No. 248
Woensdag 24 Juli 1929
43e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Vergoeding voor verbeteringen
Hendrikse Co's Bank H.V. 60e?
LANGS EEN DIEPEN WEG
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
BELGISCH - FRANSCH
DÜITSCH - ENGELSCH e. 2.
BANKPAPIER
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrdle
FEUILLETON
tegen voordeeiige koersen.
D irecteur- H oofd redacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrékening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
1ïeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers fG.üS
Prijs der Adverten'iiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30
Bij abonnement belangrijke korting.
Evenals hetz.g. Continuatierecht, be
hoort ook het onderwerp „vergoeding
voor verbeteringen" tot de veel bespro
ken oinderdealen van het panhtvraagstuk.
Een uitdrukkelijke bepaling die den
huurder recht op vergoeding toekent, ont
breekt in het geldende recht. G-een der
bepalingen, waarmede de afgaande pach
ter te maken beeft, geeft dezen ten aan
zien van vergoeding voor verbeteringen
eenig recht.
Meeningen, volgens welke zoodanig
recht zou bestaan op grond van zaak
waarneming of op grond van billijkheid,
vonden in die jurisprudentie geen steun.
De voordeelen van bet vergoedings
beginsel, zegt de Memorie van Toelich
ting, op het wetsontwerp, waarbij' wat dit
punt betreft in hoofdzaak het voorstel der
Staatscommissie .is gevolgd, zijn van ge
noegzame b.eteekenis om èn door de wer
king van het vrije contractueele verkeer
èn, indien noodig, door wettelijke maat
regelen de uitbreiding te bevorderen.
Vóór {jet vergoedingsrecht pleit:
1. Het rechtsbewustzijn wraakt het, dat
de pachter wel bij benadeeling van den
grond schadevergoeding verschuldigd is,
maar daarentegen bij verbetering, waar
toe hij niet contractueel verbonden is,
geenerlei recht op vergoeding heeft.
2. Het algemeen belang: vermeerdering
van de productiviteit van den bodem,
wordt door den prikkel tot intensieve
bebouwing ten zeerste gebaat.
3. De vastheid van het gebruiksrecht
wordt bevorderd, doordien conflicten,
door pachtverhooging geboren, minder
zullen voorkomen.
De ontwikkeling der laatste jaren accen
tueert nog sterker de wenschelijkheid van
invoering van. dit instituut:
1. Er is een afslijten der confidentieel©
betrekkingen in de packtverhoudingen te
constateeren.
2. De intensieve cultuur breidt zich
uit.
3. De strooming wint veld, die aan
den pachter meer zekerheid zijner po
sitie wensoht te geven.
De ia het ontwerp voorgestelde regeling
berust op het navolgende:
De wet, erkent het beginsel, dat de
pachter bij het einde der pachtovereen
komst tegenover den verpachter een recht
heeft op een billijke vergoeding voor de
door hpm aangebrachte verbeterin
gen, tenzij de verpachter zich duidelijk
tegen voorgenomen verbeteringen heeft
verzet.
Dit recht geldt uit den aard der zaak
niet voor verbeteringen, waartoe de pach
ter krachtens overeenkomst gehouden is.
Ten aanzien van verbeteringen, die de
gedaante of inrichting van bet goed ver
anderen, is de verpachter slechts dan tot
schadevergoeding gehouden, wanneer
daaromtrent tusscihen partijen is over
eengekomen. Weliswaar zullen deze ver-
Door H. ZEEBERG.
27.)
Daarom, was heit maar gelukkig, vond
hij, dat er geen dienstbode was. 't Was
toch kranig van de meisjes, dat zij, be
halve, dat er een werkvrouw kwam, zoo
nu en dan, al het werk zelf verrichten.
Zij hadden geleerd, de banden uit de
mouwen te steken, dat was wat waard
Als Trade wegging, zou er mogelijk wel
verandering moeien komen. Maar zoover
was hef nog niet. Een maand van trou
wen was nog niet eens bepaald. Het zou
wel zomer worden. Eu dan ''was bij er,
naar hij stellig verwachtte, weer bovenop,
althans dan zou het weer beter zijn.
Dan was er heel wat geld binnengekomen,
Waardoor hij wat gemakkelijker kwam te
zitten. Met het oog op Trade's trouwen
was dat maar goed ook.
III.
