No. 255
Donderdag i Augustus 1920
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
BOLS
Hendiikse Go's Bank N.V. Gbie
LANGS EEN DIEPEN WEG
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
FEUILLETON
Buitenland.
Eiken dag één Glaasje"
NU F 4PER KRUIK
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 Augustus vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
een zaak betreft
•omtrent uiting der
renscht is, onderwijl
uk onder de oog en
hot zilvergeld krach-
1919 aanmerkelijk
invloed eemer be-
ugelijking van hier-
|de naar de politiek
de Kamer in een
:en rijzing die onze
iaribracht, aanlei-
verlagen van 945
de „winst" gaat
•aaruit staatsschuld
komt het veel ver
dat. de commissie
Alle zilver moet
lager prijspeil terug-
uis. en guldens- in-
jeveer veertig: per-
Ie waarde waard;
ude van pasmunt
Let krediet van den
;an men het even-
leen technisch ver
inder meer wegens
Laak veel moeilij-
Nederland heeft,
omloop ongeveer
rijksdaalders, 188
len omtrent 72 mil
ls, kwartjes en dub-
ioien gulden. In het
niet minder dan
rer in onze munt-
;enbij een jaar we-
|ilver vertegenwoor-
'de van circa
Gijn in de Kamer
jting in nikkel dus
lioen gulden afvoe-
j.ds, dat zooals ge-
sede komt aan de'l-
|Twee honderd mil-
men haast makel
|e is voor de zilver-
anneer wij ons on-
zins redelijken prijs
niet wachten tot
en vaak grootere
kaar moet, integen-
jn, een der eerste
lis het motief voor
je hierboven aange -
en daar rond voor
[politiek van haast
inderdaad verder
irlijk nutteloos -ge-
koordeelig mogelijk
gen. Maar aan de
len vast, en die din-
lter belang dan een
jlige „winst" van
Mochten de plan-
|l1 ons volk geheel
zijn steeds liquide
lijk wel' op de hoog-
pieën omtrent geld,
pmmigen in theorie
jwijze een metallie-
sis behoeft te heb-
Ijk is geld, behalve
leter, toch ook nog
pij paaltje komt is,
alleen de gouden
lid met intrinsieke,
fcl getrokken, dade-
karde. In normale
gen met de symbo
ls in de hand wor-
Irgeld en pasmunt.
crisistijd doen wij
fcen chimère, en zil-
pl, zij zijn de eenige
i, waarvoor iets te'
Ider weinige welke
jeerd door overtui-
kaan er «enigszins
[>use mannen uber-
stig in overweging
ag worden ontbloot
kleine, reöele re-
tijden van zware
nen 'beschikken, de
bzit in het zilver in
bngeveer slechts 25
jevolking. Men roe
den geest wat er
|n oorlog uitbreekt,
enkel tientje losla-
tiillioenen goud die
ken. Eigenlijk doet
llleen bij wijze van
Irlandsche Bank u
Tununt goud. Biedt
letaalbaar op aan-
Ibij haar aan, dan
Iromessen van ge-
[tdrukkelijk om zil-
zij u in haar ge
nu willen zekere
leiden dat men u
seven voortaan zal
ft nikkel, dat geen
villen nemen wan
en van beproeving
br van dat de cöm-
In'iet voor ons volk
jzij nikkelen kwart-
|tbaar acht is mis-
zij zal ons nooit
leeds schamele na-
In onze guldens en
pben als het water
lopen. Slechts een
|h er niet aan sto-
stenrijk, Italië en
ie ervaring allen
langemunt of gaan
jtserland hier dus
i zijn, als het daar
Ierland zij in deze,
kat in den boom
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ËLKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs-'
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 V
Bij abonnement belangrijke korting.
G emee nte-fi n-anci n.
Van de Centrale Commissie voor Be
zuiniging, ingesteld door de Nederland-
sche Maatschappij voor Nijverheid en
Handel ontvingen wij een exemplaar van
de door haar uitgegeven brochure „Waar
schuwende cijfers uit de Gemeenje-fi-
nanciën 1929".
