No. 268
Vrijdag 16 Augustus 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse S Cos Bank H.V. Goes
De Haagsche Conferentie.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
BELGISCH - FRANSCH
DUITSCH - ENGELSCH e.a.
BANKPAPIER
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
jaren
Katoeinlndiuls'trle?
tegen voordeelige koersen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs.'
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers fü.OS
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 I
Bij abonnement belangrijke korting.
voor
Hol-
De Kou'dekerketfhe Chrlstelijk-Hls-
torisc'he Raadsleden.
De houding van de Christelijk-Histori-
sche leden van den Koudekerkschen Ge
meenteraad heeft bij velen in die gemeen
te en daarbuiten bevreemding gewekt.
Wat ook te begrijpen is.
Er was een voorstel aanhangig, om
de herbergen in deze landelijke gemeente
des Zondags te sluiten. Dit werd krach
tig verdedigd door den (A.-R.) burgemees
ter, en de A.-R. en Stk. Geref. Raads
leden. Maar bet werd verworpen, omdat
met de linkscbe leden ook de Cbr.-Histo-
rischen tegenstemden.
Volkomen terecht wees een der A.-R.
Raadsleden zijn Chr.-Historische colle
ga's op bet gemeente-program hunner
partij.
Daarin staat toch:
„De gemeentelijke Overheid handhave
de Zondagsrust door met alle haar ten
dienste staande middelen den arbeid,
waarop zij invloed kan uitoefenen, zoo
veel doenlijk op Zondag te doen stil
staan, en door er tegen te waken, dat het
karakter van den Christelijken rustdag
zou verloren gaan."
En in het Program, van beginselen der
Chr.-Hist. Unie lezen wij
„De Overheid handhave het Chr.-Histo-
risch karakter van ons volk door bevor
dering van de Zondagsrust, door er te
gen te waken, dat het karakter van den
Christelijken rustdag zou verloren gaan
enz."
Ons dunkt, dit is duidelijke taal. In
deze artikelen zegt de Chr.-Hist. Unie,
wat zij ten aanzien van den Zondag
wil.
Maar dan hebben de kiezers ook het
recht te eischen, dat Chr.-Historische
Raadsleden, en zeker als de gelegenheid
daarvoor opengesteld wordt, trachten te
bereiken, wat in deze programs is neer
geschreven.
Het ging hier om de sluiting der café's
op Zondag, dus een terrein, „waar de
gemeentelijke Overheid invloed kan. uit
oefenen".
Wij zouden niet gaarne beweren, dat
allen, die op Zondag in een café wat
gebruiken, zich aan luidruchtigheid schul
dig maken. Maar als er één soort men-
schea is, dat bij uitstek „het karakter
van den Christelijken rustdag doet ver
loren gaan", dan zijn het wel de Zondags
cafébezoekers. De nieuwsberichten maken
bijna eiken Maandag melding van moor
den, vechtpartijen en liederlijkheden, die
in den regel hun begin vinden in de
kroeg. De feiten spreken hierl
En toch is heit 'aan de Christelijk-
Historische Raadsleden van Koudekerks
te wijten, dat in die overwegend Pro-
testantsch-Christelijke gemeente tegen
deze Zondagsontheiliging niets geschiedt.
Verklaren kunnen wij deze houding dan
ook niet.
Betreuren doen we ze wel.
„Engeland moet tevreden zijn".
Gistermiddag zijln gedelegeerden van
Frankrijk, België Italië en Japan weer
in hotel Des Indes bijeen geweest. Lou
che ur heeft in 'n persconferentie hierom
trent later medegedeeld, dait, indien Zater
dag ,over 't voorstel van Snowden gestemd
zou moeten worden, dit op een ver
werping zou moeteu uitloopen.
Men kan thans in de cijfers, die aan
het plan-Young ten grondslag liggen en in
het schema van het plan-Young geen ver
anderingen meier aanbrengen zonder me
dewerking van Amerika, want deed men
dit, dan zou men het heiele plan-Young
weer. oip losse schroeven zetten. Enge
land moet met het deel, dat men dit
land zal aanbieden, tevreden zijln. Daar
mee is aan Engeland binnen het kader
van het plan-Young voldoende tegemoet
gekomen.