„Trade!"
„Ja?"
„Hoor eens."
beteringen verreweg het gemakkelijkst
vast te stellen zijn, doch zij zijn ook
meestal het meest ingrijpend en het
gaat niet aan om den pachter vrijelijk
over de beurs van den verpachter zonder
diens toestemming te doen beschikken.
Voorts is het recht op vergoeding be
perkt tot verbeteringen, die in de laatst
verloopen tien jaren zijn aangebracht.
Ten eerste heeft de pachter van verbeter
ringen, vóór dien termijn aangebracht,
reeds gedurende een betrekkelijk langen
tijd zelf de voordeelen genoten en in de
tweede plaats worden hierdoor moeilijke
berekeningen en bezwaarlijk te contro
leeren kostenramingen voorkomen.
Rationeel is het voorts, vergoeding voor
verbetering bij één jaarlijksche en sei
zoenverpachtingen uit te sluiten. Moch
ten daarbij inderdaad verbeteringen aan
gebracht worden, dan zal de pachter wel
zoo scherp rekenen, alvorens deze aan
te brengen, dat hij inderdaad eruit komt.
De pachter kan zijn recht uitoefenen,
op gelijke wijze als bij elk ander recht op
schadeloosstelling.
De bewijslast rust op hem, gelijk mede
de taak om de middelen in het leven
te roepen, welke die bewijsvoering kun
nen doen slagen: o.a. taxatie van den
bodem naar een bepaald type bij- den
aanvang der pacht, geregelde boekhou
ding van bemesting gedurende de pacht
en meer dergelijke middelen zullen niet
kunnen worden gemist. Met Vertrouwen
mag .worden verwacht, dat de practijk
hierin spoedig den weg zal wijzen.
Gereedelijk kan worden toegegeven, dat
verwezenlijking van het vergoedingsrecht
somtijds op processueele bezwaren zal
afstuiten. Evenwel behoudt de formulee
ring van dit recht in de wet steeds dit
tweeledig voordeel:
lo. voor een geregelde boekhouding in
het boerenbedrijf wordt een krachtige
prikkel gegeven; 1
2o. het beginsel van het recht op ver
goeding een beginsel, billijk en met
het rechtsgevoel strookend, wordt ver
der uitgedragen en zal in het vrije con
tractueele verkeer moer invloed erlangen.
Het conflict tusscihen China en Rusland.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat in de
houding der regeering te Nanking 'een
merkwaardige wijziging is gekomen. In
aansluiting op een conferentie van de
leiders der nationale regeering onder
voorzitterschap van maarschalk Tsjiang
Kai Sjek werd epn verklaring gepubli
ceerd, dat de nationale regeering haar
politiek om door vreedzame on
derhandelingen met de Sowjet-
regeering een vriendschappelijke op
lossing van het conflict om den Oos
terspoorweg zal trachten te bereiken.
Voorts wordt door de regeering te Nan
king medegedeeld, dat de gezanten van
China in het buiteuland opdracht hebben
ge-kregen de regeeringen hiervan op de
Met een ruk wierp Trude zich om.
„Ik sliep haast al", zei ze. „Wat is er?"
„Ik kan maar niet in slaap komen:.
Wat zou vader toch hebben?"
,,'kWeet 'took niet, kind. Tegenslag
in de zaak. Maar dat blijft toch niet
duren! Vader is al maanden zoo onge
durig en verstrooid, 'k Beu wel eens onge
rust, maar houd me goed voor jou en
moe."
„Moe lijdt er pok onder, 'kweet het
zeker."
„Ja, dat zie ik ook wel. Maar wat
kunnen, we er aan. doen? Als we er naar
vragen, dan antwoordt vader altijd op
gewekt en zegt hij, dat het wel in orde
zal komen. Nu, dan zijn we toch uit
gepraat."
Ik bein zoo bang, dat er een ongeluk
gaat gebeuren", snikte Wies bijna.
„Kom, kom", suste Trude. „Je moet niet
direct het ergste denken. De zaak kan
wel wat lijden. Maar je moet niet ver
geten, dat vader altijd voorspoed had.
Daar wordt 'n mensch gauw aan gewoon.
