wan
neer waren de Franschen vóór den Rijn?"
Aart begreep inderdaad, dat hij duide
lijker moest zijn.- Hij: werd langzamerhand
ook vrijmoediger.
„Toen ik vertrok vanmorgen, waren
zij er nog niet, Hoogheid."
„Nu, wat bazel je dan?"
„Maar zij konden ieder oogenblik ko
men."
„Wat zou dat? Spreek toch duidelijker,
man!"
Willem van Oranje werd toornig. Heel
even maar.
„Je begrijpt toch wel", vervolgde hij,
zichzelf weer volkomen meester, „dat wij
aan die praatjes niets hebben?"
„Maar er zijn geen soldaten van ons
aan 'den Rijn, Hoogheid."
In de donkerbruine oogen van den Prins
kwam nu toch eenige verbazing.
„Geen soldaten? Wat bedoel je?"
De officier, die met den naam, Wirtz
aangesproken was, deed een stap nader
en 'keek Aart aan met ongeveinsde ver
bazing.
„Ze zijn er wel geweest, Hoogheid.
Wij hebben gister en vannacht schansen
gemaakt. Ik heb mij vrijwillig aangemeld.
bestreden en naar een subcommissie ge
zonden.
Met betrekking tot de suikerconferentie
heeft men het compromis gevonden, dat
de volkenbondsraad wordt uitgenoodigd,
de al of niet wenschelijkheid van een
suikerconferentie te overwegen, zonder
dat de volkenbond verder partij 'kiest.
Het ChineeschRussisch conflict.
Volgens berichten uit Moekden heeft
Rusland de algemeens mobilisatie in
Mongolië gelast.
Alle Mongolen tusschen de 20 en 40
jaar moeten zich voor dienstneming aan
melden.
Reeds staan twee Mongoolsche briga
des aan de grens van Mantsjoerije, ter
wijl verdere troepenconcentraties zijn
waargenomen.
Treinroovers.
Te Marseille heeft men een spoor in
handen gekregen tot het ophelderen van
den aanslag in den sneltrein van Vingti-
mille, waarbij de geleider der postzakken
werd gekneveld en een deel van de post
gestolen.
Veel geldswaardige stukken bevonden
zich niet in de postzakken, doch het was
bekend, dat er bons van 500 francs bij
waren. 450 van die stukken werden ver
mist en toen de tegenwoordige bezitters
dezer dagen te Marseille moeite deden ze
te verzilveren, kreeg de politie daar spoe
dig de lucht van.
De drie personen, die de biljetten in
bars van de hand wilden doen, zijn gear
resteerd, doch het is mogelijk dat het niet
meer dan handlangers zijn. Bij het ver
hoor kreeg men het vermoeden dat een
der hoofddaders een booswicht zou zijn,
die juist een dezer dagen voor een ander
vergrijp was gearresteerd.
Men tracht dien nu tot bekentenis te
brengen.
Korte berichten.
Na bijna een maand van volkomen
'droogte is Dinsdagavond boven Parijs en
omgeving een buitengewoon hevig on
weer losgebarsten. Door een wolkbreuk
stond het water hinnen enkele minuten
verscheidene centimeters hoog.
'Op het eiland Martignique is de
vulcaan Mont Perle bij St. Pierre weer
in werking getreden. Er heeft zich een
nieuwe krater van 50 M. doorsnede ge
vormd. De regeering heeft maatregelen
getroffen om de bevolking in veiligheid te
brengen.
De Transjordaansche regeering
heeft verscheidene leiders der oppositie
partij, onder wie ook de in Jeruzalem ge
vangen en voor kort vrijgelaten aanvoer
der van den grootsten stam der Beni-
schar-Bedouinen gearresteerd. Naar ver
luidt zullen zij wegens een poging tot het
doen van een inval in Palestina worden
uitgewezen.
Uit Karachi (Br.-Indië) wordt ge
meld, dat het Sindgebied dat onlangs
reeds door de overstroomingen van den
Maar hedenmorgen vroeg kwam er' order,
om naar Nijmegen terug te keeren. "Er
is geen soldaat meer aan den Rijn."
Willem van Oranje^ die herhaaldelijk
hoestte en zoo nu en dan een pijnlijk
gezicht 'trok, was hij het vernemen de
zer woorden plotseling opgestaan, en be
vond zich nu recht vóór Aart, dien hij
doordringend aanzag.