Intusschen is er nog geen overeenstem
ming met de Engelschen bereikt. De vier
genoemde delegaties zullen nogmaals bijt
een komen en als men geen accoord tot
stand heeft kunnen brengen, zal men
een schriftelijk voiorstel doen, zoodat
Snowden zich daarover zal kunnen uit
spreken.
Men wil Engeland een grooter aandeel
geven bij de distributie van de zes laatste
maandeüjteche betalingen volgens de re-
geling Dawes. In het plan-Young wordt
voorgesteld het bedrag, dat er na de ver
deeling van die bedragen volgens het
nieuwe verdeelingsplan zou overblijven
als reserve voor de internationale bank
te gebruiken; thans heeft men Engeland
eenige millioenen van dit overschot aan
geboden.
Daarmee is men echter maar voor een
enkel jaar gered. Engeland vraagt echter
een hoogere annuïteit voor ten minste 87
jaren. Er dient dus nog naar andere mid
delen gezocht te worden. Het eenvou
digste middel zou zijln, dat Italië, Frank
rijk en België er in toestemden iets van
hun eigen aandeed volgens het plan-
Young te laten vallen en dat men dan
het aldus vrijgekomen bedrag aan Enge
land zou geven. Ook thans weer blijken
echter de eenvoudigste middelen de moei
lijkste te zijn.
De donderkoppen van het onweer, dat
in de conferentie Zaterdag a.s. zou moe
ten losbreken, zijn dus 24 uur eerder aan
den horizon verschenen dan verwacht
word.
Men wist reeds gistermorgen, dat het
niet gelukt was, meer dan 18 van de 45
millioen goudmarken per jaar bijl elkaar
te schrapen.
De Engelsche kanselier v,an de Schat
kist, die zijn standpunt hardnekkig hand
haafde, deelde mede, dat die voorstellen
hem totaal onaannemelijk leken.
De Vier zouden besloten hebben, het
plan-Young, zooals het voorgesteld is, te
aanvaarden, zonder wijlzigingen, en dus
de voorstellen van Snowden te verwer
pen, wat daar ook de gevolgen van
mochten zijn.
Onder deze omstandigheden zou in de
zitting van de financieele commissie van
Zaterdagmorgen het voorstel van Snow
den dus moeten worden verworpen, waar
mede de nekslag zou gegeven worden aan
de conferentie.
Buiitsdhlanirf tegen Iedere contröle
In het Rijnland.
Van Duitsche zijlde is het volgende
omtrent de opvattingen der Duitsche dele
gatie ten aanzien van de kwestie eener
commissie van vaststelling en verzoe
ning uitgesproken
Duitschland zou er de voorkeur aan
geven de ontruiming van de derde zone
liever te laten wachten tot het in het
Verdrag van Versailles voorgeschreven
tijdstip van 1935 dan zulk een commis
sie voor altijld, die zich over het geheele
gedemilitairiseerde gebied zou moeten
uitstrekken te aanvaarden. Men is tot
zulk' een altijddurende verhypothekiseo
ring van Duitschen bodem niet bereid.
Ook een ondercommissie van den Vol
kenbondsraad zou men geen aanvaardbare
oplossing achten. Wel zou Duitschland
te vinden zijln voor een commissie van
vaststelling en verzoening, alleen voor de
derde zone en niet langer durende dan
tot 1935.
Die Zeppelin.
De menschen, die twijfelden, hebben
ongelijk gekregen. Precies, zooals vooraf
werd aangekondigd, heeft de „Graf Zep
pelin" zijn wereldreis aanvaard.
Deze wereldreis is een geweldige on
derneming. Men heeft er zich rekenschap
van gegeven, dat de weg met minder
prettige ervaringen als noodlandingen etc.
geplaveid zou kunnen zijn. Althans een
telegram van de „United Press" uit Frie-
drichshafen meldde, dat het luchtschip
een aantal geweren en een flinke hoeveel
heid amunitie ingeladen heeft, alsmede
een gewonen provisievoorraad voor zeven
dagen en een reservevoorraad levensmid
delen, die voor veertien dagen toereikend
zal zijn en die hoofdzakelijk bestaat uit
blikken gecondenseerde melk, corned beaf
etc. Natuurlijk is er ook een apotheek
aan boord, terwijl er voorts rekening mee
gehouden werd, dat de opvarenden van
het luchtschip in geval van nood het als
ballast meegevoerde drinkwater kunnen
gebruiken.' Dit laatste zal eventueel in de
onhergzame streken, waaraan Siberië rijk
is, geen overbodige weelde blijken.