De bedoeling met deze pbblicatie is
niet critiek te oef epen op het financieel©
beleid der 37 behandelde gemeenten,
maar wel om eenig materiaal te geven
aangaande den huidigen toestand der
gemeente-financiën' in wat meler over
zichtelijken vorm dan de begrootingen
dat bieden, ten dienste van hen, wietn
de zorg van een goed 'financieel beleid
in hunpe gemeente ter harte. gaat.
lm de inleiding wordt terecht opge,-
merkt, dat een verstandige, bezuinigings
actie ook ,voor de gem-ëepten nog steeds
noodig is. Het peil der-uitgaven in de
gemeenten is over het algemeen hoog.
De belastingdruk is zwaar in enkele
gemeenten zelfs zeer zwaar en ver
mindering daarvan is zeker in het be
lang van tien economischem opbloei.
De uitgaven vertoonen over bet al
gemeen een neiging tot stijgep, moeten
trouwens wel toenemen in verband met
den groei der bevolking enz., terwijl daar
entegen een stijging van de opbrengst
der belastingen zonder verhooging der
heffingstarieven voor de eerstvolgende
jaren niet te verwachten is.
Terwijl in de periode van 1 Mei 1923
tot 1 Mei 1926 de bevolking toenam
met 4.42 pCt. is in datzelfde tijdperk'
het belastbaar inkomen slechts geste
gen met 1.42 pCt. Er is dan ook voor
de gemeenten alle aanleiding om te
trachten tot doelmatige bezuiniging te
geraken, tot zoo groot mogelijke „effi
ciency" in den overheidsdienst, waardoor
bet mogelijk wordt met minder of al
thans niet stijgende uitgaven meer resul
taat te "bereiken.
Dë hier verwerkte cijfers 'zijn ontleend
aan de ontwerp- n egro o tingen
voor 1929, zoodat ze uit den aard der
zaak niet geheel zuiver zijn, al kan na
tuurlijk ook niet worden gezegd, dat ze
daardoor-alle beteekenis zouden missen.
Voor Zeeland hebben deze waar
schuwende cijfers" slechts betrekkelijke
waarde, daar slechts 2 gemeenten (Vlis-
singen en Middelburg) zijn behandeld,
terwijl de andere gemeenten welker be
grooting scijfers hier verwerkt zijn, mees
tal een .veel grooter aantal inwoners
hebben.
Dit neemt echter niet weg, dat hier
voor hen, die in het vraagstuk der ge-
meentefinanciën belangstellen, nog wel
een en ander te leeren valt.
Wanneer we den staat, aangevende
het totaal bedrag der door de gemeen
ten te heffen belastingen nagaan, dan
blijkt dat de bier genoemde Zeeuwsche
gemeenten in vergelijking met meerdere
grootere gemeenten nog niet zoo'n slecht
figuur maken.
Per inwoner wordt toch blijkens de
hier verwerkte cijfers gemiddeld gehe-
34.)
i i
door
H. ZEEBERG.
V.
De opmerking van den Bankdirecteur
was een leelijlke streep door de reke
ning van Meerendonk.
Toen de commissieleden vertrokken wa
ren, zat hiji over de zaak te piekeran.
Zeker, de kas was in orde geweest.
Maar de hleeren wisten niet, dat hij pas
eergisteren de ontbrekende zeshonderd
gulden er bijgevoegd had, wat juist kon,
omdat hij wat geld bad ontvangen. Maar
Maandag moest bij het bedrag er weer
afnemen, omdat hij bet noodig bad. En
hard noodig ook.
Hoe kon 'hij dan een groot bedrag op
de Bank geven! Er bleef maar ruim vijf
honderd gulden over. En heelemaal zon
der geld kon hij niet zijn.
Gelukkig dat „BosChzicht" niet was ge
ïnteresseerd bij de Bank. waarvan San-
derse directeur was, maar bij een andere
Bank. Anders bad hij er moeilijk buiten
ven: te Middelburg f37.49 en te Vlis-
singen f37.03. Er zijn gemeenten waar
dit bedrag lager is, maar daarnaast staan
andere waar gen veel hoog er bedrag
gevraagd wordt: Amsterdam 63.08,
's-Gravenhage 67.91, Rotterdam 43.16,
Arnhem 66.66, Alkmaar 46.26 enz.