„Spreek je de waarheid, man?" vroeg
hij dreigend.
„God is mijn Getuige, Hoogheid. Ik
ben hier met voorkennis van. een lui
tenant, die zeide: „de Prins moet dit
weten". Toen ben ik onmiddellijk te paard
gestegen."
„HoogheidHoogheidis het
wéar, dat
Ér stoof een gestalte hinnen, die niets
meer zeide, toen. hij het tooneel in het
vertrek zag.
Willem van Oranje had zijn hatidscho<e-
nen gegrepen en kneep die tot een bal
samen. Kolonel Wirtz zweeg. En de pas
binnengekomeae, Willem Bentinck, wist
genoeg
„De MontbasI De Montbas"! boorde
heit drietal den Prins mompelen.
Dan kreeg deze zijn zelfbeheersching
volkomen terug.
„Hoe heet je?" vroeg hij Aart, die
bedremmeld stond te kijken.
„Van Gelderen, Hoogheid".
Ma
De winteravonden zijn gezelliger, op_
terd door een glaasje Bols Cherry Brandy,
Curasao, Prunelle, Apricot Brandy, Liqueur
Jaune of Bernardino Vraag prijscourant.
Indus zoo geteisterd is, thans door een
nieuwe plaag wordt bedreigd. Een zwerm
van millioenen sprinkhanen is in dit ge
bied neergestreken, zoodat hetgeen van
oogst nog over is, thans ernstig door de
sprinkhanen wordt bedreigd.
Het ongeluk in de mijn Charles te
Saarbruecken heeft nog 3 slachtoffers
geëischt, zoodat het aantal dooden, thans
tot 22 is gestegen. De onderaardsche ont
ploffingen en de brand in de mijn duren
nog voort.
De geweldige bosebbrand, 'die in de
omgeving van Ventura (Z.-Am.) is uitge
broken, heeft zich in den afgeloopen
nacht opnieuw uitgebreid. De schade
wordt reeds op 3 millioen dollar geschat.
Een telegram uit Huil meldt, dat de
brand in de petroleum-tank aldaar ge-
bluscht is. Het bovenste gedeelte van de
tank, dat ingestort is, is in het beneden
ste gedeelte terecht gekomen, waardoor
de luchttoevoer werd afgesneden, zoodat
het vuur vanzelf doofde.
De Noordelijke provincies van Por
tugal zijn de'laatste dagen door zwaar
onweer geteisterd, waardoor geweldige
overstroomingen groote schade hebben
aangericht. Zoo moesten in Loriga zes
fabrieken het werk neerleggen, waardoor
500 arbeiders tijdelijk werkeloos zijn ge
worden.
De postvlucht naar Indië.
Het postvliegtuig, op weg naar Indië,
is om 6.20 plaatselijke tijd uit Karatsji
vertrokken en om 15.05 plaatselijke tijd
te Alababad aangekomen. Alles wel aan
boord.
Die Amsteirdamsche wethouders.
Gisteren werden door den Gemeente
raad van Amsterdam gekozen tot wet
houders de heeren F. M. Wibaut, S. R.
de Miranda en Ed. Polak, S.D.A.P.; E.
J. Abrahams, V.-D,; J. H. A. L. von Frijl-
tag Drabbie, R.-K.; en J. Douwes Jr, A.R.
De stemming heeft dus nog een paar
verrassingen gebracht, daar aanvankelijk
als R.-K. en A.-R. candidaten genoemd
werden de heeren Mr Romme en G.
Burgemeester vian Hilversum.
Naar de „Gooi en Eiemlanider" ver
neemt, circuleert in deze gemeente ee]n
deze hoeve, Bentinck?"
„Ook Van Gelderen, Hoogheid".
„Hij is mijn oom", waagde Aart te
zeggen.
Over het in-bleeke gelaat van den
Prins van Oranje, dat duidelijk de sporen
van vermoeidheid vertoonde, gleed een
glimlach.
„Alle hulde aan "het geslacht der Van
Gelderens", zeide hij op zulk een toon
van respect, dat Aart bloosde. „Deze
boer is ook een flinke vent. En je hebt
den dank van het land verdiend voor
je boodschap. Blij! voorloopig in de buurt.