Officier Schiller van de „Graf Zeppelin"
verklaarde met de noodige voldoening,
dat de bemanning en passagiers, indien
noodig, vele weken van dezen voorraad
kunnen leven. Hij voegde er echter aan
toe, dat hij hoopte, dat men een dergelijke
krachtproef niet zou behoeven af te leg
gen.
Het vertrek van de „Graf Zeppelin"
heeft zonder incidenten plaats gevonden.
Ditmaal, het is zeker de vermelding
waard, was er geen blinde passagier.
De Msb. meldt, dat een groot Spaansch
bankiersconsortium besloten heeft, de
„Graf Zeppelin" na het volbrengen van
de wereldvlucht aan te koopen. Het ligt
in de bedoeling een geregelden dienst
tusschen Sevilla en Buenos Aire3 in te
stellen. Er zijn reeds onderhandelingen
over den aankoopsprijs geopend.
Het luchtschip Graf Zeppelin werd, na
dat het om 12.10 uur boven Stettin was
gezien, om 1 uur boven Schievelbein
gemeld.
Vandaar zette het koers in' Oostelijke
richting en verscheen om 2 uur boven
Bublitz, om 2.10 boven Rummelsburg,
50 K.M. ten Zuiden van Stolp en om
2.30 boven Buetow. Van hier af zet het
luchtschip direct koers naar Danzig.
Het arriveerde, om 3 uur boven de
stad Danzig. Verscheidene vliegtuigen wa
ren ter begroeting opgestegen. De bevol
king wuifde de opvarenden geestdriftig
toe. Enkele minuten later zette het lucht
schip koers naar Koningsbergen. Daar
kwam het eenige minuten vóór 4 uur
uit Westelijke richting in zicht. Het lucht
schip, dat door 4 vliegtuigen omcirkeld
werd, was om 4.10 boven het centrum
van de stad, waar het overal jubelend
begroet werd. Nadat het luchtschip hier
een lus beschreven 'had, sloeg het de
richting naar 'het Oosten in en was om
4.30 verdwenen.
De Graf Zeppelin is gisteravond om
8.10 uur M. E. tijd boven de 40 K.M.
ten O. van Dünaborg aan de Düna gele
gen stad Kreslawka gevlogen en bevond
zich tien minuten later over de Let-
landsch-Russische grens.
Het vertrek van de Zeppelin van Frie-
drichshafen is uiterst moeilijk geweest.
Het zwaar belaste luchtschip kon zich
slechts met moeite verheffen en had bijna
een radiomast geraakt. Het verdween ter
stond, zonder, zóoals gewoonlijk, een
zwenking boven Friedrichshafen te heb
ben gemaakt.
Oproer in Melaatschen-asyl.
Aan het „N. Wien Journal" wordt uit
Boekarest gemeld, dat dezer dagen een
oproer is uitgebroken onder de verpleeg
den in het asyl voor melaatschen in de
Bessarabische stad Ismail, in de Donau-
delta.
De melaatschen waren ontevreden over
behandeling en kost en besloten zich met
hun klachten tot den prefect te wenden.
Dientengevolge verlieten 20 melaat
schen het asyl en begaven zich naar de
stad om den prefect op te zoeken. Onder
de bevolking wekte de komst der melaat
schen groote ontsteltenis.
Gendarmes werden ontboden, die de
melaatschen overweldigden en naar hun
asyl terug brachten.
Mad Donald in October naar Amerika?
In bevoegde kringen wordt verklaard,
dat de onderhandelingen met Washington
over de ontwapening ter zee een bevre
digend verloop hebben. Men hoopt, dat
Mac Donald in October naar Amerika
zal kunnen gaan, na de vergadering van
den Volkenbond te Genève.
Einde van Ihiet conflict In de Engelsche
Vertegenwoordigers van patroons en
arbeiders hebben gisteren tweemaal te
zamen geconfereerd, de eerste maal 20
minuten, en latex op den middag nog
een goed uur. De besprekingen gingen
over bet vaststellen der punten, waar
over arbitrage aanvaard zal worden en
de samenstelling van dit Hof van Arbi
trage. Ofschoon men natuurlijk niet met
alle punten gereed is gekomen, bleek aan
beide zijden de wil te bestaan om in
elk geval tot een scheidsrechterlijke uit
spraak te komen.
