No. 252
Maandag 29 Jnli 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HenMssUo'sBank lik
a 98 °|o
tar, Bravo,
i tijdig.
BELGISCH - FRANSÖH
OUITSCH - ENGELSCH e. a*
BANKPAPIER
stalen.
ESTELLE.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Zierïkzee.
00.- en f50.-,
100
ER
4
Uit de Pers.
£f
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeelige koersen.
e
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELXEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 4
Bij abonnement belangrijke korting.
dodcllen
3295.-
Aodcllen
6985.'
nd door
Car Cy
I
De Kabinetscrisis.
Het „Utr. Dagbl." wijdt een beschou-;
wing aan de Kabinetscrisis, waaraan wij
het volgende ontleen en:
Ten aanzien van demedewerking der
christelijk-historischen wordt echter een
hernieuwing van den verbroken band ver-
ei sdht, en de vraag dringt zich op^ of
deze partij niet al te zeer van de caolitie-
paden ja afgedoold, om noig veel lust
te hebben 'in het coalitie-gareel. Zonder
zoo ver te gaan als de heeren Kersten en
Lingbeek, wil de cbristelijk-historische
partij toch wel .gaarne de anti-papistische
elementen in eigen kring ontzien, dia wor
den aangevoerd door theologen, en daarbij
fcoimJt, dat het der Ohristelijk-Historische
Unie buiten coalitie-verband niet slecht
is vergaan. De kans oim de leiding te heb
ben in de .politiek! is voor haar veel
gunstiger bij een toestand van onbepaald
heid dan als vennoot in een uitgesproken
recktsch bewind. Al wat tegen de coalitie
in gaat, geniet nog altijld de sympathie
der geheele linkerzijde, en er zij!n zoovele
stille liberalen en neutralen in den lan
de, die wel christelijk gezind zijn, maar
die niets xnOieten hebben van uitgesproken
coalitie-politiek. De Chr.-Hist. Unie is; hun
toevluchtsoord. Indien dus de leiders der
christelijk-historischen denken aan 'hun
partijbelang, dan zullen zij heit den heer
Ruys de Beerenbroucfc' niet gemakkelijk
maken, en liever diens poging doen mis
lukken, dan medeaxbeiden aan haar wel-
sLagen.
De aarzeling der Christelijk-historischen
is dus zielkundig verklaarbaar. Maar deze
partij staalt tevens op dit oogenblik voor
den zwaarsten en scboonsten christen
plicht, dien der zelfverloochening. Want
aiscbt het .partijbelang wellicht onthou
ding, het landsbelang stelt aan de chris
telijk-historischen den eisch de samen
werking met een reohtsche parlementaire
regeering. Indien deze partij! iiiet uit is op
begeerte naar macht, maar zich wil toe
wijden aan den dienst der gemeenschap',
dan mioet zij inzien, dat kleurlooze re
geeringen "de politieke belangstelling ver
lammen en Kamerzetels vrij geven aan
ongeorganiseerde partijen, zelfs wanneer
kleurlooiza kabinetten de leiding hebben
van bekwame christelijk-historische figu
ren. Het groote gebod aan de komende
regeering is niet, de zaken gaande te
houden, maar de vraagstukken op te los-
sen, en in de politiek worden de vraag
stukken alleen opgelost krachtens een be
ginsel.
Het verzegelen van zaken-politiek met
een christelijk-historisch stempel tenaan-
schouwe van glimlachende sociaal- en
vrijzinnig-democraten is in strijd met de
traditie van Groen en Lobman. Maar bet
synthetisch samenwerken met de andere
rechtsrihe groepen en dus aan bet wel
slagen van de kabinets-formatie-Ruys ligt
in de christelijk-historische lijn.
Imtusschen, mocht onverhoopt de' lei
ding der christelijfc-h i st ori s ch en deze
kabinetsformatie doen mislukken, dan zou
de_ vorming van een katholiek-antLrevjo-
luticmair minderheidskabinet oi. de best
denkbare oplossing zijn. Zulk een kabinet
behoeft volstrekt niet zwak te staan. Het
vindt steunpunten bij de christelijk-hislto-
rischen en bij de liberalen, die aan de
financieel e politiek van een figuur als
Golijn volstrekt niet ongezind zijn. Laat
ons in ieder geval hopen, dat men alles
beproeve, alvorens men wederom tot de
krukken van een kleurloos en richting
loos extra-parlementair kabinet zijn toe
vlucht neemt."