Zóó gewoon, dat hjj geen tegenspoed dra-
gén kan. Weet je, wat we'' doerj^moeten,
Wies? We moeten altijd maar lief voo-r
vader zijn. Tegenwoordig snauwt vader
wel eens. Het doet erg pijn. We zijn
dat niet gewoon. Maar laat ons niet ver-
geten, dat het onze vader is. Hij zit
wat in mo-ilijkbeden. Wat weten we niet.
Maar dit weten we wel. Laat ons hesn
hoogte te stellen en tegelijkertijd nadruk
kelijk te wijzen op de bereidwilligheid
van China om het conflict voor te leg
gen aan den Volkenbond en aan de mo
gendheden, die het pact van Kellogg heb
ben onderteekend. Het is waarschijnlijk
dat de critiek, die het bezetten van den
Oosterspoorweg heeft uitgelokt, tot deze
beslissing heeft bijgedragen.
Vele politici van de Chineesche regee-
ring hadden er niet aan getwijfeld of
Japan zou China in het gelijk stellen.
Het feit, dat dit niet het geval was,
hepft de beslissing der regeering waar
schijnlijk wel verhaast.
De houding van Japan.
Van gezaghebbende zijde wordt ver
nomen, dat de commandant van de Ja-
pansche troepen in Mantsjoerij'e het per
soneel van den Zuid-Mantsjoerschen
spoorweg heeft gelast, te weigeren om
Chineesche troepen en Chineesch wapen
tuig te vervoeren.
Ook mogen geen Chineesche bewapen
de troepen door de Japansche spoor-
wegstrook in Mantsjoerrje worden gelaten,
tenzij zij daartoe verlof hebben gekre
gen van de Japansche plaatselijke bevel
hebbers.
De Japansche regeering heeft de regee
ring in Nanking medegedeeld, het heter
te vinden het afsluiten van het vriend
schapsverdrag voorloopig uit te stellen,
tot het conflict met Rusland is bijgelegd.
China wil onderhandelen.
De Daily Telegraph bericht, dat de
Chineesche gezant in Finland opdracht
heeft ontvangen, zich naar Moskou te
begeven, om daar onderhandelingen, te
openen.
D© betrekkingen tusschen Erigel'antf er»
Rusland.
Die Sovjetregeering heeft naar uit Mos
kou gemeld wordt aan. Dovqualevski, den
Sovjet-gezant te Parijs opdracht gegeven
zich naar Londen te begeven om met
de Britsche regeering in onderhandelingen
te treden.
Graham, de minister van handel, zei-
de in het Lagerhuis, ten antwoord op
een vraag naar het bedrag, dat de Sovjet
regeering als opvolgster van de voorma
lige keizerlijke regeering den Britschen
beleggers schuldig is, dat het bedrag aan
obligaties in ponden sterling en roebels
van de Russische staatsleeningen, de ge
garandeerde spoorwegleeningen en de lee
ningen van gemeenten en andere instellin
gen ten opzichte waarvan men aanspra
ken pij Rusland heeft doen gelden, resp.
ongeveer 41 millioeu pd. st. eu 242 mil-
lioen roebel beloopt. Daarbij komt een
niet vastgesteld bedrag van gekweekte
interest op obligaties,
D© minister twijfelde er niet aan, dat
bij event, onderhandelingen, over de her
vatting der betrekkingen met Rusland de
quaestie van het in betaling 'krijgen der
verschuldigde bedragen of op zijn minst
de erkenning der schulden door zijn col
lega's in het kabinet te berde zal wor
den gebracht.
die helpen dragen, door steeds te blij
ven, zooals we altijd zijn geweest."
„O, ja. Wij zullen niet veranderen. Maar
ik wou wel precies weten, wat vader
heeft", zei Wies.
„Och, we hebben van de zaak nooit
wat geweten. Vader heeft, geloof ik, lie
ver. niet, dat wij er ons mee bemoeien.
Daaraan valt nu eenmaal niets te ver
anderen."
Trade sprak zoo luchtig mogelijk. Maar
zélf was .zij, evenals haar moeder, dat
wist -zij, ook in groote ongerustheid.
Van haar moeder hoorde zij, dat vader
heel weinig sliep. En overdag zagen zij
allen, hoe onrustig hij was; wat een
plooi er vaak tusschen zijn oogen kwam.
Van vroolijkbeid was geen sprake meer.
Somber was vader gestemd. Meestal, veel
vaker dan vroeger, ook 's avonds, za.t
hij op het kantoor te werken. Maar als
zij vroegen, wa.t er toch was, dan luidde
het antwoord altijd geruststellend.