De netto-uitgaven voor onderwijs, kun
sten en wetenschappen zijn in Vlissingen
laag (slechts 6.18 per inwoner), terwijl
dit cijfer voor Middelburg, waar bet blij
kens bet laatste raadsverslag eenigszins
naar beneden gaat, 11.23 per inwoner
bedraagt.
Met de uitgaven voor ondersteuningen
van behoeftigen, armenzorg enz. staat
Amsterdam aan de spits mot een bedrag
van 24.02 per inwoner. Daarop volgt Rot
terdam met 16.62, Haarlem met 15.33
en 's-Gravenhage met 14.75. "Voor Mid
delburg en Vlissingien zijn deze cijfers
resp. 10.17 en 8.69 tegen 7.73 en 6.60
in 1925.
Voor openbare werken daarentegen is
Vlissingen aan den hoiogen kant. Hier
staat Hilversum op de eerste plaats met
eeu gemiddelde uitgaaf van 17.50 per
inwoner. Voor Amsterdam bedraagt dit
cijfer 12.89, voor 's-Gravenhage 16.32,
voor Vlaardingien 16.74 en voor Vlissingen
en Middelburg resp. 11.95 en 8.20.
Een andere staat vermeldt de totale
schulden per inwoner. Hier staat Rot
terdam aan de spits met 484.48. Voor
Amsterdam is dit cijfer 456.68 en voor
Den Haag 433.77. In de kleinere gemeen
ten is de schuld over het algemeen klei
ner, Ede en Lonneker hebben van de
hier genoemde gemeenten de kleinste
schuldenlast n.l. 63.09 en 61.97 per in
woner. Vlissingen en Middelburg para
deeren op dezen staat met een cijfer
van 119.88 en 123.02.
Verder bevat dit boekje uitvoerige ge
gevens omtrent de winsten uit electrici-
teits- eni gasbedrijven. Hier loont het de
moeite aandacht te schenken aan de ge
meenten waar de Soo.-Democraten veel
invloed .hebben, b.y. Amsterdam en Rot
terdam.
De Sociaal-Democraten zijn immers te
gen indirecte belastingen?
Welnu voor Amsterdam was de over
winst uit de bedrijven geraamd op
f 10.5 millioen en voor Rotterdam op
f 10.7 millioen of per inwoner resp. op
pl.m. f 14 en f 18.
Wij moeten het hierbij! laten.
Met de Centrale Commissie voor Be
zuiniging die een woord van dank ver
dient voor het verstrekken van deze
gegevens, zijn wij, van oordeel dat de
toestand der gemeentelijke geldmiddelen
over het geheel nog niet gunstig is. De
belastingdruk is in tal van gevallen te
hoog.
Moge deze publicatie er toe bijdragen
dat aan dit vraagstuk meer aandacht
wordt geschonken en dat overal getracht
wordt ooik de gemeentelijke belastingdruk
zoo mogelijk te verlichten.
'kunnen blijven.
Nu besloot hij, na wikken en wegen, een
bedrag van vierhonderd gulden te de-
poneeren. Hij had dan een honderd en
vijftig in kas; 'twas wat krap voor de
loopende uitgaven, maar het kon. Trou
wens: volgende maand was het tractement
betalen, dan moest hij toch geld opnemen,
om dat den directeur der instelling ter
hand te stellen.
En wat die zeshonderd gulden betrof,
ja, bij gelegenheid moesten die weer te
rugkomen, het liefst zoo spoedig moge
lijk. Hij gebruikte het maar. Doch
dat mocht niet lang duren. Hij moest
opp assen voor ontdekking.
Hoe hij evenwel het bedrag moest te
rugkrijgen, bij wist het niet. De moeilijk
heden stapelden zich al maar op. Volgen
de week had hij verschillende wissels te
betalen. Het moest. Hij was al gemaand.
Het had hem het bloed naar de wangen
gejaagd, toen de brief van den schuld-
eiscber kwam. 'tWas hem nog nooit over
komen.