In dit verband wijzen wij op een mede-
deeling in „De Tijd", dat er tot dusver
geen enkele aanwijzing bestaat, dat bet
pogen tot formatie van een parlementair
kabinet steunend op de drie partijen
der rechterzijde, niet zou zijn 'geslaagd.
Hef Chineeisöh-Russisch conflict.
Het Japanscbe bureau van den Zuid-
Mantsjoerijschen spoorweg, die zooals be
kend onder Japansch beheer staat, pu
bliceert geruststellende verklaringen met
betrekking tot bet Ruêsisch-Chmeesehe
conflict.
Volgens de laatste bij bet bureau ont
vangen berichten heeft de Chineesche
gouverneur van Noord-Mantsjoerije op
dracht gegeven, alle wrijvingen met Rus
land zorgvuldig te vermijden en verder
militaire maatregelen te staken.
De Chineesche troepentransporten naar
de Siberische grens zijn stop gezet.
Ook aan Russische zijde zijn geen tee
kenen meer waar te nemen, die op aan-
valsbedoelingen wijzen.
De hitte in Italië.
Italië heeft opnieuw te lijden gehad van
een tropische hittegolf, waarvan 10 perso
nen het slachtoffer werden, terwijl vele
anderen in de dichtbevolkte steden van
Lombardij'e en Piemont door de hitte wer
den bevangen.
In Milaan stierven tengevolge van de
hitte Vrijdag 4 personen, jn Venetië 2, in
Gonun 2, in Turijn 1 en Bologna 1.
In geheel Italië stond het kwik boven de
100.
Aardbevingen.
De republiek Ecuador is door een hevige
aardbeving geteisterd. De stad Moyurgo is
zoo goed als geheel verwoest. Voor zoover
op het oogenblik bekend, zijn daar 60 per
sonen om het leven gekomen. Overal
heerscht de grootste paniek.
Volgens een bericht uit Tokio as ook de
Japansche havenstad Yokohama door een
ernstige aardbeving bezocht. De schokken
bleven met geringe tusscbenpoozen 20 mi
nuten aanhouden. In de stad braken vele
branden uit. Het telegrafische en het
treinverkeer zijn gestoord.
Incidenten in den Provincialen Raad van
West-Vlaanderen.
In den provincialen raad van Oost-
Vlaanderen werd door socialisten, libera
len en frontisten een subsidie-aanvrage
van 200.000 frs. verworpen, die was aan
gevraagd voor het vieren, in 1930, van de
honderdste verjaring der onafhankelijk
heid van België.
Een dergelijk voorstel, doch thans voor
een bedrag van 250.000 frs. is Vrijdag ook
in behandeling gekomen in den provincia
len raad van West-Vlaanderen, waar het
aangenomen werd door Katholieken en li
beralen, tegen socialisten en fronters.
Deze goedkeuring was echter voorafge
gaan door scherpe incidenten, uitgelokt
door den frontist Samijn. Deze beschuldig
de de verschillende regeeringen, 'die sedert
1830 elkaar hebben opgevolgd, er van, dat
zij van België een vazalstaat van Frankrijk
hebben gemaakt.
Vervolgens zette spreker uiteen, dat het
Vlaamsche volk zich zelf wil besturen en
dat het heel wat meer sympathie heeft
voor Nederland, dan voor Frankrijk, dat
door de eeuwen heen Vlaanderen heeft
helpen verdrukken. Vlaanderen wil auto
noom worden om zich buiten den oorlog te
houden, die niet lang meer zal uitblijven
en waarin België zal worden meegesleurd
tengevolge van zijn geheime overeenkom
sten met Frankrijk.
öpr. zei nog, dat men bij Belgische of
Fransche nationale feesten te Brussel
meer Fransche dan Belgische vlaggen ziet
wapperen en dat Brussel geen steim in het
kapittel mag hebben.
Afgevaardigden van de andere partijen
voerden hierna het woord, om te zeggen
dat zij verzet aanteekenden tegen de bewe
ringen van Samijn.
Daarna keurde de vergadering een door
Katholieken ingediende motie goed, waar
in hij de regeering wordt aangedrongen op
een volledige en bevredigende oplossing
der taalkwestie.
De fronters onthielden zich hij de stem
ming, op grond dat zij geen vertrouwen
hebben dn de regeering.
C'hoieira in Voor-Indïë.