Met Wies had zij de kwestie nog nooit
besproken. Wies was zoo teergevoelig.
Die zag zoo gauw beren op den weg.
Maar nu begon zij er zelf over, zoodat
iwel een gesprek volgen moest.
„Zeg, Trade, hoor 'es".
„Ja?"
„Zou je denken, dat vader geld verloren
heelt
„Hoe kom je daarbij? Ik geloof alleen,
dat het in de zaak niet naar wensch
De Britsche troepenmacht.
Naar uit Londen gemeld wordt,
heeft de Engelsohe minister van
oorlog, Tom Shaw, in antwoord
op een vraag van den Arbeiders-
afgevaardigde Harris, in het Lagerhuis ver
klaard, dat de regeering niet voornemens
is de Britsche troepenmacht in China
te .vergrooten.
Die Koning van Engeland.
Gisteravond is ©en door vier dokters
geteekend bulletin verschenen.
Daarin staat dat de Koning in den
loop van de afgel'oiopen week, geregeld
vooruitgegaan is.
De etter-afscheiding uit de holte van
het weggenomen abces heeft nu opge
houden.'
D© Britstóhe steenkoblnljVerheW.
In het Lagerhuis heeft MacDonald gis
termiddag meegedeeld, dat de regeering
een ontwerp- tot regeling van den werktijd
in de mijnindustrie in bewerking had d.at
in het begin der 'herfstzitting zou inge
diend worden. Een geleidelijke verkorting
van den werktijd zou. er in voorgesteld
worden, alsmede de indeeling der minge
bieden in districten welker prijzen zich
zouden richten naar de hoofdmarkt voor
het district 'in kwestie. Onwillige eige
naars zouden desnoods bijl de wet ge
dwongen worden zich bij' dit stelsel aan
te sluiten, maar de premier verwachtte
'hiervan het begin van de hoognoodige
reorganisatie waarbij zoowel eigenaars: als
arbeiders gebaat zouden w'orden.
De minister van Koophandel, Grahaim,
verklaarde nog 'dat de regeering met .alle
lichamen die bij de mijnindustrie betrok
ken zijn, voeling houdt.
Aan de deputatie van mijneigenaars
had zij medegedeeld, dat zijl wenschte
dat deze schikkingen zonden treffen voor
het districtS'geiwijlze aan de markt bren
gen van hunne steenkool, waarbij een
centraal lichaam de verschillende
districtsoveremteonisten in onderling ver
band zou mioeten brengen. Tot de wets-
Ontwerp-en, die de regeering zou indienen,
behoorde er pok een, waarbij' de regeering
macht Kreeg, om desnoods de eigenaars te
dwingen, zich te houden aan de rege
lingen der districteorganisaties, waiarinde
mïjlnen, die het meeste produceerden, de
grootste zeggingskracht zouden hebben.
Mardy Jones Labor: „Is het niet een
feit, dat de arbeiderspartij de stellige
belofte heeft afgelegd, dat de 8-uren-dag
zou worden verkort, en is het geen tijd,
dat wij op die vraalg een beslissend ant
woord krijgen?" (Smadelijk gelaoh van
de oppositie.)
Lloyd George vroeg daarna of die voor
stellen beduiden dat de regeering een
subsidie zou geven of door verlichte hef
fing van de mijnen deze zeiven in staat
zal stellen hooger laan en korter arbeids
uren aan de werklieden toe te staan.
De minister: „Ex is geen kwestie van
een algemeen subsidie; wat de plannen
voor den verkoop van steenkool betreft,
die moeten aan de eigenaars zelf worden
gaat. Tenminste, dat zegt moe. En moe
zal er toch wel meer van weten, dan wij."
„Ja, 'k weet het niet. Maar vrouw Jan
sen vertelde vandaag van Hermans, je
woet wel?"
„Ja, wat zou dat?"
„Nou, daar zat mijnheer Van Hal met
geld in. En dat is hij allemaal kwijt.
En vrouw Jansen vertelde, dat vader er
ook met geld in zat, tenminste, dat had z©
gehoord. „Voor je vader is het niet zoo
erg", zei ze nog, „maar mijnheer Van
Hal kan het verlies slecht dragen"."
Trade schrok er toch even van.