De crisis ia gisteravond een nieuw
stadium ingetreden, doordat de verte
genwoordigers van de .arbeiders en de
patroons het eens zijn geworden over
de arbitrage. Volgens de overeenkomst
zullen ajlie falbrieken, die er toe in staat
zijn, Maandag haar deuren mogen ope
nen In afwachting van de uitspraak van
den arbiter zullen de tegenwoordige loo-
nen in stand blijven.
De Engelsche Koning.
De Koning heeft gisteren voor de eer
ste maal de zitting van den Geheimen
Raad weer bijgewoond. Na afloop zèüüe
Lord Parmoor dat, ofschoon het college
van zes leden, dat bij het begin der ziekte
benoemd was, nog eenigen tijd zou blij
ven bestaan, de Koning toch al weer
het grootste deel van zijn gewone werk,
dat die zes leden hem uit handen had
den genomen, zelf verrichtte.
De knoeierijen te Parijs.
Gistermorgen is in de verschillende kan
toren van de arbeiders- en boerenleen
bank te Parijs een huiszoeking verricht
en in tegenwoordigheid van den kassier
heeft men een bedrag van 83.450 francs,
dat zich in de brandkast bevond, in be
slag genomen. Alle rekeningen, welke de
bank bij andere instellingen had geopend
zijn gesloten. Tal van documenten zijn in
beslag genomen.
Korte berichten.
Volgens de Matin belooft de graan
oogst in Frankrijk prachtig te zullen zijn
en elk tot dusver behaald resultaat te
overtreffen. De opbrengst zal grooter zijn
dan het gemiddelde verbruik van het land
Uit Teheran (Perzië) wordt gemeld,
dat de overstroomingen in Tabriz een
zeer grooten omvang hebben aangenomen
Meer dan duizend huizen zijn volkomen
vernield, terwijl het aantal personen, dat
verdronken is, zeer groot is. Het juiste
aantal slachtoffers is echter nog niet
bekend.
Te Karamina (Spanje) is een eleo
trische fabriek tengevolge van een ont
ploffing geheel verwoest. Tien arbeiders
werden gedood en vijf vrouwen ernstig
gewond.
Tengevolge van het voornemen van'
de directie van de tram te Dublin de
loonen van het trampersoneel met tien
percent Te verminderen is het geheele
trampersoneel in staking gegaan, zoodat
het tramverkeer in de Iersche hoofd
stad geheel stilstaat.
Ter gelegenheid van den doop van
den derden zoon van den koning valn
Zuid-Slavië zal amnestie worden ver
leend van alle misdaden begaan voor
6 Januari, den datum waarop de regee
ring van generaal Zivkovitsch aan het
bewind gekomen is.
Naar verluidt, zou de plotseling
afgetreden Portugeesche minister van Bui
tenlandsche Zaken, Trindade Coelho, ver
klaard hebben, voorstander te zijn van
en fascistische dictatuur en zou hij in
Portugal een dictatuur volgens Italiaansch
model willen instellen. Zijn onverwacht
aftreden zal waarschijnlijk nog wel poli
tieke gevolgen met zich brengen.
Geregelde luehtdiemd op Indlë.
Op 12 September a.s. opent de K.L.M.
een geregelden vliegdienst op Amster
damBatavia. Het is een veertiendaag-
sche dienst, alleen de eerste twee vlieg
tuigen vertrekken met een week tusschen-
ruimte.
Hieronder volgt het programma met de
namen der piloten, die de vluchten zul
len pndernemen:
12 September: Smirnoff en Beekman.
19 September: Duimalaor en Tepas.
3 October: Frijns en Soar.
17 October: Aler en Jongbloed.
31 October: Reeikïnan en Van Dijk.
14 November: Tepas en Hondong.
28 November: Soer en Wiersma.
12 December: Smirnoff en Sillevis.
28 December: Van Dijlk en Pellens.
9 Januari: Hondong en Van Messel.
De eerste vier vluchten zullen dus
worden ondernomen door de vier be
kende Indië-vliegers. De meegaande twee
de piloten zullen daarna, ook ieder met
een helper, de volgende vluchten uitvoe
ren.
Weging vain automobielen.