In het Noordelijk: gebied van Vdor-In-
dië, dat den laaitsten tijd dootr pverstroo-
mingen werd geteisterd, is thans de cho
lera uitgebroken.
In verscheidene dorpen is een groot
deel van de bevolking door de epidemie
aangetast. Ondanks de 'getroffen maatre
gelen sterft meer dan de helft van de
patiënten. De epidemie breidt zich nog
steeds uit.
Hoover aan Hindenburg.
President Hoover beantwoordde, als
volgt, den gelukwenschi van Hindenburg
bij gelegenheid van het in Werking tre
den van hert Kellogg-pact:
Ik ben U zeer erkentelijk voor Uwen
vnenaeiijfken gelukwensch bij gelegenheid
van het inwerkingtreden van het ver-
drag tot verbanning van den oorlog.
Ik ben ervan overtuigd, dat dit door
vele Volken der wereld onderteekende
en aangenomen verdrag een groote stap
voorwaarts is op den weg naar dein vrede,
dien de volken zoo ernstig wenschen.
Plotselinge oveirstrooming In Britadh-
Intdiië.
Plotseling i3 de Sabarmat buiten haar
oevers getreden. Men vreest dat 35 pier
sonen zijn opgekomen. Een onverwachte
vloedgolf sleurde menschen, die in de
rivier de dieren waschten, en de aan
den oever staande hoornen mee.
Pogingen, om da slachtoffers' te hulp
te 'komen, waren weaens de kracht van
den stroom vruchteloos.
Die dlpioimiafleke conferentie.
Op het Engelsche departement van bui-
fenlandsche zaken en dat van de schatkist
wordt reeds ijjverig gewerkt aan de voor
bereiding van de diplomatieke conferentie-
Men rekent er beslist op, dat de confe
rentie, die te Den Haag zal gehouden
worden, 6 Augustus zal beginnen.
Een schrikwekkende statistiek.
In een, aan 'Belgisch-Fransche journa
listen, toegestaan interview, is door den
directeur der Veikëerscomimissia te Ant
werpen, Deckers, een statistiek naar voe
ren gebracht, waaruit blijkt dat zich lede
ren dag, over het geheele koninkrijk, niet
minder dan 200 k 300 auto-ongevallen
voordoen. De meeste dezer ongelukken
zijn niet van zeer ernstigen aard', maar
toch vallen lederen dag dooden en gevkon-
den te betreuren. Als voornaamste oor
zaken van dergelijke ongevallen zij'n ge
constateerd: de niet inachtneming der be
staande reglementen, de onwetendheid in
zake deze reglementen en de ontoerei
kendheid der straatwegen die voor hert-
aantal, de snelheid en de breedte der
huidige autowagens niet berekend zijn.
Het aftreden van Poinoaré.
Nadat het Fransche Ïdabinet-Poincaré
zijn ontslag had ingediend begon presi
dent Douimergue onmiddellijk de gebrui
kelijke conferenties met de voorzitters
van 'kamer on senaat.
Daarna ontbood Doumergue Briand en
gaf ham de opdracht tot vorming van.
een .nieuw Ministerie. Briand heeft die
opdracht aanvaard.
Korte berichten.
Een vurig zionist, die zich! niet be
kend wil maken, heeft 15.000 Engelsche
pionden beschikbaar gesteld voor een leer
stoel „voor internationale vrede" aan
de Joodsche Universiteit van Jerusalem)
op den Olijfberg.
In een dorp bij! Belgrado omsingel
den gendarmen een koffiehuis, waarin,
naar zijl vermoedden, de leden van een
geheime communistische organisatie een
vergadering hielden. De communisten wed-
geaden echlter zich over te geven en
openden zelf het vuur op de gendarmen,
die daarop hunnerzijds van de wapens
gehruik maakten. Drie communisten en
twee gendarmen werden zwaar gewond,
enk'eie personen werden ingerekend.
Gisteren zijln nog drie zwaargewon
de slachtoffers der ontploffing aan boord
van de Devonshire overleden, zoodat het
aantal dooden nu zestien bedraagt. De
toestand der 17 andere gewonden is re
delijk en men hoopt hen allen in het
levei, te kunnen houden.
De uitsluiting in de Engelsche ka
toenindustrie gaat heden in. De onder
handelingen zijn afgesprongen. Door deze
uitsluiting worden ongeveer een half mil
joen menschen getroffen.
De Kabinetscrisis.