Zij herinnerde zich, dat Hermans vroe
ger vaak kwam op het kantoor van vader.
En dien avond toen de brief van Henks
moeder was gekomen met de vraag, te
mogen logeeree, was Hermans er ook. En
toen had vader nog gezegd, dat hij met
hem was komen, praten, om zijn zaak uit
te breiden. Zou vader toen geld hebben
gegeven? En was hij dat nu kwijtAls
zij goed nadacht, ja, dan was vader gaan
veranderen sinds dat geval met Hermans,
die zijn koele zaak zag verdwijnen, en
weer opnieuw kon beginnen! Zou dat
het met vader zijn?
„Waarom zeg je niets?" hoorde zij
Wies vragen. „Weet je iets, Trade?"
„Neen, kind. 'kWeet niets. 'kDaohteven
na. Maar je moet niet direct geloof slaan
aan de praatjes van vrouw Jansen. Kom,
laat ons maar gaan slapen. Zoolang wij
Binnenland.
De Kabinetscrisis. (Telegr.).
De staking in Groningen.
Buiienland.
Het conflict tusschen China en Rusland.
De betrekkingen tusschen Engeland en
Rusland.
Aardbeving in IJsland.
overgelaten, hoewel de regeering ze ten
slotte zal moeten goedkeuren.
Lambert (Jib.): „B-efeékent dit, dat de
prijs van steenkool voor den verbruiker
zal stijgen?"
De minister: „Dat is een van de belang
rijkste kwesties welke niet uit het oog
mag worden verloren, en dit zal ook! niet
gebeuren.
Militaire uitgavee I» Amerika.
Ten gevolge van de toeneming der mi
litaire uitgaven heeft Hoover besloten een
militaire commissie te benoemen, ten ein
de de mogelijkheid te bestudeeren om
deze uitgaven, te verminderen. De com
missie zal ©en grondig onderzoek instel
len; ten eind© te bepalen, wat verordend
is door vden vooruitgang van de weten
schap ie®, yrelfce militaire programma's
over een langer tijdsverloop, dan. voorzien
zouden kunnen worden uitgebreid. Hoo
ver meent, dat de internationale toestand
gewijzigd is door het verdrag van Kel
logg tegen den oorlog' en hoopt, dat be
zuinigingen mogelijk zullen worden ge
maakt door de toekomstige ontwapening
ter _zee.
Hittegolf te Warschau,
Gisteren heersoMe in Warschau een
tropische hitte. Vijf sterfgevallen wegens
zonnesteek worden gemeld.
's Avonds barstte een hevig onweer bo
ven de stad los. Een persoon werd door
den bliksem gedood, drie werden ge
wond. De bliksem sloeg ook in een tram.
In een deel der stad raakte de elek
triciteitsvoorziening defeat, waardoor dit.
stadsdeel totaal ia duisternis werd ge
huld.
Een plasregen zette ten slotte ©enige
stadsdeelea onder water.
Korte berichten.
Op het Michigan-meer zijn twee
schepen tegen elkaar geloopen. Beiden
stoomden met volle vaart. Negentien
menschen verdronken.
niets weten, zal het wel losloopen. Vader
zegt toch ook altijd, dat het in orde
komt?"
„Ja maar, dat kon wel eens zijn, oiri
ons niet ongerust te maken", meende
Wies.
„Kom, kom, zus, niet direct het erg
ste denken", zei Trade.
„Zeg, Trude?"
„Ja?"
Geduldig was Trude. Zij bemerkte, dat
Wies er mee kampte, even goed als zij,
al bad zij er dan nooit iets van laten
blijken.
„Zeg, Trade. Als het werkelijk eens
verkeerd ging eu wij moesten ons eens
gaan bekrimpen, zou je het kunnen dra
gen
„Het zou niet meevallen, Wies, maar
ik geloof vast, dat God ons kracht zou
geven. Jij niet?"
,,'kGeloof bet ook. Maar 'kweet het
nog niet zoo zeker. Bidt jij wel eens
voor vader?"
„Kind, ik sla geen avond over."
„Ik ook niet. Meer kunnen we ook
niet doen, hé?"
„Neen, maar dat is ook voldoende,
Wies. Zullen we nu gaan slapen?"
„Ja, nacht Trade."
„Nacht, Wies."
Zij kusten elkaar, de twee zusters.
(Wordt vervolgd.)