Maar reden tot aanmerking had- hij
niet: hij was al drie maanden over tijd.
Geen wonder, dat de brief kwam. Hij
zette zijn klanten toch ook de duim
schroef aan?!
Alleen baatte het bitter weinig. Al zijn
vertoogen brachten geen geld in het land
je. Het angstzweet brak hem uit als
Vijftig duizend padvinders te Birkenhead.
Vijftig duizend padvinders hieven een
luiden welkomst-kreet aan toen de her
tog van Connanght gisteren te Birken
head aankwam om de internationale jam
boree, welke gistermiddag werd geopend
bij te wonen. J j
De dag brak koud en guur aan en de
regen viel in stroomen.
Geweldige regenbuien hebben de ope
ning van de jamboree ten zeerste gehin
derd. De tentoonstellingstent werd door
den wind opgenomen maar gelukkig is
er niemand gewond.
Van den vroegen morgen af kwamen
drommen menschen met veerbooten,
autobussen en particuliere auto's, som
migen zelfs per vliegtuig aan.
Vandaag komt de Prins van Wales
in het kamp aan.
De Communistische eerste Augustus.
De in verscheidene Zwitsersch© steden
tegen beden bijeengeroepen communisti
sche demonstraties zijn verboden.
Te Athene zijn opnieuw 19 leiders
van de communisten in hechtenis geno
men, waaronder ook de communistische
candidaat voor het burgemeesterschap
met den secretaris van de organisatie der
journalisten. Negen andere .communisten
zijn naar een eiland gedeporteerd. Het
totaal der gearresteerden bedraagt meer
dan 200. Zij blijven tot 2 Augustus in
voorloopige hechtenis.
Te Boekarest zijn eveneens een aantal
communistische leiders in hechtenis ge
nomen.
Te Kofno heeft de politie een overval
gedaan in een geheime communistische
vergadering, waaraan 26 personen deel
namen. Een aantal hunner werd gear
resteerd.
Te Londen had zich een aantal com
munistische mannen en vrouwen vast
gebonden op die zitplaatsen van een om
nibus. Zij weigerden den omnibus te
verlaten; deze werd naar bet politie
bureau gereden en daar werden de com
munisten met niet geringe moeite door
de politiebevrijd.
Met het oog op de communistische be
tooging van 1 Augustus beeft de Ant-
werpsche rechterlijke politie een inval ge
daan bij een achttal communistische lei
ders. Er werd een groote hoeveelheid
strooibiljetten en eén bundel instructies
voor de betooging in beslag genomen-
Die ibonigeipsraooldl In China.
De leider van het internationaal co
mité tot hulpverleening bij den honger-
hij er aan dacht, dat hij groote bedra
gen had te betalen, volgende week. Daar
was die geshonderd gulden maar een
peulschilletje bij!
VI.
's Maandags daarop was nog een dag
van wikken en wegen. Maar des Dins
dags was bet besluit genomen-
In het privé-kantoor van den heer San-
derse vertelde Meerendonk, het viel hem
niet gemakkelijk, maar de nood was hem
opgelegd, dat hij tijdelijk in moeilijkheden
verkeerde, waarom hij wat ,geld noodig
had. 'tZou, naar bij hoopte, maar van
korten duur zijn.
De Bankdirecteur trok een bedenke
lijk gezicht.
,,'tZijn geen gemakkelijke tijden, Mee
rendonk, dat weet je. 't Geld is duur.
Ik durf je crediet niet verhoogen. Com
missarissen kijken mij ook op de vingers
tegenwoordig. 'kZou het gaarne willen,
maar 'k durf niet. Het gaat niet, man."
Meerendonk praatte nog wat, maar kon
onverrichterzake terugkeeren: de direc
teur der Bank was onverzettelijk, bij had
de opmerkingen van notaris Struman goed
in zijn ooren geknoopt.