Naar het Ned. Corr. Bureau verneemt,
is van e enige ontheffing van Jhr Mr Ruys
de Beerenbrouok van diens opdracht tot
samenstelling van een. Kabinet,' steunende
op do rechterzijde, op dit oogenblik geen
sprake.
„De Tijd" meldt: „Naar wij vernomen,
bestaat tot dusver geen enkele aanwijzing,
dat het pogen tot formatie van een par
lementair kabinet, steunend op de drie
partijen der rechterzijde, niet zou zijn
geslaagd. Wij kunnen dan ook het be
richt van .„De Standaard" ten stelligste
tegenspreken."
Prins Hendrik eere-semator.
Over de benoeming van Prins Hen
drik der Nederlanden tot eere-senator van
de Universiteit van Greifswald meldt de
Lokal Anzeiger nog, dat prof. dr Hoehne,
de lector der Universiteit, in een plech
tige zitting den Prins de Rubenow-me-
daille aan een blauwwit band overhan
digde. Prof. Hoehne herinnerde in een
toespraak aan de hulp, die Nederland
tijdens den oorlog aan het Duitsche rijk
had verleend. Ook de Pommersche Uni
versiteit werd in de moeilijke jaren door
Nederland geholpen.
Prins Hendrik hield vervolgens een le
zing over zijn boschbouwkundige ontgin-
ningswerkzaamheden in Nederland.
Na afloop was de Prins de gast'van
de studenten.
Prins Hendrik heeft op zijn terugreis
van Helsingfors ook deelgenomen aan
een weldadigheidsthee, die 'in het bad
plaatsje Lubmin aan de Oostzee ten
gunste van het aldaar gevestigde tehuis
voor den ontwikkelden middenstand werd
gegeven.
Tweede Kamer.
Prof. Slotemaker de Bruine heeft, naar
aan de Telegr. wordt gemeld, thans ook
zijn benoeming tot lid der Tweede Kamer
aangenomen.
De Eerste Kamer-verkiezing.
In verband met dien uitslag voor de
Eerste Kam,er zegt de Maasbode O'.m.:
,,'t Is wel gelukkig, dat de Leidscbe
hoogleeraar ih bet Staatsrecht natuurlijk
volkomen doorschouwt de potsitie, door
het ^college, waarin hij: plaats neemt, in
ons staatkundig leven ingenomen. Waint,
anders zou een gevaar, dat den laiatsten'
tijd steeds ernstiger dreigde, door zijn
optraden vrij beduidend kunnen worden
vergroot. Het gevaar namelijk dat het
zwaartepunt van 'talgemeen politiek de
bat zich ©enigszins van de Tweede naar
de Eerste Kamer zou gaan' verplaatsen.
Prof. Kranenburg is n.l. meteen de voor
zitter zijner partij; naast hem doet zijin
intrede de voorzitter van den Vrijheids
bond (en de voorzitter van de S.D.A.P.,
Red. Z.) en mogelijk blijft Colijn.Dit ge
vaar zou nog grootar worden, wanneer
da oneenigheid in de Ohristelijk-Histori
sche partij zich meer en meer zou toespit
sen tot een verschil van inzicht bij de
Eerste en Tweede Kamerfractie dier
partij."
Wordt de R.-K. Volkspartij op
geheven?
Naar aan het Hbld. uit goede bron
wordt medegedeeld bestaat bij mr P. Arts,
voorzitter van, de R.-K. Volkspartij, bat
voornemen op het binnenkort te houden
congres een voorstel te doen tot ophef
fing zijner partij. Zelf moet mr Arts in
ieder geval besloten zijn tot de R.-K.
Staatsparty terug te koeren In hoeverre
niu ook zijn heengaan uit de R.-K. Volks
partij algeheels verdwijning ten gevolge
zal hebben, dient te worden afgewacht.
De afsluitdijk Wieringermeer-
p older gereed.
De afsluitdijk „Oever-Medamblik" is
over zijn' geheele lengte Vrijdag gereed
gekomen, zoodat da Wieringermeerpolder
thans nog water afgesloten is. De
verdere afwerking, als het maken der
steenglooiing, bekapping enz. zal echter
nog wel eenigen tijd in beslag namen.
Naast den afsluitdijk Wieringen-Van Ewijk-
sluis. is thans de tweede dijk voltooid.
Het landarbeidersconflict in
Groningen.
Men schrijft uit Winschoten aan de
„N. R. Crt."