Naar het Corr. Bureau verneemt is de
termijn van vrijwillige weging van auto
mobielen verlengd tot 16 Sept. a.s., zoo-
dat automobilisten dus nog niet bloot
staan aan aanhouding op den weg.
•De Herv. Geref. Staatsparty'.
Het hoofdbestuur van de Herv. (Ger.)
Staatspartij (H. G. S.) besloot over
te gaan tot de stichting van een eigen
partijbureau en riep daartoe een fonds
in het leven, getiteld „Staat met den BijL
bel-fonds".
Meit 4 jaar moet het vereischte bedrag
bijeen zijn.
Binnenland.
Een dreigende mislukking der Haagsche
conferentie.
De alastrim te Rotterdam.
Geregelde luchtdienst op Indië.
Buitenland.
De Zeppelin op de wereldreis. -I
Schitterende graanoogst in Frankrijk.
Einde van het katoen-conflict in Engeland.
Mac Donald naar Amerika?
Vlugger kan het niet.
De gemeenteraad van Schellinkhout
keurde de gemeentebegrooting 1930 zon
der één woord discussie goed.
De Chris t.-S ociale cursus te
Lanteren.
Van 26 tot en met 30 Aug. a.s. zal te
Lunteren de vierde christelijlk-sociale cur
sus gehouden worden. Blijkens het door
ons ontvangen program wordt de cursus
geopend door den heer C. Smeenk', met
een rede over „De overheid en het sociale
vraagstuk". Op Dinsdag 27 Aug. spreekt
prof. D. H. Th. van Vollenhoven over,
„Nieuwe stroomingen in heit socialisme"
en nir dr A. A. van Rhijri over hetzelfde
onderwerp 's avonds. Op den Woensdag
zijn aan het woord d'e heeren W. v. d.
Have over „Onze houding tegenover het
verplichte lidmaatschap" en ds J. H. T. H.
Steïlwag over „De Kerk en haar sociale
taak". Op Donderdag voeren het woord
de heeren W. 0. A. Riem Vis over „De
Kerk en haar sociale taak" en H. Botter-
weg over „Vóór- en nadöelen der rationa
liseering van den arbeid". Dr W. H. v. Ea
behandelt op den Vrijdag „Het gezag
en de eigendomsverhoudingen, zooals
deze in de H. Schrift naar voren komen
in verband met de medezeggenschap".
Op dezen dag wordt de conferentie geslo
ten met een slotwoord van mr dr A. A.
van Rhijn.
De bidstonden worden geleid door de
predikanten Ds mr N. S. Veldhoen, dr
G. B. Westenburg, ds P. N. Kruyswijk
en dr H. Kaajan.
Alastrim,
Gisteren hebben zich te Rotterdam
eenige nieuwe gevallen v,an alastrim voor
gedaan. Een patiënt is in het zieken
huis aan den Goolsingel ter verpleging
opgenomen.
Ook een arts is door da ziekte aanget-
tast.
In verband met de alastrim-gevallen
en de circulaire door den Geneeskundigen,
Dienst verspreid omtrent het weder ope
nen der scholen, vernemen wij dat op de
R.K. scholen die voor het overgroote
deel pas op 1 Sept. weer open gaan,
nog geen bijzondere maatregelen zijln ge
troffen. Men heeft nog tijd even1 af te
wachten.
De christelijke scholen die spoedig weer
beginnen, hébben als stelregel .aangenomen
dat kinderen uit besmette gezinnen niet
worden toegelaten. De circulaire van den
Geneeskundigen Dienst wordt aan de
ouders gestuurd. Op school wordt gele
genheid tot inenting gegeven, er bestaat
echter geen verplichting dat kinderen die
niet uit besmette gezinnen komen, moeten
worden ingeënt.
Door de uitbreiding van de ziekte is
de toeloop voor kostelooza inenting uit
alle deelen van d'e stad thans nog veel
grooter gewonden dan tot nog toe. In de
van Oldenbiameveldstraat b.v. .staat het
publiek bij honderden geduldig in de rij
om geholpen te worden. Het aantal vol
wassenen is zeer groot.
Gas voor kamerverwarming.
Het succes, de laatste jaren met gas-
verwarming bereikt, dank zij 'tvast-recht-
tarief, heeft de gasfabriek te Groningen
doen besluiten, thans een nieuwe rega
ling in te voeren, welke een nog alge-
meener verbreiding van gosverwarming