Als van den donder getroffen, keerde
Meerendonk naar huis. Hij had er zoo
vast, op gerekend, dat het hem scheen,
alsof hij een klap in het gelaat had gehad.
snood in China meldt, dat door de ge
nomen maatregelen sedert het voorjaar
het hongersnood-gebied aanzienlijk be
perkt kon worden, doch, dat nog steeds
ongeveer 35 millioen monschen van den
hongersnood te lijden hebben. In een
stad is de bevolking van 60.000 zielen
gedaald tot 3000 inwoners. De typhus
beeft onder de leden van het comité
vele slachtoffers gemaakt. Van de 20
personen, die door deze ziekt© aange
tast werden, zijn slechts 11 ar levend
afgekomen.
Het aantal motorrijtuigen in Engeland'.
Volgens de zoo juist verschenen sta
tistiek van het Britsche ministerie van
verkeerswezen bedraagt bet aantal mo
torrijtuigen, waarvoor een vergunning is
afgegeven, in Engeland 2.027.000. Dit cij
fer toont een enormen vooruitgang ver
geleken bij November 1928, toen bet aan
tal geregistreerde motorrijtuigen 1.758.000
bedroeg. In het afgeloopen half jaar was
het bedrag, betaald voor vergunningen
en rijbewijzen, meer dan 20 millioen pond
sterling.
De schending vian het graf van de1 A
Onbekenden Soldaat te Brussel.
Uit Brussel wordt gemeld, dat Jhr
Huyssen van Kattendijke, de Neder-
landsobe zaakgelastigde, een bezoek
bracht bij den minister van Buitonland-
sche Zaken, met <Je opdracht van zijn
regeering zich op de hoogte te stellen
van' de nationaliteit en identiteit van
bet individu, dat het graf van den on
bekenden Soldaat beeft geschonden.
Na, de gevraagde inlichtingen ontvangen
te hebben verklaard© hij dat niet alleen
de Jyederlandsche regeering maar de ge
heel© Nederlandsche natie eenstemmig is
in bet brandmerken van een dergelijke
daad.
De dader schijnt te zijn een zekere
student Provo Kluyt uit Wassenaar.
Gevolgen der uitsluiting in Engeland.
De eerste gevolgen- van het reusach
tige conflict in de Britsche katoenindu
strie doen zich reeds voelen. Gisteravond
werd aangekondigd, dat waarschijnlijk
ook de kunstzijdefabrieken van Cour-
taulds in verband met bot conflict stop
gezet zullen worden. Inmiddels plukt bet
textielgebied in Noord-Frankrijk de vruch
ten van den strijd in Engeland. Reeds
thans zijn tal van orders, die oorspron-
kejijk voor Engeland bestemd waren,
ter uitvoering gegeven aan de textiel
fabrieken te Rijssel en te Roodebeke,
waar op volle kracht gewerkt wordt met
ongeveer 85.000 arbeiders, terwijl in Bel
gië meer werkkrachten worden gezocht.
Korte berichten.
De Fransche Kamer heeft met 325
stemmen tegen 136 een motie van ver
trouwen in de nieuwe regeering aan
genomen.
De politie te Parijls heeft een zekere
bankier Pottier 'in hechtenis genomen,
die op groote schaal oplichtingen heeft
gepleegd, door van fictieve ondernemin
gen .aandealen aian den mian te brengen.
Doelloos en gedacbtenloos vervolgde hij
zijn weg, zonder op te zien.
„Hé, boe heb ik het nu? Van een
professor kan ik bet verwachten, naar
men zegt tenminste, dat hij verstrooid
over straat loopt, maar van een pienter
zakenman niet, is bet wel?" zei een stem
op vroolijken, gekscherenden toon.
Meerendonk schrok op en lichtte dan
fluks den hoed af.
„Neem me niet kwalijk, dat ik u niet
zag, dominé", zei hij dan haastig. ,,'kWas
zoo diep in gedachten."
„Ja, dat bemerk ik", lachte dominé
Minnaar. „Wanneer komt ge weer eens
aanloopen? 'k Heb u in lang niet ge
sproken."
„Ja, 'tmoet eens gauw wezen", vond
Meerendonk. Hij wilde opgewekt zijn,
maar 'tging hem slecht af. „Erg druk ge
had, den laatsten tijd, dominé, maar het
wordt nu wat makkelijker."