De stakende landarbeiders van de
stadsboerderijen in de Dollardpolders heb
ben roet bijna algemeene stemmen zich
uitgesproken tegen de aanvaarding der
bemiddelingsvoorstellen van den heer
Buiskool voor de boerderijen van de
stad Groningen en van. den Kerkhoven-
polder. Van de stakers in den laatst
genoemden polder sprak zich weliswaar
de meerderheid voor genoemde voor
stellen uit, maar een belangrijke minder
heid wenschte den arbeid niet te her
vatten.
Meerdere tegenstanders verklaarden
geen overwegende bezwaren te hebben
tegen de loonvoorstellen zelf, maar wei
gerden die te aanvaarden, omdatzij ge
deeltelijke hervatting van het werk na
deel vreesden voor de voortzetting van
de staking bij de particuliere landbouwers.
Bij twaalf landbouwers te Nieuw-Beerta
en te Drieborg, waar gestaakt wordt,
hebben de dienstboden, die langer werk
zaamheden weigerden te verrichten voor
Binnenland»
De Kabinetscrisis.
Verdwijnt de R.-K. Volkspartij
Do Zuiderzee-werken.
Breskens-badplaats.
Buitenland.
Hitte in Italië. j
Briand kabinetsformateur in Frankrijk.
Cholera en averstro omtogen in Sritsch-
Indië.
Het Chineescb -Russisch conflict.
Uitsluiting in Engeland.
do inwonende boerenzoons van elders,
do dienstbetrekking verlaten.
De Hertog Hendrik in West-
In d i
Blijkens bij het ^departement van de
fensie ontvangen bericht is Hr. Ms. Her
tog Hendrik, met den gouverneur van
Curasao, ir Fruytier, aan .boord, van
Willemstad vertrokken tot een bezoek
aan de Bovenwindsche eilanden.
Over veertien (lagen wordt het schip
te Willemstad terugverwacht.
Mr Verkouterew.
In „Het Volk" wordt melding gemaakt
van het gerucht, dat de heer Verkouteren
bet voornemen zou hebben zijn herbe
noeming tot lid van da Eerste Kamer
niet te aanvaarden.
Ex-keizer Wilhelm.
Vrijdag heeft de gewezen keizer Wil
helm, naar de Tel. meldt, een bezoek
gebracht aan -Jhr Boreel van Hogelan-
den op diens villa Waterland te Velsen.
De ex-keizer kwatn vfergezeld van graal
Bentinck en klein gevolg om ,halftwaalf
por auto aan en vertoefde tot halfvier
te Velsen. Daarna brachten de gasten
een bezoek aan TJmuiden. In het bizon
der de Wilhelmstraat had daar de leven
dige belangstelling van Üen 'ex-keizer. Na
het bezoek aan IJmuiden aanvaardde het
gezelschap den terugtocht naar Doorn.
Van rietdekker tot stuoadoor.
Door aanmerkelijke vermindering van
het woningtekort in Leiden en doordat
de stucadoors hoe langer hoe meer zelf
het rietwerk in de in aanbouw zijhde
woningen leggen, dreigt er een werkloos
heid onder de rietdekkers te ontstaan.
Een in tal van gemeenten ingesteld
onderzoek heeft uitgewezen, dat ook el
ders in ons land voor deze rietdekkers
geen voldoende werk is, terwijl er een
tekort bestaat aan vakkundige stucadoors.
Op voorstel van directeur van
den dienst voor Sociale Zaken, dm heer
P. C. G. A. Wijkmans, hebben B. en W.
'van Leiden thans 'besloten tot de op
richting de eerste hier te lande
van een vervormingscursus van rietdek
ker tot stucadoor. De cursus zal in de
Ambachtsschool op 2 Sept. a.s. een aan
vang nemen.
Het Rijk verstrekt een subsidie van
vijftig ten honderd in de onkosten tot
een maximum van f2000.
De opening van de badplaats Breskens.
Tot nu toe werd er bij Breskens wel
gezwommen en gebaad, maar er stonden
aan het eerste duin en strand, dat daar
voor in aanmerking kwam slechts een
paar hokjes, daar geplaatst door inwo
ners van de gemeente, die kwamen genie
ten. van zee en lucht.
Het mag een daad van groot initiatief
en durf genoemd worden, dat thans een
inrichting is geopend, die volledig het
karakter heeft van een beginnende bad
plaats. Nadat in den gemeenteraad op
initiatief van den heer W. C. Carels
a