Wij kunnen je noodig. hebben". En dan,
zich wendend tot Aart's begeleider:
„Er moet onmiddellijk krijgsraad zijn,
mijnheer Wirtz."
De officier boog en verdween, Aart
een wenk gevend, hem te volgen. De
Prins had zich reeds afgewend.
De vertrekkenden jhoorden hem met
schorre stem tot Bentinck zeggen: „Dat
is het verraad van De Montbas, Willem.
Hij' was niet te vertrouwen, de schelm!"
Nauwelijks een half uur later klon
ken in het kamp, dat ruim twintigdui
zend man herbergde, heftige trompet-
stooten.
Alarm!
In vol tenue draafde kolonel Wirtz
het erf op, verdween nog even in de
kamer van den Prins, maar keerde wel-
Binnenland.
De nominatie voor voorzitter der Tweede
Kamer.
De Amsterdamsche wethouders-verkj et
zing.
De begrooting der posterij'en.
Weer een vliegtuig naar Indië vertrokken.
Minister Donuer over de GiegSen-Nieuwh
Ikerksche moordzaak.
Buitenland.
Hevige onweders in Engeland, Frankrijk
en Portugal. i a
Debatten in de Vodk'enbondsvergadering.
Mobilisatie in Mongolië?
Inschrijvingen worden tot Dinsdag
24 September a.s. aangenomen.
adres aan de Kroon en aan 'den com
missaris der Koningin in Noord-Holland,
om te willen bevorderen, dat de afgetre
den Christ. Hist, wethouder van Am
sterdam, d© heer J. ter Haar Jr wordt
voorgedragen als burgemeester van Hil
versum.
De malversaties te Meppel.
Aan de mededeeliiig omtrent het ver
haal op de verantwoordelijke autoritei
ten van de verduisterde gelden te Meppel
kan nog worden toegevoegd, dat Ged.
Staten in hun bericht aan den Raad voor
opstellen, dat van frauduleuze handelin
gen van deze autoriteiten en ambtenaren
in geen enkel opzicht gebleken is en dat
zij geen reden hebben hun goede trouw
in twijfel te trekken. Zij laten in hun
voorstel tot verhaal aan den Raad de be
slissing of al dan niet zal worden over
gegaan tot instelling van een civielrech-
terlijke vordering tegen degenen, die niet
tot betaling van hun deel bereid mochten
blijken.
De nieuwe vice-president van
den Raad van 'Ned.-Indië.
Blijkens een bericht in de Staatscou
rant van gisteravond is aan den vice-
president van den Raad van Nederl.
Indië mr K. F. Creutzberg, op zijn ver
zoek, met ingang van 10 ÖCtobsr 1929,
eervol ontslag verleend uit 's lande dienst
onder dankbetuiging voor de langdurige
en trouwe diensten, doior hem aan den
lande .bewezen en zijn benoemd in den;
Raad van Nederiandsch-Indië, met in
gang van denzelfden, datum:
tot .vice-president de heer "Ch. J. I.
M. W e 11 e r, thans lid van dien Raad,
oud-Minister van Koloniën;
dra terug naar het huisvertrek der boer
derij, waar hij haastig ef schud nam v<r>
den boer en zijn vrouw, die hij in de
afgeloopen dagen had leeren hoogach
ten.
„Ik moet met een deel van het leger
naar den Rijn", zei hij. „Het ga jullie
wel. Waar is.,.? O, daar zit hl".
Aart sprong op. i
„Je wijst mg den kortsten weg naar
het Tolhuis?" j t
„In orde, mijnheer".
„Ik ben kolonel Wirtz. Is het niet: een
veertig kilometer naar Lobith?"
'tZal niet veel mankeeren, kolonel".
„Ja, ie paard is zeker niet in staal?"
„Hij kan er wel een van mij krijgen,
kolonel", zeide Aart van Gelderen. „Mijn
zoon Kees gaat ook mee".
„Prachtig. Laat beiden spoedig naar
het kamp komen."
Hij snelde naar buiten, waar veel be
weging was van af- en aanrijdende offi
cieren. i t
Opeens werd ruim baan gemaakt
En vol ontzag keek men naar een slanke
gestalte, die een zwarten hengst besteeg,
heftig hoestend. De opperbevelhebber
!reed naar het kamp, dat plotseling vol
onrust gekomen fras, om den afmarsch
van Wirtz' korps gade te slaan.
De Prins van Oranje!