„Mooi. Je komt maar eens met je
vrouw. Altijd welkom, dat is bekend."
„Ja, ja, dat weet ik, dominé", lachte
Meerendonk. groetend.
„Wat ziet bij er toch slecht uit", mom
pelde dominé Minnaar, zijn weg vervol
gend. ,,'t Is, of hij met iets zit. Zou
dat gemompel dan toch waar zijn? 'tls
te hopen van niet. 't Zou me spijten voor
den braven man en zijn gezin."
Binnenland.
Vrijdag voortzetting van de vergadering
der drie .yechtsche Kamerfracties.
De communistische bedreigingen, te Eind
hoven.
Middelburg in 1928.
Verbod van samenscholing in het Gro
ningsche stakingsgehied.
De besmottelijke ziekte in Rotterdam.
Buitenland.
De gevolgen van de uitsluiting in En
geland.
De communistische bedoelingen tegen
heden.
De Zeppelin vertrokken.
Weer -een mijnongeluk in Frankrijk.
Het bedrag dezer oplichtingen moet niet
minder dan 60 mlll'ioen. francs bedragen.
Vooral onder de Parijische winkeliers en
kooplieden moet -hij ,veei slachtoffers heb
ben gemaakt.
In Centraal Canada hebben hevige
onweders en slagregens gewoed. De blik
sem heeft op talrijke plaatsen brand doen
ontstaan. In Ontario zijn 20 personen
tengevolge van de overstxoomingen, door
slagregens veroorzaakt, verdronken of bijl
auto-ongelukken, eveneens heit gevolg van
de overstroomingen, om bet leven geko
men.
Volgens een bericht uit New Y-orlc
worden de Vereenigde Staten miet uit
zondering van het gebied aan de kust
van 'de Stille Zuidzee door een nieuwe
hittegolf geteisterd, die gisteren op ver
schillende plaatsen reeds slachtoffers
beeft gemaakt. In Baltimore en Oklahoma
steeg do temperatuur tot 40 graden Cel
sius in de schaduw.
De Grieksche minister-president. Ve-
nizelos is gistermorgen te Rome aangeko
men en zou een conferentie imet Musso
lini hebben. Gistermiddag reisde hij ver
der naar Parijs.
Volgens berichten uit Moskou heeft
een dok'ter van het bacteriologische in
stituut in Char'kof 30 ampullen met Si
berische bacillen verloren; slechts oen
der buisjes kon worden teruggevonden.
Tegen den dokter is rechtsingang verleend
wegens grove nalatigheid.
Tijdens manoeuvres in het kamp
van Maillay zijn twee jachtvliegtuigen
in botsing gekomen. Het eene vliegtuig
kon zonder veed schade dalen, maar het
andere, dat ernstiger beschadigd was,
maakte een verschrikkelijk en val- De be-
TWAALFDE HOOFDSTUK.
I.
De klok van den Stadsbuistoren op
de Markt had tien uur geslagen, toen
Meerendonk. aanstalten maakte, om naar
de huiskamer te gaan.
Het was den laatsten tijd zóó gewoonte,
dat hij tot des avonds laat op het kan
toor zat, dat de huisgenooten er geen
opmerkingen meer over maakten. Hqt
baatte toch niet.
Langzaam, maar zeker bad zich van
alle drie vrouwen een neerdrukkend ge
voel meester gemaakt. Zij hadden het ge
voel, alsof het zwaard van Damocles
baar boven het hoofd hing. Toch kon
den zij er niet één verklaring voor vin
den, dat er werkelijk iets verschrikkelijks
op til was.
Alleen de toestand van den man en
vader; diens somberheid;diens „ijsberen"
door het huis; diens afwezigheid tot
's avonds laat, als hij altijd maar op bet
kantoor zat te werken wat vroeger toch
nooit gebeurde; diens weinige eetlust;
diens slapeloosheid; dat- alles drukte
zwaar op het gezin,' dat maar niet be
gréép, omdat vader maar niet sprak.
Maar Meerendonk wist niet, zag niet in,
dat hij het, door niet te spreken, veel
erger maakte.
(Wordt vervolgd.)
